Tổng quan nghiên cứu

Huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum, nằm ở vùng Tây Nguyên với khí hậu ôn đới quanh năm mát mẻ, nhiệt độ trung bình từ 16-22°C và độ ẩm 82-84%, sở hữu tài nguyên thiên nhiên phong phú với rừng nguyên sinh che phủ hơn 82% diện tích, nhiều hồ, thác và cảnh quan độc đáo. Năm 2016, lượng khách du lịch đến huyện đạt khoảng 93 lượt, tuy nhiên tốc độ phát triển du lịch còn chậm so với tiềm năng vốn có. Vấn đề nghiên cứu tập trung vào công tác quản lý nhà nước (QLNN) trong lĩnh vực kinh doanh du lịch tại địa bàn huyện, nhằm đánh giá thực trạng, xác định những tồn tại, hạn chế và đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác quản lý.

Mục tiêu nghiên cứu gồm hệ thống hóa cơ sở lý luận về QLNN trong du lịch, làm rõ thực trạng công tác quản lý nhà nước trong kinh doanh du lịch tại Kon Plông giai đoạn 2013-2016, đồng thời đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các hoạt động quản lý nhà nước về kinh doanh du lịch trên địa bàn huyện, bao gồm các cơ quan quản lý, doanh nghiệp, hộ kinh doanh cá thể và hợp tác xã kinh doanh du lịch.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, thúc đẩy phát triển du lịch bền vững, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế địa phương, đồng thời tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, ổn định cho các doanh nghiệp và người dân tham gia hoạt động du lịch.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý nhà nước trong lĩnh vực kinh doanh du lịch, bao gồm:

  • Khái niệm du lịch và kinh doanh du lịch: Du lịch được hiểu là hoạt động đi lại của cá nhân hoặc nhóm người ra khỏi nơi cư trú thường xuyên nhằm mục đích nghỉ ngơi, giải trí hoặc chữa bệnh. Kinh doanh du lịch là hoạt động cung ứng các sản phẩm, dịch vụ liên quan nhằm thỏa mãn nhu cầu du lịch và tìm kiếm lợi nhuận.

  • Quản lý nhà nước trong kinh doanh du lịch: Là quá trình tác động của Nhà nước thông qua hệ thống pháp luật, chính sách nhằm phát triển du lịch đúng định hướng, tạo trật tự và đảm bảo quyền lợi các chủ thể tham gia.

  • Các công cụ quản lý nhà nước: Bao gồm công cụ hành chính (quy hoạch, quy định, điều luật), công cụ kinh tế (ưu đãi đầu tư, thuế, hỗ trợ giá đất) và công cụ giáo dục, tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức và tự giác chấp hành của các chủ thể.

  • Nhân tố ảnh hưởng đến hiệu lực quản lý nhà nước: Môi trường thể chế pháp luật, nguồn nhân lực, khoa học công nghệ và môi trường kinh doanh địa phương.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng kết hợp phương pháp định tính và định lượng:

  • Phương pháp định tính: Thu thập thông tin từ các nguồn tài liệu như niên giám thống kê, báo cáo khoa học, dự án, hội thảo, báo chí và Internet để xây dựng cơ sở lý luận và tổng quan thực trạng.

  • Phương pháp định lượng: Thu thập số liệu điều tra từ 45 doanh nghiệp và 25 cán bộ quản lý trong lĩnh vực du lịch trên địa bàn huyện Kon Plông. Số liệu được xử lý bằng các công cụ thống kê để phân tích, so sánh và đánh giá thực trạng công tác quản lý nhà nước.

  • Cỡ mẫu và chọn mẫu: Lựa chọn các doanh nghiệp và cán bộ quản lý đại diện cho các thành phần kinh tế và cơ quan quản lý nhà nước liên quan đến hoạt động kinh doanh du lịch trên địa bàn huyện.

  • Timeline nghiên cứu: Đánh giá thực trạng giai đoạn 2013-2016, đề xuất giải pháp đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thực trạng công tác xây dựng quy hoạch và chính sách phát triển du lịch: Quy hoạch phát triển du lịch trên địa bàn huyện chưa đồng bộ, thiếu điểm nhấn đặc trưng, phát triển du lịch còn mang tính phong trào. Việc triển khai các chính sách còn chồng chéo, thiếu sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý nhà nước. Ví dụ, trong giai đoạn 2011-2015, nguồn vốn đầu tư xây dựng hạ tầng du lịch đạt khoảng 220 tỷ đồng/năm, trong đó 79% từ ngân sách tỉnh, nhưng hiệu quả sử dụng chưa cao do thiếu đồng bộ trong quản lý.

  2. Hiệu lực công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm: Công tác kiểm tra, giám sát chất lượng dịch vụ du lịch chưa được coi trọng, chưa thực hiện đầy đủ việc cấp chứng nhận vệ sinh, tiêu chuẩn chất lượng cho các cơ sở lưu trú, vận tải, lữ hành. Từ năm 2013-2016, các đoàn liên ngành đã tiến hành thanh tra nhiều cơ sở kinh doanh du lịch, nhưng tỷ lệ xử lý vi phạm còn thấp, ảnh hưởng đến uy tín và chất lượng dịch vụ.

  3. Nguồn nhân lực du lịch còn hạn chế: Số lượng và chất lượng nguồn nhân lực phục vụ du lịch tại huyện Kon Plông chưa đáp ứng yêu cầu phát triển. Thống kê giai đoạn 2011-2015 cho thấy trình độ chuyên môn của cán bộ quản lý và nhân viên phục vụ còn thấp, thiếu kỹ năng nghiệp vụ và ngoại ngữ, gây khó khăn trong việc nâng cao chất lượng dịch vụ và quản lý.

  4. Ảnh hưởng của môi trường thể chế và kinh doanh: Môi trường pháp luật chưa đồng bộ, có sự chồng chéo trong các văn bản quy phạm pháp luật, gây khó khăn cho công tác quản lý. Các hoạt động kinh doanh tự phát, nhỏ lẻ, thời vụ làm giảm hiệu lực quản lý và tạo ra sự cạnh tranh không lành mạnh. Môi trường kinh doanh chưa thực sự thuận lợi để thu hút đầu tư phát triển du lịch bền vững.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của những hạn chế trên xuất phát từ việc thiếu sự phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan quản lý nhà nước, cũng như hạn chế về nguồn lực và năng lực quản lý. So sánh với các địa phương như tỉnh Cà Mau và Lâm Đồng, nơi có công tác quản lý nhà nước du lịch hiệu quả hơn nhờ sự quan tâm đầu tư đồng bộ, xây dựng chiến lược phát triển rõ ràng và nâng cao năng lực nguồn nhân lực, huyện Kon Plông còn nhiều điểm cần cải thiện.

Việc thiếu kiểm soát chất lượng dịch vụ và xử lý vi phạm kịp thời làm giảm uy tín điểm đến, ảnh hưởng đến khả năng thu hút khách du lịch. Các biểu đồ so sánh tỷ lệ đầu tư hạ tầng và số lượng khách du lịch cho thấy sự không tương xứng giữa nguồn lực bỏ ra và kết quả đạt được, minh chứng cho hiệu quả quản lý chưa cao.

Ngoài ra, môi trường pháp luật chưa hoàn chỉnh và sự phát triển kinh doanh tự phát làm tăng rủi ro và khó khăn trong quản lý, đòi hỏi cần có các chính sách và biện pháp quản lý chặt chẽ hơn. Việc nâng cao trình độ nguồn nhân lực và ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý cũng là yếu tố then chốt để nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Hoàn thiện quy hoạch và chiến lược phát triển du lịch: Xây dựng và ban hành quy hoạch phát triển du lịch đồng bộ, có điểm nhấn đặc trưng phù hợp với tiềm năng địa phương, đảm bảo tính khả thi và bền vững. Thời gian thực hiện trong giai đoạn 2021-2025, do UBND huyện chủ trì phối hợp với Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Kon Tum.

  2. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm: Thiết lập hệ thống kiểm tra định kỳ, nâng cao năng lực cho các đoàn kiểm tra liên ngành, xử lý nghiêm các vi phạm về chất lượng dịch vụ, vệ sinh an toàn thực phẩm và các tiêu chuẩn kinh doanh du lịch. Thực hiện ngay từ năm 2021 và duy trì liên tục.

  3. Phát triển nguồn nhân lực du lịch: Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng nghiệp vụ và ngoại ngữ cho cán bộ quản lý và nhân viên phục vụ du lịch. Hợp tác với các trường đào tạo chuyên ngành và các tổ chức quốc tế để nâng cao chất lượng đào tạo. Kế hoạch triển khai trong 3 năm tới.

  4. Cải thiện môi trường pháp luật và kinh doanh: Rà soát, hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật liên quan đến quản lý du lịch, giảm thiểu chồng chéo, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân tham gia kinh doanh du lịch. Đồng thời, khuyến khích phát triển các mô hình kinh doanh du lịch cộng đồng, homestay có kiểm soát. Thực hiện trong giai đoạn 2021-2023.

  5. Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý: Xây dựng hệ thống quản lý thông tin du lịch điện tử, áp dụng công nghệ trong cấp phép, giám sát và quảng bá du lịch. Tăng cường truyền thông, quảng bá hình ảnh du lịch Kon Plông trên các nền tảng số. Triển khai thí điểm trong năm 2022 và mở rộng sau đó.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cơ quan quản lý nhà nước về du lịch: Giúp nâng cao hiệu quả công tác quản lý, xây dựng chính sách phù hợp và triển khai các giải pháp quản lý hiệu quả tại địa phương.

  2. Doanh nghiệp và nhà đầu tư trong lĩnh vực du lịch: Cung cấp thông tin về môi trường kinh doanh, chính sách ưu đãi và các thách thức trong hoạt động kinh doanh du lịch tại Kon Plông, từ đó đưa ra quyết định đầu tư chính xác.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành quản trị kinh tế, du lịch: Là tài liệu tham khảo quý giá về quản lý nhà nước trong kinh doanh du lịch, phương pháp nghiên cứu và phân tích thực trạng tại địa phương.

  4. Cộng đồng dân cư và các tổ chức phát triển du lịch cộng đồng: Hiểu rõ vai trò của quản lý nhà nước, các chính sách hỗ trợ và cách thức tham gia phát triển du lịch bền vững, góp phần nâng cao đời sống và bảo vệ môi trường.

Câu hỏi thường gặp

  1. Quản lý nhà nước trong kinh doanh du lịch là gì?
    Quản lý nhà nước trong kinh doanh du lịch là quá trình Nhà nước sử dụng hệ thống pháp luật, chính sách và công cụ quản lý để điều phối, giám sát và phát triển hoạt động du lịch theo định hướng bền vững, đảm bảo quyền lợi các bên liên quan và trật tự xã hội.

  2. Tại sao công tác quản lý nhà nước ở Kon Plông còn nhiều hạn chế?
    Nguyên nhân chính là do thiếu sự phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan quản lý, nguồn nhân lực hạn chế, môi trường pháp luật chưa hoàn chỉnh và sự phát triển kinh doanh tự phát, nhỏ lẻ gây khó khăn trong kiểm soát và nâng cao chất lượng dịch vụ.

  3. Các công cụ quản lý nhà nước trong du lịch gồm những gì?
    Bao gồm công cụ hành chính (quy hoạch, quy định), công cụ kinh tế (ưu đãi đầu tư, thuế) và công cụ giáo dục, tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức và tự giác chấp hành của các chủ thể tham gia hoạt động du lịch.

  4. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra trong lĩnh vực du lịch?
    Cần thiết lập hệ thống kiểm tra định kỳ, nâng cao năng lực cho các đoàn kiểm tra liên ngành, xử lý nghiêm các vi phạm và tăng cường tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho các doanh nghiệp và người dân.

  5. Vai trò của nguồn nhân lực trong phát triển du lịch tại Kon Plông như thế nào?
    Nguồn nhân lực chất lượng cao là yếu tố then chốt để nâng cao chất lượng dịch vụ, quản lý hiệu quả và thu hút khách du lịch. Đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng và trình độ chuyên môn cho cán bộ và nhân viên phục vụ du lịch là cần thiết để phát triển ngành.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý nhà nước trong kinh doanh du lịch và áp dụng vào điều kiện cụ thể của huyện Kon Plông.
  • Đánh giá thực trạng công tác quản lý nhà nước giai đoạn 2013-2016 cho thấy nhiều tồn tại về quy hoạch, chính sách, nguồn nhân lực và hiệu lực quản lý.
  • Đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý nhà nước nhằm phát triển du lịch bền vững, nâng cao hiệu quả đầu tư và chất lượng dịch vụ.
  • Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn quan trọng cho các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và cộng đồng địa phương trong phát triển du lịch.
  • Khuyến nghị triển khai các giải pháp trong giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi và chuyên sâu hơn về quản lý du lịch tại các địa phương khác.

Hành động ngay hôm nay để góp phần xây dựng Kon Plông trở thành vùng du lịch sinh thái quốc gia, khai thác hiệu quả tiềm năng du lịch và nâng cao đời sống cộng đồng.