Quản Lý Lễ Hội Thập Đình Tại Thôn Bảo Tháp, Xã Đông Cứu, Huyện Gia Bình, Tỉnh Bắc Ninh

Lễ hội là sự kết hợp của lễ và hội. Lễ gồm các nghi thức cúng tế, rước, hèm/trò diễn. Hội gồm thi tài, văn hóa ẩm thực và hội chợ hàng hóa. Lễ là những nghi thức đánh dấu hoặc kỷ niệm một sự kiện có ý nghĩa. Lễ là những phép tắc theo khuôn mẫu của người xưa, thể hiện những nghi thức giữa con người với xã hội. Lễ là cách con người dùng để hữu thể hóa, hiện thực hóa cái thiêng vốn vô hình, tạo ra sự giao lưu giữa người - thần, đời - đạo, tạo ra sự cộng cảm, cộng mệnh. Lễ là tập hợp những yếu tố thiêng (thời gian thiêng, không gian thiêng, con người thiêng, trang thiêng, ngôn ngữ văn tự thiêng, lễ vật thiêng, hành động thiêng). Lễ chính là nghi thức ứng xử của con người với tự nhiên và xã hội.

Lễ mang đậm màu sắc tôn giáo, tín ngưỡng, thể hiện lòng tôn kính của cộng đồng hay cá nhân đối với vị thần được thờ tại địa phương. Nghi lễ thường diễn ra trong thần điện hoặc không gian văn hóa chịu ảnh hưởng của thần điện đó. Đôi khi được mở rộng ra ngoài thần điện để phô diễn quyền uy, quyền năng của thần. Đồng thời để cho đời thường được xâm nhập vào thế giới thánh thần và ngược lại. Lễ mang tính giáo điều, bất biến, buộc người ta phải tuân thủ theo những quy tắc đã định hình. Những hệ thống tín điều trong lễ hội thường được thể hiện qua các bài văn tế, bài cúng, bài sớ.

Hiện tượng cờ bạc, cá độ, xả rác bừa bãi, bày bán hàng rong gây mất trật tự an ninh, không vệ sinh an toàn thực phẩm, gây ô nhiễm môi trường là những vấn đề nhức nhối trong quản lý lễ hội. Các hoạt động này không chỉ làm mất đi vẻ đẹp văn hóa truyền thống mà còn gây ảnh hưởng đến sức khỏe và an toàn của người dân tham gia lễ hội. Cần có các biện pháp mạnh mẽ để ngăn chặn và xử lý các hành vi vi phạm, đảm bảo một môi trường lễ hội an toàn, văn minh.

Sự du nhập của các yếu tố ngoại lai và xu hướng thương mại hóa đang dần làm mất đi bản sắc văn hóa truyền thống của lễ hội Thập Đình. Các trò chơi hiện đại, các sản phẩm không phù hợp với văn hóa địa phương xuất hiện ngày càng nhiều, làm loãng đi không khí linh thiêng và ý nghĩa của lễ hội. Cần có sự kiểm soát chặt chẽ và định hướng rõ ràng để bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa cốt lõi của lễ hội.

Nâng cao nhận thức và trách nhiệm của cộng đồng về giá trị văn hóa của lễ hội Thập Đình là yếu tố then chốt để bảo tồn và phát huy lễ hội. Cần tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục để người dân hiểu rõ về lịch sử, ý nghĩa và giá trị của lễ hội, từ đó nâng cao ý thức tự giác tham gia bảo vệ và phát huy những giá trị này. Đồng thời, cần khuyến khích sự tham gia tích cực của cộng đồng vào công tác quản lý và tổ chức lễ hội.

Hoàn thiện văn bản pháp quy và tăng cường tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về lễ hội là một trong những giải pháp quan trọng để nâng cao hiệu quả công tác quản lý. Cần rà soát, sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp quy hiện hành để phù hợp với tình hình thực tế và đảm bảo tính khả thi. Đồng thời, cần tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật để người dân hiểu rõ về quyền và nghĩa vụ của mình trong việc tham gia các hoạt động lễ hội.

Nghiên cứu và phục dựng các nghi lễ truyền thống là một trong những nhiệm vụ quan trọng để bảo tồn bản sắc văn hóa của lễ hội Thập Đình. Cần tìm hiểu, ghi chép lại các nghi thức cúng tế, rước kiệu, các trò diễn dân gian, các bài văn tế cổ... để truyền lại cho thế hệ sau. Đồng thời, cần có sự hướng dẫn, đào tạo cho những người thực hiện các nghi lễ này để đảm bảo tính chính xác và trang trọng.

Phát triển du lịch văn hóa gắn với lễ hội Thập Đình là một hướng đi tiềm năng để quảng bá và phát huy giá trị của lễ hội. Cần xây dựng các tour du lịch khám phá lễ hội, giới thiệu về lịch sử, ý nghĩa và các hoạt động đặc sắc của lễ hội. Đồng thời, cần phát triển các dịch vụ du lịch đi kèm như lưu trú, ăn uống, mua sắm... để đáp ứng nhu cầu của du khách. Cần có sự quản lý chặt chẽ để đảm bảo du lịch phát triển bền vững, không làm ảnh hưởng đến giá trị văn hóa của lễ hội.

Việc đánh giá tổng quan về công tác quản lý lễ hội Thập Đình và rút ra những bài học kinh nghiệm là rất quan trọng để cải thiện và nâng cao hiệu quả trong tương lai. Cần nhìn nhận một cách khách quan những thành công và hạn chế, những nguyên nhân và giải pháp để có những điều chỉnh phù hợp. Đồng thời, cần học hỏi kinh nghiệm từ các địa phương khác trong công tác quản lý lễ hội.

Để lễ hội Thập Đình phát triển bền vững, cần có một chiến lược dài hạn và toàn diện, tập trung vào việc bảo tồn giá trị văn hóa, phát triển du lịch, nâng cao chất lượng dịch vụ và đảm bảo an ninh trật tự. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành và sự tham gia tích cực của cộng đồng để đạt được mục tiêu này.