Quản Lý Hoạt Động Tổ Chuyên Môn Ở Các Trường Trung Học Cơ Sở Huyện Đăk Hà Tỉnh Kon Tum

• Tác giả: Ngô Thị Liền
• Người hướng dẫn: PGS.TS Trần Xuân Bách
• Trường học: Đại học Đà Nẵng
• Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
• Đề tài: Quản Lý Hoạt Động Tổ Chuyên Môn Tại Trường Trung Học Cơ Sở Huyện Đăk Hà, Tỉnh Kon Tum
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Đà Nẵng

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
• 1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu
• 1.2. Nghiên cứu nước ngoài
• 1.3. Nghiên cứu trong nước
• 1.4. Các khái niệm chính của đề tài
• 1.4.1. Quản lý giáo dục
• 1.4.2. Quản lý nhà trường
• 1.4.3. Tổ chuyên môn
• 1.4.4. Hoạt động tổ chuyên môn
• 1.4.5. Quản lý hoạt động chuyên môn
• 1.5. Lý luận về hoạt động tổ chuyên môn trường THCS
• 1.5.1. Vị trí, vai trò của tổ chuyên môn ở trường THCS
• 1.5.2. Chức năng của tổ chuyên môn ở trường THCS
• 1.5.3. Nhiệm vụ của tổ chuyên môn ở trường THCS
• 1.5.4. Đổi mới hoạt động tổ chuyên môn ở trường THCS hiện nay
• 1.6. Quản lý hoạt động tổ chuyên môn trong trường THCS
• 1.6.1. Quản lí xây dựng kế hoạch hoạt động tổ chuyên môn
• 1.6.2. Quản lí thực hiện kế hoạch hoạt động của tổ chuyên môn
• 1.6.3. Quản lí đánh giá, xếp loại giáo viên theo quy định Chuẩn nghề nghiệp giáo viên phổ thông
• 1.6.4. Quản lý hoạt động bồi dưỡng, tự bồi dưỡng, học tập kinh nghiệm của các thành viên trong tổ
• 1.6.5. Quản lí sinh hoạt định kì và các sinh hoạt khác theo quy định tại trường THCS
• 1.7. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động tổ chuyên môn
• 1.7.1. Yếu tố chủ quan
• 1.7.2. Yếu tố khách quan
• 1.8. Tiểu kết chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN Ở CÁC TRƯỜNG THCS HUYỆN ĐĂK HÀ TỈNH KON TUM
• 2.1. Khái quát về quá trình khảo sát
• 2.2. Mục đích khảo sát
• 2.3. Nội dung khảo sát
• 2.4. Đối tượng và địa bàn khảo sát
• 2.5. Phương pháp khảo sát
• 2.6. Phương pháp xử lý kết quả khảo sát
• 2.7. Khái quát chung về tình hình kinh tế - xã hội và giáo dục huyện Đăk Hà tỉnh Kon Tum
• 2.7.1. Đặc điểm vị trí địa lý, dân cư
• 2.7.2. Tình hình phát triển kinh tế
• 2.7.3. Tình hình phát triển văn hóa- xã hội
• 2.7.4. Tình hình giáo dục của huyện Đăk Hà
• 2.8. Tình hình giáo dục bậc THCS ở huyện Đăk Hà tỉnh Kon Tum
• 2.9. Thực trạng về các tổ chuyên môn của các trường THCS huyện Đăk Hà
• 2.9.1. Nhận thức về vị trí và vai trò của tổ chuyên môn ở trường THCS
• 2.9.2. Thực trạng cơ cấu, số lượng Tổ chuyên môn ở các trường THCS huyện Đăk Hà
• 2.9.3. Thực trạng hoạt động của tổ chuyên môn ở các trường THCS huyện Đăk Hà
• 2.9.4. Thực trạng quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở các trường THCS huyện Đăk Hà tỉnh Kon Tum
• 2.9.4.1. Thực trạng quản lí xây dựng kế hoạch hoạt động tổ chuyên môn
• 2.9.4.2. Thực trạng quản lí thực hiện kế hoạch hoạt động của tổ chuyên môn
• 2.9.4.3. Thực trạng quản lí đánh giá, xếp loại giáo viên theo quy định Chuẩn nghề nghiệp giáo viên phổ thông; tham gia đánh giá hiệu trưởng, phó hiệu trưởng theo Chuẩn hiệu trưởng
• 2.9.4.4. Thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng, tự bồi dưỡng, học tập kinh nghiệm của các thành viên trong tổ
• 2.9.4.5. Thực trạng quản lí sinh hoạt định kì hai tuần một lần và các sinh hoạt khác theo quy định tại trường THCS
• 2.9.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở trường THCS
• 2.9.6. Đánh giá chung thực trạng
• 2.9.7. Mặt mạnh và nguyên nhân
• 2.9.8. Mặt yếu và nguyên nhân
• 2.10. Tiểu kết chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN Ở CÁC TRƯỜNG THCS HUYỆN ĐĂK HÀ TỈNH KON TUM
• 3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp quản lý
• 3.1.1. Đảm bảo tính đồng bộ
• 3.1.2. Đảm bảo tính kế thừa
• 3.1.3. Đảm bảo tính khả thi
• 3.1.4. Đảm bảo tính hiệu quả
• 3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở các trường THCS huyện Đăk Hà tỉnh Kon Tum
• 3.2.1. Nâng cao nhận thức của CBQL, GV về vị trí, vai trò của tổ chuyên môn trong trường THCS
• 3.2.2. Xây dựng kế hoạch giáo dục đáp ứng chương trình giáo dục phổ thông 2018 cấp THCS
• 3.2.3. Bồi dưỡng năng lực quản lý tổ chuyên môn cho TTCM
• 3.2.4. Đánh giá, xếp loại giáo viên theo quy định Chuẩn nghề nghiệp giáo viên cơ sở giáo dục phổ thông
• 3.2.5. Đổi mới quản lý hoạt động bồi dưỡng, tự bồi dưỡng, học tập kinh nghiệm của các thành viên trong tổ chuyên môn
• 3.2.6. Nâng cao chất lượng sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học
• 3.2.7. Tạo điều kiện thuận lợi về CSVC, TB&CN, kinh phí để tổ chuyên môn hoạt động
• 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp
• 3.4. Khảo sát tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp
• 3.5. Tiểu kết chương 3
• KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI LUẬN VĂN (Bản sao)

I. Tổng Quan Về Quản Lý Tổ Chuyên Môn THCS Đăk Hà

Thế kỷ XXI đòi hỏi nguồn nhân lực năng động, sáng tạo. Ngành giáo dục đang đổi mới toàn diện, từ phương pháp dạy, học đến kiểm tra, đánh giá và quản lý giáo dục. Chỉ thị 40-CT/TW nhấn mạnh vai trò của nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Đổi mới quản lý giáo dục là nhiệm vụ chiến lược để nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực, theo định hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa và xã hội hóa. Tổ chuyên môn đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đặc biệt tại các trường THCS.

1.1. Vai Trò Của Tổ Chuyên Môn Trong Giáo Dục THCS

Tổ chuyên môn là một bộ phận cấu thành trong bộ máy tổ chức, quản lí của trường THCS. Tổ chuyên môn là nơi trực tiếp triển khai những yêu cầu về mục tiêu, nội dung, phương pháp dạy học, đổi mới giáo dục phổ thông 2018 ở các trường một cách đồng bộ nhất, có mối quan hệ hợp tác với nhau, phối hợp các bộ phận, các tổ chức đoàn thể trong nhà trường nhằm thực hiện chiến lược phát triển của nhà trường, chương trình giáo dục và các hoạt động giáo dục khác hướng tới mục tiêu giáo dục. Quản lý chặt chẽ, khoa học tổ chuyên môn góp phần nâng cao chất lượng dạy học và giáo dục của nhà trường, quyết định sự thành bại của nhà trường.

1.2. Quản Lý Tổ Chuyên Môn Yếu Tố Quyết Định Thành Công

Trong công tác quản lý nhà trường, nếu quản lý có hiệu quả đội ngũ tổ trưởng TCM, cùng với việc đề ra được các biện pháp quản lý hoạt động của TCM có cơ sở khoa học và phù hợp với điều kiện thực tiễn sẽ là hướng đi tốt nhất để đạt được chất lượng GD theo mục tiêu đề ra. Quán triệt và thực hiện Nghị quyết của Đảng, các trường THCS tập trung đổi mới toàn diện hoạt động giáo dục, trong đó có đổi mới khâu quản lý hoạt động tổ chuyên môn giữ vai trò quan trọng.

II. Thực Trạng Hoạt Động Tổ Chuyên Môn THCS Tại Đăk Hà

Trước yêu cầu đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục, công tác quản lý hoạt động tổ chuyên môn của các trường THCS hiện nay còn bộc lộ những hạn chế bất cập. Hoạt động của các tổ chuyên môn còn nặng về quản lý hành chính, giải quyết sự vụ hơn là sinh hoạt chuyên môn, chưa tập trung vào việc giúp nhau nâng cao năng lực chuyên môn, năng lực x lý tình huống chuyên môn trong việc dạy và việc học, chất lượng các buổi sinh hoạt chuyên môn chưa cao.

2.1. Hạn Chế Trong Quản Lý Sinh Hoạt Chuyên Môn THCS

Phần lớn tổ trưởng chưa được bồi dưỡng, tập huấn bài bản mà quản lý dựa trên kinh nghiệm nên còn rập khuôn máy móc. Tổ sinh hoạt chuyên môn chưa được thường xuyên, sinh hoạt mới tập trung vào các đợt hội giảng, thao giảng hay các đợt thi giáo viên giỏi mà chưa tạo thành một hoạt động thường xuyên, liên tục. Xuất phát từ những yêu cầu về mặt lý luận và thực tiễn trên, là cán bộ quản lý về lĩnh vực chuyên môn tôi có nhiều trăn trở về chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn và hiệu quả của công tác quản lý sinh hoạt tổ chuyên môn ở các trường THCS.

2.2. Đề Xuất Các Biện Pháp Quản Lý Tổ Chuyên Môn Hiệu Quả

Vì vậy, tôi chọn đề tài: “Quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở các trường THCS huyện Đăk Hà tỉnh Kon Tum”. Đề tài nghiên cứu lý luận, xác định được thực tiễn hoạt động của tổ chuyên môn ở các trường THCS huyện Đăk Hà tỉnh Kon Tum, từ đó đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động tổ chuyên môn trong giai đoạn hiện nay nhằm nâng cao chất lượng hoạt động tổ chuyên môn, góp phần nâng cao chất lượng dạy học ở 05 trường và các trường THCS có cùng điều kiện.

III. Cách Xây Dựng Kế Hoạch Hoạt Động Tổ Chuyên Môn THCS

Việc nghiên cứu công tác QL, xây dựng và phát triển các hoạt động dạy học - giáo dục trong nhà trường nói chung, hoạt động TCM nói riêng ở các trường THCS là nhiệm vụ quan trọng và là điều kiện cơ bản để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Trong công tác QL nhà trường, nếu QL có hiệu quả đội ngũ tổ trưởng TCM, cùng với việc đề ra được các biện pháp QL hoạt động của TCM có cơ sở khoa học và phù hợp với điều kiện thực tiễn sẽ là hướng đi tốt nhất để đạt được chất lượng GD theo mục tiêu đề ra.

3.1. Quy Trình Quản Lý Kế Hoạch Tổ Chuyên Môn THCS

Địa bàn nghiên cứu: 5 trường trung học cơ sở trên địa bàn huyện Đăk Hà, tỉnh Kon Tum (trường THCS Chu Văn An, THCS Nguyễn Tất Thành, THCS Nguyễn Huệ, THCS Hà Mòn, THCS Đăk Hring). Nội dung nghiên cứu: đề tài tập trung nghiên cứu, điều tra, khảo sát hoạt động của các tổ chuyên môn, quản lý hoạt động tổ chuyên môn, chất lượng đội ngũ giáo viên, chất lượng học sinh. Thời gian nghiên cứu: từ năm học 2018 - 2019 đến năm học 2020 – 2021 của 05 trường THCS huyện Đăk Hà, Tỉnh Kon Tum.

3.2. Đảm Bảo Tính Khả Thi Của Kế Hoạch Tổ Chuyên Môn

Công tác quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở các trường THCS trên địa bàn huyện Đăk Hà, tỉnh Kon Tum trong thời gian qua đã đạt được những kết quả nhất định, góp phần nâng cao chất lượng dạy học của nhà trường trong thời gian qua. Tuy nhiên, trong quá trình quản lý vẫn còn những hạn chế, bất cập, thiếu đồng bộ và chưa khoa học, hiệu quả chưa cao, đã làm ảnh hưởng ít nhiều đến kết quả hoạt động TCM. Nếu xây dựng được cơ sở lý luận, đánh giá đúng thực trạng quản lý hoạt động TCM, thì có thể đề xuất biện pháp quản lý hoạt động TCM một cách hợp lí và khả thi góp phần nâng cao chất lượng dạy học ở các nhà trường.

IV. Bí Quyết Nâng Cao Chất Lượng Sinh Hoạt Tổ Chuyên Môn

Trong những trang viết của mình, V. Xukhomlinki cũng như các tác giả V. PXtrezicodin, Gigoocscaia, Zakhonôp. đều cho rằng một trong những chức năng của Hiệu trưởng nhà trường là phải xây dựng và bồi dưỡng đội ngũ giáo viên, phát huy được tính chủ động, sáng tạo trong lao động và tạo ra khả năng ngày càng hoàn thiện vì tay nghề sư phạm của mình. Muốn xây dựng đội ngũ giáo viên có trình độ chuyên môn, tâm huyết với nghề, người Hiệu trưởng phải có quyền lựa chọn đội ngũ giáo viên cho trường mình, đó là những người yêu trẻ, phải biết giao tiếp với trẻ, nắm vững chuyên môn giảng dạy, nắm vững các khoa học có liên quan các môn trong nhà trường, vận dụng linh hoạt lý luận dạy học, lý luận giao tiếp, tâm lý học.

4.1. Đổi Mới Nội Dung Và Hình Thức Sinh Hoạt Chuyên Môn

Hệ thống hóa các vấn đề lý luận về hoạt động của tổ chuyên môn, quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở trường THCS. Khảo sát, phân tích đánh giá thực trạng công tác quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở các trường THCS huyện Đăk Hà, tỉnh Kon Tum. Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động tổ chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng giáo dục ở các trường THCS huyện Đăk Hà, tỉnh Kon Tum trong giai đoạn hiện nay.

4.2. Nghiên Cứu Bài Học Trong Sinh Hoạt Tổ Chuyên Môn

Sử dụng phương pháp phân tích, tổng hợp, so sánh, phân loại. tìm hiểu những dấu hiệu đặc thù bên trong và trên cơ sở đó tổng hợp tạo ra hệ thống, đồng thời thấy được mối quan hệ, tác động biện chứng của các tài liệu khoa học, các văn kiện của Đảng và pháp luật của Nhà nước, các văn bản quy định của Ngành có liên quan đến quản lý hoạt động tổ chuyên môn trong trường THCS.

V. Đánh Giá Hiệu Quả Quản Lý Hoạt Động Tổ Chuyên Môn THCS

Tiến hành điều tra bằng phiếu hỏi để khảo sát thực trạng hoạt động của tổ chuyên môn, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ giáo viên trong tổ chuyên môn. Đối tượng điều tra là tổ trưởng, giáo viên, hiệu trưởng, chuyên viên PGD. Kết quả điều tra được xử lý, phân tích, so sánh để tìm thông tin cần thiết theo hướng nghiên cứu đề tài. Tiến hành nghiên cứu các báo cáo tổng kết năm học của Phòng GDĐT huyện Đăk Hà, các trường THCS có liên quan đến công tác quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở các trường THCS.

5.1. Các Tiêu Chí Đánh Giá Hoạt Động Tổ Chuyên Môn THCS

Phương pháp phân tích và tổng kết rút kinh nghiệm nhằm rút ra những thuận lợi và khó khăn trong quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở các trường THCS huyện Đăk Hà, tỉnh Kon Tum. Để xử lý các số liệu, các kết quả nghiên cứu, trên cơ sở đó có nhận định, đánh giá đúng đắn, chính xác các kết quả nghiên cứu.

5.2. Sử Dụng Phương Pháp Đánh Giá Hoạt Động Tổ Chuyên Môn

• Phần mở đầu: Lý do chọn đề tài, mục đích, khách thể, đối tượng nghiên cứu, giả thuyết khoa học, phạm vi đề tài, nhiệm vụ nghiên cứu, phương pháp nghiên cứu. * Phần nội dung: Gồm 3 chương Chương 1. Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở các trường THCS Chương 2. Thực trạng công tác quản lý hoạt động của tổ chuyên môn ở các trường THCS huyện Đăk Hà, tỉnh Kon Tum Chương 3. Biện pháp quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở các trường THCS huyện Đăk Hà, tỉnh Kon Tum trong giai đoạn hiện nay. * Kết luận và khuyến nghị Danh mục tài liệu tham khảo Phụ lục

VI. Giải Pháp Hoàn Thiện Quản Lý Tổ Chuyên Môn Kon Tum

Các nghiên cứu quản lý giáo dục Xô Viết đã cho rằng: “Kết quả toàn bộ hoạt động của nhà trường phụ thuộc rất nhiều vào việc tổ chức đúng đắn và hợp lý công tác hoạt động của đội ngũ giáo viên” với kinh nghiệm 26 năm làm Hiệu trưởng VAXukhomlinki đã tổng kết được những thành công cũng như thất bại của mình. Cùng với nhiều tác giả khác ông đã đưa ra một số biện pháp quản lý của trường THCS, trong đó nhấn mạnh việc phân công công việc hợp lý qua các thành viên trong BGH, Hiệu trưởng và phó Hiệu trưởng phụ trách chuyên môn; tổ trưởng chuyên môn [25].

6.1. Tăng Cường Bồi Dưỡng Chuyên Môn Cho Giáo Viên

Tác giả nhấn mạnh đến sự phối hợp chặt chẽ, sự thống nhất quản lý giữa Hiệu trưởng và phó Hiệu trưởng với tổ trưởng chuyên môn để đạt mục tiêu đề ra, tác giả đều khẳng định vai trò lãnh đạo toàn diện của Hiệu trưởng. Trong những trang viết của mình, V. Xukhomlinki cũng như các tác giả V. PXtrezicodin, Gigoocscaia, Zakhonôp. đều cho rằng một trong những chức năng của Hiệu trưởng nhà trường là phải xây dựng và bồi dưỡng đội ngũ giáo viên, phát huy được tính chủ động, sáng tạo trong lao động và tạo ra khả năng ngày càng hoàn thiện vì tay nghề sư phạm của mình.

6.2. Xây Dựng Mô Hình Tổ Chuyên Môn Hiệu Quả Kon Tum

Muốn xây dựng đội ngũ giáo viên có trình độ chuyên môn, tâm huyết với nghề, người Hiệu trưởng phải có quyền lựa chọn đội ngũ giáo viên cho trường mình, đó là những người yêu trẻ, phải biết giao tiếp với trẻ, nắm vững chuyên môn giảng dạy, nắm vững các khoa học có liên quan các môn trong nhà trường, vận dụng linh hoạt lý luận dạy học, lý luận giao tiếp, tâm lý học. Trong khi đó, nghiên cứu của Boonchauy và các cộng sự (2017) đã chỉ ra các thành phần của kỹ năng lãnh đạo xây dựng nhóm cần thiết cho cán bộ quản lý trường tiểu học cũng như xem xét các thực trạng hiện tại và các điều kiện mong muốn và nhu cầu đối với kỹ năng lãnh đạo xây dựng nhóm của cán bộ quản lý trường tiểu học cũng như đường hướng phát triển kỹ năng lãn...

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo theo Nghị quyết số 29-NQ/TW, việc nâng cao chất lượng quản lý hoạt động tổ chuyên môn (TCM) ở các trường trung học cơ sở (THCS) đóng vai trò then chốt trong việc phát triển giáo dục. Huyện Đăk Hà, tỉnh Kon Tum, với đặc điểm địa lý vùng sâu vùng xa, dân số khoảng 32.305 người, trong đó dân tộc thiểu số chiếm 53,9%, có 5 trường THCS với tổng số 3.671 học sinh và 205 giáo viên, là địa bàn nghiên cứu điển hình cho việc quản lý hoạt động TCM trong điều kiện thực tiễn đa dạng. Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng quản lý hoạt động TCM tại 5 trường THCS trên địa bàn huyện Đăk Hà trong giai đoạn 2018-2021, từ đó đề xuất các biện pháp quản lý hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng dạy học và giáo dục. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc góp phần nâng cao năng lực quản lý chuyên môn, đồng thời hỗ trợ đổi mới phương pháp dạy học, đáp ứng yêu cầu đổi mới chương trình giáo dục phổ thông 2018. Các chỉ số như tỷ lệ giáo viên đạt chuẩn nghề nghiệp đạt 100%, tỷ lệ học sinh khá giỏi chiếm khoảng 44%, và tần suất sinh hoạt chuyên môn định kỳ hai tuần một lần là những metrics quan trọng phản ánh hiệu quả quản lý và hoạt động TCM.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết quản lý giáo dục và quản lý nhà trường, trong đó:

• Lý thuyết quản lý giáo dục: Quản lý giáo dục là quá trình tác động có hệ thống, có kế hoạch của chủ thể quản lý nhằm điều phối các nguồn lực giáo dục để đạt mục tiêu phát triển toàn diện học sinh. Khung lý thuyết này nhấn mạnh vai trò của Hiệu trưởng và tổ chuyên môn trong việc tổ chức, chỉ đạo hoạt động chuyên môn.

• Lý thuyết quản lý hoạt động tổ chuyên môn: Tổ chuyên môn là đơn vị cơ sở trong nhà trường, chịu trách nhiệm xây dựng kế hoạch dạy học, tổ chức sinh hoạt chuyên môn, đánh giá giáo viên và bồi dưỡng chuyên môn. Quản lý hoạt động TCM bao gồm các chức năng: xây dựng kế hoạch, thực hiện kế hoạch, đánh giá và điều chỉnh hoạt động chuyên môn.

Các khái niệm chính bao gồm: quản lý, quản lý giáo dục, quản lý nhà trường, tổ chuyên môn, hoạt động tổ chuyên môn, quản lý hoạt động chuyên môn, chuẩn nghề nghiệp giáo viên, sinh hoạt chuyên môn.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa phân tích lý thuyết và khảo sát thực tiễn:

• Nguồn dữ liệu: Dữ liệu thu thập từ 5 trường THCS huyện Đăk Hà, gồm 219 phiếu khảo sát với đối tượng là Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng, tổ trưởng chuyên môn và giáo viên; hồ sơ báo cáo tổng kết năm học 2018-2019 đến 2020-2021 của Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Đăk Hà; các văn bản pháp luật liên quan như Thông tư 32/2020/TT-BGDĐT, Thông tư 20/2018/TT-BGDĐT.

• Phương pháp phân tích: Sử dụng thống kê mô tả (tần số, tỷ lệ phần trăm, điểm trung bình) để đánh giá thực trạng quản lý hoạt động TCM; phân tích so sánh các mức độ đánh giá về hiệu quả hoạt động, nhận thức và cơ cấu tổ chức.

• Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu tập trung vào giai đoạn từ năm học 2018-2019 đến năm học 2020-2021, với khảo sát thực địa và thu thập dữ liệu trong năm 2021.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Nhận thức về vai trò tổ chuyên môn: 70,32% cán bộ quản lý và giáo viên đánh giá hoạt động TCM là "rất quan trọng", 13,7% cho là "quan trọng". Tuy nhiên, vẫn còn 16% đánh giá thấp vai trò này, cho thấy cần nâng cao nhận thức trong một bộ phận đội ngũ.

2. Cơ cấu tổ chuyên môn: 75,34% đánh giá cơ cấu, số lượng tổ chuyên môn rất phù hợp với điều kiện thực tế; 14,25% cho rằng chưa phù hợp hoặc không phù hợp, chủ yếu do tổ ghép nhiều bộ môn gây khó khăn trong quản lý và sinh hoạt chuyên môn.

3. Thực trạng hoạt động tổ chuyên môn: Các tổ chuyên môn thực hiện tốt các nhiệm vụ như xây dựng kế hoạch dạy học (76,26% đánh giá tốt), tổ chức sinh hoạt chuyên môn định kỳ (91,78% đánh giá tốt), tham gia đánh giá, xếp loại giáo viên (79% đánh giá tốt). Tuy nhiên, việc đề xuất lựa chọn sách giáo khoa và bồi dưỡng chuyên môn còn hạn chế, với tỷ lệ đánh giá tốt lần lượt là 56,16% và 62,56%.

4. Hiệu quả hoạt động tổ chuyên môn: 76,71% đánh giá hoạt động TCM rất hiệu quả, 16,44% hiệu quả, còn lại 6,85% cho là ít hoặc không hiệu quả. Nguyên nhân chính gồm năng lực quản lý tổ trưởng chuyên môn chưa đồng đều, việc đánh giá giáo viên còn hình thức, và công tác bồi dưỡng chưa phát huy hiệu quả.

Thảo luận kết quả

Kết quả khảo sát cho thấy quản lý hoạt động tổ chuyên môn tại các trường THCS huyện Đăk Hà đã đạt được những thành tựu nhất định, góp phần nâng cao chất lượng dạy học. Việc tổ chức sinh hoạt chuyên môn định kỳ và xây dựng kế hoạch giáo dục được thực hiện nghiêm túc, tạo điều kiện cho giáo viên trao đổi, học hỏi và nâng cao năng lực chuyên môn. Tuy nhiên, việc ghép nhiều bộ môn trong một tổ chuyên môn làm giảm tính chuyên sâu và hiệu quả quản lý, tương tự với các nghiên cứu trong nước và quốc tế về quản lý tổ chuyên môn.

So sánh với các nghiên cứu trước đây, như của Nguyễn Thị Hồng Ngọc và Lê Quang Hoa, việc đổi mới quản lý tổ chuyên môn cần tập trung vào nâng cao năng lực tổ trưởng, đổi mới nội dung sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học, và tăng cường bồi dưỡng chuyên môn. Kết quả nghiên cứu cũng phản ánh tác động của các yếu tố khách quan như cơ sở vật chất, chính sách giáo dục và văn hóa địa phương đến hiệu quả quản lý.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ đánh giá các nhiệm vụ tổ chuyên môn, bảng phân tích mức độ phù hợp cơ cấu tổ chuyên môn, và biểu đồ tròn về hiệu quả hoạt động tổ chuyên môn.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Nâng cao nhận thức và năng lực quản lý cho cán bộ quản lý và tổ trưởng chuyên môn

   • Tổ chức các khóa bồi dưỡng, tập huấn chuyên sâu về quản lý tổ chuyên môn và đổi mới phương pháp dạy học.
   • Thời gian: Triển khai trong năm học tiếp theo.
   • Chủ thể thực hiện: Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện phối hợp với các trường.

2. Đổi mới nội dung và hình thức sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học

   • Khuyến khích tổ chuyên môn tổ chức sinh hoạt chuyên môn gắn với thực tiễn giảng dạy, tăng cường trao đổi kinh nghiệm và phản hồi lẫn nhau.
   • Thời gian: Áp dụng ngay trong các kỳ sinh hoạt chuyên môn định kỳ.
   • Chủ thể thực hiện: Hiệu trưởng, tổ trưởng chuyên môn.

3. Tối ưu hóa cơ cấu tổ chuyên môn, hạn chế tổ ghép nhiều bộ môn

   • Xem xét điều chỉnh cơ cấu tổ chuyên môn phù hợp với số lượng và đặc thù môn học, ưu tiên tổ đơn môn hoặc tổ ghép ít bộ môn liên quan.
   • Thời gian: Đánh giá và điều chỉnh trong kế hoạch năm học mới.
   • Chủ thể thực hiện: Ban giám hiệu các trường, Phòng GDĐT.

4. Tăng cường công tác bồi dưỡng chuyên môn và tự bồi dưỡng cho giáo viên

   • Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng thường xuyên, đa dạng hình thức (trực tiếp, trực tuyến), gắn với nhu cầu thực tế của giáo viên.
   • Thời gian: Liên tục trong năm học.
   • Chủ thể thực hiện: Tổ chuyên môn, Phòng GDĐT.

5. Cải thiện điều kiện cơ sở vật chất và trang thiết bị phục vụ hoạt động tổ chuyên môn

   • Đầu tư phòng học bộ môn, thiết bị công nghệ thông tin để hỗ trợ sinh hoạt chuyên môn và đổi mới phương pháp dạy học.
   • Thời gian: Kế hoạch đầu tư trung hạn 2-3 năm.
   • Chủ thể thực hiện: UBND huyện, Phòng GDĐT, các trường.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý giáo dục các cấp

   • Lợi ích: Nắm bắt thực trạng và giải pháp quản lý tổ chuyên môn, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý chuyên môn tại đơn vị mình.
   • Use case: Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng, điều chỉnh cơ cấu tổ chuyên môn.

2. Hiệu trưởng và Phó hiệu trưởng các trường THCS

   • Lợi ích: Hiểu rõ vai trò và phương pháp quản lý hoạt động tổ chuyên môn, nâng cao chất lượng sinh hoạt chuyên môn và đánh giá giáo viên.
   • Use case: Tổ chức sinh hoạt chuyên môn hiệu quả, đánh giá và phát triển đội ngũ giáo viên.

3. Tổ trưởng chuyên môn và giáo viên

   • Lợi ích: Nâng cao nhận thức về vai trò tổ chuyên môn, cải thiện kỹ năng quản lý và chuyên môn nghiệp vụ.
   • Use case: Tham gia tích cực vào hoạt động tổ chuyên môn, đề xuất sáng kiến cải tiến.

4. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản lý giáo dục

   • Lợi ích: Tham khảo cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý tổ chuyên môn trong trường THCS vùng khó khăn.
   • Use case: Phát triển đề tài nghiên cứu, luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ.

Câu hỏi thường gặp

1. Quản lý hoạt động tổ chuyên môn có vai trò gì trong nâng cao chất lượng giáo dục?
   Quản lý hoạt động tổ chuyên môn giúp tổ chức, chỉ đạo các hoạt động chuyên môn, tạo môi trường học tập, trao đổi kinh nghiệm giữa giáo viên, từ đó nâng cao năng lực giảng dạy và chất lượng học sinh. Ví dụ, sinh hoạt chuyên môn định kỳ giúp giáo viên cập nhật phương pháp mới và giải quyết khó khăn trong giảng dạy.

2. Làm thế nào để xây dựng kế hoạch hoạt động tổ chuyên môn hiệu quả?
   Kế hoạch cần xác định rõ mục tiêu, nội dung, biện pháp thực hiện phù hợp với điều kiện thực tế và định hướng của nhà trường. Việc lấy ý kiến đóng góp từ các thành viên trong tổ và sự phê duyệt của Ban giám hiệu là yếu tố quan trọng để kế hoạch khả thi và đồng thuận.

3. Những khó khăn thường gặp trong quản lý tổ chuyên môn ở các trường vùng sâu vùng xa là gì?
   Khó khăn gồm cơ cấu tổ chuyên môn chưa phù hợp, thiếu trang thiết bị hỗ trợ, năng lực quản lý tổ trưởng hạn chế, và sự chưa đồng đều trong nhận thức về vai trò tổ chuyên môn. Ví dụ, tổ ghép nhiều bộ môn gây khó khăn trong sinh hoạt chuyên môn.

4. Làm thế nào để nâng cao năng lực tổ trưởng chuyên môn?
   Tổ trưởng cần được bồi dưỡng chuyên môn, kỹ năng quản lý và lãnh đạo nhóm, đồng thời được hỗ trợ về mặt chính sách và điều kiện làm việc. Các khóa tập huấn chuyên sâu và mentoring từ cán bộ quản lý cấp trên là giải pháp hiệu quả.

5. Vai trò của Hiệu trưởng trong quản lý hoạt động tổ chuyên môn như thế nào?
   Hiệu trưởng là người chỉ đạo, giám sát và tạo điều kiện cho tổ chuyên môn hoạt động hiệu quả, đồng thời quyết định cơ cấu tổ chức, phân công nhiệm vụ và đánh giá kết quả hoạt động. Hiệu trưởng cũng cần đổi mới phương pháp quản lý để phù hợp với yêu cầu đổi mới giáo dục.

Kết luận

• Quản lý hoạt động tổ chuyên môn tại các trường THCS huyện Đăk Hà đã đạt được kết quả tích cực, góp phần nâng cao chất lượng dạy học và giáo dục.
• Nhận thức về vai trò tổ chuyên môn được đa số cán bộ quản lý và giáo viên đánh giá cao, tuy nhiên vẫn còn một bộ phận chưa nhận thức đầy đủ.
• Cơ cấu tổ chuyên môn phù hợp với điều kiện thực tế nhưng cần điều chỉnh để giảm tổ ghép nhiều bộ môn nhằm nâng cao hiệu quả quản lý.
• Hoạt động sinh hoạt chuyên môn định kỳ được tổ chức nghiêm túc, song công tác bồi dưỡng chuyên môn và đề xuất lựa chọn sách giáo khoa còn hạn chế.
• Đề xuất các biện pháp nâng cao năng lực quản lý, đổi mới sinh hoạt chuyên môn, tối ưu cơ cấu tổ chuyên môn và cải thiện điều kiện cơ sở vật chất nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tổ chuyên môn.

Next steps: Triển khai các khóa bồi dưỡng cho cán bộ quản lý và tổ trưởng chuyên môn, điều chỉnh cơ cấu tổ chuyên môn, đổi mới nội dung sinh hoạt chuyên môn và tăng cường đầu tư cơ sở vật chất trong năm học tiếp theo.

Call-to-action: Các trường THCS và Phòng Giáo dục huyện Đăk Hà cần phối hợp chặt chẽ để thực hiện các giải pháp đề xuất, nhằm nâng cao chất lượng quản lý và hoạt động tổ chuyên môn, góp phần phát triển giáo dục bền vững tại địa phương.