Quản Lý Di Tích Lịch Sử Văn Hóa Chùa Hoàng Long Tại Xã An Đạo, Huyện Phù Ninh, Tỉnh Phú Thọ

Quản lý DTLSVH không chỉ đơn thuần là bảo vệ khỏi sự xuống cấp mà còn là quá trình chủ động tác động, điều chỉnh các yếu tố liên quan đến di tích. Quản lý hiệu quả cần sự phối hợp của nhiều chủ thể, từ cơ quan nhà nước, cộng đồng địa phương đến các tổ chức xã hội. Sự phối hợp này đảm bảo rằng di tích được bảo vệ một cách toàn diện, vừa giữ gìn giá trị lịch sử, văn hóa, vừa tạo điều kiện để phát huy giá trị, phục vụ nhu cầu của xã hội. C.Mác cho rằng: “Quản lý là một chức năng đặc biệt nảy sinh từ bản chất xã hội của quá trình lao động”. Aăngghen cho rằng: “Quản lý là một động thái tất yếu phải có khi nhiều người cùng hoạt động chung với nhau khi có sự hợp tác của một số đông người, khi có hoạt động phối hợp của nhiều người”.

Quản lý Nhà nước về DTLSVH dựa trên hệ thống pháp luật hoàn chỉnh, trong đó Luật Di sản văn hóa năm 2001 và Luật sửa đổi, bổ sung năm 2009 đóng vai trò then chốt. Các văn bản pháp quy khác như nghị định, thông tư, quyết định của các cấp cũng cụ thể hóa các quy định về bảo vệ, bảo tồn và phát huy giá trị di tích. Việc tuân thủ pháp luật là yếu tố tiên quyết để đảm bảo công tác quản lý di tích được thực hiện một cách bài bản, khoa học, tránh tình trạng xâm hại, làm biến dạng di tích. Bên cạnh đó, các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về văn hóa cũng định hướng cho công tác bảo tồn di sản.

Thời gian và các yếu tố môi trường như mưa, nắng, độ ẩm cao gây ra sự xuống cấp tự nhiên của các công trình kiến trúc và hiện vật tại chùa Hoàng Long. Bên cạnh đó, việc tu sửa, xây dựng mới không tuân thủ nguyên tắc bảo tồn, sử dụng vật liệu không phù hợp làm thay đổi diện mạo ban đầu của di tích. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc nghệ thuật của chùa. Việc quản lý và kiểm soát chặt chẽ các hoạt động tu bổ, tôn tạo là vô cùng quan trọng.

Sự gia tăng lượng khách du lịch và tín đồ đến tham quan, chiêm bái tại chùa Hoàng Long tạo ra áp lực lớn lên cơ sở hạ tầng, cảnh quan và trật tự an ninh của di tích. Các hoạt động tín ngưỡng, lễ hội đôi khi diễn ra quá mức, gây ồn ào, làm ảnh hưởng đến không gian thanh tịnh của chùa. Cần có giải pháp quản lý du lịch và hoạt động tín ngưỡng một cách hợp lý, vừa đáp ứng nhu cầu của người dân, vừa bảo vệ được sự thiêng liêng và giá trị của di tích.

Cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục về giá trị của DTLSVH chùa Hoàng Long, nâng cao ý thức bảo vệ di sản cho mọi người dân. Tổ chức các hoạt động văn hóa, giáo dục, thu hút sự tham gia của cộng đồng vào công tác bảo tồn. Khuyến khích cộng đồng đóng góp ý kiến, giám sát các hoạt động liên quan đến di tích. Phát huy vai trò của các tổ chức xã hội, đoàn thể trong việc vận động, tuyên truyền về bảo tồn di sản. "Đồng thời, nhu cầu phát triển khám phá tham quan, du lịch, tham dự lễ hội của người dân ngày càng một lớn cũng đã ảnh hưởng không nhỏ đến việc quản lý, bảo tồn và gìn giữ di tích. ".

Phát triển du lịch văn hóa gắn với chùa Hoàng Long cần được quy hoạch bài bản, đảm bảo tính bền vững. Hạn chế các hoạt động du lịch gây ảnh hưởng tiêu cực đến di tích. Xây dựng các sản phẩm du lịch độc đáo, hấp dẫn, khai thác giá trị văn hóa, lịch sử của chùa. Tạo điều kiện cho người dân địa phương tham gia vào các hoạt động du lịch, tạo nguồn thu nhập và nâng cao đời sống. Quản lý chặt chẽ các hoạt động kinh doanh dịch vụ du lịch, đảm bảo vệ sinh môi trường, an ninh trật tự.

Trước khi tiến hành tu bổ, tôn tạo, cần có hồ sơ khảo sát, đánh giá hiện trạng chi tiết, xác định rõ các hạng mục cần can thiệp. Lập dự án tu bổ, tôn tạo, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Lựa chọn đơn vị thi công có đủ năng lực, kinh nghiệm. Sử dụng vật liệu, kỹ thuật truyền thống. Đảm bảo tính thẩm mỹ, hài hòa với cảnh quan xung quanh. Quá trình thi công phải được giám sát chặt chẽ, đảm bảo chất lượng. "Tuy nhiên do điều kiện về thời gian và trước nhu cầu đổi mới phát triển kinh tế hiện đại, di tích lịch sử văn hóa chùa Hoàng Long vẫn đang có nguy cơ bị xuống cấp.".

Trong quá trình tu bổ, tôn tạo, cần ưu tiên bảo tồn tối đa các yếu tố gốc của di tích như kiến trúc, vật liệu, trang trí, hiện vật. Tránh làm thay đổi diện mạo ban đầu của chùa. Nghiên cứu kỹ lưỡng lịch sử, văn hóa của chùa để có phương án tu bổ, tôn tạo phù hợp. Phục hồi các yếu tố bị hư hỏng, xuống cấp bằng vật liệu, kỹ thuật truyền thống. Bổ sung, thay thế các yếu tố mới phải đảm bảo tính thẩm mỹ, hài hòa với tổng thể di tích.

DTLSVH là tài sản vô giá của quốc gia, dân tộc. Việc bảo tồn di sản văn hóa không chỉ là trách nhiệm của nhà nước mà còn là trách nhiệm của mỗi người dân. Bảo tồn di sản văn hóa góp phần vào việc giáo dục truyền thống, khơi dậy lòng tự hào dân tộc, phát triển du lịch văn hóa và nâng cao đời sống tinh thần của người dân. Quản lý tốt di sản văn hóa sẽ mang lại lợi ích to lớn, nhiều mặt cho cộng đồng.

Việc bảo tồn DTLSVH chùa Hoàng Long đang đứng trước nhiều cơ hội và thách thức. Cơ hội là sự quan tâm ngày càng lớn của nhà nước và xã hội đối với di sản văn hóa. Thách thức là sự xuống cấp của di tích do thời gian và các yếu tố môi trường, áp lực từ phát triển du lịch và tín ngưỡng. Để vượt qua thách thức, cần có sự đổi mới trong tư duy và hành động, áp dụng các giải pháp quản lý khoa học, sáng tạo, chú trọng vai trò của cộng đồng và tính bền vững.