Quản lý di sản văn hóa vật thể thế giới tại Việt Nam: Luận án tiến sĩ

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU

1.1. Những công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án

1.2. Nghiên cứu về di sản văn hóa, di sản văn hóa vật thể và di sản văn hóa vật thể thế giới

1.3. Những công trình nghiên cứu liên quan đến quản lý nhà nước về di sản văn hóa vật thể thế giới

1.4. Những công trình nghiên cứu liên quan đến di sản văn hóa vật thể thế giới tại Việt Nam

1.5. Đánh giá kết quả tổng quan tình hình nghiên cứu và vấn đề luận án cần tiếp tục nghiên cứu

1.5.1. Những nội dung các công trình nghiên cứu đã đề cập

1.5.2. Những kết quả nghiên cứu luận án có thể kế thừa

1.5.3. Vấn đề đặt ra cho đề tài luận án cần tiếp tục nghiên cứu

1.6. Kết luận chương 1

2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ DI SẢN VĂN HÓA VẬT THỂ THẾ GIỚI

2.1. Một số khái niệm cơ bản liên quan đến đề tài luận án

2.1.1. Văn hóa và di sản văn hóa

2.1.2. Di sản văn hóa vật thể thế giới

2.1.3. Quản lý nhà nước về di sản văn hóa vật thể thế giới. Vai trò và yếu tố tác động đến quản lý nhà nước về di sản văn hóa vật thể thế giới

2.1.3.1. Vai trò quản lý nhà nước về di sản văn hóa vật thể thế giới

2.1.3.2. Các yếu tố tác động đến quản lý nhà nước về di sản văn hóa vật thể thế giới

2.2. Nội dung quản lý nhà nước về di sản văn hóa vật thể thế giới

2.2.1. Xây dựng và chỉ đạo thực hiện chiến lược, quy hoạch, kế hoạch bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa vật thể thế giới

2.2.2. Ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật về di sản văn hóa vật thể thế giới

2.2.3. Kiện toàn tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về di sản văn hóa vật thể thế giới

2.2.4. Xây dựng và phát triển đội ngũ công chức quản lý và viên chức chuyên môn về di sản văn hóa vật thể thế giới

2.2.5. Hỗ trợ và huy động nguồn lực tài chính cho hoạt động di sản văn hóa vật thể thế giới

2.2.6. Thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm pháp luật về di sản văn hóa vật thể thế giới

2.2.7. Tổ chức và thực hiện hoạt động nghiên cứu khoa học, hợp tác quốc tế trong lĩnh vực di sản văn hóa vật thể thế giới

2.3. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về di sản văn hóa vật thể thế giới của một số quốc gia và giá trị tham khảo đối với Việt Nam

2.3.1. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về di sản văn hóa vật thể thế giới của Campuchia, Trung Quốc, Nhật Bản

2.3.2. Bài học kinh nghiệm quản lý nhà nước về di sản văn hóa vật thể thế giới có giá trị tham khảo cho Việt Nam

2.4. Kết luận chương 2

3. CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ DI SẢN VĂN HÓA VẬT THỂ THẾ GIỚI TẠI VIỆT NAM

3.1. Khái quát về di sản văn hóa vật thể thế giới tại Việt Nam

3.2. Số lượng di sản văn hóa vật thể thế giới tại Việt Nam

3.3. Đặc trưng di sản văn hóa vật thể thế giới tại Việt Nam

3.4. Phân tích thực trạng quản lý nhà nước về di sản văn hóa vật thể thế giới tại Việt Nam

3.4.1. Xây dựng và chỉ đạo thực hiện chiến lược, quy hoạch, kế hoạch bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa vật thể thế giới tại Việt Nam

3.4.2. Ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật về di sản văn hóa vật thể thế giới tại Việt Nam

3.4.3. Kiện toàn tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về di sản văn hóa vật thể thế giới tại Việt Nam

3.4.4. Xây dựng và phát triển đội ngũ công chức quản lý nhà nước và viên chức chuyên môn về di sản văn hóa vật thể thế giới tại Việt Nam

3.4.5. Hỗ trợ, huy động nguồn lực tài chính và cơ sở vật chất để bảo tồn di sản văn hóa vật thể thế giới tại Việt Nam

3.4.6. Thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm pháp luật về di sản văn hóa vật thể thế giới tại Việt Nam

3.4.7. Tổ chức và thực hiện nghiên cứu khoa học, hợp tác quốc tế trong lĩnh vực di sản văn hóa vật thể thế giới tại Việt Nam

3.4.8. Đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về di sản văn hóa vật thể thế giới tại Việt Nam

3.4.9. Kết quả đạt được trong quản lý nhà nước về di sản văn hóa vật thể thế giới tại Việt Nam

3.4.10. Hạn chế trong quản lý nhà nước về di sản văn hóa vật thể thế giới tại Việt Nam

3.4.11. Nguyên nhân hạn chế trong quản lý nhà nước về di sản văn hóa vật thể thế giới tại Việt Nam

3.5. Kết luận chương 3

4. CHƯƠNG 4: QUAN ĐIỂM, ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ DI SẢN VĂN HÓA VẬT THỂ THẾ GIỚI TẠI VIỆT NAM

4.1. Quan điểm và định hướng hoàn thiện quản lý nhà nước về di sản văn hóa vật thể thế giới tại Việt Nam

4.1.1. Quan điểm về văn hóa và di sản văn hóa vật thể thế giới tại Việt Nam

4.1.2. Định hướng hoàn thiện quản lý nhà nước về di sản văn hóa vật thể thế giới tại Việt Nam

4.2. Giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về di sản văn hóa vật thể thế giới tại Việt Nam

4.2.1. Xây dựng và hoàn thiện chiến lược, quy hoạch, kế hoạch theo hướng phát triển liên kết chuỗi di sản văn hóa vật thể thế giới tại địa phương và vùng có di sản văn hóa vật thể thế giới

4.2.2. Cụ thể hóa và triển khai thực hiện kịp thời hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về di sản văn hóa vật thể thế giới tại Việt Nam

4.2.3. Kiện toàn tổ chức bộ máy nhà nước về di sản văn hóa vật thể thế giới tại Việt Nam theo hướng tinh gọn và thống nhất

4.2.4. Nâng cao năng lực đội ngũ công chức, viên chức theo hướng chuẩn hóa và chuyên môn hóa về di sản văn hóa vật thể thế giới tại Việt Nam

4.2.5. Tăng mức đầu tư từ ngân sách nhà nước, khuyến khích xã hội hóa huy động nguồn lực, phân bổ hợp lý và sử dụng hiệu quả nguồn lực tài chính đối với di sản văn hóa vật thể thế giới tại Việt Nam

4.2.6. Tăng cường hoạt động thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm các vi phạm pháp luật về di sản văn hóa vật thể thế giới tại Việt Nam

4.2.7. Đẩy mạnh nghiên cứu khoa học công nghệ, chuyển đổi số và hợp tác quốc tế trong lĩnh vực di sản văn hóa vật thể thế giới

4.2.8. Hoàn thiện phân cấp và cụ thể hóa quy chế phối hợp trong quản lý nhà nước về di sản văn hóa vật thể thế giới tại Việt Nam

4.2.9. Một số khuyến nghị

4.2.9.1. Đối với Trung ương

4.2.9.2. Đối với chính quyền địa phương nơi có di sản văn hóa vật thể thế giới

4.3. Kết luận chương 4

DANH MỤC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU, BÀI VIẾT CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

I. Giới thiệu về di sản văn hóa vật thể thế giới tại Việt Nam

Di sản văn hóa vật thể thế giới tại Việt Nam là một phần quan trọng trong kho tàng văn hóa của nhân loại. Việt Nam đã được UNESCO công nhận 8 di sản văn hóa vật thể thế giới, bao gồm 5 di sản văn hóa, 2 di sản thiên nhiên và 1 di sản hỗn hợp. Những di sản này không chỉ mang giá trị lịch sử, văn hóa mà còn có ý nghĩa to lớn trong việc phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương. Việc bảo tồn và phát huy giá trị của di sản văn hóa là nhiệm vụ cấp bách, đòi hỏi sự quan tâm của cả hệ thống chính trị và cộng đồng. Đảng và Nhà nước đã có nhiều chính sách nhằm bảo tồn và phát huy giá trị của di sản văn hóa vật thể. Tuy nhiên, thực trạng quản lý nhà nước về di sản văn hóa vật thể thế giới vẫn còn nhiều hạn chế, cần được khắc phục để đảm bảo sự bền vững cho các di sản này.

1.1. Tầm quan trọng của di sản văn hóa vật thể

Di sản văn hóa vật thể không chỉ là tài sản của một quốc gia mà còn là tài sản chung của nhân loại. Chúng đóng vai trò quan trọng trong việc gìn giữ bản sắc văn hóa, lịch sử và truyền thống của các dân tộc. Việc bảo tồn di sản văn hóa giúp nâng cao nhận thức cộng đồng về giá trị văn hóa, đồng thời thúc đẩy du lịch và phát triển kinh tế địa phương. Các di sản này còn là nguồn cảm hứng cho nghệ thuật, giáo dục và nghiên cứu khoa học. Do đó, việc quản lý hiệu quả di sản văn hóa vật thể là rất cần thiết để bảo vệ và phát huy giá trị của chúng trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay.

II. Thực trạng quản lý di sản văn hóa vật thể thế giới tại Việt Nam

Quản lý nhà nước về di sản văn hóa vật thể thế giới tại Việt Nam hiện đang đối mặt với nhiều thách thức. Mặc dù đã có nhiều nỗ lực trong việc xây dựng và thực hiện các chính sách bảo tồn, nhưng thực trạng cho thấy nhiều di sản vẫn bị xâm hại, xuống cấp. Các cơ quan quản lý chưa có sự phối hợp chặt chẽ, dẫn đến tình trạng chồng chéo trong chức năng, nhiệm vụ. Hơn nữa, đội ngũ cán bộ quản lý còn thiếu kinh nghiệm và chuyên môn, ảnh hưởng đến hiệu quả công tác bảo tồn. Việc huy động nguồn lực tài chính cho hoạt động bảo tồn cũng gặp nhiều khó khăn. Những vấn đề này cần được giải quyết kịp thời để đảm bảo sự bền vững cho các di sản văn hóa vật thể.

2.1. Những hạn chế trong quản lý di sản

Một trong những hạn chế lớn trong quản lý di sản văn hóa vật thể thế giới là tình trạng lấn chiếm và xâm hại di sản. Nhiều di sản bị xây dựng công trình mới hoặc đưa các vật lạ vào, làm mất đi giá trị nguyên gốc. Hơn nữa, việc bảo tồn không đúng quy định cũng diễn ra phổ biến. Các cơ quan quản lý chưa có sự thống nhất trong tên gọi và chức năng, dẫn đến sự thiếu hiệu quả trong công tác quản lý. Đội ngũ công chức quản lý còn hạn chế về kiến thức và kỹ năng, điều này ảnh hưởng lớn đến chất lượng công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản.

III. Giải pháp hoàn thiện quản lý di sản văn hóa vật thể thế giới tại Việt Nam

Để hoàn thiện quản lý nhà nước về di sản văn hóa vật thể thế giới, cần có những giải pháp đồng bộ và hiệu quả. Trước hết, cần kiện toàn tổ chức bộ máy quản lý, đảm bảo sự thống nhất và rõ ràng trong chức năng, nhiệm vụ. Đồng thời, nâng cao năng lực đội ngũ công chức, viên chức thông qua đào tạo và bồi dưỡng chuyên môn. Việc huy động nguồn lực tài chính cũng cần được chú trọng, khuyến khích xã hội hóa trong bảo tồn di sản. Ngoài ra, cần tăng cường hoạt động thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm các vi phạm pháp luật về di sản. Những giải pháp này sẽ góp phần bảo vệ và phát huy giá trị của di sản văn hóa vật thể tại Việt Nam.

3.1. Kiện toàn tổ chức bộ máy quản lý

Kiện toàn tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về di sản văn hóa vật thể thế giới là một trong những giải pháp quan trọng. Cần xác định rõ chức năng, nhiệm vụ của từng cơ quan, tránh chồng chéo và thiếu hiệu quả. Việc xây dựng một hệ thống quản lý thống nhất sẽ giúp nâng cao hiệu quả công tác bảo tồn. Đồng thời, cần có cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý và các tổ chức xã hội trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản. Điều này không chỉ giúp bảo vệ di sản mà còn tạo ra sự đồng thuận trong cộng đồng về việc gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa.

Luận án tiến sĩ về quản lý di sản văn hóa vật thể thế giới tại Việt Nam