Quản Lý Hoạt Động Dạy Học Trực Tuyến Trong Bối Cảnh Dịch COVID-19 Tại Các Trường Tiểu Học Quận Long Biên, Thành Phố Hà Nội

• Tác giả: Nguyễn Thị Phượng
• Người hướng dẫn: TS. Ngô Xuân Hiếu
• Trường học: Trường Đại Học Thủ Đô Hà Nội
• Chuyên ngành: Quản Lý Giáo Dục
• Đề tài: Quản Lý Dạy Học Trực Tuyến Tại Trường Tiểu Học Trong Bối Cảnh COVID-19
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ DẠY HỌC TRỰC TUYẾN TRONG BỐI CẢNH DỊCH COVID-19 TẠI TRƯỜNG TIỂU HỌC
• 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
• 1.2. Những nghiên cứu ở nước ngoài
• 1.3. Những nghiên cứu ở Việt Nam
• 1.4. Một số khái niệm cơ bản
• 1.4.1. Trường Tiểu học
• 1.4.2. Dạy học trực tuyến
• 1.4.3. Hoạt động dạy học trực tuyến
• 1.5. Quản lý hoạt động dạy học trực tuyến trong bối cảnh dịch COVID 19 tại các trường tiểu học
• 1.5.1. Hoạt động dạy học trực tuyến tại các trường tiểu học
• 1.5.2. Ý nghĩa, vai trò của dạy học trực tuyến tại các trường tiểu học
• 1.5.3. Tổ chức việc dạy học trực tuyến trong bối cảnh dịch COVID 19 tại các trường tiểu học
• 1.5.4. Ưu điểm của hoạt động dạy học trực tuyến
• 1.5.5. Phương pháp dạy học khi dạy trực tuyến
• 1.5.6. Kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học trực tuyến của giáo viên và kết quả học tập của học sinh
• 1.5.7. Điều kiện, phương tiện đảm bảo cho dạy học trực tuyến
• 1.5.8. Quản lí hoạt động dạy học trực tuyến trong bối cảnh dịch COVID - 19 tại các trường tiểu học
• 1.5.9. Lập kế hoạch tổ chức hoạt động dạy học trực tuyến
• 1.5.10. Tổ chức hoạt động dạy học trực tuyến
• 1.5.11. Chỉ đạo hoạt động dạy học trực tuyến
• 1.5.12. Kiểm tra, đánh giá kết quả dạy học trực tuyến của giáo viên và học sinh
• 1.5.13. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động dạy học trực tuyến trong bối cảnh COVID-19 tại các trường tiểu học
• 1.5.13.1. Các yếu tố khách quan
• 1.5.13.2. Các yếu tố chủ quan
• 1.6. Kết luận chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ DẠY HỌC TRỰC TUYẾN TRONG BỐI CẢNH DỊCH COVID-19 TẠI CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC QUẬN LONG BIÊN THÀNH PHỐ HÀ NỘI
• 2.1. Giới thiệu khái quát về tình hình giáo dục tiểu học quận Long Biên, thành phố Hà Nội
• 2.1.1. Vị trí, điều kiện địa lý
• 2.1.2. Tình hình phát triển kinh tế, xã hội
• 2.1.3. Khái quát giáo dục tiểu học trên địa bàn quận Long Biên, thành phố Hà Nội
• 2.2. Tổ chức hoạt động khảo sát thực trạng quản lí hoạt động dạy học trực tuyến trong bối cảnh dịch Covid 19 tại các trường tiểu học
• 2.3. Công cụ và phương pháp
• 2.4. Thực trạng hoạt động học dạy trực tuyến trong bối cảnh dịch COVID-19 tại các trường tiểu học trên địa bàn quận Long Biên, thành phố Hà Nội
• 2.4.1. Nhận thức của cán bộ quản lí và giáo viên về vai trò và tầm quan trọng của dạy học trực tuyến trong bối cảnh dịch COVID 19 tại các trường tiểu học trên địa bàn quận Long Biên, thành phố Hà Nội
• 2.4.2. Thực trạng chuẩn bị dạy học trực tuyến trong bối cảnh dịch COVID-19 tại các trường tiểu học quận Long Biên, thành phố Hà Nội
• 2.4.3. Thực trạng thực hiện các yêu cầu trong dạy học trực tuyến trong bối cảnh dịch COVID-19 tại các trường tiểu học quận Long Biên, thành phố Hà Nội
• 2.4.4. Thực trạng việc sử dụng các phương pháp dạy học khi dạy trực tuyến trong bối cảnh dịch COVID-19 tại các trường tiểu học
• 2.4.5. Thực trạng việc kiểm tra, đánh giá kết quả dạy học trực tuyến trong bối cảnh dịch COVID-19 tại các trường tiểu học
• 2.4.6. Thực trạng quản lý dạy học trực tuyến trong bối cảnh dịch COVID-19 tại các trường tiểu học quận Long Biên, thành phố Hà Nội
• 2.4.7. Thực trạng lập kế hoạch tổ chức hoạt động dạy học trực tuyến trong bối cảnh dịch COVID-19 tại các trường tiểu học quận Long Biên, thành phố Hà Nội
• 2.4.8. Thực trạng tổ chức hoạt động dạy học trực tuyến trong bối cảnh dịch COVID-19 tại các trường tiểu học quận Long Biên, thành phố Hà Nội
• 2.4.9. Thực trạng chỉ đạo hoạt động dạy học trực tuyến trong bối cảnh dịch COVID-19 tại các trường tiểu học quận Long Biên, thành phố Hà Nội
• 2.4.10. Thực trạng kiểm tra, đánh giá quản lý dạy học trực tuyến trong bối cảnh dịch COVID-19 tại các trường tiểu học quận Long Biên, thành phố Hà Nội
• 2.4.11. Thực trạng ảnh hưởng của các yếu tố đến quản lý dạy học trực tuyến trong bối cảnh dịch COVID-19 tại các trường tiểu học quận Long Biên, thành phố Hà Nội
• 2.5. Đánh giá ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân của thực trạng quản lý dạy học trực tuyến trong bối cảnh dịch COVID-19 tại các trường tiểu học quận Long Biên, thành phố Hà Nội
• 2.6. Kết luận chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ DẠY HỌC TRỰC TUYẾN TRONG BỐI CẢNH DỊCH COVID-19 TẠI CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC QUẬN LONG BIÊN, THÀNH PHỐ HÀ NỘI
• 3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp
• 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục đích
• 3.1.2. Nguyên tắc bảo đảm tính hệ thống
• 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính phát triển
• 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn và kế thừa
• 3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi
• 3.2. Biện pháp quản lý dạy học trực tuyến trong bối cảnh dịch COVID-19 tại các trường tiểu học quận Long Biên, thành phố Hà Nội
• 3.2.1. Tổ chức nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý và giáo viên về dạy học trực tuyến trong bối cảnh dịch COVID-19
• 3.2.2. Xây dựng kế hoạch dạy học trực tuyến trong bối cảnh dịch COVID-19 tại các trường tiểu học quận Long Biên, thành phố Hà Nội
• 3.2.3. Chỉ đạo xây dựng môi trường dạy học trực tuyến trong bối cảnh dịch COVID-19 theo hướng thân thiện - hiện đại – an toàn
• 3.2.4. Kiểm tra đánh giá kết quả dạy học trực tuyến của giáo viên và kết quả học tập của học sinh
• 3.2.5. Tổ chức phối hợp chặt chẽ ba lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường thực hiện tốt hoạt động dạy học trực tuyến
• 3.2.6. Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lý
• 3.3. Khảo sát tính cần thiết, khả thi của các biện pháp quản lý
• 3.3.1. Mục đích khảo nghiệm
• 3.3.2. Nội dung khảo nghiệm
• 3.3.3. Đối tượng khảo nghiệm
• 3.3.4. Phương pháp khảo nghiệm
• 3.3.5. Kết quả khảo nghiệm
• 3.4. Kết luận chương 3
• KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Dạy Học Trực Tuyến Tiểu Học Thời COVID 19 55 ký tự

Trong bối cảnh đại dịch COVID-19, dạy học trực tuyến tiểu học đã trở thành một giải pháp thiết yếu để duy trì hoạt động giáo dục. Các trường tiểu học trên toàn quốc, trong đó có quận Long Biên, Hà Nội, đã nhanh chóng chuyển đổi từ hình thức dạy học trực tiếp sang trực tuyến. Việc này nhằm đảm bảo học sinh không bị gián đoạn học tập. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi này cũng đặt ra nhiều thách thức mới về quản lý lớp học trực tuyến tiểu học, phương pháp giảng dạy, và đánh giá học sinh. Theo nghiên cứu của Nguyễn Thị Phượng (2022), dạy học trực tuyến không chỉ là giải pháp tình thế mà còn là xu hướng phát triển của giáo dục hiện đại. Yêu cầu đặt ra là cần có sự thích ứng nhanh chóng và hiệu quả từ cả giáo viên, học sinh và phụ huynh.

1.1. Sự Cần Thiết Của Dạy Học Trực Tuyến Tiểu Học Trong Đại Dịch

Đại dịch COVID-19 đã gây ra sự gián đoạn lớn trong hệ thống giáo dục truyền thống. Dạy học trực tuyến tiểu học đã trở thành giải pháp duy nhất để đảm bảo học sinh tiếp tục được học tập. Việc này giúp duy trì kết nối giữa giáo viên và học sinh, đồng thời giảm thiểu nguy cơ lây lan dịch bệnh. Các trường học đã phải nhanh chóng triển khai các nền tảng học trực tuyến, đào tạo giáo viên và cung cấp hỗ trợ kỹ thuật cho học sinh và phụ huynh. Sự chủ động này thể hiện rõ vai trò của chuyển đổi số trong giáo dục tiểu học.

1.2. Những Khó Khăn Ban Đầu Khi Triển Khai Dạy Học Trực Tuyến Tiểu Học

Mặc dù dạy học trực tuyến tiểu học mang lại nhiều lợi ích, nhưng cũng gặp phải không ít khó khăn ban đầu. Một trong những khó khăn lớn nhất là sự thiếu hụt về cơ sở vật chất và kỹ năng sử dụng công nghệ của cả giáo viên và học sinh. Nhiều gia đình không có đủ thiết bị hoặc kết nối internet ổn định để tham gia học trực tuyến. Ngoài ra, việc duy trì sự tập trung và hứng thú của học sinh tiểu học trong môi trường trực tuyến cũng là một thách thức lớn. Đồng thời, việc đánh giá hiệu quả dạy học trực tuyến tiểu học một cách chính xác cũng là một vấn đề cần được giải quyết.

II. Thách Thức Trong Quản Lý Dạy Học Trực Tuyến Tiểu Học 58 ký tự

Việc quản lý dạy học trực tuyến tiểu học đối diện với nhiều thách thức đặc thù so với hình thức dạy học truyền thống. Việc đảm bảo chất lượng giảng dạy, duy trì kỷ luật lớp học, và hỗ trợ học sinh gặp khó khăn trở nên phức tạp hơn trong môi trường trực tuyến. Bên cạnh đó, việc quản lý thời gian học trực tuyến tiểu học hiệu quả và đảm bảo sức khỏe tinh thần cho học sinh cũng là những vấn đề cần được quan tâm. Các nhà quản lý giáo dục cần có những giải pháp sáng tạo và linh hoạt để vượt qua những thách thức này.

2.1. Duy Trì Tương Tác Trong Dạy Học Trực Tuyến Tiểu Học

Một trong những thách thức lớn nhất của quản lý lớp học trực tuyến tiểu học là duy trì sự tương tác giữa giáo viên và học sinh, cũng như giữa các học sinh với nhau. Trong môi trường lớp học truyền thống, giáo viên có thể dễ dàng quan sát và tương tác trực tiếp với học sinh. Tuy nhiên, trong môi trường trực tuyến, việc này trở nên khó khăn hơn. Cần có các phương pháp và công cụ hỗ trợ để khuyến khích sự tham gia tích cực của học sinh, tạo ra một môi trường học tập sôi động và hấp dẫn.

2.2. Đảm Bảo An Toàn Cho Học Sinh Trong Môi Trường Trực Tuyến

Môi trường trực tuyến cũng đặt ra những lo ngại về an toàn cho học sinh. Cần có các biện pháp để bảo vệ học sinh khỏi các rủi ro như bắt nạt trực tuyến, tiếp xúc với nội dung không phù hợp, hoặc vi phạm quyền riêng tư. Các trường học cần phối hợp với phụ huynh để giáo dục học sinh về các nguy cơ tiềm ẩn và cách phòng tránh. Đồng thời, cần có các quy định và biện pháp giám sát để đảm bảo môi trường học tập trực tuyến an toàn và lành mạnh.

2.3. Quản Lý Tiến Độ Học Tập Và Đánh Giá Trực Tuyến Tiểu Học

Việc theo dõi tiến độ học tập và đánh giá kết quả học tập của học sinh trong môi trường trực tuyến cũng là một thách thức. Các phương pháp đánh giá truyền thống có thể không còn phù hợp trong môi trường này. Cần có các phương pháp đánh giá mới, linh hoạt và đa dạng hơn, chẳng hạn như sử dụng các bài tập tương tác, dự án nhóm, hoặc đánh giá dựa trên năng lực thực tế. Đồng thời, cần có các công cụ để theo dõi tiến độ học tập của học sinh một cách hiệu quả, giúp giáo viên phát hiện sớm những học sinh gặp khó khăn và có biện pháp hỗ trợ kịp thời.

III. Phương Pháp Dạy Học Trực Tuyến Hiệu Quả Tiểu Học 59 ký tự

Để dạy học trực tuyến hiệu quả tiểu học cần áp dụng các phương pháp giảng dạy phù hợp với đặc điểm tâm lý lứa tuổi và môi trường học tập trực tuyến. Sử dụng các công cụ tương tác, trò chơi giáo dục, và hoạt động nhóm giúp tăng cường sự hứng thú và tham gia của học sinh. Đồng thời, cần có sự linh hoạt trong việc điều chỉnh kế hoạch bài giảng và phương pháp giảng dạy để đáp ứng nhu cầu học tập của từng học sinh. Kinh nghiệm dạy học trực tuyến tiểu học COVID-19 cho thấy, sự sáng tạo và đổi mới là chìa khóa để thành công.

3.1. Sử Dụng Các Công Cụ Dạy Học Trực Tuyến Cho Tiểu Học Hấp Dẫn

Việc sử dụng các công cụ dạy học trực tuyến cho tiểu học hấp dẫn là rất quan trọng để thu hút sự chú ý của học sinh. Các công cụ này có thể bao gồm các trò chơi giáo dục, video hoạt hình, phần mềm tương tác, và các ứng dụng học tập trực tuyến. Giáo viên cần lựa chọn các công cụ phù hợp với nội dung bài học và khả năng của học sinh. Đồng thời, cần có sự hướng dẫn và hỗ trợ kỹ thuật để học sinh có thể sử dụng các công cụ này một cách hiệu quả.

3.2. Tạo Môi Trường Học Tập Tương Tác Và Sáng Tạo

Môi trường học tập trực tuyến cần được thiết kế để khuyến khích sự tương tác và sáng tạo của học sinh. Giáo viên có thể sử dụng các hoạt động nhóm, thảo luận trực tuyến, và các dự án học tập để khuyến khích học sinh làm việc cùng nhau và chia sẻ ý tưởng. Đồng thời, cần tạo ra một không gian an toàn và thân thiện, nơi học sinh cảm thấy thoải mái để đặt câu hỏi, thử nghiệm và mắc lỗi. Việc khuyến khích sự tương tác trong dạy học trực tuyến tiểu học là vô cùng quan trọng.

3.3. Cá Nhân Hóa Phương Pháp Giảng Dạy Theo Năng Lực Học Sinh

Mỗi học sinh có một phong cách học tập và tốc độ học tập khác nhau. Do đó, việc cá nhân hóa phương pháp giảng dạy là rất quan trọng để đáp ứng nhu cầu học tập của từng học sinh. Giáo viên có thể sử dụng các bài tập khác nhau, tài liệu bổ sung, hoặc hỗ trợ cá nhân để giúp học sinh nắm vững kiến thức và kỹ năng. Đồng thời, cần theo dõi tiến độ học tập của từng học sinh và điều chỉnh phương pháp giảng dạy một cách linh hoạt.

IV. Quản Lý Lớp Học Trực Tuyến Tiểu Học Hiệu Quả 56 ký tự

Để quản lý lớp học trực tuyến tiểu học hiệu quả, giáo viên cần xây dựng các quy tắc rõ ràng, tạo không khí lớp học tích cực, và sử dụng các kỹ năng quản lý lớp học phù hợp với môi trường trực tuyến. Việc duy trì kỷ luật, khuyến khích sự tham gia, và giải quyết các vấn đề phát sinh cần được thực hiện một cách nhất quán và công bằng. Vai trò của phụ huynh trong dạy học trực tuyến tiểu học cũng rất quan trọng, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa giáo viên và phụ huynh để hỗ trợ học sinh.

4.1. Xây Dựng Quy Tắc Lớp Học Trực Tuyến Rõ Ràng

Việc xây dựng các quy tắc lớp học trực tuyến rõ ràng là rất quan trọng để duy trì kỷ luật và trật tự trong lớp học. Các quy tắc này nên bao gồm các hướng dẫn về cách tham gia lớp học, cách đặt câu hỏi, cách chia sẻ ý tưởng, và cách tương tác với giáo viên và các bạn học. Các quy tắc này cần được giải thích rõ ràng cho học sinh và phụ huynh, và cần được thực thi một cách nhất quán.

4.2. Tạo Không Khí Lớp Học Tích Cực Và Thân Thiện

Một không khí lớp học tích cực và thân thiện là rất quan trọng để khuyến khích sự tham gia và hứng thú của học sinh. Giáo viên có thể tạo ra một không gian an toàn và thoải mái, nơi học sinh cảm thấy được chấp nhận và tôn trọng. Đồng thời, cần khuyến khích sự hợp tác và giúp đỡ lẫn nhau giữa các học sinh.

4.3. Phối Hợp Chặt Chẽ Với Phụ Huynh Để Hỗ Trợ Học Sinh

Sự phối hợp chặt chẽ với phụ huynh là rất quan trọng để hỗ trợ học sinh học tập hiệu quả trong môi trường trực tuyến. Giáo viên cần liên lạc thường xuyên với phụ huynh để thông báo về tiến độ học tập của học sinh, chia sẻ thông tin về các bài tập và dự án, và nhận được sự hỗ trợ từ phụ huynh trong việc giúp học sinh hoàn thành nhiệm vụ. Đồng thời, cần cung cấp cho phụ huynh các nguồn tài nguyên và hướng dẫn để họ có thể hỗ trợ con em mình học tập tốt hơn.

V. Ứng Dụng Thực Tiễn Kết Quả Nghiên Cứu Dạy Học Trực Tuyến 60 ký tự

Các nghiên cứu và ứng dụng thực tế về dạy học trực tuyến tiểu học cho thấy rằng, với phương pháp quản lý và giảng dạy phù hợp, hình thức học tập này có thể mang lại hiệu quả tương đương, thậm chí vượt trội so với học trực tiếp. Quan trọng nhất là cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, đầu tư vào cơ sở vật chất và đào tạo giáo viên. Các trường tiểu học tại quận Long Biên đã triển khai nhiều mô hình dạy học trực tuyến kết hợp tiểu học và đạt được những thành công nhất định.

5.1. Đánh Giá Hiệu Quả Các Mô Hình Dạy Học Trực Tuyến Đã Áp Dụng

Cần có các nghiên cứu và đánh giá khách quan về hiệu quả của các mô hình dạy học trực tuyến đã được áp dụng tại các trường tiểu học. Điều này giúp xác định những điểm mạnh và điểm yếu của từng mô hình, từ đó có những điều chỉnh và cải tiến phù hợp. Đồng thời, cần thu thập ý kiến phản hồi từ giáo viên, học sinh và phụ huynh để có cái nhìn toàn diện về hiệu quả của các mô hình này. Việc đánh giá hiệu quả dạy học trực tuyến tiểu học nên bao gồm cả khía cạnh kiến thức, kỹ năng và thái độ của học sinh.

5.2. Kinh Nghiệm Thành Công Trong Triển Khai Dạy Học Trực Tuyến

Chia sẻ và học hỏi kinh nghiệm từ những trường học đã triển khai thành công dạy học trực tuyến là rất quan trọng. Những kinh nghiệm này có thể bao gồm các phương pháp giảng dạy hiệu quả, các công cụ hỗ trợ học tập trực tuyến hữu ích, và các biện pháp quản lý lớp học hiệu quả. Đồng thời, cần tạo ra một mạng lưới chia sẻ kinh nghiệm giữa các trường học để cùng nhau học hỏi và phát triển.

VI. Tương Lai Của Dạy Học Trực Tuyến Tiểu Học Sau COVID 19 57 ký tự

Ngay cả sau khi đại dịch COVID-19 kết thúc, dạy học trực tuyến tiểu học vẫn sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong hệ thống giáo dục. Sự kết hợp giữa học trực tiếp và trực tuyến (blended learning) sẽ trở thành xu hướng phổ biến. Điều này đòi hỏi các nhà quản lý giáo dục phải có tầm nhìn chiến lược, đầu tư vào công nghệ và đào tạo giáo viên để đáp ứng nhu cầu của một nền giáo dục số hóa. Dạy học trực tuyến tiểu học thời kỳ hậu COVID-19 cần chú trọng đến tính linh hoạt và khả năng thích ứng.

6.1. Chuẩn Bị Cho Xu Hướng Kết Hợp Học Trực Tiếp Và Trực Tuyến

Các trường học cần chuẩn bị cho xu hướng kết hợp giữa học trực tiếp và trực tuyến (blended learning). Điều này đòi hỏi phải có sự thay đổi trong cách tổ chức lớp học, thiết kế bài giảng, và đánh giá học sinh. Cần tạo ra một môi trường học tập linh hoạt, nơi học sinh có thể lựa chọn hình thức học tập phù hợp với nhu cầu và phong cách của mình.

6.2. Đề Xuất Chính Sách Hỗ Trợ Phát Triển Dạy Học Trực Tuyến

Cần có các chính sách hỗ trợ dạy học trực tuyến tiểu học từ các cấp quản lý giáo dục để thúc đẩy sự phát triển của hình thức học tập này. Các chính sách này có thể bao gồm việc cung cấp nguồn tài chính để đầu tư vào cơ sở vật chất và đào tạo giáo viên, xây dựng các tiêu chuẩn chất lượng cho các chương trình học trực tuyến, và khuyến khích sự hợp tác giữa các trường học và các tổ chức giáo dục khác. Đồng thời, cần có các quy định để bảo vệ quyền lợi của học sinh và phụ huynh trong môi trường học tập trực tuyến.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh đại dịch COVID-19 bùng phát toàn cầu từ cuối năm 2019, hoạt động giáo dục đã chịu ảnh hưởng sâu sắc, đặc biệt là tại các trường tiểu học. Tại quận Long Biên, thành phố Hà Nội, với hơn 36.000 học sinh và 1.362 cán bộ, giáo viên, việc chuyển đổi hình thức dạy học từ trực tiếp sang trực tuyến đã trở thành giải pháp cấp thiết nhằm đảm bảo tiến độ chương trình học và phòng chống dịch bệnh. Theo khảo sát thực tế tại 6 trường tiểu học trên địa bàn, việc quản lý hoạt động dạy học trực tuyến trong bối cảnh dịch COVID-19 còn nhiều thách thức do sự thiếu đồng bộ trong kế hoạch, hạn chế về kỹ năng công nghệ của giáo viên và khó khăn trong việc kiểm soát chất lượng học tập của học sinh.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng quản lý dạy học trực tuyến tại các trường tiểu học quận Long Biên trong giai đoạn từ tháng 10/2021 đến tháng 7/2022, từ đó đề xuất các biện pháp quản lý hiệu quả, phù hợp với đặc thù giáo dục tiểu học và bối cảnh dịch bệnh. Nghiên cứu tập trung vào 215 đối tượng gồm cán bộ quản lý, tổ trưởng chuyên môn và giáo viên, nhằm cung cấp số liệu cụ thể về nhận thức, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra đánh giá hoạt động dạy học trực tuyến.

Ý nghĩa của nghiên cứu thể hiện qua việc góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trực tuyến, đảm bảo sự liên tục trong học tập của học sinh tiểu học, đồng thời hỗ trợ các nhà quản lý và giáo viên thích ứng với phương thức dạy học mới trong điều kiện bất thường. Kết quả nghiên cứu cũng cung cấp cơ sở khoa học cho các chính sách phát triển giáo dục số và chuyển đổi số trong giáo dục phổ thông tại địa bàn Hà Nội nói riêng và cả nước nói chung.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết quản lý giáo dục và mô hình quản lý hoạt động dạy học trực tuyến trong bối cảnh dịch COVID-19. Hai lý thuyết trọng tâm gồm:

1. Lý thuyết quản lý giáo dục: Quản lý được hiểu là quá trình tác động có tổ chức, có mục đích của chủ thể quản lý đến đối tượng quản lý nhằm đạt được mục tiêu giáo dục. Quản lý hoạt động dạy học trực tuyến bao gồm bốn chức năng chính: lập kế hoạch, tổ chức thực hiện, chỉ đạo và kiểm tra đánh giá.

2. Mô hình quản lý dạy học trực tuyến: Tập trung vào việc quản lý đồng thời hoạt động dạy của giáo viên và học của học sinh trên nền tảng công nghệ thông tin, đảm bảo sự tương tác hiệu quả giữa giáo viên, học sinh và môi trường học tập trực tuyến. Mô hình này nhấn mạnh vai trò của hệ thống quản lý học tập (LMS) và kỹ năng công nghệ của đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý.

Các khái niệm chính được sử dụng trong nghiên cứu gồm: trường tiểu học, dạy học trực tuyến, hoạt động dạy học trực tuyến, quản lý hoạt động dạy học trực tuyến, và các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý trong bối cảnh dịch bệnh.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa nghiên cứu lý luận và thực tiễn:

• Nguồn dữ liệu: Thu thập từ 215 đối tượng gồm 14 cán bộ quản lý, 39 tổ trưởng chuyên môn và 162 giáo viên tại 6 trường tiểu học quận Long Biên. Dữ liệu được thu thập qua phiếu khảo sát trực tuyến (Google Form), phỏng vấn sâu và quan sát thực tế.

• Phương pháp phân tích: Sử dụng thống kê mô tả, tính điểm trung bình có trọng số (mean) theo thang Likert 4 bậc để đánh giá mức độ nhận thức, thực trạng quản lý và hiệu quả dạy học trực tuyến. Phân tích định tính được thực hiện để làm rõ các nguyên nhân, thuận lợi và khó khăn trong quản lý.

• Timeline nghiên cứu: Thực hiện từ tháng 10/2021 đến tháng 7/2022, bao gồm các giai đoạn thu thập dữ liệu, phân tích, đề xuất biện pháp và khảo nghiệm tại các trường tiểu học.

Phương pháp nghiên cứu đảm bảo tính khoa học, khách quan và phù hợp với đặc thù giáo dục tiểu học trong bối cảnh dịch COVID-19.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Nhận thức về vai trò dạy học trực tuyến: 56,7% cán bộ quản lý và giáo viên đánh giá dạy học trực tuyến giúp giáo viên, học sinh linh hoạt và chủ động trong việc chọn địa điểm học tập (điểm trung bình 3,34/4). Tuy nhiên, chỉ khoảng 30% cho rằng người học nhanh chóng tiếp cận được nguồn học liệu, phản ánh khó khăn trong việc truy cập tài nguyên học tập.

2. Thực trạng chuẩn bị và tổ chức dạy học trực tuyến: Hầu hết các trường đã xây dựng kế hoạch dạy học trực tuyến và sử dụng các nền tảng như Zoom, Google Meet, MS Teams. Tuy nhiên, 40% giáo viên gặp khó khăn trong việc sử dụng thành thạo công nghệ, ảnh hưởng đến chất lượng giảng dạy.

3. Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập: Các trường đã áp dụng kiểm tra định kỳ trực tuyến với sự giám sát chặt chẽ qua camera và phần mềm hỗ trợ. Tỉ lệ học sinh hoàn thành bài kiểm tra đạt khoảng 85%, tuy nhiên vẫn còn tình trạng học sinh vắng mặt hoặc không tập trung trong giờ học trực tuyến.

4. Ảnh hưởng của các yếu tố khách quan và chủ quan: Cơ sở vật chất, đường truyền internet ổn định và sự phối hợp giữa nhà trường và phụ huynh là những yếu tố khách quan quan trọng. Về chủ quan, kỹ năng công nghệ của giáo viên và sự chủ động của học sinh là những thách thức lớn nhất.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy quản lý hoạt động dạy học trực tuyến tại các trường tiểu học quận Long Biên đã đạt được những bước tiến đáng kể trong bối cảnh dịch bệnh. Việc xây dựng kế hoạch, tổ chức và chỉ đạo dạy học trực tuyến được thực hiện nghiêm túc, góp phần duy trì tiến độ chương trình học. Tuy nhiên, hạn chế về kỹ năng công nghệ của giáo viên và sự thiếu đồng bộ trong quản lý giờ học trực tuyến vẫn là những điểm cần cải thiện.

So sánh với các nghiên cứu quốc tế, tình trạng khó khăn trong việc tiếp cận công nghệ và duy trì tương tác trực tuyến cũng là vấn đề chung tại nhiều quốc gia. Việc áp dụng các phần mềm quản lý học tập (LMS) và tăng cường đào tạo kỹ năng công nghệ cho giáo viên được xem là giải pháp hiệu quả để nâng cao chất lượng dạy học trực tuyến.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ thể hiện tỷ lệ nhận thức về vai trò dạy học trực tuyến, biểu đồ mức độ sử dụng công nghệ của giáo viên và bảng thống kê kết quả kiểm tra học sinh trực tuyến, giúp minh họa rõ nét thực trạng và các vấn đề tồn tại.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường đào tạo kỹ năng công nghệ cho giáo viên: Tổ chức các khóa bồi dưỡng thường xuyên về sử dụng phần mềm dạy học trực tuyến, kỹ năng quản lý lớp học online nhằm nâng cao năng lực ứng dụng CNTT. Mục tiêu đạt 90% giáo viên thành thạo công nghệ trong vòng 6 tháng, do Phòng Giáo dục và Đào tạo chủ trì.

2. Xây dựng và hoàn thiện hệ thống quản lý học tập (LMS): Triển khai đồng bộ hệ thống LMS tại tất cả các trường tiểu học, tích hợp chức năng quản lý giờ học, bài tập, kiểm tra và đánh giá trực tuyến. Thời gian hoàn thành trong 1 năm, do các trường phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo thực hiện.

3. Phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường và phụ huynh: Tăng cường truyền thông, hướng dẫn phụ huynh hỗ trợ con em trong học tập trực tuyến, đặc biệt với học sinh lớp 1 và 2. Thiết lập kênh liên lạc thường xuyên để giải quyết khó khăn kịp thời. Thực hiện liên tục trong năm học, do hiệu trưởng và giáo viên chủ nhiệm đảm nhiệm.

4. Xây dựng quy định và tiêu chí đánh giá rõ ràng: Ban hành các quy định về tổ chức giờ học, kiểm tra, đánh giá kết quả học tập trực tuyến nhằm đảm bảo tính nghiêm túc và công bằng. Áp dụng ngay trong năm học hiện tại, do Ban Giám hiệu các trường chủ động triển khai.

5. Hỗ trợ kỹ thuật và cơ sở vật chất: Đầu tư nâng cấp hạ tầng mạng, trang thiết bị công nghệ tại các trường và hỗ trợ học sinh có hoàn cảnh khó khăn về thiết bị học tập. Kế hoạch thực hiện trong 2 năm, phối hợp giữa UBND quận, Phòng Giáo dục và các nhà trường.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý giáo dục: Giúp hiểu rõ các chức năng quản lý dạy học trực tuyến, từ lập kế hoạch đến kiểm tra đánh giá, từ đó xây dựng chính sách và kế hoạch phù hợp với bối cảnh dịch bệnh và xu thế chuyển đổi số.

2. Giáo viên tiểu học: Nắm bắt các phương pháp, kỹ năng tổ chức và quản lý lớp học trực tuyến hiệu quả, đồng thời hiểu rõ vai trò của mình trong việc duy trì chất lượng dạy học và tương tác với học sinh.

3. Phụ huynh học sinh: Hiểu được tầm quan trọng của việc phối hợp với nhà trường trong hỗ trợ con em học tập trực tuyến, từ đó nâng cao hiệu quả học tập và giảm áp lực cho học sinh.

4. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý giáo dục: Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý dạy học trực tuyến trong bối cảnh dịch COVID-19, làm tài liệu tham khảo cho các nghiên cứu tiếp theo về giáo dục số và quản lý giáo dục hiện đại.

Câu hỏi thường gặp

1. Quản lý dạy học trực tuyến khác gì so với quản lý dạy học truyền thống?
   Quản lý dạy học trực tuyến đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa công nghệ và con người, tập trung vào việc tổ chức, giám sát hoạt động trên nền tảng số, trong khi quản lý truyền thống chủ yếu dựa trên tương tác trực tiếp. Ví dụ, việc kiểm tra giờ học trực tuyến cần sử dụng phần mềm giám sát và camera.

2. Làm thế nào để nâng cao kỹ năng công nghệ cho giáo viên tiểu học?
   Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu, tập huấn thực hành sử dụng phần mềm dạy học trực tuyến, đồng thời tạo môi trường hỗ trợ kỹ thuật thường xuyên. Một số trường đã áp dụng mô hình “học đi đôi với làm” giúp giáo viên nhanh chóng làm chủ công nghệ.

3. Phụ huynh có vai trò gì trong dạy học trực tuyến?
   Phụ huynh hỗ trợ học sinh chuẩn bị thiết bị, tạo môi trường học tập yên tĩnh, giám sát và khích lệ con em trong quá trình học. Ví dụ, với học sinh lớp 1, phụ huynh cần đồng hành để hướng dẫn thao tác sử dụng phần mềm.

4. Các khó khăn phổ biến khi tổ chức dạy học trực tuyến ở tiểu học là gì?
   Bao gồm hạn chế về thiết bị, đường truyền internet không ổn định, kỹ năng công nghệ của giáo viên và học sinh còn yếu, cũng như khó khăn trong việc duy trì sự tập trung và tương tác của học sinh nhỏ tuổi.

5. Làm sao để đánh giá hiệu quả học tập trực tuyến của học sinh tiểu học?
   Sử dụng đa dạng hình thức đánh giá như kiểm tra trực tuyến, bài tập về nhà, quan sát tương tác trong lớp học, kết hợp với phản hồi từ phụ huynh. Các trường đã áp dụng phần mềm như Google Form, Azota để tổ chức kiểm tra định kỳ.

Kết luận

• Quản lý hoạt động dạy học trực tuyến tại các trường tiểu học quận Long Biên đã được triển khai với nhiều nỗ lực, tuy nhiên còn tồn tại hạn chế về kỹ năng công nghệ và sự đồng bộ trong quản lý.
• Việc xây dựng kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra đánh giá dạy học trực tuyến là các chức năng quản lý trọng tâm cần được củng cố và hoàn thiện.
• Các yếu tố khách quan như cơ sở vật chất, chính sách và sự phối hợp của phụ huynh cùng với yếu tố chủ quan như năng lực công nghệ của giáo viên ảnh hưởng lớn đến hiệu quả quản lý.
• Đề xuất các biện pháp cụ thể nhằm nâng cao năng lực công nghệ, hoàn thiện hệ thống quản lý học tập, tăng cường phối hợp nhà trường - phụ huynh và xây dựng quy định đánh giá rõ ràng.
• Nghiên cứu mở ra hướng đi cho việc phát triển quản lý giáo dục số trong bối cảnh dịch bệnh và xu thế chuyển đổi số toàn cầu.

Next steps: Triển khai các biện pháp đề xuất, tổ chức đào tạo kỹ năng công nghệ cho giáo viên, hoàn thiện hệ thống LMS và tăng cường phối hợp với phụ huynh trong năm học tiếp theo.

Call to action: Các nhà quản lý giáo dục và trường tiểu học cần ưu tiên đầu tư nguồn lực cho quản lý dạy học trực tuyến, đồng thời khuyến khích giáo viên và phụ huynh tích cực tham gia để nâng cao chất lượng giáo dục trong thời đại số.