Quản Lý Dạy Học Trải Nghiệm Môn Tự Nhiên và Xã Hội Ở Các Trường Tiểu Học Huyện Lục Nam, Tỉnh Bắc Giang

Trong quá trình giáo dục ở nhà trường, hoạt động trải nghiệm được coi trọng đối với từng môn học. Đây là một phương thức học hiệu quả, có tác dụng góp phần giúp học sinh phát triển toàn diện về nhân cách. Mục tiêu giáo dục chuyển từ 'định hướng tiếp cận nội dung' sang 'định hướng tiếp cận năng lực'. Khi được tham gia hoạt động trải nghiệm, các em tỏ ra phấn khởi, mạnh dạn, tự tin, tự giải quyết vấn đề và có nhiều sáng tạo mới trong học tập và sinh hoạt hàng ngày. Do đó, quản lý dạy học trải nghiệm là yếu tố quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học.

Phòng GD&ĐT huyện Lục Nam đã chỉ đạo tổ chức hoạt động trải nghiệm trong các trường tiểu học của toàn huyện và thu được những kết quả bước đầu. Đội ngũ cán bộ giáo viên đã nhận thức được vai trò, vị trí của hoạt động trải nghiệm trong quá trình giáo dục học sinh. Tuy nhiên, nhiều học sinh chưa thực sự có hứng thú với các hoạt động trải nghiệm, do đó tính chủ động, tích cực, tự giác của các em trong các hoạt động chưa cao. Điều này đòi hỏi nhà quản lý - hiệu trưởng nhà trường phải có sự quan tâm đúng mức, đồng thời có những biện pháp quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh một cách có hiệu quả. Việc áp dụng phương pháp dạy học trải nghiệm cần được điều chỉnh phù hợp với điều kiện địa phương.

Thực tế cho thấy, việc ứng dụng phương pháp dạy học trải nghiệm trong môn Tự Nhiên và Xã Hội tại các trường tiểu học huyện Lục Nam vẫn còn nhiều hạn chế. Giáo viên gặp khó khăn trong việc thiết kế các hoạt động trải nghiệm phù hợp với nội dung chương trình và trình độ của học sinh. Cần có những đánh giá cụ thể về mức độ hiệu quả của các hoạt động trải nghiệm hiện tại, từ đó đưa ra những điều chỉnh và cải tiến phù hợp.

Các thách thức trong quản lý dạy học trải nghiệm môn Tự Nhiên và Xã Hội bao gồm: thiếu nguồn lực về cơ sở vật chất và trang thiết bị dạy học; đội ngũ giáo viên còn thiếu kinh nghiệm và kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm; sự phối hợp giữa nhà trường, gia đình và cộng đồng chưa chặt chẽ. Cần có những giải pháp cụ thể để giải quyết những thách thức này, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai dạy học trải nghiệm hiệu quả.

Qua khảo sát tại 8 trường tiểu học thuộc huyện Lục Nam, cho thấy, nội dung hoạt động chưa có sự gắn kết chặt chẽ giữa các bộ môn có liên quan; hình thức tổ chức hoạt động chưa phát huy được tính tích cực, chủ động và sáng tạo của học sinh… Điều này đòi hỏi các nhà quản lý giáo dục phải có những biện pháp cụ thể để cải thiện, nâng cao chất lượng dạy và học.

Tổ chức các buổi tập huấn, hội thảo, chia sẻ kinh nghiệm về dạy học trải nghiệm môn Tự Nhiên và Xã Hội cho cán bộ quản lý và giáo viên. Cung cấp tài liệu, nguồn thông tin tham khảo về phương pháp dạy học trải nghiệm. Tạo điều kiện cho giáo viên tham quan, học hỏi kinh nghiệm từ các trường tiên tiến.

Tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng chuyên sâu về kỹ năng thiết kế, tổ chức và đánh giá hoạt động trải nghiệm trong môn Tự Nhiên và Xã Hội. Hướng dẫn giáo viên sử dụng các công cụ, phương tiện hỗ trợ dạy học trải nghiệm. Xây dựng mạng lưới giáo viên cốt cán để hỗ trợ, chia sẻ kinh nghiệm với đồng nghiệp.

Khuyến khích giáo viên sử dụng các phương pháp dạy học tích cực, sáng tạo, lấy học sinh làm trung tâm. Xây dựng hệ thống kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh dựa trên năng lực, phẩm chất, không chỉ tập trung vào kiến thức. Đa dạng hóa các hình thức kiểm tra, đánh giá, như: dự án, báo cáo, trình bày, thực hành.

Tổ chức các buổi họp phụ huynh, trao đổi trực tiếp với phụ huynh về mục tiêu, nội dung, phương pháp dạy học trải nghiệm. Hướng dẫn phụ huynh cách hỗ trợ con em học tập tại nhà. Tạo kênh thông tin liên lạc thường xuyên giữa nhà trường và gia đình.

Kêu gọi các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân trong cộng đồng tài trợ kinh phí, cơ sở vật chất cho các hoạt động trải nghiệm. Mời các chuyên gia, nghệ nhân, người có kinh nghiệm trong các lĩnh vực liên quan đến môn Tự Nhiên và Xã Hội đến chia sẻ, hướng dẫn học sinh.

Tạo ra không gian học tập mở, thân thiện, khuyến khích học sinh khám phá, sáng tạo. Tổ chức các hoạt động ngoại khóa, dã ngoại, tham quan thực tế để học sinh được trải nghiệm trực tiếp. Xây dựng vườn trường, góc thiên nhiên, khu vui chơi sáng tạo để học sinh học tập thông qua hoạt động.

Xây dựng các tiêu chí đánh giá cụ thể, rõ ràng, phù hợp với mục tiêu của chương trình dạy học trải nghiệm. Sử dụng đa dạng các công cụ đánh giá, như: quan sát, phỏng vấn, bài kiểm tra, dự án, báo cáo. Thực hiện đánh giá thường xuyên, liên tục, khách quan, công bằng.

Nhấn mạnh lại vai trò quan trọng của dạy học trải nghiệm trong việc nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học. Đề xuất các giải pháp để tiếp tục phát triển và hoàn thiện phương pháp dạy học trải nghiệm trong tương lai.

Nêu ra những bài học cụ thể từ thực tế, ví dụ: cách thiết kế hoạt động phù hợp với điều kiện địa phương, cách sử dụng các nguồn lực sẵn có, cách giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình tổ chức.

Đưa ra những đề xuất cụ thể để cải thiện quá trình dạy học trải nghiệm tại các trường tiểu học. Ví dụ: tăng cường đầu tư cho cơ sở vật chất, bồi dưỡng giáo viên, xây dựng mạng lưới hỗ trợ, chia sẻ kinh nghiệm.