## Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh xã hội hiện đại với sự phát triển nhanh chóng của khoa học, công nghệ và kinh tế, việc nâng cao chất lượng giáo dục trở thành yêu cầu cấp thiết nhằm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Tại Việt Nam, đặc biệt là ở các trường Trung học phổ thông (THPT), giáo viên chủ nhiệm lớp (CNL) giữ vai trò then chốt trong việc giáo dục và quản lý học sinh. Tuy nhiên, thực tế cho thấy năng lực giáo dục của giáo viên CNL còn nhiều hạn chế, ảnh hưởng đến hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp. Nghiên cứu này tập trung vào quản lí bồi dưỡng năng lực giáo dục cho giáo viên CNL tại trường THPT huyện Na Rì, tỉnh Bắc Kạn trong giai đoạn từ tháng 9/2018 đến tháng 6/2019.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng quản lí bồi dưỡng năng lực giáo dục cho giáo viên CNL, từ đó đề xuất các biện pháp quản lí hiệu quả, góp phần nâng cao năng lực giáo dục của đội ngũ giáo viên tại địa phương. Phạm vi nghiên cứu bao gồm 21 cán bộ quản lí và 49 giáo viên CNL tại các trường THPT huyện Na Rì. Ý nghĩa nghiên cứu được thể hiện qua việc cải thiện chất lượng công tác chủ nhiệm lớp, nâng cao hiệu quả giáo dục học sinh, đồng thời cung cấp cơ sở khoa học cho các nhà quản lí giáo dục trong việc tổ chức bồi dưỡng giáo viên.

## Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

### Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết về năng lực giáo dục và quản lí bồi dưỡng giáo viên. Khái niệm năng lực được hiểu là tổ hợp kiến thức, kỹ năng, thái độ và các thuộc tính tâm lý cá nhân để thực hiện thành công một hoạt động trong bối cảnh cụ thể. Năng lực giáo dục của giáo viên CNL bao gồm khả năng hoàn thành các nhiệm vụ giáo dục, từ nhận thức đến kỹ năng thực tiễn trong công tác chủ nhiệm lớp.

Mô hình năng lực giáo dục được xây dựng dựa trên các tiêu chí: năng lực tìm hiểu học sinh, xây dựng kế hoạch hoạt động giáo dục, phát hiện và giải quyết vấn đề, tổ chức và phát triển tập thể lớp, vận dụng nguyên tắc và phương pháp giáo dục, đánh giá kết quả rèn luyện đạo đức học sinh, giải quyết tình huống giáo dục, giáo dục học sinh cá biệt, tư vấn học sinh, phối hợp với các lực lượng giáo dục và quản lí hồ sơ giáo dục.

Quản lí bồi dưỡng năng lực giáo dục được hiểu là quá trình có mục đích, có kế hoạch của cán bộ quản lí nhà trường nhằm tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra và đánh giá hoạt động bồi dưỡng, đảm bảo đạt mục tiêu nâng cao năng lực giáo dục cho giáo viên CNL.

### Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp, kết hợp giữa nghiên cứu lí luận và thực tiễn. Dữ liệu được thu thập qua khảo sát bằng phiếu điều tra với 21 cán bộ quản lí và 49 giáo viên CNL tại các trường THPT huyện Na Rì. Phương pháp chọn mẫu là chọn mẫu ngẫu nhiên có chủ đích nhằm đảm bảo tính đại diện cho nhóm nghiên cứu.

Phân tích dữ liệu sử dụng các công cụ thống kê mô tả và phân tích định lượng để đánh giá thực trạng và các yếu tố ảnh hưởng đến quản lí bồi dưỡng năng lực giáo dục. Quá trình nghiên cứu diễn ra từ tháng 9/2018 đến tháng 6/2019, bao gồm các bước: thu thập tài liệu, khảo sát thực trạng, phân tích dữ liệu, đề xuất biện pháp và khảo nghiệm tính khả thi.

## Kết quả nghiên cứu và thảo luận

### Những phát hiện chính

1. **Thực trạng năng lực giáo dục của giáo viên CNL:** Khoảng 65% giáo viên CNL tại các trường THPT huyện Na Rì có năng lực giáo dục ở mức trung bình, chỉ khoảng 20% đạt mức khá và giỏi. Năng lực yếu nhất là kỹ năng giải quyết tình huống giáo dục và tư vấn học sinh.

2. **Thực trạng quản lí bồi dưỡng năng lực giáo dục:** Có 70% cán bộ quản lí và giáo viên đánh giá công tác quản lí bồi dưỡng còn nhiều hạn chế, đặc biệt là trong việc lập kế hoạch và tổ chức các hoạt động bồi dưỡng. Chỉ 40% giáo viên tham gia các khóa bồi dưỡng thường xuyên theo kế hoạch.

3. **Yếu tố ảnh hưởng đến quản lí bồi dưỡng:** Nhận thức của cán bộ quản lí và giáo viên về tầm quan trọng của bồi dưỡng năng lực giáo dục chiếm tỷ lệ 75% là yếu tố quyết định. Ngoài ra, cơ sở vật chất, tài liệu bồi dưỡng và kinh phí cũng ảnh hưởng lớn đến hiệu quả quản lí.

4. **Mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lí:** Các biện pháp như nâng cao nhận thức, khảo sát nhu cầu bồi dưỡng, tổ chức sinh hoạt chuyên đề và kiểm tra đánh giá được đánh giá trên 80% là cần thiết và khả thi tại địa phương.

### Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của thực trạng năng lực giáo dục còn hạn chế là do công tác bồi dưỡng chưa được tổ chức bài bản, thiếu sự chỉ đạo quyết liệt từ phía hiệu trưởng và các cán bộ quản lí. So với các nghiên cứu tại các tỉnh miền núi khác, kết quả tương đồng về mức độ hạn chế trong năng lực giáo dục của giáo viên CNL.

Việc nhận thức chưa đầy đủ về vai trò của bồi dưỡng năng lực giáo dục dẫn đến sự tham gia chưa tích cực của giáo viên. Cơ sở vật chất và tài liệu bồi dưỡng còn thiếu thốn cũng làm giảm hiệu quả các hoạt động bồi dưỡng. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ năng lực giáo dục theo các mức độ và biểu đồ tròn về mức độ tham gia bồi dưỡng của giáo viên.

Kết quả nghiên cứu nhấn mạnh vai trò quan trọng của quản lí trong việc nâng cao chất lượng bồi dưỡng, từ lập kế hoạch đến kiểm tra, đánh giá. Việc áp dụng các biện pháp quản lí phù hợp sẽ góp phần nâng cao năng lực giáo dục của giáo viên CNL, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông.

## Đề xuất và khuyến nghị

1. **Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lí và giáo viên:** Tổ chức các buổi tập huấn, hội thảo nhằm nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của bồi dưỡng năng lực giáo dục, đặt mục tiêu tăng tỷ lệ giáo viên tham gia bồi dưỡng lên 90% trong vòng 1 năm, do Sở GD&ĐT và Ban giám hiệu các trường thực hiện.

2. **Khảo sát nhu cầu bồi dưỡng định kỳ:** Thiết lập hệ thống khảo sát nhu cầu bồi dưỡng năng lực giáo dục của giáo viên CNL hàng năm để xây dựng kế hoạch bồi dưỡng sát thực tế, đảm bảo tính hiệu quả và phù hợp, thực hiện bởi phòng chuyên môn của Sở GD&ĐT trong 6 tháng đầu năm.

3. **Tổ chức sinh hoạt chuyên đề và bồi dưỡng tập trung:** Đẩy mạnh các buổi sinh hoạt chuyên đề về nội dung, phương pháp giáo dục, kỹ năng giải quyết tình huống, tư vấn học sinh, với mục tiêu 100% giáo viên CNL tham gia ít nhất 2 lần/năm, do Ban giám hiệu và tổ chuyên môn các trường tổ chức.

4. **Kiểm tra, đánh giá và điều chỉnh liên tục:** Thiết lập quy trình kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dưỡng năng lực giáo dục, từ đó điều chỉnh nội dung và phương pháp bồi dưỡng phù hợp, nhằm nâng cao chất lượng bồi dưỡng qua từng chu kỳ, do Ban giám hiệu và Sở GD&ĐT phối hợp thực hiện.

## Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. **Cán bộ quản lí giáo dục:** Giúp hiểu rõ về quản lí bồi dưỡng năng lực giáo dục, từ đó xây dựng kế hoạch và tổ chức các hoạt động bồi dưỡng hiệu quả tại các trường THPT.

2. **Giáo viên chủ nhiệm lớp:** Nắm bắt các tiêu chuẩn năng lực giáo dục cần phát triển, từ đó chủ động tham gia các hoạt động bồi dưỡng và nâng cao kỹ năng công tác chủ nhiệm.

3. **Nhà nghiên cứu giáo dục:** Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lí bồi dưỡng năng lực giáo dục, làm tài liệu tham khảo cho các nghiên cứu tiếp theo trong lĩnh vực quản lí giáo dục và phát triển năng lực giáo viên.

4. **Các cơ quan quản lí giáo dục địa phương:** Hỗ trợ xây dựng chính sách, chương trình bồi dưỡng phù hợp với đặc điểm vùng miền, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông tại địa phương.

## Câu hỏi thường gặp

1. **Tại sao cần bồi dưỡng năng lực giáo dục cho giáo viên chủ nhiệm lớp?**  
Bồi dưỡng giúp giáo viên cập nhật kiến thức, kỹ năng và thái độ phù hợp với yêu cầu đổi mới giáo dục, nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm và giáo dục học sinh.

2. **Các yếu tố nào ảnh hưởng đến hiệu quả quản lí bồi dưỡng năng lực giáo dục?**  
Nhận thức của cán bộ quản lí và giáo viên, cơ sở vật chất, tài liệu bồi dưỡng, kinh phí và phương pháp tổ chức là những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hiệu quả.

3. **Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng trong luận văn?**  
Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp, kết hợp khảo sát thực trạng bằng phiếu điều tra và phân tích định lượng, với cỡ mẫu 70 người gồm cán bộ quản lí và giáo viên.

4. **Làm thế nào để nâng cao nhận thức của giáo viên về bồi dưỡng năng lực?**  
Tổ chức các buổi tập huấn, hội thảo, sinh hoạt chuyên đề nhằm truyền đạt tầm quan trọng và lợi ích của bồi dưỡng, đồng thời tạo môi trường học tập tích cực.

5. **Các biện pháp quản lí bồi dưỡng có thể áp dụng như thế nào?**  
Các biện pháp bao gồm nâng cao nhận thức, khảo sát nhu cầu, tổ chức sinh hoạt chuyên đề, kiểm tra đánh giá và điều chỉnh liên tục, được thực hiện đồng bộ và có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan.

## Kết luận

- Năng lực giáo dục của giáo viên chủ nhiệm lớp tại huyện Na Rì còn nhiều hạn chế, đặc biệt trong kỹ năng giải quyết tình huống và tư vấn học sinh.  
- Công tác quản lí bồi dưỡng năng lực giáo dục chưa được tổ chức hiệu quả, ảnh hưởng đến chất lượng bồi dưỡng.  
- Nhận thức của cán bộ quản lí và giáo viên, cùng với điều kiện cơ sở vật chất và tài liệu bồi dưỡng là những yếu tố then chốt ảnh hưởng đến hiệu quả quản lí.  
- Các biện pháp quản lí được đề xuất có tính khả thi cao và được đánh giá cần thiết để nâng cao năng lực giáo dục cho giáo viên CNL.  
- Đề nghị các cơ quan quản lí giáo dục và nhà trường triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng bồi dưỡng, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông tại địa phương.

**Hành động tiếp theo:** Các trường THPT huyện Na Rì cần xây dựng kế hoạch bồi dưỡng chi tiết, tổ chức các hoạt động nâng cao nhận thức và kỹ năng cho giáo viên CNL trong năm học tới. Các cơ quan quản lí giáo dục cần hỗ trợ về tài chính, tài liệu và cơ sở vật chất để đảm bảo hiệu quả bồi dưỡng.

**Kêu gọi:** Các nhà quản lí giáo dục, giáo viên và các bên liên quan hãy cùng chung tay thực hiện các biện pháp quản lí bồi dưỡng năng lực giáo dục để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh THPT.