## Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh xã hội hiện đại với sự phát triển nhanh chóng của khoa học, công nghệ và kinh tế, việc nâng cao chất lượng giáo dục trở thành yêu cầu cấp thiết nhằm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Tại các trường Trung học phổ thông (THPT), giáo viên chủ nhiệm lớp (CNL) giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong việc giáo dục và quản lý học sinh. Tuy nhiên, thực tế cho thấy năng lực giáo dục của giáo viên CNL còn nhiều hạn chế, ảnh hưởng đến hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp. Nghiên cứu này tập trung vào quản lí bồi dưỡng năng lực giáo dục cho giáo viên CNL tại trường THPT huyện Na Rì, tỉnh Bắc Kạn trong giai đoạn từ tháng 9/2018 đến tháng 6/2019.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng quản lí bồi dưỡng năng lực giáo dục cho giáo viên CNL, từ đó đề xuất các biện pháp quản lí hiệu quả, góp phần nâng cao năng lực giáo dục của đội ngũ giáo viên tại địa phương. Phạm vi nghiên cứu bao gồm 21 cán bộ quản lí và 49 giáo viên CNL tại các trường THPT huyện Na Rì. Ý nghĩa nghiên cứu được thể hiện qua việc cải thiện chất lượng công tác chủ nhiệm lớp, nâng cao hiệu quả giáo dục học sinh, đồng thời cung cấp cơ sở khoa học cho các địa phương có điều kiện tương tự áp dụng.

## Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

### Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết về năng lực giáo dục và quản lí bồi dưỡng giáo viên. Khái niệm năng lực được hiểu là tổ hợp kiến thức, kỹ năng, thái độ và các thuộc tính tâm lý cá nhân để thực hiện thành công một hoạt động trong bối cảnh cụ thể. Năng lực giáo dục của giáo viên CNL bao gồm khả năng hoàn thành các nhiệm vụ giáo dục, từ nhận thức đến kỹ năng thực tiễn trong công tác chủ nhiệm lớp.

Mô hình năng lực giáo dục được xây dựng dựa trên các tiêu chí: năng lực tìm hiểu học sinh, xây dựng kế hoạch hoạt động giáo dục, phát hiện và giải quyết vấn đề, tổ chức và phát triển tập thể lớp, vận dụng nguyên tắc và phương pháp giáo dục, đánh giá kết quả rèn luyện đạo đức học sinh, giải quyết tình huống giáo dục, giáo dục học sinh cá biệt, tư vấn học sinh, phối hợp với các lực lượng giáo dục và quản lí hồ sơ giáo dục.

Quản lí bồi dưỡng năng lực giáo dục được hiểu là quá trình lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra và đánh giá hoạt động bồi dưỡng nhằm nâng cao năng lực giáo dục cho giáo viên CNL, đảm bảo các nguồn lực cần thiết và phù hợp với mục tiêu đề ra.

### Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa nghiên cứu lí luận và thực tiễn. Dữ liệu được thu thập qua khảo sát bằng phiếu điều tra với 21 cán bộ quản lí và 49 giáo viên CNL tại các trường THPT huyện Na Rì. Phương pháp chọn mẫu là chọn mẫu ngẫu nhiên có chủ đích nhằm đảm bảo tính đại diện cho đối tượng nghiên cứu.

Phân tích dữ liệu sử dụng các công cụ thống kê mô tả và phân tích định lượng để đánh giá thực trạng và các yếu tố ảnh hưởng đến quản lí bồi dưỡng năng lực giáo dục. Quá trình nghiên cứu diễn ra từ tháng 9/2018 đến tháng 6/2019, bao gồm các bước: thu thập tài liệu, khảo sát thực trạng, phân tích dữ liệu, đề xuất biện pháp và khảo nghiệm tính khả thi.

## Kết quả nghiên cứu và thảo luận

### Những phát hiện chính

1. **Thực trạng năng lực giáo dục của giáo viên CNL:** Khoảng 65% giáo viên CNL tại huyện Na Rì có năng lực giáo dục ở mức trung bình, chỉ khoảng 20% đạt mức khá và giỏi. Năng lực xây dựng kế hoạch và giải quyết tình huống giáo dục còn hạn chế, với tỷ lệ dưới 30% giáo viên tự tin thực hiện hiệu quả.

2. **Thực trạng bồi dưỡng năng lực giáo dục:** Chỉ khoảng 40% giáo viên tham gia các khóa bồi dưỡng thường xuyên, trong khi 60% còn lại chưa được tiếp cận đầy đủ các chương trình bồi dưỡng chuyên sâu. Hình thức bồi dưỡng chủ yếu là tự học kết hợp sinh hoạt chuyên môn tại trường, chưa đa dạng và chưa đáp ứng nhu cầu thực tế.

3. **Quản lí bồi dưỡng năng lực giáo dục:** Công tác quản lí bồi dưỡng tại các trường THPT huyện Na Rì còn nhiều bất cập, như thiếu kế hoạch cụ thể, chưa có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận, và thiếu kiểm tra, đánh giá hiệu quả bồi dưỡng. Chỉ khoảng 35% cán bộ quản lí đánh giá công tác quản lí bồi dưỡng đạt hiệu quả cao.

4. **Yếu tố ảnh hưởng:** Nhận thức của giáo viên và cán bộ quản lí về tầm quan trọng của bồi dưỡng năng lực giáo dục còn hạn chế; năng lực quản lí của cán bộ quản lí nhà trường chưa đồng đều; cơ sở vật chất và kinh phí phục vụ bồi dưỡng chưa đảm bảo; chương trình và tài liệu bồi dưỡng chưa phù hợp với thực tế.

### Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của thực trạng trên xuất phát từ việc thiếu sự quan tâm đúng mức của các cấp quản lí và giáo viên đối với công tác bồi dưỡng năng lực giáo dục. So với các nghiên cứu tại các địa phương khác, tỷ lệ giáo viên tham gia bồi dưỡng tại Na Rì thấp hơn khoảng 15-20%, phản ánh sự hạn chế về nguồn lực và nhận thức. Việc thiếu kế hoạch và kiểm tra đánh giá làm giảm hiệu quả của các hoạt động bồi dưỡng, dẫn đến năng lực giáo dục của giáo viên chưa được nâng cao tương xứng với yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ giáo viên theo mức năng lực, biểu đồ tròn về hình thức bồi dưỡng phổ biến và bảng tổng hợp các yếu tố ảnh hưởng đến quản lí bồi dưỡng. Những kết quả này nhấn mạnh sự cần thiết của việc đổi mới công tác quản lí và nâng cao nhận thức, đồng thời cải thiện điều kiện vật chất và chương trình bồi dưỡng phù hợp.

## Đề xuất và khuyến nghị

1. **Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lí và giáo viên:** Tổ chức các buổi tập huấn, hội thảo nhằm nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của bồi dưỡng năng lực giáo dục, hướng tới 100% cán bộ quản lí và giáo viên tham gia trong vòng 1 năm.

2. **Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng cụ thể, phù hợp:** Hiệu trưởng các trường THPT cần xây dựng kế hoạch bồi dưỡng chi tiết, xác định mục tiêu, nội dung và hình thức bồi dưỡng phù hợp với đặc điểm địa phương và nhu cầu giáo viên, hoàn thành trong 6 tháng đầu năm học.

3. **Đa dạng hóa hình thức bồi dưỡng:** Kết hợp bồi dưỡng tập trung, tự học, học tập từ xa qua mạng Internet và sinh hoạt chuyên đề nhằm tăng tính linh hoạt và hiệu quả, áp dụng ngay trong năm học tiếp theo.

4. **Tăng cường kiểm tra, đánh giá và điều chỉnh:** Thiết lập hệ thống kiểm tra, đánh giá định kỳ hoạt động bồi dưỡng, sử dụng phản hồi để điều chỉnh chương trình và phương pháp bồi dưỡng, đảm bảo hiệu quả liên tục, thực hiện hàng năm.

5. **Bảo đảm nguồn lực vật chất và kinh phí:** Phối hợp với các cấp quản lí giáo dục và địa phương để đảm bảo kinh phí, cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ công tác bồi dưỡng, ưu tiên trong kế hoạch ngân sách hàng năm.

## Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. **Cán bộ quản lí giáo dục:** Giúp nâng cao năng lực quản lí công tác bồi dưỡng giáo viên, xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện hiệu quả.

2. **Giáo viên chủ nhiệm lớp:** Cung cấp kiến thức và phương pháp để tự nâng cao năng lực giáo dục, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông.

3. **Nhà nghiên cứu giáo dục:** Là tài liệu tham khảo cho các nghiên cứu về quản lí giáo dục, bồi dưỡng giáo viên và phát triển năng lực giáo dục.

4. **Các cơ quan quản lí giáo dục địa phương:** Hỗ trợ xây dựng chính sách, chương trình bồi dưỡng phù hợp với đặc điểm vùng miền, nâng cao chất lượng giáo dục.

## Câu hỏi thường gặp

1. **Tại sao năng lực giáo dục của giáo viên chủ nhiệm lớp lại quan trọng?**  
Năng lực giáo dục quyết định hiệu quả công tác chủ nhiệm, ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển toàn diện của học sinh và chất lượng giáo dục nhà trường.

2. **Những yếu tố nào ảnh hưởng đến quản lí bồi dưỡng năng lực giáo dục?**  
Bao gồm nhận thức của giáo viên và cán bộ quản lí, năng lực quản lí của hiệu trưởng, chương trình và tài liệu bồi dưỡng, cơ sở vật chất và kinh phí, cũng như hệ thống chính sách hỗ trợ.

3. **Hình thức bồi dưỡng nào hiệu quả nhất cho giáo viên CNL?**  
Kết hợp bồi dưỡng tập trung, tự học, học từ xa và sinh hoạt chuyên đề giúp giáo viên linh hoạt tiếp cận kiến thức và kỹ năng, nâng cao hiệu quả bồi dưỡng.

4. **Làm thế nào để đánh giá hiệu quả hoạt động bồi dưỡng?**  
Thông qua kiểm tra kế hoạch giáo dục, khảo sát ý kiến học sinh và phụ huynh, đánh giá kết quả rèn luyện đạo đức học sinh và tự đánh giá của giáo viên.

5. **Các biện pháp quản lí bồi dưỡng năng lực giáo dục có thể áp dụng ở địa phương khác không?**  
Có thể áp dụng cho các địa phương có điều kiện và hoàn cảnh tương tự, với sự điều chỉnh phù hợp theo đặc điểm từng vùng miền.

## Kết luận

- Năng lực giáo dục của giáo viên chủ nhiệm lớp là yếu tố then chốt quyết định chất lượng giáo dục học sinh THPT.  
- Thực trạng bồi dưỡng và quản lí bồi dưỡng năng lực giáo dục tại huyện Na Rì còn nhiều hạn chế, cần được cải thiện.  
- Các yếu tố ảnh hưởng bao gồm nhận thức, năng lực quản lí, chương trình bồi dưỡng, cơ sở vật chất và chính sách hỗ trợ.  
- Đề xuất các biện pháp quản lí cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả bồi dưỡng năng lực giáo dục cho giáo viên CNL.  
- Khuyến nghị triển khai các giải pháp trong vòng 1-2 năm tới, đồng thời mở rộng nghiên cứu và áp dụng tại các địa phương tương tự.

**Hành động tiếp theo:** Các cơ quan quản lí giáo dục và nhà trường cần phối hợp triển khai các biện pháp đề xuất, đồng thời theo dõi, đánh giá liên tục để điều chỉnh phù hợp, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông tại địa phương.