Dạy Học Thơ Trung Đại Lớp 7 Theo Hướng Tích Cực Hóa Hoạt Động Của Học Sinh

Chương trình Ngữ văn lớp 7 giới thiệu một số tác phẩm thơ trung đại tiêu biểu của Việt Nam và Trung Quốc. Các tác phẩm này thường mang đậm dấu ấn lịch sử, văn hóa và tư tưởng của thời đại, đồng thời thể hiện những tình cảm, suy tư sâu sắc của con người. Việc tiếp cận văn học trung đại lớp 7 giúp học sinh hiểu thêm về cội nguồn văn hóa dân tộc và bồi dưỡng tâm hồn, tình cảm.

Tích cực hóa hoạt động học sinh là một yêu cầu quan trọng trong đổi mới phương pháp dạy học hiện nay. Khi học sinh chủ động tham gia vào quá trình khám phá, tìm tòi kiến thức, các em sẽ ghi nhớ sâu hơn, hiểu bài kỹ hơn và phát triển được các kỹ năng cần thiết. Trong dạy học thơ trung đại, việc tích cực hóa càng trở nên quan trọng để giúp học sinh vượt qua những khó khăn về ngôn ngữ và hình thức, cảm nhận được vẻ đẹp và giá trị của tác phẩm.

Ngôn ngữ thơ trung đại sử dụng nhiều từ Hán Việt, từ cổ, cấu trúc câu phức tạp, gây khó khăn cho học sinh trong việc hiểu nghĩa. Bên cạnh đó, học sinh còn thiếu kiến thức về lịch sử, văn hóa, điển tích, điển cố liên quan đến tác phẩm, ảnh hưởng đến khả năng cảm thụ và phân tích.

Phương pháp giảng dạy văn học trung đại truyền thống thường tập trung vào việc truyền đạt kiến thức một chiều, ít chú trọng đến việc tích cực hóa hoạt động học sinh. Học sinh thụ động nghe giảng, ghi chép, ít có cơ hội tham gia thảo luận, tranh luận, bày tỏ ý kiến cá nhân.

Tài liệu tham khảo về thơ trung đại dành cho học sinh lớp 7 còn hạn chế. Các công cụ hỗ trợ dạy học như tranh ảnh, video, phần mềm tương tác chưa được đầu tư đầy đủ, ảnh hưởng đến tính trực quan và sinh động của bài giảng.

Phương pháp dạy học trải nghiệm giúp học sinh kết nối kiến thức với thực tế cuộc sống, tạo ra những trải nghiệm cảm xúc sâu sắc. Trong dạy học thơ trung đại, giáo viên có thể tổ chức các hoạt động nhập vai, đóng kịch, vẽ tranh, làm thơ để học sinh hóa thân vào nhân vật, cảm nhận được tâm trạng và thông điệp của tác phẩm.

Kỹ thuật dạy học hợp tác giúp học sinh phát triển kỹ năng làm việc nhóm, giao tiếp, lắng nghe và chia sẻ ý kiến. Trong dạy học thơ trung đại, giáo viên có thể chia lớp thành các nhóm nhỏ, giao cho mỗi nhóm một nhiệm vụ cụ thể như phân tích một đoạn thơ, tìm hiểu về tác giả, so sánh các bản dịch khác nhau.

Giáo viên cần khuyến khích học sinh tự học, tự nghiên cứu, tìm tòi thông tin từ nhiều nguồn khác nhau. Có thể giao cho học sinh các dự án nhỏ như sưu tầm tranh ảnh, video liên quan đến tác phẩm, viết bài cảm nhận về một bài thơ, thuyết trình về một tác giả.

Phần mềm trình chiếu như PowerPoint, Prezi giúp giáo viên tạo ra những bài giảng trực quan, sinh động với hình ảnh, video, âm thanh. Có thể sử dụng phần mềm để trình bày nội dung bài học, giới thiệu về tác giả, phân tích tác phẩm, so sánh các bản dịch khác nhau.

Trên internet có rất nhiều video, âm thanh minh họa liên quan đến thơ trung đại. Giáo viên có thể tìm kiếm và sử dụng những tài liệu này để giúp học sinh hình dung rõ hơn về bối cảnh lịch sử, văn hóa, cuộc đời của tác giả, cảm nhận được vẻ đẹp và giá trị của tác phẩm.

Có nhiều ứng dụng tương tác như Kahoot, Quizizz, Mentimeter giúp giáo viên tạo ra những trò chơi, câu hỏi trắc nghiệm, khảo sát ý kiến để tăng tính tham gia của học sinh trong giờ học. Các ứng dụng này giúp học sinh ôn tập kiến thức một cách vui vẻ, hào hứng và hiệu quả.

Hoạt động khởi động cần tạo ra sự hứng thú, tò mò cho học sinh. Có thể sử dụng các trò chơi, câu đố, hình ảnh, video liên quan đến tác phẩm để thu hút sự chú ý của học sinh.

Hoạt động khám phá tác phẩm cần giúp học sinh hiểu rõ về nội dung, nghệ thuật, ý nghĩa của tác phẩm. Có thể sử dụng các kỹ thuật như đọc diễn cảm, phân tích từ ngữ, hình ảnh, so sánh các bản dịch khác nhau.

Cần tạo cơ hội cho học sinh chia sẻ ý kiến, cảm xúc, suy nghĩ của mình về tác phẩm. Có thể sử dụng các hình thức như thảo luận nhóm, thuyết trình, viết bài cảm nhận.

Cần đánh giá hiệu quả của các phương pháp đã áp dụng thông qua các bài kiểm tra, khảo sát ý kiến học sinh, giáo viên. Từ đó, rút ra những kinh nghiệm, bài học để cải tiến phương pháp dạy học.

Cần tiếp tục nghiên cứu, tìm tòi các phương pháp dạy học mới, phù hợp với đặc điểm của thơ trung đại và trình độ của học sinh. Đồng thời, cần tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học để hỗ trợ giáo viên và học sinh.