I. Tổng quan Phát triển Kinh tế Xã hội Philippines 1966 1986
Giai đoạn 1966-1986 đánh dấu một kỷ nguyên quan trọng trong lịch sử Philippines, gắn liền với thời kỳ cầm quyền của Tổng thống Ferdinand Marcos. Đây là giai đoạn chứng kiến cả những thành tựu lẫn những thách thức lớn trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội. Mở đầu với những hứa hẹn về cải cách và phát triển, giai đoạn này dần chuyển sang một thời kỳ đầy biến động với sự gia tăng của nợ nước ngoài Philippines, bất ổn chính trị và khủng hoảng kinh tế. Luận án tiến sĩ của Quang Thị Ngọc Huyền đã làm rõ giai đoạn này, đặc biệt chú trọng đến những chính sách và hệ quả dưới thời Marcos. Mục tiêu của bài viết này là cung cấp một cái nhìn tổng quan về bức tranh kinh tế - xã hội Philippines trong giai đoạn này, phân tích những yếu tố tác động và đánh giá những bài học kinh nghiệm.
1.1. Bối cảnh Kinh tế Xã hội Philippines trước 1966
Trước khi Ferdinand Marcos lên nắm quyền, Philippines đã trải qua hai thập kỷ độc lập. Nền kinh tế đã phục hồi sau chiến tranh, nhưng vẫn còn nhiều hạn chế và phụ thuộc vào xuất khẩu Philippines nông sản. Xã hội tồn tại nhiều bất bình đẳng, đặc biệt là vấn đề cải cách ruộng đất Philippines. "Trong suốt thập niên 50, Philippin có tốc độ phát triển kinh tế cao đứng hàng thứ hai ở châu á, sau Nhật Bản." Tuy nhiên, sự phát triển này không đồng đều và bền vững, tạo tiền đề cho những thách thức sau này.
1.2. Mục tiêu và Định hướng Phát triển của Marcos
Khi lên nắm quyền năm 1965, Marcos đề ra nhiều mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, tập trung vào công nghiệp hóa, tăng trưởng kinh tế và ổn định xã hội. Ông hứa hẹn sẽ xây dựng một xã hội mới, hiện đại và công bằng hơn. “Sau 4 năm cầm quyền đầu tiên, Marcos đã thể hiện là một Tổng thống có năng lực lãn h đạo đất nước.” Tuy nhiên, những mục tiêu này dần bị lu mờ bởi những quyết định chính trị và kinh tế sai lầm, đặc biệt là sau khi ban bố thiết quân luật Philippines.
II. Chính sách Kinh tế Philippines dưới Thời Ferdinand Marcos
Chính sách kinh tế của Marcos trong giai đoạn 1966-1986 mang nhiều dấu ấn cá nhân và thay đổi theo thời gian. Ban đầu, ông tập trung vào chính sách công nghiệp hóa Philippines dựa trên mô hình thay thế nhập khẩu. Sau đó, ông chuyển sang chính sách đối ngoại Philippines cởi mở hơn, thu hút đầu tư nước ngoài và mở rộng thị trường xuất khẩu. Tuy nhiên, những chính sách này đi kèm với sự gia tăng tham nhũng dưới thời Marcos và sự can thiệp của nhà nước vào nền kinh tế. Điều này dẫn đến sự méo mó thị trường và sự phát triển không bền vững.
2.1. Công nghiệp hóa Thay thế Nhập khẩu và Hậu quả
Chính phủ Marcos cố gắng thúc đẩy công nghiệp hóa thông qua việc bảo hộ các ngành công nghiệp trong nước và hạn chế nhập khẩu. Tuy nhiên, chính sách này tạo ra sự kém cạnh tranh và lãng phí nguồn lực. "Thực tế, Philippin đã bỏ qua các cơ hội thuận lợi để vươn lên trở thành nước có trình độ kinh tế - xã hội phát triển." Nhiều ngành công nghiệp trở nên phụ thuộc vào nhà nước và không thể cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
2.2. Chính sách Thu hút Đầu tư và Nợ nước ngoài
Marcos tìm cách thu hút đầu tư nước ngoài để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Ông cũng tăng cường vay nợ nước ngoài Philippines để tài trợ cho các dự án phát triển cơ sở hạ tầng. "Hậu quả tai hại của đường lối lãnh đạo đất nước theo kiểu độc tài của Marcos có thể nói đến nay Philippin vẫn còn phải trả giá." Tuy nhiên, việc quản lý nợ không hiệu quả và sự tham nhũng đã dẫn đến khủng hoảng nợ vào những năm 1980.
2.3. Cải cách Ruộng đất và Tác động đến Nông nghiệp
Marcos ban hành chương trình cải cách ruộng đất Philippines nhằm giảm bất bình đẳng và tăng năng suất nông nghiệp. Tuy nhiên, chương trình này gặp nhiều khó khăn trong quá trình thực hiện và không đạt được kết quả như mong đợi. "Hay nói cách khác, Marcos đã không thực hiện tăng trưởng kinh tế đi đôi với phát triển xã hội một cách đúng mức." Tình trạng nghèo đói ở nông thôn vẫn tiếp diễn.
III. Thiết quân luật Philippines và Ảnh hưởng Đến Kinh Tế Xã Hội
Việc ban bố thiết quân luật Philippines năm 1972 đánh dấu một bước ngoặt trong lịch sử Philippines. Mặc dù Marcos tuyên bố rằng thiết quân luật là cần thiết để ổn định tình hình và thúc đẩy phát triển, nhưng nó đã dẫn đến sự đàn áp chính trị, hạn chế tự do dân chủ và gia tăng tham nhũng dưới thời Marcos. Tác động của thiết quân luật đến kinh tế xã hội Philippines là rất lớn và kéo dài.
3.1. Tăng trưởng Kinh tế và Sự Kiểm soát của Nhà nước
Trong giai đoạn đầu của thiết quân luật, tăng trưởng kinh tế Philippines có dấu hiệu cải thiện, nhờ vào sự ổn định chính trị và dòng vốn đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, nhà nước can thiệp sâu vào nền kinh tế, thông qua việc thành lập các công ty nhà nước và kiểm soát các ngành công nghiệp quan trọng. "Tháng 9 - 1972 bằng việc ban bố thiết quân luật trên cả nước, Marcos chính thức thâu tóm mọi quyền lực, cai trị đất nước theo chế độ độc tài." Điều này tạo ra sự bất bình đẳng và làm suy yếu sức cạnh tranh của khu vực tư nhân.
3.2. Gia tăng Nợ Nước ngoài và Khủng hoảng Tài chính
Chính phủ Marcos tiếp tục vay nợ nước ngoài Philippines để tài trợ cho các dự án phát triển và duy trì quyền lực. Việc quản lý nợ không hiệu quả và sự tham nhũng đã dẫn đến khủng hoảng tài chính vào đầu những năm 1980. Lạm phát Philippines giai đoạn 1966-1986 tăng cao, đồng tiền mất giá và đời sống người dân gặp nhiều khó khăn.
3.3. Bất ổn Xã hội và Phong trào Phản đối Marcos
Sự đàn áp chính trị và kinh tế đã dẫn đến sự gia tăng bất ổn xã hội và phong trào phản đối Marcos. Vụ ám sát Aquino assassination (Vụ ám sát Aquino) năm 1983 đã làm bùng nổ sự phẫn nộ của quần chúng và đẩy chính quyền Marcos vào khủng hoảng. "Rốt cuộc, những người dân nghèo Philippin không cam chịu đã nổi dậy lật đổ chế độ độc tài Marcos, khôi phục lại chế độ dân chủ để xây dựng một xã hội “ công bằng” và “bình đẳng” cho tất cả mọi người."
IV. Cuộc Khủng hoảng Kinh Tế Xã hội và Sụp đổ của Marcos
Cuộc khủng hoảng kinh tế - xã hội vào những năm 1980 đã đẩy Philippines vào tình trạng suy thoái nghiêm trọng. Sự kết hợp của các yếu tố như nợ nần chồng chất, tham nhũng lan tràn, bất ổn chính trị và thiên tai đã làm suy yếu nền kinh tế và gây ra nhiều khó khăn cho người dân. Sự sụp đổ của chính quyền Marcos năm 1986 là kết quả tất yếu của những sai lầm trong quản lý và sự phản kháng của quần chúng.
4.1. Khủng hoảng Kinh tế và Tác động Đến Người Dân
Khủng hoảng kinh tế đã dẫn đến sự sụt giảm GDP Philippines giai đoạn 1966-1986, tăng tỷ lệ thất nghiệp, lạm phát Philippines giai đoạn 1966-1986 và gia tăng nghèo đói. Người dân phải đối mặt với nhiều khó khăn trong cuộc sống, đặc biệt là ở khu vực nông thôn. "Theo ông, nạn tham nhũng, hối lộ trong chín h phủ và sự đói nghèo của đa số nhân dân còn kéo dài chưa biết đến bao giờ mới kết thúc."
4.2. Cách mạng Quyền lực Nhân dân và Hồi Kết của Marcos
Cuộc Cách mạng Quyền lực Nhân dân (People Power Revolution) năm 1986 đã lật đổ chính quyền Marcos và mở ra một kỷ nguyên mới cho Philippines. Sự kiện này đánh dấu sự kết thúc của chế độ độc tài và sự khôi phục của nền dân chủ. "Với những lý do trên chúng tôi đã lựa chọn đề tài: “ Quá trình phát triển kinh tế - xã hội Philippin trong những năm 1966 - 1986 (trong thời kỳ cầm quyền của Tổng thống Marcos) ” để làm nội dung nghiên cứu cho L uận án tiến sĩ lịch sử (chuyên ngành Lịch sử thế giới)."
4.3. Những Nguyên Nhân Kìm hãm Kinh Tế Xã hội Philippines
Nhiều yếu tố đã kìm hãm sự phát triển kinh tế - xã hội của Philippines trong giai đoạn 1966-1986, bao gồm sự yếu kém trong quản lý kinh tế, tham nhũng, bất ổn chính trị và sự phụ thuộc vào nước ngoài. Cronies (Bạn bè thân tín của Marcos) cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc làm suy yếu nền kinh tế.
V. Bài Học Kinh Nghiệm và Tương Lai của Philippines
Giai đoạn 1966-1986 mang lại nhiều bài học kinh nghiệm quý giá cho Philippines. Việc quản lý kinh tế hiệu quả, chống tham nhũng, tăng cường dân chủ và thúc đẩy sự phát triển bền vững là những yếu tố then chốt để Philippines có thể đạt được sự thịnh vượng trong tương lai. Những sai lầm trong quá khứ cần được phân tích kỹ lưỡng để tránh lặp lại trong tương lai.
5.1. Tăng cường Quản lý Kinh tế và Chống Tham nhũng
Quản lý kinh tế hiệu quả và chống tham nhũng là điều kiện tiên quyết để Philippines có thể thu hút đầu tư, thúc đẩy tăng trưởng và cải thiện đời sống người dân. Cần có sự minh bạch và trách nhiệm giải trình trong mọi hoạt động kinh tế.
5.2. Thúc đẩy Dân chủ và Phát triển Bền vững
Dân chủ và phát triển bền vững là hai yếu tố không thể tách rời. Philippines cần xây dựng một xã hội dân chủ, công bằng và bảo vệ môi trường để đảm bảo một tương lai tốt đẹp cho các thế hệ sau.
5.3. Hội nhập Kinh tế Quốc tế và Hợp tác Khu vực
Hội nhập kinh tế quốc tế và hợp tác khu vực là cơ hội để Philippines mở rộng thị trường, thu hút đầu tư và nâng cao năng lực cạnh tranh. Việc tham gia vào các tổ chức như ASEAN và WTO có thể mang lại nhiều lợi ích cho Philippines.
VI. Kết luận Đánh giá Giai đoạn Phát triển Philippines 1966 1986
Giai đoạn 1966-1986 là một giai đoạn đầy biến động và phức tạp trong lịch sử Philippines. Mặc dù có những thành tựu nhất định, nhưng những sai lầm trong quản lý kinh tế và chính trị đã dẫn đến khủng hoảng và sụp đổ. Những bài học kinh nghiệm từ giai đoạn này vẫn còn giá trị cho đến ngày nay và có thể giúp Philippines tránh lặp lại những sai lầm trong quá khứ.
6.1. Tóm tắt Thành tựu và Thất bại Dưới Thời Marcos
Marcos đã có những đóng góp nhất định cho sự phát triển cơ sở hạ tầng và công nghiệp hóa của Philippines. Tuy nhiên, những sai lầm trong quản lý kinh tế, tham nhũng và đàn áp chính trị đã làm lu mờ những thành tựu này và dẫn đến khủng hoảng.
6.2. Ảnh hưởng Kéo dài và Bài Học cho Tương lai
Những hậu quả của giai đoạn 1966-1986 vẫn còn ảnh hưởng đến Philippines cho đến ngày nay. Việc quản lý nợ công, chống tham nhũng và tăng cường dân chủ là những thách thức mà Philippines vẫn đang phải đối mặt.
