Luận Văn Thạc Sĩ Kinh Tế: Phân Tích Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Thu Ngân Sách Nhà Nước Tại Các Tỉnh Ven Biển Đồng Bằng Sông Cửu Long

• Tác giả: Nguyễn Luân Vũ
• Người hướng dẫn: PGS. Vũ Thị Minh Hằng
• Trường học: Trường Đại Học Kinh Tế TP.HCM
• Chuyên ngành: Quản Lý Kinh Tế
• Đề tài: Phân Tích Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Thu Ngân Sách Nhà Nước Tại Các Tỉnh Ven Biển Đồng Bằng Sông Cửu Long
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: TP. Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: MỞ ĐẦU
• 1.1. Lý do chọn đề tài
• 1.2. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.3. Câu hỏi nghiên cứu
• 1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 1.4.1. Đối tượng nghiên cứu
• 1.4.2. Phạm vi nghiên cứu
• 1.5. Phương pháp nghiên cứu
• 1.6. Bố cục luận văn
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT
• 2.1. Khái quát về các tỉnh ven biển đồng bằng sông Cửu Long
• 2.2. Thuận lợi và khó khăn
• 2.3. Thực trạng thu ngân sách các tỉnh ven biển đồng bằng sông Cửu Long
• 2.4. Thu ngân sách địa phương
• 2.5. Phân cấp ngân sách ở Việt Nam
• 2.6. Thực trạng phân cấp ngân sách ở Việt Nam
• 2.7. Chủ trương phân cấp ngân sách hiện nay
• 2.8. Ngân sách nhà nước
• 2.8.1. Thu ngân sách nhà nước
• 2.8.2. Đặc điểm thu ngân sách nhà nước
• 2.8.3. Các nhân tố tác động đến thu ngân sách nhà nước
• 2.9. Các bài nghiên cứu thực nghiệm
• 2.9.1. Nghiên cứu ngoài nước
• 2.9.2. Nghiên cứu trong nước
• 2.10. Định nghĩa các biến số
• 2.10.1. Biến phụ thuộc
• 2.10.2. Các biến độc lập
• 3. CHƯƠNG 3: THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Quy trình nghiên cứu
• 3.2. Kiểm tra làm sạch dữ liệu
• 3.3. Thống kê mô tả
• 3.4. Mô hình tác động cố định (FEM)
• 3.5. Mô hình ảnh hưởng ngẫu nhiên (REM)
• 3.6. Phân tích hồi quy
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.1. Kết quả nghiên cứu
• 4.1.1. Thống kê mô tả các biến trong mô hình
• 4.1.2. Kết quả hồi quy và thảo luận
• 4.1.3. Hiệu chỉnh mô hình FEM
• 4.1.4. Tổng hợp kết quả kỳ vọng các yếu tố ảnh hưởng đến thu NSNN
• 4.2. Phân tích kết quả nghiên cứu
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý CHÍNH SÁCH
• 5.1. Hàm ý chính sách
• 5.2. Hạn chế của đề tài và hướng nghiên cứu tiếp theo
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về thu ngân sách nhà nước và các yếu tố ảnh hưởng

Thu ngân sách nhà nước là một trong những vấn đề trọng tâm trong quản lý tài chính công, đặc biệt tại các tỉnh ven biển Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL). Nghiên cứu này tập trung phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến thu ngân sách nhà nước, bao gồm GDP bình quân đầu người, mở cửa thương mại, chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh, và số lượng doanh nghiệp hoạt động. Các yếu tố này không chỉ tác động trực tiếp đến nguồn thu mà còn ảnh hưởng đến chiến lược phát triển kinh tế của khu vực.

1.1. Khái niệm và vai trò của thu ngân sách nhà nước

Thu ngân sách nhà nước là toàn bộ các khoản thu từ các nguồn khác nhau, bao gồm thuế, phí, lệ phí và các khoản thu khác. Đây là nguồn lực quan trọng để thực hiện các chính sách tài chính và chi tiêu công. Tại các tỉnh ven biển ĐBSCL, thu ngân sách đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế và quản lý ngân sách địa phương.

1.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến thu ngân sách nhà nước

Các yếu tố ảnh hưởng chính bao gồm GDP bình quân đầu người, mở cửa thương mại, và chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh. GDP bình quân đầu người phản ánh mức độ phát triển kinh tế, trong khi mở cửa thương mại thể hiện khả năng hội nhập kinh tế quốc tế. Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh là thước đo hiệu quả quản lý và môi trường kinh doanh tại địa phương.

II. Thực trạng thu ngân sách tại các tỉnh ven biển ĐBSCL

Các tỉnh ven biển ĐBSCL có nhiều tiềm năng phát triển kinh tế nhờ lợi thế về địa lý và tài nguyên thiên nhiên. Tuy nhiên, thu ngân sách tại khu vực này vẫn còn nhiều hạn chế, chủ yếu do sự phụ thuộc vào ngân sách trung ương và thâm hụt ngân sách. Nghiên cứu chỉ ra rằng, từ năm 2005 đến 2014, thu ngân sách tại các tỉnh này tăng trưởng trung bình 17,58%/năm, nhưng vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu chi tiêu công.

2.1. Tăng trưởng GDP và thu ngân sách

GDP bình quân đầu người tại các tỉnh ven biển ĐBSCL tăng từ 8,39 triệu đồng năm 2005 lên 36,59 triệu đồng năm 2014, với tốc độ tăng trưởng trung bình 17,94%/năm. Điều này góp phần tích cực vào việc tăng thu ngân sách, nhưng vẫn còn thấp so với tiềm năng của khu vực.

2.2. Mở cửa thương mại và tác động đến thu ngân sách

Mở cửa thương mại đã thúc đẩy hoạt động xuất nhập khẩu, với tổng kim ngạch trung bình đạt 313,37 triệu USD/năm trong giai đoạn 2005-2009. Tuy nhiên, lợi ích từ mở cửa thương mại chưa được khai thác triệt để, dẫn đến thu ngân sách chưa tương xứng với tiềm năng.

III. Phân tích các yếu tố ảnh hưởng và hàm ý chính sách

Nghiên cứu sử dụng mô hình FEM (Fixed Effects Model) và REM (Random Effects Model) để phân tích tác động của các yếu tố đến thu ngân sách nhà nước. Kết quả cho thấy, GDP bình quân đầu người và mở cửa thương mại có tác động tích cực, trong khi thâm hụt ngân sách và số lượng doanh nghiệp cần được cải thiện để tăng hiệu quả thu ngân sách.

3.1. Kết quả phân tích hồi quy

Kết quả phân tích hồi quy cho thấy, GDP bình quân đầu người có hệ số tác động dương mạnh nhất, với mức ý nghĩa thống kê cao. Mở cửa thương mại cũng có tác động tích cực, nhưng cần được hỗ trợ bởi các chính sách phát triển phù hợp.

3.2. Hàm ý chính sách

Để tăng thu ngân sách, các tỉnh ven biển ĐBSCL cần tập trung vào phát triển kinh tế bền vững, cải thiện năng lực cạnh tranh, và tăng cường đầu tư công. Các chính sách tài chính cần được điều chỉnh để tối ưu hóa nguồn thu và giảm thâm hụt ngân sách.