Nghiên Cứu Phân Tích Kháng Sinh Fluoroquinolon Trong Mẫu Huyết Tương Và Nước Tiểu

• Tác giả: Nguyễn Thị Minh Diệp
• Người hướng dẫn: PGS. Nguyễn Xuân Trường
• Trường học: Trường Đại Học Bách Khoa Hà Nội
• Chuyên ngành: Hóa học
• Đề tài: Phân Tích Kháng Sinh Fluoroquinolon Trong Huyết Tương Và Nước Tiểu
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. MỞ ĐẦU
• 2. TỔNG QUAN VỀ NHÓM FLUOROQUINOLON
• 2.1. Tổng quan chung về nhóm fluoroquinolon
• 2.2. Cấu trúc hóa học fluoroquinolon
• 2.3. Tính chất hóa lý của nhóm fluoroquinolon
• 2.4. Tác dụng và cơ chế tác dụng
• 2.5. Dược động học
• 2.6. Tính chất quang của FQL
• 2.7. Tổng quan về các phương pháp phân tích kháng sinh nhóm fluoroquinolon
• 2.7.1. Các phương pháp phân tích fluoroquinolon tiêu chuẩn trong Dược điển
• 2.7.2. Phương pháp điện hóa
• 2.7.3. Phương pháp điện di mao quản
• 2.7.4. Phương pháp LC-MS phân tích các quinolon
• 2.7.5. Tổng quan về phương pháp HPLC xác định các hợp chất kháng sinh fluoroquinolon
• 2.7.6. Xử lý mẫu dịch sinh học trong phân tích HPLC
• 2.7.7. Detector cho phân tích fluoroquinolon
• 2.7.8. Một số nghiên cứu định lượng fluoroquinlon trong dịch sinh học
• 3. ĐẶC ĐIỂM VÀ CÁC VẤN ĐỀ GẶP PHẢI KHI PHÂN TÍCH FLUOROQUINLON
• 3.1. Tổng quan phương pháp quang phổ huỳnh quang trong phân tích định lượng fluroquinolon
• 3.2. Đánh giá chung
• 3.3. Đối tượng nghiên cứu. Kháng sinh fluoroquinolon
• 3.4. Đối tượng phân tích
• 3.5. Nguyên vật liệu, thiết bị
• 3.5.1. Hóa chất, thuốc thử
• 3.5.2. Thiết bị, dụng cụ
• 3.6. Phương pháp nghiên cứu. Thu thập, xử lý sơ bộ và bảo quản mẫu
• 3.7. Xây dựng quy trình phân tích
• 3.8. Đánh giá độ tin cậy của phương pháp phân tích
• 3.9. Phương pháp xử lý số liệu
• 4. KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN
• 4.1. Quy trình phân tích hàm lượng moxifloxaxin trong huyết tương bằng phương pháp HPLC-PDA
• 4.1.1. Điều kiện phân tích
• 4.1.2. Phương pháp xử lý mẫu huyết tương. Đánh giá độ tin cậy của phương pháp phân tích
• 4.2. Ứng dụng phương pháp phân tích một số mẫu thực. Quy trình định lượng moxifloxacin trong huyết tương bằng phương pháp quang phổ huỳnh quang
• 4.2.1. Khảo sát xây dựng phương pháp phân tích
• 4.3. Đánh giá độ tin cậy của phương pháp
• 4.4. Ứng dụng phương pháp để phân tích MOXI trong mẫu thực
• 4.5. Quy trình định lượng đồng thời bốn fluoroquinolon trong huyết tương và nước tiểu bằng phương pháp HPLC-FLD
• 4.5.1. Quy trình định lượng NOR, CIP, LEVO, MOXI trong huyết tương bằng phương pháp HPLC-FLD
• 4.5.2. Quy trình định lượng NOR, CIP, LEVO, MOXI trong nước tiểu bằng phương pháp HPLC-FLD
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về kháng sinh Fluoroquinolon

Kháng sinh Fluoroquinolon (FQL) là nhóm thuốc kháng sinh tổng hợp có hiệu lực kháng khuẩn mạnh, phổ rộng, chống lại nhiều vi sinh vật gây bệnh nguy hiểm. Chúng được sử dụng phổ biến trong điều trị các bệnh nhiễm khuẩn như nhiễm trùng đường tiết niệu, đường tiêu hóa, hô hấp, và da. Tác dụng kháng khuẩn của nhóm kháng sinh này chủ yếu do ức chế ADN gyrase, ngăn cản sự tổng hợp ADN của vi khuẩn. Tuy nhiên, việc sử dụng FQL cũng tiềm ẩn nguy cơ gây đột biến gen và các tác dụng phụ không mong muốn. Do đó, việc theo dõi nồng độ kháng sinh trong cơ thể là rất quan trọng để đảm bảo hiệu quả điều trị và giảm thiểu tác dụng phụ.

1.1. Cấu trúc và tính chất hóa lý

Cấu trúc hóa học của Fluoroquinolon có sự khác biệt giữa các thế hệ, từ đó ảnh hưởng đến tính chất hóa lý và dược động học của chúng. Các FQL thế hệ mới như moxifloxacin có tính chất quang học đặc biệt, cho phép phân tích bằng các phương pháp như HPLC và quang phổ huỳnh quang. Tính chất này giúp tăng cường khả năng phát hiện và định lượng kháng sinh trong các mẫu dịch sinh học như huyết tương và nước tiểu.

II. Phương pháp phân tích kháng sinh Fluoroquinolon

Việc phân tích kháng sinh FQL trong huyết tương và nước tiểu thường sử dụng các phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC) kết hợp với các kỹ thuật phát hiện như UV, huỳnh quang (FLD) và khối phổ (MS). Các phương pháp này cho phép xác định nồng độ kháng sinh với độ chính xác cao. Đặc biệt, phương pháp HPLC-FLD được ưa chuộng nhờ khả năng phát hiện nồng độ thấp của FQL trong mẫu phức tạp. Việc tối ưu hóa điều kiện phân tích là rất quan trọng để đạt được kết quả chính xác và tin cậy.

2.1. Quy trình xử lý mẫu

Quy trình xử lý mẫu là bước quan trọng trong phân tích Fluoroquinolon. Các mẫu huyết tương và nước tiểu cần được xử lý để loại bỏ tạp chất và tăng cường độ thu hồi của kháng sinh. Các phương pháp như chiết lỏng-lỏng và chiết pha rắn thường được áp dụng để tách biệt FQL khỏi các thành phần khác trong mẫu. Đánh giá độ tin cậy của quy trình xử lý mẫu cũng là một yếu tố quan trọng để đảm bảo kết quả phân tích chính xác.

III. Kết quả và thảo luận

Kết quả phân tích cho thấy nồng độ kháng sinh FQL trong huyết tương và nước tiểu có sự biến đổi đáng kể giữa các bệnh nhân. Việc áp dụng các phương pháp phân tích đã xây dựng cho thấy tính khả thi và hiệu quả trong việc xác định nồng độ kháng sinh. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng việc theo dõi nồng độ FQL có thể giúp điều chỉnh liều lượng thuốc, từ đó nâng cao hiệu quả điều trị và giảm thiểu tác dụng phụ. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát triển các phương pháp phân tích chính xác và tin cậy trong lâm sàng.

3.1. Ứng dụng thực tiễn

Các phương pháp phân tích kháng sinh Fluoroquinolon không chỉ có giá trị trong nghiên cứu mà còn có ứng dụng thực tiễn trong lâm sàng. Việc xác định nồng độ kháng sinh trong huyết tương và nước tiểu giúp bác sĩ điều chỉnh liều lượng thuốc phù hợp với từng bệnh nhân, từ đó nâng cao hiệu quả điều trị. Hơn nữa, việc theo dõi nồng độ kháng sinh cũng giúp phát hiện sớm các trường hợp kháng thuốc, góp phần vào việc quản lý và điều trị hiệu quả các bệnh nhiễm khuẩn.