Nghĩa vụ của Quốc gia Treo cờ trong việc Bảo vệ Môi trường Biển khỏi Ô nhiễm từ Tàu thuyền theo Luật Quốc tế, Luật pháp Úc và Kinh nghiệm cho Việt Nam

Môi trường biển bao gồm tất cả các hệ sinh thái biển, từ vùng triều ven biển đến vùng biển khơi sâu thẳm. Nó là nơi sinh sống của vô số loài sinh vật, từ vi sinh vật đến các loài động vật có vú biển khổng lồ. Môi trường biển cung cấp nguồn tài nguyên quan trọng cho con người, bao gồm thực phẩm, năng lượng và khoáng sản. Việc bảo vệ môi trường biển là vô cùng quan trọng để đảm bảo sự sống còn của các hệ sinh thái biển và duy trì các lợi ích mà nó mang lại cho con người. Theo tài liệu gốc, môi trường biển có vai trò quan trọng nhất là đảm bảo điều kiện sống cho con người. "The most important role of the marine environment is to ensure life conditions for humans."

Ô nhiễm từ tàu là một trong những mối đe dọa lớn đối với môi trường biển. Các tàu thuyền thải ra nhiều chất ô nhiễm, bao gồm dầu, hóa chất, nước thải và rác thải. Các chất ô nhiễm này có thể gây ra tác động tiêu cực đến hệ sinh thái biển, gây ô nhiễm nguồn nước, làm suy giảm đa dạng sinh học và ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Sự cố tràn dầu Torrey Canon năm 1967 là một ví dụ điển hình về tác động nghiêm trọng của ô nhiễm từ tàu. Theo tài liệu gốc, "The Torrey Canon case marked a turning point in people’s awareness of pollution disasters..."

Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982 là một hiệp ước quốc tế quan trọng quy định các quyền và nghĩa vụ của các quốc gia liên quan đến biển. Điều 211 và 217 của UNCLOS đặc biệt quy định về các nghĩa vụ của Flag States trong việc ngăn ngừa ô nhiễm từ tàu. Theo UNCLOS, Flag States có nghĩa vụ ban hành luật pháp và quy định để ngăn ngừa, giảm thiểu và kiểm soát ô nhiễm từ tàu, đồng thời có nghĩa vụ thực thi các luật pháp và quy định này đối với các tàu treo cờ của mình. Tài liệu gốc cho biết "the third United Nations Conference on Law of the Sea adopted the UNCLOS 1982 which also regulates the obligations of Flag States in Article 211 and 217."

Công ước Quốc tế về Ngăn ngừa Ô nhiễm từ Tàu (MARPOL) 73/78 là một hiệp ước quốc tế khác quy định về các nghĩa vụ của Flag States trong việc ngăn ngừa ô nhiễm từ tàu. MARPOL bao gồm sáu phụ lục, mỗi phụ lục quy định về một loại ô nhiễm khác nhau từ tàu, bao gồm ô nhiễm dầu, hóa chất, chất thải và khí thải. Theo MARPOL, Flag States có nghĩa vụ thực hiện các biện pháp để ngăn ngừa và giảm thiểu ô nhiễm từ tàu, đồng thời có nghĩa vụ kiểm tra và chứng nhận các tàu treo cờ của mình để đảm bảo rằng chúng tuân thủ các quy định của MARPOL. Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO) đã thông qua nhiều hiệp ước và MARPOL là một trong số đó. "The International Maritime Organization (IMO) has adopted so far many treaties, one of which is the International Convention for the Prevention of Pollution from Ships (MARPOL) in 1973 and its protocol in 1978."

Khung pháp lý của Australia về bảo vệ môi trường biển bao gồm nhiều luật và quy định khác nhau, bao gồm Đạo luật Bảo vệ Biển (Ngăn ngừa Ô nhiễm từ Tàu) năm 1983 và Đạo luật Hàng hải năm 2012. Các luật này quy định về các nghĩa vụ của Flag States trong việc ngăn ngừa ô nhiễm từ tàu, bao gồm các quy định về xả thải, quản lý nước dằn và chống hà. Australia cũng là một thành viên của MARPOL và UNCLOS, và đã thực hiện các quy định của các hiệp ước này vào luật pháp quốc gia của mình. Theo sách Michael White (2007), Australasian Marine Pollution Laws 2nd Edition, The Federation Press: "The Australian Commonwealth laws on prevetion of vessel source pollution are effective. They have implemented MARPOL regulations and are applied reasonably well.".

Australia có kinh nghiệm lâu năm trong việc thực thi các nghĩa vụ của Flag States trong việc ngăn ngừa ô nhiễm từ tàu. Australia đã thực hiện nhiều biện pháp để đảm bảo rằng các tàu treo cờ của mình tuân thủ các luật pháp và quy định về bảo vệ môi trường biển, bao gồm kiểm tra và chứng nhận tàu, xử phạt các hành vi vi phạm và hợp tác với các quốc gia khác để ngăn ngừa ô nhiễm từ tàu. Việc phân tích kinh nghiệm thực thi các nghĩa vụ của Flag States trong việc ngăn ngừa ô nhiễm từ tàu có thể cung cấp những bài học quý giá cho Việt Nam.

Việt Nam là một thành viên của MARPOL và UNCLOS, và đã thực hiện một số quy định của các hiệp ước này vào luật pháp quốc gia của mình. Tuy nhiên, luật pháp Việt Nam vẫn còn thiếu một số quy định quan trọng về các nghĩa vụ của Flag States trong việc ngăn ngừa ô nhiễm từ tàu. Ví dụ, luật pháp Việt Nam chưa quy định rõ ràng về các biện pháp kiểm tra và chứng nhận tàu, cũng như các biện pháp xử phạt các hành vi vi phạm. Theo sách Nguyễn Hồng Thảo (2004), “Bảo vệ môi trường biển – Vấn đề và Giải pháp”, National Political Publisher: "although Vietnam has published several national legal documents in order to give effect to MARPOL, there are still many difficulties and the awarness in this field is not yet enough.".

Để cải thiện luật pháp Việt Nam về ngăn ngừa ô nhiễm từ tàu, cần thực hiện các biện pháp sau: Rà soát và sửa đổi các luật và quy định hiện hành để đảm bảo rằng chúng phù hợp với các quy định của MARPOL và UNCLOS. Ban hành các quy định chi tiết về các biện pháp kiểm tra và chứng nhận tàu, cũng như các biện pháp xử phạt các hành vi vi phạm. Tăng cường năng lực cho các cơ quan chức năng trong việc thực thi các luật và quy định về bảo vệ môi trường biển. Tăng cường hợp tác với các quốc gia khác trong khu vực và trên thế giới để ngăn ngừa ô nhiễm từ tàu. Việc đề xuất các giải pháp cải thiện luật pháp Việt Nam về ngăn ngừa ô nhiễm từ tàu sẽ góp phần quan trọng vào việc bảo vệ môi trường biển và phát triển bền vững của đất nước.

Ô nhiễm từ tàu là một vấn đề toàn cầu, đòi hỏi sự hợp tác của tất cả các quốc gia để giải quyết. Việt Nam cần tăng cường hợp tác với các quốc gia khác trong khu vực và trên thế giới để chia sẻ thông tin, kinh nghiệm và nguồn lực trong việc ngăn ngừa và kiểm soát ô nhiễm từ tàu. Đặc biệt, Việt Nam có thể học hỏi kinh nghiệm của các quốc gia có hệ thống pháp luật và năng lực thực thi tiên tiến như Australia để nâng cao hiệu quả bảo vệ môi trường biển. Hợp tác quốc tế sẽ giúp Việt Nam đối phó tốt hơn với các thách thức từ ô nhiễm biển và đóng góp vào sự phát triển bền vững của khu vực và thế giới.

Nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường biển và các tác động tiêu cực của ô nhiễm từ tàu còn hạn chế. Việc nâng cao nhận thức cộng đồng thông qua các chương trình giáo dục, truyền thông và các hoạt động thực tế là rất quan trọng để tạo sự đồng thuận và tham gia tích cực của người dân vào công tác bảo vệ môi trường biển. Khi cộng đồng hiểu rõ về các vấn đề và trách nhiệm của mình, họ sẽ có ý thức hơn trong việc giảm thiểu ô nhiễm và ủng hộ các chính sách và biện pháp bảo vệ môi trường biển. Nâng cao nhận thức cộng đồng là một yếu tố then chốt để đạt được mục tiêu bảo vệ môi trường biển bền vững.

Sử dụng nhiên liệu sạch hơn, công nghệ giảm khí thải và hệ thống quản lý chất thải hiệu quả có thể giúp giảm thiểu đáng kể lượng ô nhiễm từ tàu. Các chính phủ và các tổ chức quốc tế cần khuyến khích và hỗ trợ các doanh nghiệp vận tải biển áp dụng các công nghệ xanh thông qua các chính sách ưu đãi, các chương trình nghiên cứu và phát triển, và các tiêu chuẩn kỹ thuật. Thúc đẩy công nghệ xanh không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn tạo ra cơ hội kinh doanh mới và nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành vận tải biển.

UNCLOS và MARPOL là các công cụ pháp lý quan trọng, nhưng cần được cập nhật và hoàn thiện để đáp ứng với các thách thức mới về ô nhiễm biển. Các quốc gia cần tham gia tích cực vào quá trình đàm phán và sửa đổi các hiệp ước này để đảm bảo rằng chúng phản ánh các tiến bộ khoa học và công nghệ mới nhất, cũng như các nhu cầu và ưu tiên của các quốc gia đang phát triển. Hoàn thiện khuôn khổ pháp lý quốc tế sẽ tạo ra một sân chơi bình đẳng cho tất cả các quốc gia và giúp tăng cường hiệu quả của các biện pháp bảo vệ môi trường biển.