Tổng quan nghiên cứu

Ngành du lịch đóng góp quan trọng vào nền kinh tế toàn cầu, với tỷ lệ đóng góp vào GDP toàn cầu đạt khoảng 11,5% năm 2019 và tạo ra 319 triệu việc làm, tương đương 10% tổng số việc làm toàn cầu. Tại Việt Nam, ngành du lịch cũng phát triển mạnh mẽ, đóng góp trên 9,2% vào GDP năm 2019 và đạt tốc độ tăng trưởng bình quân 22,7%/năm trong giai đoạn 2015-2019. Thành phố Hồ Chí Minh, đặc biệt là quận 1 và quận 3, là trung tâm kinh tế, văn hóa với mật độ dân số cao, thu nhập bình quân tháng từ 11 đến 14 triệu đồng, thu hút đông đảo nhân viên văn phòng làm việc tại đây. Nhóm nhân viên văn phòng này có đặc điểm thu nhập ổn định, trình độ học vấn cao và nhu cầu du lịch ngày càng tăng nhằm giảm căng thẳng và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Nghiên cứu tập trung phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định đi du lịch của nhóm nhân viên văn phòng tại quận 1 và quận 3, TP. Hồ Chí Minh trong giai đoạn 2015-2022. Mục tiêu cụ thể là hệ thống hóa các yếu tố tác động, đo lường mức độ ảnh hưởng và đề xuất giải pháp thúc đẩy nhu cầu du lịch của nhóm đối tượng này. Nghiên cứu có ý nghĩa thiết thực trong việc hỗ trợ các doanh nghiệp du lịch, nhà quản lý và các cơ quan hoạch định chính sách xây dựng chiến lược phù hợp nhằm khai thác hiệu quả thị trường khách du lịch nội địa có thu nhập và trình độ cao tại TP.HCM.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên ba lý thuyết và mô hình chính:

  1. Lý thuyết hành vi dự định (Theory of Planned Behavior - TPB): Giải thích ý định hành vi của cá nhân dựa trên thái độ, chuẩn mực chủ quan và kiểm soát hành vi nhận thức. TPB giúp dự đoán ý định đi du lịch của nhân viên văn phòng dựa trên các yếu tố tâm lý và xã hội.

  2. Mô hình lựa chọn điểm đến: Phân tích các yếu tố văn hóa, kinh tế, an toàn, đặc điểm nhân khẩu học (tuổi tác, thu nhập) và các yếu tố tình huống ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn điểm đến du lịch.

  3. Thuyết động lực đẩy - kéo (Push-Pull Theory): Động lực đẩy là các yếu tố nội tại thúc đẩy cá nhân rời khỏi môi trường sống hiện tại (ví dụ: mong muốn thư giãn, khám phá), trong khi động lực kéo là các yếu tố bên ngoài thu hút khách du lịch đến điểm đến (ví dụ: cảnh quan thiên nhiên, dịch vụ du lịch).

Các khái niệm chính được sử dụng gồm: động cơ đi du lịch, an toàn và an ninh điểm đến, nguồn thông tin về điểm đến, chi phí hợp lý, sức hấp dẫn và hình ảnh điểm đến, quyết định đi du lịch.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng:

  • Nguồn dữ liệu: Thu thập dữ liệu sơ cấp qua khảo sát 300 nhân viên văn phòng tại 15 công ty ở quận 1 và quận 3, TP.HCM, với tỷ lệ phản hồi đạt 93,3% (280 mẫu hợp lệ). Dữ liệu thứ cấp được tổng hợp từ sách báo, báo cáo của các cơ quan quản lý địa phương và Tổng cục Du lịch Việt Nam.

  • Phương pháp chọn mẫu: Lấy mẫu phi xác suất thuận tiện do không có quyền truy cập vào toàn bộ dân số mục tiêu.

  • Phương pháp phân tích: Sử dụng phần mềm SPSS để thực hiện thống kê mô tả, kiểm định Cronbach’s Alpha đánh giá độ tin cậy thang đo, phân tích nhân tố khám phá (EFA) để rút gọn biến, phân tích tương quan và hồi quy tuyến tính để kiểm định các giả thuyết nghiên cứu.

  • Timeline nghiên cứu: Giai đoạn khảo sát và thu thập dữ liệu từ năm 2015 đến 2022, tập trung phân tích thực trạng và các yếu tố ảnh hưởng trong khoảng thời gian này.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Động cơ đi du lịch có ảnh hưởng tích cực đến quyết định đi du lịch: Kết quả hồi quy cho thấy động cơ như mong muốn thoát khỏi môi trường sống hàng ngày, khám phá địa điểm mới, trải nghiệm văn hóa có hệ số ảnh hưởng dương và ý nghĩa thống kê (p < 0,05). Khoảng 68% nhân viên văn phòng cho biết động cơ này thúc đẩy họ quyết định đi du lịch.

  2. An toàn và an ninh điểm đến là yếu tố quan trọng: 75% người tham gia khảo sát đánh giá an toàn tại điểm đến là tiêu chí hàng đầu khi lựa chọn du lịch. Mối tương quan giữa nhận thức về an toàn và quyết định đi du lịch đạt hệ số 0,62, cho thấy ảnh hưởng mạnh mẽ.

  3. Nguồn thông tin về điểm đến ảnh hưởng tích cực: 82% nhân viên văn phòng thường tham khảo nhiều nguồn thông tin như mạng xã hội, bạn bè, báo chí trước khi quyết định. Phân tích hồi quy cho thấy nguồn thông tin có ảnh hưởng cùng chiều với hệ số beta 0,45 (p < 0,01).

  4. Chi phí hợp lý tác động đến quyết định đi du lịch: Mức chi tiêu bình quân cho mỗi chuyến đi của các công ty khảo sát dao động từ 37,5 triệu đến 208 triệu đồng, tùy quy mô công ty và số lượng nhân viên đi du lịch. Chi phí hợp lý được đánh giá là yếu tố thúc đẩy quyết định đi du lịch với hệ số tương quan 0,53.

  5. Sức hấp dẫn và hình ảnh điểm đến có ảnh hưởng mạnh: Các điểm đến như Hội An, Đà Nẵng, Phú Quốc được đánh giá cao về cảnh quan, văn hóa và dịch vụ. 70% người khảo sát cho biết hình ảnh điểm đến là yếu tố quyết định lựa chọn. Hệ số hồi quy cho thấy sức hấp dẫn điểm đến có ảnh hưởng tích cực với hệ số beta 0,58.

Thảo luận kết quả

Các kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu trong nước và quốc tế về hành vi du lịch. Động cơ du lịch đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy nhu cầu đi du lịch, đặc biệt với nhóm nhân viên văn phòng có áp lực công việc cao. Yếu tố an toàn và an ninh được xem là điều kiện tiên quyết, nhất là trong bối cảnh dịch bệnh và các rủi ro xã hội hiện nay.

Nguồn thông tin đa dạng và đáng tin cậy giúp nhân viên văn phòng giảm thiểu sự không chắc chắn khi lựa chọn điểm đến, đồng thời chi phí hợp lý là yếu tố kinh tế quan trọng ảnh hưởng đến quyết định. Hình ảnh điểm đến hấp dẫn góp phần tạo sức hút mạnh mẽ, giúp các điểm đến trong nước cạnh tranh hiệu quả với các điểm đến quốc tế.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ nhân viên văn phòng đi du lịch theo từng năm, biểu đồ tròn phân bố các yếu tố ảnh hưởng chính, và bảng hồi quy thể hiện mức độ tác động của từng yếu tố đến quyết định đi du lịch.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường truyền thông và quảng bá điểm đến: Các cơ quan quản lý và doanh nghiệp du lịch cần xây dựng chiến dịch truyền thông đa kênh, tập trung vào việc nâng cao hình ảnh điểm đến, cung cấp thông tin chính xác, cập nhật và hấp dẫn nhằm thu hút nhóm nhân viên văn phòng trong vòng 1-2 năm tới.

  2. Đảm bảo an toàn và an ninh tại điểm đến: Cần phối hợp giữa chính quyền địa phương và doanh nghiệp du lịch để tăng cường các biện pháp bảo vệ an ninh, phòng chống tội phạm, đảm bảo môi trường du lịch an toàn, tạo sự yên tâm cho khách du lịch trong ngắn hạn và dài hạn.

  3. Phát triển các gói du lịch phù hợp với chi phí hợp lý: Các công ty du lịch nên thiết kế các sản phẩm du lịch đa dạng, linh hoạt về giá cả, phù hợp với khả năng chi trả của nhân viên văn phòng, đồng thời kết hợp các chương trình khuyến mãi, ưu đãi nhằm kích thích nhu cầu du lịch trong 1-3 năm tới.

  4. Tăng cường hỗ trợ và tạo điều kiện cho nhân viên văn phòng đi du lịch: Các doanh nghiệp tại quận 1 và quận 3 nên xây dựng chính sách phúc lợi, tạo điều kiện nghỉ phép linh hoạt, tổ chức các chuyến du lịch tập thể nhằm nâng cao tinh thần làm việc và sức khỏe nhân viên trong vòng 1 năm tới.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Các nhà quản lý doanh nghiệp: Hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến nhu cầu du lịch của nhân viên để xây dựng chính sách phúc lợi, nâng cao hiệu quả làm việc và giữ chân nhân sự.

  2. Doanh nghiệp du lịch và lữ hành: Nắm bắt nhu cầu, hành vi và các yếu tố quyết định của nhóm khách hàng nhân viên văn phòng để thiết kế sản phẩm, dịch vụ phù hợp, tăng doanh thu và thị phần.

  3. Cơ quan quản lý nhà nước về du lịch: Sử dụng kết quả nghiên cứu để hoạch định chính sách phát triển du lịch nội địa, đảm bảo an toàn, nâng cao chất lượng dịch vụ và quảng bá điểm đến hiệu quả.

  4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành du lịch: Tham khảo mô hình nghiên cứu, phương pháp và kết quả để phát triển các đề tài nghiên cứu tiếp theo, góp phần nâng cao hiểu biết về hành vi du lịch trong bối cảnh đô thị hiện đại.

Câu hỏi thường gặp

  1. Yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến quyết định đi du lịch của nhân viên văn phòng?
    Động cơ đi du lịch và an toàn điểm đến là hai yếu tố có ảnh hưởng mạnh nhất, với hơn 70% người khảo sát đánh giá cao vai trò của chúng trong quyết định đi du lịch.

  2. Nguồn thông tin nào được nhân viên văn phòng tin tưởng nhất khi lựa chọn điểm đến?
    Nguồn thông tin từ bạn bè, người thân và các trang mạng xã hội uy tín được đánh giá là đáng tin cậy, giúp họ giảm thiểu rủi ro khi lựa chọn điểm đến.

  3. Chi phí du lịch ảnh hưởng như thế nào đến quyết định đi du lịch?
    Chi phí hợp lý là yếu tố quan trọng, ảnh hưởng tích cực đến quyết định đi du lịch; mức chi tiêu bình quân mỗi chuyến dao động từ 37,5 đến 208 triệu đồng tùy quy mô công ty.

  4. An ninh và an toàn có thực sự là mối quan tâm hàng đầu?
    Có, 75% nhân viên văn phòng cho biết an toàn và an ninh là tiêu chí hàng đầu khi lựa chọn điểm đến, đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh và các rủi ro xã hội.

  5. Làm thế nào để doanh nghiệp du lịch thu hút nhóm khách hàng này hiệu quả?
    Doanh nghiệp cần xây dựng sản phẩm du lịch đa dạng, giá cả hợp lý, tăng cường truyền thông hình ảnh điểm đến và đảm bảo an toàn, đồng thời phối hợp với các công ty để tổ chức các chương trình du lịch tập thể.

Kết luận

  • Nghiên cứu đã xác định năm yếu tố chính ảnh hưởng đến quyết định đi du lịch của nhân viên văn phòng quận 1 và quận 3: động cơ đi du lịch, an toàn và an ninh điểm đến, nguồn thông tin, chi phí hợp lý và sức hấp dẫn điểm đến.
  • Động cơ và an toàn điểm đến là hai yếu tố có ảnh hưởng mạnh mẽ nhất, chiếm tỷ lệ ảnh hưởng trên 70%.
  • Nguồn thông tin đa dạng và chi phí hợp lý cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy quyết định đi du lịch.
  • Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho các doanh nghiệp du lịch, nhà quản lý và cơ quan chính sách trong việc phát triển sản phẩm và chiến lược tiếp thị phù hợp.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, mở rộng nghiên cứu sang các nhóm đối tượng khác và theo dõi xu hướng du lịch sau đại dịch để điều chỉnh chính sách kịp thời.

Hành động ngay: Các doanh nghiệp và cơ quan quản lý nên áp dụng kết quả nghiên cứu để phát triển các chương trình du lịch phù hợp, nâng cao trải nghiệm khách hàng và thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành du lịch TP.HCM.