I. Tính cấp thiết của đề tài
Nghiên cứu về nhiệm vụ và quyền hạn của Viện Kiểm sát trong giai đoạn điều tra vụ án hình sự tại Bắc Ninh mang tính cấp thiết cao. Giai đoạn điều tra là khâu quan trọng trong quy trình tố tụng hình sự, giúp làm rõ tội phạm và xác định trách nhiệm hình sự của các đối tượng liên quan. Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) có vai trò giám sát việc tuân thủ pháp luật trong quá trình điều tra, đảm bảo rằng mọi hoạt động điều tra diễn ra đúng quy định, từ đó bảo vệ quyền lợi hợp pháp của công dân và giữ gìn trật tự xã hội. Theo Bộ luật Tố tụng hình sự, VKSND có trách nhiệm kiểm sát hoạt động điều tra, đảm bảo rằng các quyết định của Cơ quan điều tra (CQĐT) là hợp pháp và có căn cứ. Việc nghiên cứu này không chỉ góp phần nâng cao hiệu quả công tác của VKSND tại Bắc Ninh mà còn có thể áp dụng cho các địa phương khác, giúp cải thiện chất lượng thực thi pháp luật trong lĩnh vực hình sự.
II. Tình hình nghiên cứu
Trên thế giới và tại Việt Nam, đã có nhiều công trình nghiên cứu về vai trò của Viện Kiểm sát trong tố tụng hình sự. Tuy nhiên, các nghiên cứu này thường chưa đi sâu vào phân tích cụ thể về nhiệm vụ và quyền hạn của VKSND trong giai đoạn điều tra. Một số tác giả đã đề cập đến mối quan hệ giữa VKSND và CQĐT, nhưng chưa có nghiên cứu nào tổng quát và hệ thống về vấn đề này, đặc biệt là từ khi Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 có hiệu lực. Các nghiên cứu trước đây chủ yếu tập trung vào lý thuyết và khía cạnh pháp lý, thiếu sự đánh giá thực tiễn về hoạt động của VKSND trong giai đoạn điều tra. Do đó, nghiên cứu này sẽ bổ sung vào kho tàng tri thức hiện có, đồng thời cung cấp cái nhìn mới mẻ về vai trò của VKSND tại Bắc Ninh, từ đó đưa ra những kiến nghị nhằm hoàn thiện quy định pháp luật.
III. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích của nghiên cứu này là phân tích một cách khoa học về nhiệm vụ và quyền hạn của VKSND trong việc kiểm sát tuân theo pháp luật trong giai đoạn điều tra vụ án hình sự. Nghiên cứu sẽ tập trung vào việc đánh giá thực trạng hoạt động của VKSND tại Bắc Ninh, xác định những khó khăn, vướng mắc trong việc thực hiện nhiệm vụ này. Từ đó, đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác kiểm sát, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của công dân và sự nghiêm minh của pháp luật. Nhiệm vụ nghiên cứu bao gồm: phân tích cơ sở lý luận về nhiệm vụ và quyền hạn của VKSND; đánh giá thực trạng áp dụng pháp luật trong việc kiểm sát tuân theo pháp luật; và đề xuất các kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật về hoạt động kiểm sát trong giai đoạn điều tra.
IV. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận văn là các quy định của pháp luật về nhiệm vụ và quyền hạn của VKSND khi kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong giai đoạn điều tra vụ án hình sự. Phạm vi nghiên cứu được xác định trong không gian và thời gian cụ thể, tập trung vào hoạt động của VKSND tại thành phố Bắc Ninh từ năm 2017 đến giữa năm 2020. Nghiên cứu sẽ xem xét các quy định pháp luật hiện hành, các văn bản hướng dẫn thi hành cũng như thực tiễn áp dụng tại địa phương. Qua đó, luận văn sẽ phân tích những khó khăn, vướng mắc trong việc thực hiện nhiệm vụ của VKSND, từ đó rút ra những bài học kinh nghiệm và đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng công tác kiểm sát.
V. Ý nghĩa của luận văn
Luận văn có ý nghĩa quan trọng về cả lý luận và thực tiễn. Đây là công trình nghiên cứu đầu tiên có hệ thống về nhiệm vụ và quyền hạn của VKSND khi kiểm sát tuân theo pháp luật trong giai đoạn điều tra vụ án hình sự tại Bắc Ninh. Nghiên cứu không chỉ cung cấp cơ sở lý luận cho các nhà nghiên cứu, mà còn là tài liệu tham khảo quý giá cho các nhà lập pháp, cán bộ thực thi pháp luật và sinh viên chuyên ngành Tư pháp hình sự. Bên cạnh đó, kết quả nghiên cứu sẽ giúp VKSND thành phố Bắc Ninh cải thiện chất lượng công tác kiểm sát, từ đó góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động tư pháp, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của công dân và giữ gìn an ninh trật tự xã hội.
VI. Kết luận
Nghiên cứu về nhiệm vụ và quyền hạn của Viện Kiểm sát trong giai đoạn điều tra vụ án hình sự tại Bắc Ninh không chỉ có ý nghĩa lý luận mà còn mang tính thực tiễn cao. Việc xác định rõ vai trò của VKSND trong việc kiểm sát tuân theo pháp luật sẽ góp phần nâng cao chất lượng hoạt động tư pháp, đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của công dân. Luận văn sẽ là tài liệu tham khảo hữu ích cho các nghiên cứu sinh, sinh viên và các cán bộ làm công tác tư pháp, từ đó thúc đẩy việc hoàn thiện hệ thống pháp luật và nâng cao hiệu quả công tác kiểm sát tại Việt Nam.
