Tổng quan nghiên cứu

Thị trường dịch vụ mạng di động tại Việt Nam đã trải qua giai đoạn chuyển đổi mạnh mẽ từ mô hình độc quyền sang môi trường cạnh tranh đa dạng với sự tham gia của nhiều nhà cung cấp. Tính đến cuối năm 2015, Việt Nam có hơn 120 triệu thuê bao di động, giảm gần 20 triệu so với năm 2014, cho thấy sự thu hẹp của thuê bao ảo và sự gia tăng khách hàng thực sự. Trong bối cảnh này, việc giữ chân khách hàng trở thành thách thức lớn khi chi phí thu hút khách hàng mới ngày càng tăng cao, đặc biệt là chi phí truyền thông và khuyến mại. Nhà mạng Viettel, với vị thế dẫn đầu thị trường, cần xây dựng chiến lược gia tăng lòng trung thành khách hàng để duy trì và phát triển bền vững.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là xác định các nhân tố ảnh hưởng đến lòng trung thành của khách hàng đối với mạng di động Viettel, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao lòng trung thành. Nghiên cứu tập trung khảo sát khách hàng tại hai thành phố lớn là Hà Nội và Hồ Chí Minh trong giai đoạn từ tháng 1/2013 đến tháng 11/2016. Ý nghĩa của nghiên cứu được thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học cho Viettel trong việc phát triển các chính sách giữ chân khách hàng, góp phần ổn định thị phần và tăng trưởng lợi nhuận trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên mô hình nghiên cứu tổng hợp gồm năm nhân tố chính ảnh hưởng đến lòng trung thành khách hàng: (1) sự thỏa mãn khách hàng, (2) chất lượng dịch vụ, (3) rào cản chuyển đổi, (4) sự thay đổi môi trường và (5) thái độ đối với quảng cáo, khuyến mại.

  • Lòng trung thành khách hàng được định nghĩa là cam kết sâu sắc của khách hàng trong việc tiếp tục sử dụng sản phẩm, dịch vụ và ưu tiên lựa chọn thương hiệu trong tương lai, bao gồm cả khía cạnh hành vi và thái độ.
  • Sự thỏa mãn khách hàng phản ánh mức độ khách hàng cảm nhận dịch vụ đáp ứng hoặc vượt quá kỳ vọng, là yếu tố then chốt thúc đẩy lòng trung thành.
  • Chất lượng dịch vụ được đo lường qua năm thành phần theo mô hình SERVQUAL: tin cậy, đáp ứng, năng lực phục vụ, đồng cảm và phương tiện hữu hình, cùng các tiêu chí đặc thù ngành viễn thông như chất lượng cuộc gọi, cấu trúc giá cước, dịch vụ gia tăng, thuận tiện và hỗ trợ khách hàng.
  • Rào cản chuyển đổi bao gồm chi phí chuyển đổi, mối quan hệ cá nhân và sự hấp dẫn của các lựa chọn thay thế, tạo áp lực giữ chân khách hàng ngay cả khi họ không hoàn toàn hài lòng.
  • Sự thay đổi môi trường đề cập đến mức độ biến động của thị trường, công nghệ và nhu cầu khách hàng, ảnh hưởng đến chiến lược giữ chân và phát triển khách hàng.
  • Thái độ đối với quảng cáo, khuyến mại phản ánh mức độ khách hàng tiếp nhận và đánh giá các chương trình truyền thông, góp phần xây dựng nhận thức và lòng trung thành.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng kết hợp phương pháp định tính và định lượng. Dữ liệu được thu thập qua khảo sát trực tiếp với 400 khách hàng Viettel tại các cửa hàng giao dịch ở Hà Nội và Hồ Chí Minh trong tháng 7 và 8 năm 2016. Mẫu được chọn ngẫu nhiên, đảm bảo đại diện cho tổng thể hơn 63 triệu thuê bao Viettel với sai số 0.5 và độ tin cậy 95%.

Quy trình nghiên cứu gồm 9 bước từ tổng quan tài liệu, xây dựng mô hình, khảo sát thử, thu thập dữ liệu đến phân tích và kết luận. Các công cụ phân tích bao gồm phân tích nhân tố khám phá (EFA), kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha và phân tích hồi quy để đánh giá mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến lòng trung thành khách hàng.

Tiêu chí đánh giá được xây dựng chi tiết cho từng biến số, sử dụng thang đo Likert 5 cấp độ từ "rất không đồng ý" đến "rất đồng ý" nhằm đo lường cảm nhận khách hàng về chất lượng dịch vụ, sự thỏa mãn, rào cản chuyển đổi, sự thay đổi môi trường, thái độ quảng cáo và lòng trung thành.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Ảnh hưởng của sự thỏa mãn khách hàng: Kết quả phân tích cho thấy sự thỏa mãn có tác động tích cực và mạnh mẽ đến lòng trung thành với hệ số ảnh hưởng cao nhất trong mô hình. Khoảng 85% khách hàng đồng ý rằng họ hài lòng với dịch vụ Viettel, trong đó 78% cảm thấy an toàn và được phục vụ nhanh chóng.

  2. Chất lượng dịch vụ: Chất lượng cuộc gọi và cấu trúc giá cước được đánh giá cao với tỷ lệ đồng ý lần lượt là 82% và 75%. Chất lượng dịch vụ có ảnh hưởng trực tiếp đến lòng trung thành, chiếm khoảng 70% mức độ tác động.

  3. Rào cản chuyển đổi: Rào cản chuyển đổi, đặc biệt là chi phí và thời gian chuyển đổi, được khách hàng nhận thức rõ với 68% cho rằng việc chuyển đổi nhà mạng là tốn kém và phức tạp. Yếu tố này góp phần giữ chân khách hàng, chiếm khoảng 60% ảnh hưởng đến lòng trung thành.

  4. Sự thay đổi môi trường: Khách hàng nhận thấy Viettel liên tục cập nhật các gói cước và sản phẩm mới, với 72% đồng ý rằng nhà mạng có sự đổi mới khác biệt so với đối thủ. Sự thay đổi môi trường có tác động vừa phải, khoảng 55% ảnh hưởng đến lòng trung thành.

  5. Thái độ đối với quảng cáo, khuyến mại: Các chương trình khuyến mại phong phú và hấp dẫn được đánh giá tích cực với 70% khách hàng đồng ý, góp phần tăng nhận thức thương hiệu và lòng trung thành.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu khẳng định vai trò trung tâm của sự thỏa mãn khách hàng trong việc xây dựng lòng trung thành, phù hợp với các nghiên cứu trước đây trên thế giới và trong nước. Chất lượng dịch vụ, đặc biệt là chất lượng cuộc gọi và giá cước hợp lý, là nền tảng tạo dựng niềm tin và sự hài lòng lâu dài.

Rào cản chuyển đổi đóng vai trò như một lực giữ chân khách hàng hiệu quả, nhất là trong bối cảnh thị trường cạnh tranh cao và chính sách chuyển mạng giữ số được áp dụng. Sự thay đổi môi trường đòi hỏi Viettel phải liên tục đổi mới sản phẩm và dịch vụ để duy trì sự hấp dẫn và đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng.

Thái độ tích cực đối với quảng cáo và khuyến mại giúp tăng cường nhận diện thương hiệu và tạo động lực cho khách hàng gắn bó lâu dài. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ đồng ý của khách hàng với từng yếu tố, hoặc bảng tổng hợp hệ số ảnh hưởng của các nhân tố đến lòng trung thành.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Nâng cao chất lượng dịch vụ: Tập trung cải thiện chất lượng cuộc gọi, đảm bảo độ ổn định và giảm thiểu rớt cuộc gọi. Đầu tư công nghệ mới và nâng cao năng lực phục vụ khách hàng nhằm tăng sự hài lòng. Thời gian thực hiện: 12 tháng; Chủ thể: Ban kỹ thuật và chăm sóc khách hàng Viettel.

  2. Gia tăng sự thỏa mãn khách hàng: Đào tạo nhân viên nâng cao kỹ năng giao tiếp, thái độ phục vụ thân thiện và nhanh chóng xử lý khiếu nại. Tăng cường các dịch vụ hỗ trợ khách hàng cá nhân hóa. Thời gian: 6-9 tháng; Chủ thể: Phòng chăm sóc khách hàng và đào tạo.

  3. Tăng cường rào cản chuyển đổi: Xây dựng các chương trình ưu đãi dài hạn, chính sách giữ chân khách hàng trung thành như Viettel Privilege và chăm sóc khách hàng địa phương. Tạo điều kiện thuận lợi cho khách hàng trong việc sử dụng dịch vụ, giảm thiểu chi phí chuyển đổi. Thời gian: liên tục; Chủ thể: Ban marketing và chăm sóc khách hàng.

  4. Đổi mới sản phẩm và dịch vụ: Liên tục nghiên cứu và phát triển các gói cước, dịch vụ gia tăng phù hợp với nhu cầu thị trường và xu hướng công nghệ mới như 4G, 5G. Thời gian: 12-18 tháng; Chủ thể: Ban phát triển sản phẩm và nghiên cứu thị trường.

  5. Tăng cường quảng cáo và khuyến mại: Thiết kế các chương trình quảng cáo sáng tạo, đa dạng và hấp dẫn, tập trung vào nhóm khách hàng mục tiêu. Đẩy mạnh truyền thông trên các kênh số và truyền thống để nâng cao nhận thức thương hiệu. Thời gian: 6 tháng; Chủ thể: Ban truyền thông và marketing.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý Viettel: Nhận diện các yếu tố ảnh hưởng đến lòng trung thành khách hàng để xây dựng chiến lược phát triển bền vững, tối ưu hóa chi phí giữ chân khách hàng.

  2. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản trị kinh doanh, Marketing: Tham khảo mô hình nghiên cứu và phương pháp phân tích thực tiễn trong lĩnh vực dịch vụ viễn thông, đặc biệt về lòng trung thành khách hàng.

  3. Các nhà cung cấp dịch vụ viễn thông khác: Áp dụng các bài học kinh nghiệm và giải pháp đề xuất để nâng cao chất lượng dịch vụ và giữ chân khách hàng trong môi trường cạnh tranh.

  4. Chuyên gia tư vấn và hoạch định chính sách: Hiểu rõ tác động của các nhân tố thị trường và hành vi khách hàng để tư vấn các chính sách phát triển ngành viễn thông phù hợp.

Câu hỏi thường gặp

  1. Lòng trung thành khách hàng là gì?
    Lòng trung thành khách hàng là cam kết sâu sắc của khách hàng trong việc tiếp tục sử dụng sản phẩm, dịch vụ và ưu tiên lựa chọn thương hiệu trong tương lai, bao gồm cả hành vi mua lặp lại và thái độ tích cực đối với nhà cung cấp.

  2. Những yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến lòng trung thành khách hàng Viettel?
    Sự thỏa mãn khách hàng và chất lượng dịch vụ là hai yếu tố có ảnh hưởng mạnh nhất, chiếm hơn 70% mức độ tác động, theo sau là rào cản chuyển đổi và thái độ đối với quảng cáo, khuyến mại.

  3. Viettel đã áp dụng những chương trình nào để giữ chân khách hàng?
    Viettel triển khai chương trình chăm sóc khách hàng Privilege dành cho khách hàng VIP và chương trình chăm sóc khách hàng địa phương tập trung vào khách hàng đại trà, cùng các chương trình khuyến mại đa dạng.

  4. Tại sao rào cản chuyển đổi lại quan trọng trong ngành viễn thông?
    Rào cản chuyển đổi giúp giữ chân khách hàng bằng cách tạo ra chi phí tài chính, thời gian và tâm lý khi chuyển sang nhà cung cấp khác, từ đó giảm tỷ lệ khách hàng rời mạng.

  5. Làm thế nào để nâng cao sự thỏa mãn khách hàng trong dịch vụ di động?
    Cải thiện chất lượng cuộc gọi, nâng cao thái độ phục vụ của nhân viên, cung cấp dịch vụ hỗ trợ nhanh chóng và cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng là những cách hiệu quả để tăng sự thỏa mãn.

Kết luận

  • Nghiên cứu xác định năm nhân tố chính ảnh hưởng đến lòng trung thành khách hàng Viettel: sự thỏa mãn, chất lượng dịch vụ, rào cản chuyển đổi, sự thay đổi môi trường và thái độ quảng cáo, khuyến mại.
  • Sự thỏa mãn khách hàng và chất lượng dịch vụ đóng vai trò trung tâm trong việc xây dựng lòng trung thành.
  • Rào cản chuyển đổi và các chương trình chăm sóc khách hàng giúp giữ chân khách hàng hiệu quả trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt.
  • Viettel cần tiếp tục đổi mới sản phẩm, nâng cao chất lượng dịch vụ và tăng cường truyền thông để duy trì vị thế dẫn đầu.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất trong vòng 12-18 tháng và đánh giá hiệu quả định kỳ để điều chỉnh chiến lược phù hợp.

Hành động ngay hôm nay: Các nhà quản lý Viettel và các bên liên quan nên áp dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng kế hoạch phát triển khách hàng trung thành, góp phần nâng cao lợi thế cạnh tranh và phát triển bền vững trong tương lai.