I. Giới thiệu về xâm nhập mặn
Xâm nhập mặn là hiện tượng nước mặn từ biển xâm nhập vào các vùng nước ngọt, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng nước và sinh thái. Tại sông Sài Gòn, tình trạng xâm nhập mặn đã trở thành vấn đề cấp bách, đặc biệt trong mùa khô. Theo nghiên cứu, độ mặn tại các trạm đo thường xuyên vượt quá tiêu chuẩn cho phép, ảnh hưởng đến hoạt động của nhà máy nước Tân Hiệp. Việc kiểm soát mặn là cần thiết để đảm bảo nguồn nước sạch cho người dân. "Độ mặn có chiều hướng gia tăng và ảnh hưởng trực tiếp đến Trạm bơm nước thô cấp nước sinh hoạt cho người dân vùng hạ lưu".
1.1. Tình trạng xâm nhập mặn
Tình trạng xâm nhập mặn tại sông Sài Gòn đã diễn ra phức tạp trong những năm gần đây. Đặc biệt, vào mùa kiệt năm 2005, dòng chảy từ thượng lưu giảm kết hợp với triều dâng cao đã làm cho nước mặn lấn sâu vào nội đồng. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng nước mà còn gây khó khăn cho việc cấp nước sinh hoạt. "Nhà máy nước Tân Hiệp phải yêu cầu hồ Dầu Tiếng xả thêm nước đẩy mặn".
II. Các giải pháp kiểm soát mặn
Để kiểm soát mặn hiệu quả, cần áp dụng nhiều giải pháp đồng bộ. Một trong những giải pháp quan trọng là xây dựng kế hoạch dài hạn, trung hạn và ngắn hạn dựa trên dự báo xâm nhập mặn. Việc sử dụng mô hình MIKE 11 để tính toán và dự báo tình hình xâm nhập mặn là rất cần thiết. "Để chủ động cho việc khai thác, cần phải nghiên cứu xây dựng kế hoạch dài hạn, trung hạn và ngắn hạn". Giải pháp này không chỉ giúp tiết kiệm nguồn nước mà còn đảm bảo chất lượng nước cung cấp cho người dân.
2.1. Mô hình dự báo xâm nhập mặn
Mô hình MIKE 11 đã được áp dụng để dự báo xâm nhập mặn cho nhà máy nước Tân Hiệp. Mô hình này cho phép tính toán các kịch bản khác nhau, từ đó đưa ra các giải pháp phù hợp. "Quá trình dự báo mặn có thể chia ra làm 3 giai đoạn dự báo (dài hạn, trung hạn và ngắn hạn)". Việc dự báo chính xác sẽ giúp các nhà quản lý có kế hoạch ứng phó kịp thời với tình hình xâm nhập mặn.
III. Tác động của biến đổi khí hậu
Biến đổi khí hậu đang gây ra những tác động lớn đến xâm nhập mặn tại sông Sài Gòn. Mực nước biển dâng cao sẽ làm gia tăng tình trạng xâm nhập mặn, ảnh hưởng đến nguồn nước cấp cho nhà máy. "Mực nước biển dâng sẽ là một tác động không nhỏ tới xâm nhập mặn trong vùng đặc biệt là các nhà máy cấp nước". Do đó, việc nghiên cứu và đưa ra các giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu là rất cần thiết.
3.1. Giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu
Để ứng phó với biến đổi khí hậu, cần có các giải pháp tổng thể và đồng bộ. Việc xây dựng các công trình thủy lợi, cải thiện hệ thống quản lý nước và nâng cao nhận thức cộng đồng là những yếu tố quan trọng. "Việc nghiên cứu xu thế xâm nhập mặn và đề xuất các giải pháp nhằm dự báo và kiểm soát mặn trên sông Sài Gòn phục vụ cấp nước cho nhà máy nước Tân Hiệp là rất cần thiết".
