Nghiên Cứu Về Quỹ Bảo Hiểm Tại Quận Bắc Từ Liêm

• Tác giả: Nguyễn Thu Hương
• Người hướng dẫn: TS. Đỗ Kiều Oanh
• Trường học: Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Kế toán
• Đề tài: Nghiên Cứu Về Quỹ Bảo Hiểm Tại Quận Bắc Từ Liêm
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VỀ QUỸ BẢO HIỂM VÀ CƠ SỞ HÌNH THÀNH QUỸ BẢO HIỂM TẠI CÁC DOANH NGHIỆP
• 1.1. Tổng quan nghiên cứu
• 1.2. Các nghiên cứu trong nước
• 1.2.1. Các nghiên cứu về tiền lương
• 1.2.2. Các nghiên cứu về bảo hiểm
• 2. CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Quy trình nghiên cứu
• 2.2. Các bước thực hiện trong quy trình nghiên cứu
• 2.3. Phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp
• 2.3.1. Thu thập dữ liệu sơ cấp bằng phương pháp phỏng vấn
• 2.3.2. Thu thập dữ liệu sơ cấp bằng Phiếu khảo sát
• 2.4. Phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp
• 2.4.1. Nguồn dữ liệu thứ cấp
• 2.4.2. Kết quả tổng kết sau khi thu thập dữ liệu thứ cấp
• 2.5. Phương pháp tổng hợp, xử lý và phân tích dữ liệu
• 2.5.1. Phương pháp tổng hợp và xử lý dữ liệu
• 2.5.2. Phương pháp phân tích
• 3. CHƯƠNG 3: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG VIỆC HÌNH THÀNH QUỸ BẢO HIỂM VÀ TÌNH TRẠNG THẤT THU QUỸ BẢO HIỂM TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN BẮC TỪ LIÊM
• 3.1. Thực trạng việc hình thành quỹ bảo hiểm quỹ bảo hiểm trên địa bàn quận Bắc Từ Liêm
• 3.2. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội trên địa bàn quận
• 3.3. Công tác tuyên truyền văn bản pháp lý về bảo hiểm trên địa bàn quận Bắc Từ Liêm
• 3.4. Nguồn hình thành quỹ bảo hiểm và quản lý thu quỹ bảo hiểm
• 3.5. Thực trạng thất thu quỹ bảo hiểm trên địa bàn quận Bắc Từ Liêm
• 3.5.1. Các nhân tố ảnh hưởng đến việc thất thu quỹ bảo hiểm trên địa bàn quận Bắc Từ Liêm
• 3.5.2. Các cách thức doanh nghiệp đang lạm dụng để trốn đóng bảo hiểm cho người lao động
• 3.5.3. Phân tích kết quả khảo sát
• 3.5.3.1. Phân tích theo giới tính
• 3.5.3.2. Phân tích theo độ tuổi
• 3.5.3.3. Phân tích theo trình độ
• 3.5.3.4. Phân tích theo loại hình doanh nghiệp
• 3.5.3.5. Phân tích theo thời gian đã làm việc
• 4. CHƯƠNG 4: KHUYẾN NGHỊ VÀ NHỮNG GỢI Ý CHÍNH SÁCH CHỐNG THẤT THU QUỸ BẢO HIỂM TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN BẮC TỪ LIÊM
• 4.1. Một số khuyến nghị nhằm hoàn thiện công tác chống thất thu quỹ bảo hiểm trên địa bàn quận Bắc Từ Liêm
• 4.1.1. Đối với người lao động
• 4.1.2. Đối với cơ quan quản lý
• 4.2. Các gợi ý chính sách chống thất thu quỹ bảo hiểm trên địa bàn quận Bắc Từ Liêm
• 4.2.1. Hình thức xử phạt đối với các doanh nghiệp
• 4.2.2. Thay đổi về chính sách
• 4.3. Hạn chế và định hướng nghiên cứu tiếp theo của luận văn
• 4.3.1. Định hướng nghiên cứu tiếp theo
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
• DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC BẢNG BIỂU
• DANH MỤC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ

I. Tổng Quan Về Quỹ Bảo Hiểm Tại Quận Bắc Từ Liêm 55 ký tự

Nghiên cứu về quỹ bảo hiểm và tình hình hoạt động tại quận Bắc Từ Liêm là một chủ đề quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế - xã hội có nhiều biến động. Bài viết này sẽ cung cấp một cái nhìn tổng quan về các loại bảo hiểm xã hội Bắc Từ Liêm, bảo hiểm y tế Bắc Từ Liêm và vai trò của chúng đối với người lao động (NLĐ) và doanh nghiệp (DN) trên địa bàn. Theo Quyết định số 595/QD-BHXH, sửa đổi bổ sung tại Quyết định 505/QD-BHXH, tỷ lệ đóng các quỹ lên tới 20,5% mức lương của NLĐ vào quỹ BH, điều này vừa mang lại quyền lợi thiết thực cho NLĐ, vừa tạo ra áp lực chi phí cho DN. Chính vì vậy, việc nghiên cứu thực trạng và đề xuất giải pháp là vô cùng cần thiết. Bài viết sẽ đi sâu vào phân tích tình hình thực tế, các vấn đề tồn tại và đưa ra những khuyến nghị cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng quỹ bảo hiểm tại quận Bắc Từ Liêm.

1.1. Lịch sử hình thành và phát triển quỹ bảo hiểm

Phân tích quá trình hình thành và phát triển của quỹ bảo hiểm tại quận Bắc Từ Liêm, từ những giai đoạn sơ khai đến khi trở thành một bộ phận quan trọng của hệ thống an sinh xã hội. Nghiên cứu các văn bản pháp lý quan trọng, các chính sách và quy định liên quan đến việc quản lý và sử dụng quỹ bảo hiểm, đồng thời đánh giá tác động của chúng đến người dân và doanh nghiệp trên địa bàn. Tình hình tham gia và thụ hưởng bảo hiểm xã hội Bắc Từ Liêm, bảo hiểm y tế Bắc Từ Liêm, bảo hiểm thất nghiệp Bắc Từ Liêm cũng được xem xét kỹ lưỡng.

1.2. Vai trò và ý nghĩa của quỹ bảo hiểm đối với xã hội

Khám phá vai trò quan trọng của quỹ bảo hiểm trong việc đảm bảo an sinh xã hội, giảm thiểu rủi ro cho người lao động và hỗ trợ các đối tượng yếu thế trong xã hội. Quỹ bảo hiểm góp phần ổn định đời sống kinh tế của NLĐ khi gặp khó khăn như ốm đau, tai nạn, thất nghiệp hoặc khi về hưu. Phân tích những lợi ích mà NLĐ và DN nhận được từ việc tham gia bảo hiểm bắt buộc Bắc Từ Liêm, từ đó nâng cao nhận thức và trách nhiệm của các bên liên quan.

II. Thách Thức Trong Quản Lý Quỹ Bảo Hiểm Tại Bắc Từ Liêm 57 ký tự

Mặc dù có vai trò quan trọng, việc quản lý quỹ bảo hiểm tại quận Bắc Từ Liêm cũng đối mặt với nhiều thách thức. Tình trạng thất thu quỹ bảo hiểm do các doanh nghiệp trốn tránh nghĩa vụ đóng bảo hiểm, lạm dụng các kẽ hở pháp luật là một vấn đề nhức nhối. Việc này không chỉ gây thiệt hại cho quỹ bảo hiểm mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của NLĐ. Ngoài ra, công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách bảo hiểm còn hạn chế, dẫn đến việc nhiều NLĐ chưa hiểu rõ về quyền lợi và nghĩa vụ của mình. Bài viết sẽ tập trung phân tích các nguyên nhân dẫn đến những thách thức này và đề xuất các giải pháp khắc phục.

2.1. Tình trạng thất thu quỹ bảo hiểm và nguyên nhân

Phân tích thực trạng thất thu quỹ bảo hiểm tại quận Bắc Từ Liêm, thống kê số liệu cụ thể về số lượng doanh nghiệp vi phạm, số tiền thất thu và các hình thức trốn tránh phổ biến. Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến tình trạng này, bao gồm: sự yếu kém trong công tác thanh tra, kiểm tra, chế tài xử phạt chưa đủ sức răn đe, ý thức chấp hành pháp luật của một số doanh nghiệp còn thấp. Theo khảo sát thực tế từ các nhóm lao động trong các lĩnh vực khác nhau, họ cho rằng tham gia các loại BH sẽ giảm thu nhập, chỉ quan tâm đến vấn đề thu nhập trước mắt.

2.2. Hạn chế trong công tác tuyên truyền và phổ biến chính sách

Đánh giá hiệu quả của công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách bảo hiểm xã hội Bắc Từ Liêm, bảo hiểm y tế Bắc Từ Liêm trên địa bàn. Xác định các đối tượng cần được ưu tiên tuyên truyền (NLĐ, chủ doanh nghiệp, người dân), các kênh thông tin hiệu quả (hội thảo, tờ rơi, website, mạng xã hội) và nội dung cần tập trung (quyền lợi, nghĩa vụ, thủ tục bảo hiểm Bắc Từ Liêm, các quy định mới). Nghiên cứu cần chỉ rõ đâu là những điểm nghẽn cần giải quyết để nâng cao nhận thức của người dân.

III. Giải Pháp Nâng Cao Hiệu Quả Quản Lý Quỹ Bảo Hiểm 53 ký tự

Để giải quyết những thách thức trên, cần có những giải pháp đồng bộ và hiệu quả. Bài viết đề xuất các giải pháp về tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, nâng cao năng lực cán bộ, hoàn thiện khung pháp lý và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý quỹ bảo hiểm. Bên cạnh đó, cần tăng cường phối hợp giữa các cơ quan chức năng (BHXH, Lao động, Thanh tra) để đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong việc quản lý và sử dụng quỹ bảo hiểm. Theo Lê Thị Ly (2022) cần nghiên cứu sâu sắc hơn các vấn đề lý luận về BHYT và pháp luật BHYT hộ gia đình, thực hiện đánh giá thực tiễn và đề xuất các kiến nghị để hoàn thiện pháp luật.

3.1. Tăng cường thanh tra kiểm tra và xử lý vi phạm

Đề xuất các biện pháp tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra các doanh nghiệp trên địa bàn, đặc biệt là các doanh nghiệp có dấu hiệu trốn tránh nghĩa vụ đóng bảo hiểm. Nâng cao năng lực của đội ngũ thanh tra viên, trang bị đầy đủ công cụ và phương tiện làm việc để họ có thể phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm. Cần thiết lập đường dây nóng tiếp nhận phản ánh từ NLĐ và người dân về các trường hợp vi phạm.

3.2. Hoàn thiện khung pháp lý và chế tài xử phạt

Rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật liên quan đến quỹ bảo hiểm, đảm bảo tính minh bạch, rõ ràng và khả thi. Nâng cao mức phạt đối với các hành vi vi phạm, áp dụng các biện pháp cưỡng chế hiệu quả để thu hồi nợ đọng bảo hiểm. Cần có quy định cụ thể về trách nhiệm của người đứng đầu doanh nghiệp trong việc chấp hành pháp luật về bảo hiểm.

3.3. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý

Xây dựng hệ thống thông tin quản lý quỹ bảo hiểm hiện đại, cho phép theo dõi, giám sát tình hình thu, chi và sử dụng quỹ bảo hiểm một cách minh bạch và hiệu quả. Ứng dụng công nghệ thông tin trong việc kê khai, nộp bảo hiểm, giải quyết chế độ bảo hiểm, giúp giảm thiểu thời gian và chi phí cho NLĐ và doanh nghiệp. Cần bảo đảm an toàn, bảo mật thông tin của NLĐ và doanh nghiệp.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Và Kết Quả Nghiên Cứu Bắc Từ Liêm 57 ký tự

Nghiên cứu này không chỉ dừng lại ở lý thuyết mà còn hướng đến những ứng dụng thực tiễn. Các kết quả nghiên cứu có thể được sử dụng để xây dựng các chương trình, kế hoạch hành động cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng quỹ bảo hiểm tại quận Bắc Từ Liêm. Bên cạnh đó, các kết quả này cũng có thể được chia sẻ với các địa phương khác để tham khảo và học hỏi kinh nghiệm. Luận văn của Nguyễn Nhật Hưng (2020) đã gợi ý các giải pháp hướng tới việc hoàn thiện chính sách pháp luật về tiền lương trong DN, hệ thống những giải pháp này như những tham vấn vô cùng quan trọng đối với nhà quản lý để hạn chê dân các bat cập còn tôn tại vê chê độ chính sách tiên lương. Các nhà quản lý nên tham khảo để cải thiện tình hình.

4.1. Đánh giá hiệu quả của các giải pháp đã triển khai

Thu thập thông tin và đánh giá hiệu quả của các giải pháp đã được triển khai trên địa bàn quận Bắc Từ Liêm. Phân tích những điểm mạnh, điểm yếu và những bài học kinh nghiệm rút ra từ quá trình triển khai. Điều chỉnh, bổ sung các giải pháp cho phù hợp với tình hình thực tế.

4.2. Đề xuất các chương trình kế hoạch hành động cụ thể

Xây dựng các chương trình, kế hoạch hành động cụ thể để nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng quỹ bảo hiểm, tập trung vào các lĩnh vực như: tuyên truyền, thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm, ứng dụng công nghệ thông tin. Xác định rõ mục tiêu, chỉ tiêu, nguồn lực và thời gian thực hiện cho từng chương trình, kế hoạch.

V. Triển Vọng Và Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo Về Quỹ Bảo Hiểm 59 ký tự

Nghiên cứu về quỹ bảo hiểm là một quá trình liên tục và không ngừng hoàn thiện. Bài viết đề xuất các hướng nghiên cứu tiếp theo, tập trung vào các vấn đề như: tác động của các chính sách mới đối với quỹ bảo hiểm, các mô hình quản lý quỹ bảo hiểm tiên tiến trên thế giới, các giải pháp nâng cao hiệu quả đầu tư quỹ bảo hiểm. Bên cạnh đó, cần tiếp tục theo dõi, đánh giá tình hình thực tế để có những điều chỉnh và bổ sung kịp thời. Luận văn của Trương Văn Chung (2019) đã đánh giá những hạn chế và hiệu quả đã đạt được trong công tác quản lý tiền lương đối với công nhân lao động tại Công ty Cé phần Da giày Huế. Thông qua đó đề xuất giải pháp, kiến nghị nhằm gop phan giúp công ty thực hiện công tác quản lý tiền lương của công nhân lao động tốt hơn. Đây có thể là hướng nghiên cứu tiếp theo.

5.1. Nghiên cứu tác động của các chính sách mới đến quỹ bảo hiểm

Phân tích tác động của các chính sách mới (về tiền lương, bảo hiểm, thuế) đối với quỹ bảo hiểm, đặc biệt là các chính sách có ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn thu và chi của quỹ bảo hiểm. Đề xuất các giải pháp để giảm thiểu tác động tiêu cực và tận dụng các cơ hội mà các chính sách mới mang lại.

5.2. Nghiên cứu các mô hình quản lý quỹ bảo hiểm tiên tiến

Tìm hiểu, nghiên cứu các mô hình quản lý quỹ bảo hiểm tiên tiến trên thế giới, đặc biệt là các mô hình có tính hiệu quả cao và phù hợp với điều kiện của Việt Nam. Đề xuất các giải pháp để áp dụng các mô hình này vào thực tế Việt Nam, giúp nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng quỹ bảo hiểm.

VI. Kết Luận Về Nghiên Cứu Quỹ Bảo Hiểm Bắc Từ Liêm 53 ký tự

Nghiên cứu về quỹ bảo hiểm tại quận Bắc Từ Liêm là một nhiệm vụ quan trọng và cần thiết, góp phần vào việc xây dựng một hệ thống an sinh xã hội vững mạnh và bền vững. Bài viết đã đưa ra một cái nhìn tổng quan về tình hình thực tế, các vấn đề tồn tại và các giải pháp có thể áp dụng. Hy vọng rằng, các kết quả nghiên cứu sẽ góp phần vào việc nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng quỹ bảo hiểm, đảm bảo quyền lợi của NLĐ và thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của quận Bắc Từ Liêm. Phùng Thị Thanh Bình (2018) đã đánh giá một cách toàn diện các quy định pháp luật về tiền lương, thực tiễn thực hiện pháp luật về tiền lương tại các doanh nghiệp trên địa ban tỉnh Lai Châu, đồng thời khuyến nghị những giải pháp nham tang cường hơn nữa hiệu quả áp dụng quy định pháp luật về tiền lương tại các DN trên địa bàn tỉnh.

6.1. Tóm tắt các kết quả nghiên cứu chính

Nhấn mạnh lại những kết quả nghiên cứu quan trọng nhất, đặc biệt là những kết quả có ý nghĩa thực tiễn cao. Nêu bật những đóng góp của nghiên cứu đối với việc nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng quỹ bảo hiểm.

6.2. Khuyến nghị cho các nhà hoạch định chính sách và doanh nghiệp

Đưa ra những khuyến nghị cụ thể cho các nhà hoạch định chính sách và doanh nghiệp, nhằm giúp họ đưa ra những quyết định đúng đắn và hiệu quả trong việc quản lý và sử dụng quỹ bảo hiểm. Kêu gọi sự chung tay của toàn xã hội trong việc xây dựng một hệ thống an sinh xã hội vững mạnh và bền vững.

Tổng quan nghiên cứu

Tình trạng thất thu quỹ bảo hiểm xã hội (BHXH) tại các doanh nghiệp (DN) đang là vấn đề nổi cộm, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người lao động (NLĐ) và nguồn thu của Nhà nước. Theo số liệu cập nhật, tỷ lệ DN nợ đọng, trốn đóng bảo hiểm tại nhiều địa phương, trong đó có quận Bắc Từ Liêm, vẫn còn ở mức cao, gây thiệt hại đáng kể cho quỹ bảo hiểm. Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là phân tích thực trạng việc hình thành quỹ bảo hiểm và tình trạng thất thu quỹ bảo hiểm trên địa bàn quận Bắc Từ Liêm, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và thực hiện chính sách bảo hiểm. Nghiên cứu tập trung vào các DN ngoài nhà nước, bao gồm doanh nghiệp tư nhân và công ty cổ phần trên địa bàn quận, trong giai đoạn từ năm 2017 đến 2021. Ý nghĩa của nghiên cứu được thể hiện qua việc góp phần bảo vệ quyền lợi NLĐ, đảm bảo nguồn thu cho Nhà nước và thúc đẩy sự phát triển bền vững của hệ thống bảo hiểm xã hội.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn vận dụng hai lý thuyết chính để phân tích hiện tượng thất thu quỹ bảo hiểm:

1. Lý thuyết tam giác gian lận của Cressey: Bao gồm ba yếu tố chính dẫn đến hành vi gian lận là áp lực, cơ hội và thái độ. Áp lực tài chính và mục tiêu kinh doanh tạo động lực cho DN trốn đóng bảo hiểm; cơ hội xuất hiện khi hệ thống kiểm soát nội bộ yếu kém; thái độ phản ánh mức độ trung thực và tuân thủ pháp luật của cá nhân và tổ chức.

2. Lý thuyết bàn cân gian lận (D. Albrecht): Mô hình dự báo khả năng xảy ra gian lận dựa trên ba nhân tố: áp lực, cơ hội và tính liêm chính. Khi áp lực và cơ hội cao, trong khi tính liêm chính thấp, nguy cơ gian lận tăng cao.

Các khái niệm chính bao gồm: quỹ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, kinh phí công đoàn, tiền lương tháng đóng bảo hiểm, và các khoản trích theo lương.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa thu thập dữ liệu sơ cấp và thứ cấp. Dữ liệu sơ cấp được thu thập qua phỏng vấn trực tiếp và qua điện thoại với các kế toán trưởng, cán bộ phụ trách kế toán, giám đốc tài chính tại các DN trên địa bàn quận Bắc Từ Liêm, cùng với khảo sát bằng phiếu điều tra đối với NLĐ. Cỡ mẫu khảo sát khoảng vài trăm người lao động thuộc nhiều ngành nghề khác nhau, đảm bảo tính đại diện.

Dữ liệu thứ cấp được tổng hợp từ các văn bản pháp luật, báo cáo ngành, tài liệu chuyên ngành, các công trình nghiên cứu trước đây và số liệu thống kê của cơ quan bảo hiểm xã hội. Phân tích dữ liệu sử dụng phương pháp thống kê mô tả, phân tích định tính và so sánh tỷ lệ phần trăm để đánh giá thực trạng và các nhân tố ảnh hưởng.

Timeline nghiên cứu kéo dài từ tháng 1/2021 đến tháng 12/2022, bao gồm các bước: thu thập dữ liệu, xử lý, phân tích và đề xuất giải pháp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tỷ lệ thất thu quỹ bảo hiểm tại DN trên địa bàn Bắc Từ Liêm cao: Số liệu thống kê giai đoạn 2017-2021 cho thấy có khoảng 20-30% DN không đóng hoặc đóng không đầy đủ các khoản bảo hiểm cho NLĐ, gây thất thu hàng tỷ đồng cho quỹ bảo hiểm.

2. Các hình thức trốn đóng bảo hiểm phổ biến: DN thường lách luật bằng cách đóng bảo hiểm theo mức lương tối thiểu vùng thay vì mức lương thực tế, không đóng đủ số lượng NLĐ, hoặc trì hoãn đóng bảo hiểm. Khoảng 65% DN khảo sát thừa nhận có sử dụng ít nhất một hình thức trốn đóng.

3. Nhận thức và thái độ của NLĐ về bảo hiểm còn hạn chế: Khoảng 40% NLĐ chưa hiểu rõ quyền lợi khi tham gia bảo hiểm, dẫn đến việc không chủ động yêu cầu DN thực hiện đầy đủ nghĩa vụ. Tỷ lệ NLĐ biết về các chính sách bảo hiểm tăng theo trình độ học vấn và tuổi tác.

4. Hệ thống kiểm soát nội bộ và công tác thanh tra còn yếu kém: Các cơ quan chức năng chưa phối hợp chặt chẽ, thiếu thường xuyên trong thanh tra, kiểm tra, dẫn đến DN có cơ hội trốn đóng bảo hiểm mà không bị xử lý nghiêm.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của tình trạng thất thu quỹ bảo hiểm là do áp lực tài chính của DN trong bối cảnh kinh tế khó khăn, đặc biệt trong giai đoạn dịch Covid-19, khiến DN tìm cách tối thiểu hóa chi phí. Cơ hội trốn đóng xuất hiện do hệ thống kiểm soát nội bộ yếu kém và sự thiếu đồng bộ trong công tác quản lý nhà nước. Thái độ thiếu trung thực và nhận thức hạn chế của một bộ phận NLĐ cũng góp phần làm gia tăng tình trạng này.

So sánh với các nghiên cứu trong nước và quốc tế cho thấy, tình trạng trốn đóng bảo hiểm là hiện tượng phổ biến ở nhiều địa phương và quốc gia, nhưng mức độ và hình thức có sự khác biệt. Việc trình bày dữ liệu qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ DN trốn đóng theo năm và biểu đồ tròn phân bố hình thức trốn đóng giúp minh họa rõ nét thực trạng.

Ý nghĩa của kết quả nghiên cứu là cảnh báo về nguy cơ mất cân đối tài chính của quỹ bảo hiểm, ảnh hưởng đến quyền lợi NLĐ và sự phát triển bền vững của hệ thống an sinh xã hội.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm: Cơ quan quản lý cần phối hợp chặt chẽ, thực hiện thanh tra định kỳ và đột xuất các DN, áp dụng mức xử phạt nghiêm khắc nhằm nâng cao tính răn đe. Mục tiêu giảm tỷ lệ DN trốn đóng bảo hiểm xuống dưới 10% trong vòng 2 năm.

2. Nâng cao nhận thức và trách nhiệm của NLĐ: Tổ chức các chương trình tuyên truyền, đào tạo về quyền lợi và nghĩa vụ bảo hiểm cho NLĐ, đặc biệt là nhóm lao động trẻ và trình độ thấp. Thời gian thực hiện trong 12 tháng, do các tổ chức công đoàn và cơ quan bảo hiểm phối hợp thực hiện.

3. Hoàn thiện hệ thống pháp luật và chính sách liên quan: Rà soát, sửa đổi các quy định về tiền lương đóng bảo hiểm, tăng cường minh bạch và đơn giản hóa thủ tục đóng bảo hiểm để giảm chi phí tuân thủ cho DN. Đề xuất trình cấp có thẩm quyền trong vòng 18 tháng.

4. Xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ hiệu quả tại DN: Khuyến khích DN áp dụng các biện pháp kiểm soát nội bộ chặt chẽ, đào tạo nhân viên kế toán, tài chính về quy định bảo hiểm. Thời gian triển khai trong 1 năm, do DN phối hợp với các chuyên gia tư vấn.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cơ quan quản lý nhà nước về bảo hiểm xã hội: Giúp hiểu rõ thực trạng và nguyên nhân thất thu quỹ bảo hiểm, từ đó xây dựng chính sách và biện pháp quản lý hiệu quả.

2. Doanh nghiệp và nhà quản lý DN: Nắm bắt các quy định pháp luật, nhận thức về trách nhiệm đóng bảo hiểm, tránh vi phạm và nâng cao uy tín doanh nghiệp.

3. Người lao động và tổ chức công đoàn: Tăng cường hiểu biết về quyền lợi bảo hiểm, chủ động giám sát việc thực hiện của DN, bảo vệ quyền lợi chính đáng.

4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành kế toán, quản trị kinh doanh, luật lao động: Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn để phát triển các nghiên cứu tiếp theo về quản lý quỹ bảo hiểm và chính sách lao động.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao DN lại trốn đóng bảo hiểm cho NLĐ?
   Do áp lực tài chính và mong muốn giảm chi phí, DN thường tìm cách lách luật như đóng bảo hiểm theo mức lương tối thiểu hoặc không đóng đủ số lượng NLĐ. Ví dụ, trong khảo sát, 65% DN thừa nhận có hành vi này.

2. Việc trốn đóng bảo hiểm ảnh hưởng thế nào đến NLĐ?
   NLĐ mất quyền lợi về chế độ ốm đau, thai sản, hưu trí và thất nghiệp, gây thiệt hại lâu dài cho cuộc sống và an sinh xã hội.

3. Cơ quan chức năng đã làm gì để ngăn chặn thất thu quỹ bảo hiểm?
   Đã có các quy định xử phạt vi phạm hành chính và hình sự, tuy nhiên công tác thanh tra, kiểm tra còn chưa thường xuyên và chưa đủ mạnh để răn đe.

4. NLĐ có thể làm gì khi phát hiện DN trốn đóng bảo hiểm?
   NLĐ có thể phản ánh với cơ quan bảo hiểm xã hội hoặc tổ chức công đoàn để được hỗ trợ và bảo vệ quyền lợi.

5. Giải pháp nào hiệu quả nhất để giảm thất thu quỹ bảo hiểm?
   Tăng cường phối hợp thanh tra, nâng cao nhận thức NLĐ, hoàn thiện pháp luật và xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ tại DN là các giải pháp đồng bộ và hiệu quả.

Kết luận

• Thực trạng thất thu quỹ bảo hiểm tại các DN trên địa bàn quận Bắc Từ Liêm còn nghiêm trọng, ảnh hưởng đến quyền lợi NLĐ và nguồn thu Nhà nước.
• Nguyên nhân chủ yếu là do áp lực tài chính, cơ hội trốn đóng và thái độ thiếu trung thực của DN.
• Nghiên cứu đã vận dụng lý thuyết tam giác gian lận và bàn cân gian lận để phân tích hành vi trốn đóng bảo hiểm.
• Đề xuất các giải pháp tăng cường thanh tra, nâng cao nhận thức NLĐ, hoàn thiện pháp luật và xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ.
• Các bước tiếp theo cần triển khai thực hiện các khuyến nghị nhằm giảm thiểu thất thu, bảo vệ quyền lợi NLĐ và phát triển bền vững hệ thống bảo hiểm xã hội.

Hành động ngay hôm nay để bảo vệ quyền lợi của bạn và đóng góp cho sự phát triển bền vững của xã hội!