Nghiên cứu về ảnh hưởng của viêm gan đến sức khỏe

Viêm gan do virus là bệnh phổ biến với tác nhân gây bệnh là các loại virus viêm gan A, viêm gan B, viêm gan C, viêm gan D và viêm gan E. Viêm gan A và viêm gan E thường gây thành dịch nhưng lành tính. Viêm gan B, viêm gan C, viêm gan D tiến triển âm ỉ, dễ gây tình trạng mãn tính dẫn tới xơ gan, ung thư gan với tỷ lệ tương đối cao. Cơ chế sinh bệnh viêm gan do virus liên quan đến quá trình đáp ứng miễn dịch, trong đó chủ yếu là đáp ứng qua trung gian tế bào và sự tăng sinh gốc tự do tạo ra các phản ứng oxy hóa dẫn đến tổn thương gan và hủy hoại tế bào gan.

Viêm gan do nhiễm độc thuốc hoặc hóa chất cũng thường gặp, đặc biệt là viêm gan do dùng thuốc chống lao hoặc thuốc hạ sốt giảm đau paracetamol có xu hướng ngày càng tăng. Một số thuốc có độc tính cao đối với gan như Tetracyclin hoặc chất chuyển hóa ổn định của chúng gây độc với gan như 5-Fluorouracil hoặc chất chuyển hóa trung gian tấn công trực tiếp vào tế bào gan gây viêm gan, hủy hoại tế bào gan như Paracetamol, Erythromycin, Isoniasid. Trong số các loại thuốc trên thì paracetamol (PAR) là thuốc hạ sốt, giảm đau dùng phổ biến trên khắp thế giới trong đó có Việt Nam.

Gan là cơ quan quan trọng trong cơ thể, được thể hiện thông qua các chức năng do gan đảm nhận. Các xét nghiệm của hệ thống gan, mật rất đa dạng và phong phú, có vai trò lớn trong quá trình chẩn đoán và tiên lượng bệnh. Khi tế bào gan bị tổn thương, một số enzyme có nhiều trong gan sẽ được giải phóng vào máu. Do vậy để đánh giá mức độ tổn thương tế bào gan sẽ dựa vào việc tiến hành các xét nghiệm xác định hoạt độ các enzyme có nguồn gốc ở gan trong máu và thăm dò hình thái mô bệnh học của gan.

Trên lâm sàng: Để thăm dò sự huỷ hoại tế bào gan thường xác định hoạt độ của các enzyme transaminase trong huyết thanh vì khi tế bào gan bị tổn thương các enzyme này thường thay đổi sớm nhất và có tính chất đặc trưng. Trong số đó có hai loại enzyme được chú ý nhất , đó là : Alanin aminotransferase (ALT): Enzyme này có ở nhiều mô khác nhau nhưng nhiều nhất ở cơ tim, gan và cơ xương. Trong viêm gan do virus hoặc do nhiễm độc, hoạt độ AST và ALT trong huyết thanh phản ánh mức độ huỷ hoại tế bào gan đều tăng cao và tăng sớm nhưng ALT tăng nhiều hơn.

Ngoài hai enzyme AST và ALT thì một số chỉ số sinh hóa khác trong huyết thanh như bilirubin, protein toàn phần, albumin, cholesterol toàn phần, phosphatase kiềm.Trên thực nghiệm : Để đánh giá tổn thương gan trên thực nghiệm, ngoài các xét nghiệm hóa sinh máu còn thông qua việc đánh giá mô bệnh học quan sát đại thể và cấu trúc vi thể gan. Ngoài ra, để góp phần tìm hiểu cơ chế tác dụng có liên quan đến tác dụng chống oxy hóa hay không? thường định lượng malondialdehyde (MDA).

Nhóm thuốc kháng virus - Các thuốc có tác động đến hệ thống miễn dịch: Interferon alpha (IFNα), corticoid, Levamisol, Thymosin, các cytokin. Trong các loại thuốc này IFNα được sử dụng khá rộng rãi trong điều trị viêm gan virut B và C trong hơn một thập kỷ nay. Tuy nhiên tác dụng kháng virut của IFNα là không đặc hiệu và hiệu quả cũng còn hạn chế. Nhiều nghiên cứu cho thấy sử dụng IFNα liều 3-5 triệu UI trong thời gian từ 16 đến 24 tuần (4-6 tháng) chỉ khoảng 30- 40% số người dùng có chuyển đảo huyết thanh và khoảng 10% mất HBV-DNA. Sau khi ngừng thuốc một thời gian, khoảng 50% số bệnh nhân tái phát, xuất hiện HBV- DNA trở lại.

Nhóm thuốc bảo vệ tế bào gan - Cơ chế tác dụng của thuốc bảo vệ gan Các thuốc bảo vệ gan (hepatoprotective drug) có tác dụng duy trì sự ổn định của tế bào gan, làm cho tế bào gan vững bền trước sự tấn công của các tác nhân gây bệnh. Để bảo vệ tế bào gan, các loại thuốc này có thể tác dụng theo các cơ chế sau: Ngăn cản sự chuyển hóa các thuốc hoặc hóa chất khi vào cơ thể thành các chất độc với gan. Làm bền vững màng tế bào, giúp tăng sức chống đỡ với các tác nhân gây bệnh.

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát và cải thiện sức khỏe gan. Nên ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và protein nạc. Hạn chế đồ ăn chế biến sẵn, đồ ăn nhiều dầu mỡ, đường và muối. Tránh xa rượu bia và các chất kích thích khác. Uống đủ nước mỗi ngày để giúp gan thải độc tốt hơn. Tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để có chế độ ăn uống phù hợp nhất.

Lần đầu tiên đã nghiên cứu chiết tách và xác định cấu trúc của 5 hợp chất hữu cơ trong cây cỏ mật ( Eriochloa ramosa ( Retz. Trong đó có 1 chất mới, lần đầu xác nhận được từ thiên nhiên.

Lần đầu tiên nghiên cứu chứng minh tác dụng bảo vệ gan, làm tăng phục hồi tổn thương gan và tác dụng lợi mật của cây cỏ mật. Tác dụng bảo vệ gan của cỏ mật theo cơ chế chống oxy hóa

Đã đánh giá độc tính của cỏ mật thông qua việc nghiên cứu độc tính cấp và độc tính bán trường diễn, kết quả cho thấy dùng cỏ mật rất an toàn do độc tính thấp

Việc tầm soát viêm gan định kỳ, đặc biệt là ở những đối tượng có yếu tố nguy cơ cao (tiền sử gia đình, quan hệ tình dục không an toàn, tiêm chích ma túy...), giúp phát hiện sớm bệnh và có biện pháp can thiệp kịp thời. Các xét nghiệm tầm soát bao gồm xét nghiệm máu để kiểm tra sự hiện diện của virus viêm gan và đánh giá chức năng gan.

Người bệnh viêm gan cần tuân thủ chặt chẽ phác đồ điều trị của bác sĩ, đồng thời duy trì lối sống lành mạnh. Chế độ ăn uống cân bằng, giàu dinh dưỡng, hạn chế chất béo và đồ uống có cồn. Tập thể dục đều đặn giúp tăng cường sức khỏe và hỗ trợ chức năng gan. Quan trọng nhất là luôn giữ tinh thần lạc quan, yêu đời.

Tiêm vaccine là biện pháp phòng ngừa viêm gan hiệu quả nhất, đặc biệt là viêm gan A và viêm gan B. Ngoài ra, cần thực hiện các biện pháp an toàn để tránh lây nhiễm virus viêm gan, bao gồm: quan hệ tình dục an toàn, không dùng chung kim tiêm, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và nước uống.

Bài viết đã tổng quan về viêm gan, từ nguyên nhân, tác động đến các phương pháp điều trị và phòng ngừa. Đặc biệt, nghiên cứu về cỏ mật mở ra hướng đi mới trong việc tìm kiếm các dược liệu có tác dụng bảo vệ và hỗ trợ điều trị bệnh gan. Các phát hiện này góp phần nâng cao nhận thức về viêm gan và tầm quan trọng của việc chăm sóc sức khỏe gan.

Nghiên cứu trong tương lai cần tập trung vào việc tìm kiếm các phương pháp điều trị hiệu quả hơn, ít tác dụng phụ hơn và phù hợp với từng cá nhân. Đồng thời, cần đẩy mạnh công tác phòng ngừa và tầm soát viêm gan, đặc biệt là ở các đối tượng có nguy cơ cao. Nghiên cứu về ảnh hưởng lâu dài của viêm gan đến sức khỏe cũng cần được quan tâm để có biện pháp can thiệp phù hợp.

Đối với người bệnh viêm gan, điều quan trọng nhất là tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ và duy trì lối sống lành mạnh. Đối với cộng đồng, cần nâng cao nhận thức về bệnh viêm gan, cách phòng ngừa và điều trị để bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng.