## Tổng quan nghiên cứu
Việc sử dụng tiếng mẹ đẻ trong giảng dạy tiếng Anh như một ngoại ngữ luôn là chủ đề gây tranh cãi trong lĩnh vực giáo dục ngôn ngữ. Tại Việt Nam, đặc biệt là ở các trường trung học phổ thông tại tỉnh Đồng Tháp, việc sử dụng tiếng Việt trong các lớp học đọc hiểu tiếng Anh được xem xét kỹ lưỡng nhằm nâng cao hiệu quả học tập. Nghiên cứu này được thực hiện với sự tham gia của 40 giáo viên tiếng Anh và 80 học sinh lớp 10 tại năm trường trung học phổ thông ở các huyện Tháp Mười và Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp. Dữ liệu được thu thập thông qua bảng hỏi và quan sát lớp học, nhằm mục tiêu khảo sát nhận thức của giáo viên và học sinh về vai trò của tiếng Việt trong giảng dạy đọc hiểu tiếng Anh, cũng như thực trạng sử dụng tiếng Việt trong các lớp học này. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng giảng dạy kỹ năng đọc tiếng Anh, góp phần cải thiện kết quả học tập và phát triển năng lực ngoại ngữ cho học sinh trong bối cảnh giáo dục hiện nay.
## Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
### Khung lý thuyết áp dụng
- **Lý thuyết về vai trò của tiếng mẹ đẻ (L1) trong giảng dạy ngoại ngữ:** Theo Atkinson (1987), tiếng mẹ đẻ có thể được sử dụng như một nguồn lực quý giá trong lớp học, giúp kiểm tra hiểu biết, giải thích ngữ pháp và quản lý lớp học.
- **Phương pháp tiếp cận giao tiếp (Communicative Approach - CA):** Nhấn mạnh việc sử dụng ngôn ngữ mục tiêu trong giảng dạy, nhưng cho phép sử dụng tiếng mẹ đẻ một cách hợp lý để hỗ trợ quá trình học tập.
- **Khái niệm đọc hiểu:** Được định nghĩa là quá trình xây dựng ý nghĩa từ văn bản, kết hợp kiến thức nền của người đọc với thông tin trong bài đọc (Grellet, 1981; McNamara, 2007).
- **Vai trò của L1 trong kỹ năng đọc:** L1 giúp giải thích từ vựng, hướng dẫn nhiệm vụ, và giảm áp lực tâm lý cho người học, từ đó nâng cao hiệu quả đọc hiểu (Mustafa Nazary, 2008).
### Phương pháp nghiên cứu
- **Nguồn dữ liệu:** Dữ liệu được thu thập từ 40 giáo viên tiếng Anh và 80 học sinh lớp 10 tại năm trường trung học phổ thông ở tỉnh Đồng Tháp.
- **Phương pháp thu thập dữ liệu:** Sử dụng bảng hỏi với 20 câu hỏi đóng và mở, cùng với ba lần quan sát lớp học để thu thập thông tin thực tế về việc sử dụng tiếng Việt trong giảng dạy đọc hiểu tiếng Anh.
- **Phương pháp phân tích:** Dữ liệu định lượng từ bảng hỏi được xử lý bằng cách tính tỷ lệ phần trăm, trong khi dữ liệu định tính từ câu hỏi mở và quan sát lớp học được phân tích theo chủ đề nhằm làm rõ nhận thức và thực tiễn sử dụng tiếng Việt.
- **Timeline nghiên cứu:** Nghiên cứu được thực hiện trong học kỳ đầu năm học 2012-2013, tập trung vào việc khảo sát và quan sát thực tế tại các trường được chọn.
## Kết quả nghiên cứu và thảo luận
### Những phát hiện chính
- **Nhận thức về vai trò của tiếng Việt:** 72.5% học sinh và 62.5% giáo viên đồng ý rằng việc sử dụng tiếng Việt là cần thiết trong giảng dạy tiếng Anh tại Việt Nam. 75% giáo viên và 58.75% học sinh cho rằng việc sử dụng tiếng Việt hỗ trợ hiệu quả cho quá trình dạy và học.
- **Thực trạng sử dụng tiếng Việt:** 65% giáo viên sử dụng tiếng Việt dưới 25% thời gian trong lớp học đọc hiểu, 35% còn lại sử dụng đến 50% thời gian. Tiếng Việt được dùng chủ yếu để giải thích từ vựng khó (72% giáo viên), hướng dẫn nhiệm vụ, và giải thích các khái niệm phức tạp.
- **Lợi ích và hạn chế:** 70% giáo viên và 77.5% học sinh cho rằng tiếng Việt giúp học sinh hiểu bài tốt hơn và giảm áp lực học tập. Tuy nhiên, 72.5% giáo viên và 60% học sinh cũng nhận thấy việc sử dụng tiếng Việt không đúng cách có thể làm giảm cơ hội sử dụng tiếng Anh và gây phụ thuộc vào dịch thuật.
### Thảo luận kết quả
Việc sử dụng tiếng Việt trong giảng dạy đọc hiểu tiếng Anh tại các trường trung học phổ thông ở Đồng Tháp được đánh giá là cần thiết và có hiệu quả trong việc hỗ trợ học sinh vượt qua khó khăn về từ vựng và khái niệm phức tạp. Kết quả này phù hợp với các nghiên cứu trước đây tại nhiều quốc gia, cho thấy vai trò tích cực của L1 trong việc giảm áp lực và tăng cường sự hiểu biết của người học. Tuy nhiên, việc sử dụng tiếng Việt cần được kiểm soát hợp lý để tránh làm giảm thời gian tiếp xúc với tiếng Anh và hạn chế sự phát triển kỹ năng ngôn ngữ toàn diện. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ thể hiện tỷ lệ phần trăm thời gian sử dụng tiếng Việt trong các giai đoạn bài học, cũng như bảng so sánh nhận thức giữa giáo viên và học sinh về lợi ích và hạn chế của việc sử dụng tiếng Việt.
## Đề xuất và khuyến nghị
- **Xây dựng chính sách linh hoạt về sử dụng tiếng Việt:** Các nhà quản lý giáo dục cần công nhận vai trò tích cực của tiếng Việt trong giảng dạy ngoại ngữ và cho phép sử dụng có kiểm soát nhằm nâng cao hiệu quả học tập.
- **Đào tạo giáo viên:** Tổ chức các khóa tập huấn giúp giáo viên biết cách sử dụng tiếng Việt một cách hợp lý, tránh lạm dụng và đảm bảo cân bằng giữa tiếng Việt và tiếng Anh trong lớp học.
- **Khuyến khích học sinh tự học:** Động viên học sinh chuẩn bị bài ở nhà, đọc thêm tài liệu tiếng Anh và tiếng Việt để nâng cao vốn từ và hiểu biết chung, từ đó cải thiện kỹ năng đọc hiểu.
- **Ứng dụng công nghệ thông tin:** Sử dụng các công cụ hỗ trợ giảng dạy như phần mềm, video, và bài tập tương tác để giảm bớt sự phụ thuộc vào tiếng Việt và tăng cường môi trường học tập tiếng Anh.
- **Phát triển hoạt động nhóm:** Tổ chức các hoạt động học tập theo nhóm hoặc cặp đôi để tăng cường giao tiếp bằng tiếng Anh và giảm sự phụ thuộc vào dịch thuật.
## Đối tượng nên tham khảo luận văn
- **Giáo viên tiếng Anh tại các trường trung học:** Nhận được các kiến thức và phương pháp sử dụng tiếng Việt hiệu quả trong giảng dạy kỹ năng đọc hiểu.
- **Nhà quản lý giáo dục và hoạch định chính sách:** Có cơ sở khoa học để xây dựng chính sách linh hoạt về việc sử dụng tiếng mẹ đẻ trong giảng dạy ngoại ngữ.
- **Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành ngôn ngữ và giáo dục:** Tham khảo phương pháp nghiên cứu kết hợp định lượng và định tính trong lĩnh vực giảng dạy ngoại ngữ.
- **Các tổ chức đào tạo giáo viên:** Sử dụng kết quả nghiên cứu để thiết kế chương trình đào tạo nâng cao năng lực sử dụng tiếng mẹ đẻ một cách hợp lý trong lớp học ngoại ngữ.
## Câu hỏi thường gặp
1. **Tại sao nên sử dụng tiếng Việt trong giảng dạy tiếng Anh?**
Tiếng Việt giúp học sinh hiểu nhanh các khái niệm phức tạp, giảm áp lực và tăng hiệu quả học tập, đặc biệt với học sinh trình độ thấp hoặc mới bắt đầu.
2. **Việc sử dụng tiếng Việt có làm giảm cơ hội sử dụng tiếng Anh của học sinh không?**
Nếu sử dụng quá mức, có thể gây phụ thuộc và giảm thời gian tiếp xúc với tiếng Anh, nhưng sử dụng hợp lý sẽ hỗ trợ quá trình học mà không ảnh hưởng tiêu cực.
3. **Tỷ lệ thời gian sử dụng tiếng Việt trong lớp học nên là bao nhiêu?**
Nghiên cứu cho thấy dưới 25% thời gian là hợp lý để đảm bảo cân bằng giữa hỗ trợ và tiếp xúc với tiếng Anh.
4. **Làm thế nào để giáo viên sử dụng tiếng Việt hiệu quả?**
Giáo viên nên sử dụng tiếng Việt để giải thích từ vựng khó, hướng dẫn nhiệm vụ và kiểm tra hiểu biết, đồng thời khuyến khích học sinh sử dụng tiếng Anh trong các hoạt động khác.
5. **Có nên loại bỏ hoàn toàn tiếng Việt trong lớp học tiếng Anh không?**
Không nên loại bỏ hoàn toàn vì tiếng Việt là công cụ hỗ trợ quan trọng, đặc biệt trong các lớp học có trình độ đa dạng và học sinh còn yếu về tiếng Anh.
## Kết luận
- Tiếng Việt giữ vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ giảng dạy và học tập kỹ năng đọc hiểu tiếng Anh tại các trường trung học phổ thông ở Đồng Tháp.
- Phần lớn giáo viên và học sinh đồng thuận với việc sử dụng tiếng Việt một cách hợp lý nhằm nâng cao hiệu quả học tập.
- Việc sử dụng tiếng Việt chủ yếu tập trung vào giải thích từ vựng, hướng dẫn nhiệm vụ và giải thích các khái niệm phức tạp.
- Cần có chính sách và đào tạo giáo viên để sử dụng tiếng Việt một cách cân bằng, tránh lạm dụng và đảm bảo tiếp xúc đủ với tiếng Anh.
- Các bước tiếp theo bao gồm mở rộng nghiên cứu trên quy mô lớn hơn và áp dụng các giải pháp đề xuất vào thực tiễn giảng dạy nhằm nâng cao chất lượng giáo dục ngoại ngữ.
**Hành động kêu gọi:** Các nhà quản lý giáo dục, giáo viên và các bên liên quan nên phối hợp triển khai các khuyến nghị nhằm tối ưu hóa việc sử dụng tiếng mẹ đẻ trong giảng dạy tiếng Anh, góp phần nâng cao năng lực ngoại ngữ cho học sinh Việt Nam.