Luận văn thạc sĩ về ứng dụng viễn thám và GIS trong phòng chống cháy rừng ở Đồng Hới, Quảng Bình

• Tác giả: Đoàn Thị Mai
• Người hướng dẫn: PGS-TS. Nguyễn Văn Lợi
• Trường học: Đại học Nông Lâm Huế
• Chuyên ngành: Lâm học
• Đề tài: Nghiên cứu ứng dụng viễn thám và GIS trong phòng chống cháy rừng tại Đồng Hới, Quảng Bình
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2015
• Địa điểm: Huế

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• MỤC LỤC
• MỞ ĐẦU
• 0.1. Tính cấp thiết của đề tài
• 0.2. Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn
• 0.2.1. Ý nghĩa khoa học
• 0.2.2. Ý nghĩa thực tiễn
• 0.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 0.3.1. Đối tượng nghiên cứu
• 0.3.2. Phạm vi nghiên cứu
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
• 1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHÁY RỪNG
• 1.1.1. Một số khái niệm
• 1.1.2. Điều kiện của cháy rừng
• 1.1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến cháy rừng
• 1.1.4. Phân loại cháy rừng
• 1.1.5. Đặc điểm cháy rừng ở từng vùng sinh thái của Việt Nam
• 1.2. DỰ BÁO, CẢNH BÁO NGUY CƠ CHÁY RỪNG
• 1.2.1. Cấp dự báo nguy cơ cháy rừng
• 1.2.2. Mùa cháy rừng
• 1.2.3. Phương pháp dự báo cháy rừng
• 1.3. TỔNG QUAN NHỮNG NGHIÊN CỨU THẢM THỰC VẬT RỪNG DỄ CHÁY VÀ DỰ BÁO CHÁY RỪNG
• 1.3.1. Những nghiên cứu trên thế giới
• 1.3.2. Những nghiên cứu trong nước
• 1.4. MỤC TIÊU, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 1.4.1. Mục tiêu chung
• 1.4.2. Mục tiêu cụ thể
• 1.4.3. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
• 1.4.4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 1.4.4.1. Phương pháp thu thập số liệu
• 1.4.4.2. Phương pháp xử lý số liệu số hóa
• 1.4.4.3. Phương pháp sử dụng tư liệu ảnh viễn thám để đánh giá hiện trạng và biến động diện tích thảm thực vật
• 2. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 2.1. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ, XÃ HỘI
• 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên
• 2.1.2. Tình hình dân sinh – kinh tế xã hội
• 2.1.3. Tài nguyên đất rừng và rừng của thành phố Đồng Hới
• 2.1.4. Đánh giá chung
• 2.2. THỰC TRẠNG CHÁY RỪNG VÀ CÔNG TÁC PHÒNG CHÁY CHỮA CHÁY RỪNG THÀNH PHỐ ĐỒNG HỚI
• 2.2.1. Tình hình cháy rừng
• 2.2.2. Nguyên nhân cháy rừng
• 2.2.3. Công tác phòng cháy chữa cháy rừng ở thành phố Đồng Hới
• 2.3. ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG VÀ BIẾN ĐỘNG DIỆN TÍCH THẢM THỰC VẬT GIAI ĐOẠN 2005 – 2010 VÀ GIAI ĐOẠN 2010 – 2014 THÀNH PHỐ ĐỒNG HỚI TỈNH QUẢNG BÌNH
• 2.4. PHÂN CẤP NGUY CƠ CHÁY RỪNG
• 2.4.1. Lựa chọn các chỉ tiêu để xây dựng bản đồ nguy cơ cháy rừng
• 2.4.2. Xây dựng bản đồ cảnh báo cháy rừng
• 2.5. HIỆN TRẠNG HỆ THỐNG CÔNG TRÌNH PHÒNG CHÁY CHỮA CHÁY RỪNG THÀNH PHỐ ĐỒNG HỚI
• 2.6. QUY HOẠCH HỆ THỐNG PHÒNG CHÁY CHỮA CHÁY RỪNG TẠI THÀNH PHỐ ĐỒNG HƠI, TỈNH QUẢNG BÌNH
• 2.6.1. Quy hoạch Chòi canh lửa, Trạm quản lý bảo vệ rừng, băng cản lửa
• 2.6.2. Bản đồ quy hoạch hệ thống PCCCR thành phố Đồng Hới tỉnh Quảng Bình
• 2.7. CÁC GIẢI PHÁP CỤ THỂ PHÒNG CHÁY CHỮA CHÁY RỪNG
• 2.7.1. Biện pháp tuyên truyền giáo dục và đào tạo nguồn nhân lực
• 2.7.2. Giải pháp về tổ chức lực lượng PCCCR
• 2.7.3. Phân công lực lượng canh gác trên địa bàn
• 2.7.4. Biện pháp kỹ thuật
• 2.7.5. Tổ chức điều hành khi cháy rừng xảy ra
• 2.7.6. Biện pháp xử lý sau các vụ cháy rừng
• 2.7.7. Công tác tổ chức thực hiện
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu về nghiên cứu

Nghiên cứu ứng dụng viễn thám và GIS trong phòng chống cháy rừng tại thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình là một đề tài quan trọng trong bối cảnh hiện nay. Viễn thám và GIS cung cấp công cụ mạnh mẽ để theo dõi và quản lý tài nguyên rừng, đặc biệt trong việc phát hiện và dự báo nguy cơ cháy rừng. Việc ứng dụng công nghệ này giúp nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý rừng và bảo vệ môi trường. Theo số liệu, Việt Nam có khoảng 6 triệu ha rừng dễ cháy, trong đó Đồng Hới là một trong những khu vực có nguy cơ cao. Do đó, việc nghiên cứu và ứng dụng công nghệ viễn thám và GIS là cần thiết để xây dựng hệ thống cảnh báo sớm và quy hoạch hiệu quả cho công tác phòng cháy chữa cháy rừng.

II. Cơ sở lý luận về cháy rừng

Cháy rừng là một hiện tượng phức tạp, xảy ra khi có sự kết hợp của ba yếu tố: vật liệu cháy, ôxy và nguồn nhiệt. Viễn thám và GIS giúp xác định các yếu tố này một cách chính xác. Các loại rừng như rừng thông, tràm, và bạch đàn có khả năng cháy cao do tích lũy vật liệu cháy lớn. Điều kiện thời tiết như nhiệt độ cao, độ ẩm thấp và gió mạnh cũng là những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến nguy cơ cháy. Việc phân tích các yếu tố này thông qua phân tích dữ liệu không gian sẽ giúp xây dựng bản đồ cảnh báo cháy rừng, từ đó đưa ra các biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

III. Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng các phương pháp thu thập và xử lý dữ liệu từ viễn thám và GIS để đánh giá hiện trạng và biến động diện tích thảm thực vật. Phương pháp này bao gồm việc sử dụng ảnh vệ tinh để phân tích tình hình cháy rừng và xây dựng bản đồ phân vùng nguy cơ cháy. Các chỉ tiêu được lựa chọn để xây dựng bản đồ cảnh báo cháy rừng sẽ dựa trên các yếu tố như loại thảm thực vật, điều kiện khí hậu và hoạt động của con người. Kết quả từ nghiên cứu sẽ cung cấp thông tin quan trọng cho công tác quy hoạch sử dụng đất và quản lý tài nguyên thiên nhiên.

IV. Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Kết quả nghiên cứu cho thấy tình hình cháy rừng tại Đồng Hới đang ở mức báo động. Nhiều vụ cháy đã xảy ra trong những năm qua, gây thiệt hại lớn về kinh tế và môi trường. Việc ứng dụng viễn thám và GIS đã giúp xác định các khu vực có nguy cơ cháy cao, từ đó đề xuất các biện pháp phòng cháy chữa cháy rừng hiệu quả. Bản đồ cảnh báo cháy rừng được xây dựng từ dữ liệu GIS sẽ là công cụ hữu ích cho các cơ quan chức năng trong việc quản lý và bảo vệ rừng. Hệ thống cảnh báo sớm sẽ giúp giảm thiểu thiệt hại do cháy rừng gây ra.

V. Kết luận và kiến nghị

Nghiên cứu đã chỉ ra tầm quan trọng của việc ứng dụng viễn thám và GIS trong công tác phòng chống cháy rừng tại Đồng Hới, Quảng Bình. Đề xuất xây dựng hệ thống cảnh báo sớm và quy hoạch các công trình phòng cháy chữa cháy rừng là cần thiết. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và cộng đồng trong việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa cháy rừng. Kết quả nghiên cứu không chỉ có giá trị cho Đồng Hới mà còn có thể áp dụng cho các địa phương khác có tình hình tương tự.