I. Tổng Quan về Nghiên Cứu Ứng Dụng Ghép Từ và Từ Vựng
Học từ vựng là một phần không thể thiếu trong việc học ngôn ngữ. Tuy nhiên, người học tiếng Anh tại Việt Nam vẫn gặp nhiều khó khăn trong việc kiểm soát hiệu quả quá trình này. Đặc biệt ở bậc đại học, dù sinh viên đã đủ trưởng thành để suy ngẫm về việc học của mình, nhưng những vấn đề dai dẳng ảnh hưởng đến sự phát triển từ vựng của họ hầu như không biến mất. Các chiến lược học tập đơn giản, truyền thống vẫn chiếm ưu thế. Các chiến lược truyền thống như lặp lại, dịch thuật, từ điển, trực quan, đặc biệt là ghi nhớ, làm lu mờ các lựa chọn khác đòi hỏi tư duy cấp cao hơn như manh mối ngữ cảnh, tương tác xã hội hoặc phân tích nội bộ cấu trúc từ, như chiến lược ghép từ. Sinh viên thích học từ bằng cách viết, nói hoặc đánh vần nó (Tran & Tran, 2018). Sinh viên cũng tránh giao tiếp với người nước ngoài như một cách để cải thiện kiến thức từ vựng của mình.
1.1. Vai trò của chiến lược học từ vựng hiệu quả
Học từ vựng là yếu tố quan trọng để làm giàu kiến thức ngôn ngữ của người học tiếng Anh. Theo một nghiên cứu của Tarigan (2008), khả năng sử dụng ngôn ngữ của người học bị ảnh hưởng bởi quy mô và chất lượng từ vựng của họ. Mỗi mục từ vựng là một viên gạch thêm vào việc hoàn thành tòa nhà năng lực ngôn ngữ. Nếu không có một từ vựng phong phú, sinh viên gặp khó khăn trong việc đọc và hiểu các tài liệu học tập cũng như các thông tin khác được trình bày bằng văn bản tiếng Anh. Joshi và Aaron (2000) nhận thấy rằng kiến thức từ vựng là một yếu tố dự đoán mạnh mẽ về khả năng đọc.
1.2. Những khó khăn sinh viên gặp phải trong học từ vựng
Sinh viên tiếp tục gặp khó khăn trong quá trình học từ vựng. Hague (1987) nhấn mạnh rằng từ vựng cho đến nay là 'thành phần lớn nhất và khó quản lý nhất trong việc học bất kỳ ngôn ngữ nào, cho dù là ngoại ngữ hay tiếng mẹ đẻ, vì hàng chục nghìn ý nghĩa khác nhau' (tr. Cùng với đó, Oxford (1990) chỉ rõ các loại thách thức mà sinh viên phải đối mặt, bao gồm phát âm vốn đã tồi tệ hơn khi tâm trí của người học đã tràn ngập hệ thống âm thanh của tiếng mẹ đẻ, đánh vần đòi hỏi sự chính xác, các dạng từ khác nhau với ý nghĩa thay đổi gây nhầm lẫn trong ngữ cảnh và hàng tá các cụm từ khó gỡ rối các nguyên tắc.
II. Vấn Đề Thiếu Chiến Lược Học Từ Vựng Hiệu Quả cho Sinh Viên
Sinh viên chưa kích hoạt đầy đủ vai trò của mình trong việc tối ưu hóa hiệu quả học tập. Mặc dù sinh viên thừa nhận vai trò của việc học từ vựng trong việc học ngoại ngữ, nhưng họ vẫn thiếu hứng thú với quá trình này (Tran, 2020). Điều này một phần là do thiếu tính thực tế của chương trình học và bản chất định hướng kiểm tra của hệ thống giáo dục ở Việt Nam (Hoang, 2011). Sinh viên có ít cơ hội để thực tế hóa từ vựng mà họ đã học trong lớp và hầu hết thời gian họ học thuộc lòng các từ riêng lẻ (Vu & Peters, 2021).
2.1. Thực trạng sử dụng chiến lược học từ vựng của sinh viên
Các chiến lược học tập được sinh viên áp dụng rộng rãi, do đó, cần thúc đẩy sự hiểu biết sâu sắc bằng cách kích hoạt khả năng suy luận, liên kết và suy luận tốt của sinh viên. Một trong những chiến lược giúp nâng cao những kỹ năng này ở người học là chiến lược ghép từ (Kim, 2014). Trên thực tế, phần lớn các từ tiếng Anh chứa tiền tố và hậu tố. Sinh viên được làm quen với các bộ phận của từ từ rất sớm trong quá trình học tiếng Anh của họ. Nhận thức về chiến lược ghép từ mang đến những trải nghiệm học tập mới dựa trên kỹ năng phân tích thay vì chỉ học thuộc lòng và chắc chắn sẽ quên đi một cách dễ dàng.
2.2. Hậu quả của việc thiếu chiến lược học từ vựng phù hợp
Hiệu suất từ vựng của sinh viên Việt Nam tại các trường đại học tương đối đáng thất vọng. Theo một nghiên cứu của Tran (2017) về sinh viên đại học ở Việt Nam, sinh viên trình độ tiền trung cấp và trung cấp cho thấy sự thiếu kiến thức về hình thức, ý nghĩa và các thành ngữ thường thấy. Tương tự, Dang (2020) cũng buồn bã nhận thấy rằng hơn 90% sinh viên không chuyên ngành tiếng Anh của chương trình tiếng Anh tổng quát ở Việt Nam đã không thành công trong việc kiểm soát 2000 từ thường xuyên nhất mặc dù đã có 10 năm học tiếng Anh chính thức.
III. Giải Pháp Ứng Dụng Chiến Lược Ghép Từ để Nâng Cao Từ Vựng
Sinh viên cần phát triển các chiến lược giúp họ học từ vựng về lâu dài, giải quyết những khó khăn và mệt mỏi mà các phương pháp truyền thống không thể. Quan trọng hơn, chiến lược đó phải nhấn mạnh vào việc học tập trưởng thành của người học, đòi hỏi sức mạnh tinh thần và trí tuệ của họ thay vì công việc lặp đi lặp lại và trí nhớ. Để chuẩn bị cho sự tích hợp lành mạnh của một chiến lược như vậy, nghiên cứu này sẽ xem xét thực tế sinh viên sử dụng chiến lược này tại thời điểm hiện tại, tìm ra những khó khăn mà sinh viên gặp phải với chiến lược và hiểu được kỳ vọng của sinh viên để việc áp dụng các chiến lược có thể diễn ra suôn sẻ cho sinh viên trong tương lai.
3.1. Ưu điểm của chiến lược ghép từ trong học từ vựng
Zolfagharkhani và Moghadam (2011) khẳng định rằng kiến thức chiến lược ghép từ cho phép người học không chỉ củng cố việc sử dụng từ hiện tại mà còn hiểu thành công những từ chưa biết mà họ sẽ gặp phải trong tương lai. Quan trọng hơn, việc tuyển dụng chiến lược ghép từ có thể được thấy không chỉ ở những người học trình độ cao mà còn ở những người học trình độ thấp vì nó thúc đẩy việc học có ý nghĩa. Khi áp dụng chiến lược ghép từ, sinh viên tiếp tục mở rộng kiến thức về từ dựa trên những gì họ đã học (Pierson, 1989).
3.2. Các kỹ thuật ghép từ hiệu quả cho sinh viên
Một số kỹ thuật chiến lược ghép từ bao gồm nhận diện tiền tố, hậu tố và gốc từ. Ví dụ, nhận biết tiền tố 'un-' có nghĩa là 'không' có thể giúp sinh viên hiểu nghĩa của từ 'unhappy' (không vui). Tương tự, nhận biết hậu tố '-tion' thường biến một động từ thành danh từ có thể giúp sinh viên suy luận nghĩa của từ 'education' (giáo dục). Học sinh có thể tìm hiểu các gốc từ thông dụng (ví dụ: 'graph' có nghĩa là 'viết') để suy ra nghĩa của các từ liên quan như 'biography' (tiểu sử) hoặc 'paragraph' (đoạn văn).
IV. Nghiên Cứu Ứng Dụng Mức Độ Sử Dụng Chiến Lược Ghép Từ
Nghiên cứu này nhằm mục đích điều tra tần suất sinh viên không chuyên ngành tiếng Anh của Đại học Tôn Đức Thắng (TDTU) áp dụng chiến lược ghép từ. Nghiên cứu cũng sẽ làm sáng tỏ động lực thúc đẩy ứng dụng của họ như trong những trường hợp nào sinh viên chọn các kỹ thuật chiến lược ghép từ khác nhau và mục đích sử dụng của họ là gì. Hơn nữa, thông qua nghiên cứu, những khó khăn phát sinh trong quá trình ứng dụng cũng sẽ được xác định cũng như việc sinh viên có phát triển bất kỳ cách nào để đối phó với những khó khăn đó hay không.
4.1. Phương pháp nghiên cứu và đối tượng tham gia
Nghiên cứu sử dụng bảng câu hỏi để kiểm tra tần suất áp dụng và tần suất khó khăn trong việc áp dụng chiến lược ghép từ của sinh viên. Ngoài ra, một cuộc phỏng vấn đã được sử dụng để khám phá những trường hợp khác nhau mà sinh viên áp dụng các kỹ thuật chiến lược ghép từ khác nhau và các yếu tố giúp giảm bớt các vấn đề mà sinh viên gặp phải trong quá trình ứng dụng. Nghiên cứu có sự tham gia của 120 sinh viên không chuyên ngành tiếng Anh trình độ trung cấp tại TDTU. Nó diễn ra trong học kỳ đầu tiên của năm học 2020-2021.
4.2. Kết quả nghiên cứu về ứng dụng chiến lược ghép từ
Kết quả nghiên cứu cho thấy sinh viên đã biến chiến lược ghép từ thành một phần không thể thiếu trong việc học từ vựng của họ, với các kỹ thuật chiến lược ghép từ được sử dụng ở tần suất trung bình và cao. Ngoài ra, sinh viên sử dụng các kỹ thuật đó chủ yếu trong các kỹ năng tiếp thu như đọc và nghe, và cũng trong các hoạt động học từ vựng rõ ràng. Trong khi đó, họ áp dụng các kỹ thuật đó ít hơn trong các kỹ năng sản xuất như nói và viết.
V. Kết Luận Tầm Quan Trọng và Hướng Đi Mới của Chiến Lược
Nghiên cứu này có ý nghĩa quan trọng đối với cả người học và người dạy. Nó làm nổi bật tầm quan trọng của việc sử dụng chiến lược ghép từ để học từ vựng hiệu quả hơn. Nghiên cứu cũng cung cấp thông tin chi tiết về những khó khăn mà sinh viên có thể gặp phải khi sử dụng chiến lược này và cách khắc phục chúng. Hơn nữa, nghiên cứu này có thể được sử dụng để phát triển các tài liệu và hoạt động học tập mới để giúp sinh viên học từ vựng hiệu quả hơn bằng cách sử dụng chiến lược ghép từ.
5.1. Tổng quan về những phát hiện chính của nghiên cứu
Kết quả nghiên cứu chỉ ra tần suất các kỹ thuật chiến lược ghép từ xuất hiện trong việc học từ vựng của sinh viên và trong những tình huống học tập nào sinh viên chuyển sang các kỹ thuật đó. Nói chung, phát hiện này minh họa mức độ sử dụng hiện tại của các kỹ thuật chiến lược ghép từ đã giúp đáp ứng nhu cầu của sinh viên trong thực tế. Quan trọng hơn, nghiên cứu cung cấp thông tin chi tiết về những hạn chế của chiến lược do những khó khăn trong ứng dụng và do đó khám phá ra những gì sinh viên yêu cầu để vượt qua những khó khăn đó.
5.2. Đề xuất và hướng nghiên cứu tiếp theo về chiến lược ghép từ
Các nghiên cứu trong tương lai có thể tập trung vào việc phát triển các can thiệp để giúp sinh viên sử dụng chiến lược ghép từ hiệu quả hơn. Ngoài ra, các nghiên cứu có thể kiểm tra hiệu quả của việc sử dụng chiến lược ghép từ trong các bối cảnh học tập khác nhau, chẳng hạn như học trực tuyến hoặc học kết hợp. Hơn nữa, có thể nghiên cứu thêm về mối quan hệ giữa việc sử dụng chiến lược ghép từ và các yếu tố khác, chẳng hạn như động lực học tập và khả năng tự điều chỉnh.