Đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của u thần kinh thính giác cùng đánh giá kết quả phẫu thuật

• Trường học: Trường Đại Học Y Dược
• Chuyên ngành: Y học
• Đề tài: Nghiên Cứu U Thần Kinh Thính Giác: Đặc Điểm Lâm Sàng Và Kết Quả Phẫu Thuật
• Loại tài liệu: luận án
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Hồ Chí Minh

• ĐẶT VẤN ĐỀ
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. SƠ LƯỢC LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU
• 1.1.1. Giai đoạn đầu
• 1.1.2. Giai đoạn phẫu thuật thần kinh
• 1.1.3. Giai đoạn tai thần kinh
• 1.1.4. Nghiên cứu ở Việt Nam
• 1.2. GIẢI PHẪU MÊ NHĨ VÀ GÓC CẦU TIỂU NÃO
• 1.2.1. Ống tai trong
• 1.3. BỆNH HỌC U THẦN KINH THÍNH GIÁC
• 1.3.1. Dịch tễ học
• 1.3.2. Mô bệnh học
• 1.3.3. Đặc điểm phát triển khối u
• 1.3.4. Các biến đổi giải phẫu do khối u
• 1.3.5. Cận lâm sàng
• 1.4. CHẨN ĐOÁN U THẦN KINH THÍNH GIÁC
• 1.4.1. Chẩn đoán phân biệt
• 1.4.2. Chẩn đoán giai đoạn
• 1.5. ĐIỀU TRỊ U THẦN KINH THÍNH GIÁC
• 1.5.1. Các phương pháp điều trị u thần kinh thính giác
• 1.5.2. Tai biến, biến chứng của phẫu thuật và hướng xử trí
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
• 2.1.1. Tiêu chuẩn lựa chọn
• 2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ
• 2.1.3. Các bước tuyển chọn bệnh nhân vào nghiên cứu
• 2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.2.1. Thiết kế nghiên cứu
• 2.2.2. Phương pháp chọn mẫu
• 2.2.3. Thời gian và địa điểm nghiên cứu
• 2.2.4. Các bước nghiên cứu
• 2.2.5. Phương tiện nghiên cứu
• 2.2.6. Đạo đức nghiên cứu
• 2.2.7. Những sai số trong nghiên cứu và cách khắc phục
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG VÀ CẬN LÂM SÀNG CỦA U THẦN KINH THÍNH GIÁC
• 3.1.1. Đặc điểm chung
• 3.1.2. Đặc điểm lâm sàng
• 3.1.3. Đặc điểm thính lực đơn âm
• 3.1.4. Kết quả chụp cộng hưởng từ và cắt lớp vi tính
• 3.1.5. Mối liên quan giữa các đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng
• 3.2. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ CỦA PHẪU THUẬT THEO ĐƯỜNG MỔ XUYÊN MÊ NHĨ
• 3.2.1. Thời gian phẫu thuật
• 3.2.2. Kết quả lấy u
• 3.2.3. Thời gian nằm viện
• 3.2.4. Hiệu quả của phẫu thuật với các triệu chứng lâm sàng
• 3.2.5. U tái phát và u tồn dư phát triển trở lại
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG VÀ CẬN LÂM SÀNG CỦA U THẦN KINH THÍNH GIÁC
• 4.1.1. Đặc điểm chung
• 4.1.2. Đặc điểm lâm sàng
• 4.1.3. Đặc điểm thính lực
• 4.1.4. Kết quả chụp cộng hưởng từ và cắt lớp vi tính
• 4.1.5. Mối liên quan giữa các đặc điểm lâm sàng với cận lâm sàng
• 4.2. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ CỦA PHẪU THUẬT U THẦN KINH THÍNH GIÁC THEO ĐƯỜNG MỔ XUYÊN MÊ NHĨ
• 4.2.1. Thời gian phẫu thuật
• 4.2.2. Kết quả lấy u
• 4.2.3. Thời gian nằm viện
• 4.2.4. Hiệu quả phẫu thuật với các triệu chứng cơ năng thường gặp
• 4.2.5. U tái phát và tồn dư phát triển trở lại
• NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN
• CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC
• P.1. DANH MỤC BẢNG
• P.2. DANH MỤC BIỂU ĐỒ
• P.3. DANH MỤC HÌNH ẢNH

I. Đặc điểm lâm sàng của u thần kinh thính giác

U thần kinh thính giác, hay còn gọi là u tế bào schwann dây thần kinh tiền đình, thường có biểu hiện lâm sàng đa dạng. Các triệu chứng chính bao gồm nghe kém, ù tai và chóng mặt. Theo nghiên cứu, tỷ lệ bệnh nhân gặp triệu chứng nghe kém lên đến 90%, trong khi triệu chứng ù tai chiếm khoảng 70%. Việc chẩn đoán sớm u thần kinh thính giác gặp nhiều khó khăn do các triệu chứng không đặc hiệu. Đặc điểm lâm sàng có thể thay đổi tùy thuộc vào kích thước và vị trí của khối u. Khi khối u lớn, nó có thể gây chèn ép lên các dây thần kinh sọ, dẫn đến các triệu chứng như liệt mặt ngoại biên. Việc khám lâm sàng và cận lâm sàng là rất quan trọng để xác định chính xác tình trạng bệnh nhân. Đặc biệt, việc sử dụng các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như chụp cộng hưởng từ (MRI) giúp phát hiện khối u ở giai đoạn sớm, từ đó nâng cao hiệu quả điều trị.

1.1 Triệu chứng lâm sàng

Triệu chứng lâm sàng của u thần kinh thính giác rất phong phú và thường không đặc hiệu. Bệnh nhân có thể gặp phải các triệu chứng như nghe kém, ù tai, và chóng mặt. Nghe kém là triệu chứng phổ biến nhất, với tỷ lệ lên đến 90%. Triệu chứng ù tai cũng rất thường gặp, chiếm khoảng 70% bệnh nhân. Chóng mặt có thể xuất hiện khi khối u lớn, gây chèn ép lên các cấu trúc xung quanh. Việc chẩn đoán sớm u thần kinh thính giác là rất quan trọng, vì các triệu chứng này có thể bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác. Do đó, việc thực hiện các xét nghiệm cận lâm sàng như đo thính lực và chụp MRI là cần thiết để xác định chính xác tình trạng bệnh nhân.

II. Kết quả phẫu thuật u thần kinh thính giác

Phẫu thuật là phương pháp điều trị chính cho u thần kinh thính giác. Kết quả phẫu thuật phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm kích thước khối u, vị trí và kinh nghiệm của bác sĩ phẫu thuật. Theo nghiên cứu, tỷ lệ thành công trong việc lấy u hoàn toàn đạt khoảng 80-90%. Tuy nhiên, một số biến chứng có thể xảy ra, như liệt mặt ngoại biên và rò dịch não tủy. Thời gian phẫu thuật trung bình dao động từ 4 đến 6 giờ, và thời gian nằm viện sau phẫu thuật thường từ 5 đến 10 ngày. Việc áp dụng đường mổ xuyên mê nhĩ đã giúp cải thiện kết quả phẫu thuật, giảm thiểu biến chứng và nâng cao chất lượng sống cho bệnh nhân. Đánh giá kết quả phẫu thuật cần được thực hiện định kỳ để theo dõi tình trạng tái phát của khối u.

2.1 Đánh giá kết quả phẫu thuật

Kết quả phẫu thuật u thần kinh thính giác được đánh giá dựa trên tỷ lệ lấy u hoàn toàn, thời gian phẫu thuật, và các biến chứng sau mổ. Tỷ lệ lấy u hoàn toàn đạt khoảng 80-90%, cho thấy hiệu quả của phương pháp phẫu thuật. Tuy nhiên, biến chứng như liệt mặt ngoại biên vẫn là một vấn đề đáng lo ngại, với tỷ lệ lên đến 91-100%. Thời gian phẫu thuật trung bình từ 4 đến 6 giờ, và thời gian nằm viện từ 5 đến 10 ngày. Việc áp dụng các kỹ thuật phẫu thuật hiện đại như đường mổ xuyên mê nhĩ đã giúp cải thiện đáng kể kết quả phẫu thuật, giảm thiểu biến chứng và nâng cao chất lượng sống cho bệnh nhân.

III. Điều trị và theo dõi u thần kinh thính giác

Điều trị u thần kinh thính giác bao gồm phẫu thuật, tia xạ và theo dõi định kỳ. Phẫu thuật là phương pháp chính, với mục tiêu lấy u hoàn toàn và bảo tồn chức năng thần kinh. Tia xạ thường được áp dụng cho những bệnh nhân không thể phẫu thuật hoặc có khối u nhỏ. Theo dõi định kỳ là cần thiết để phát hiện sớm tình trạng tái phát của khối u. Việc kết hợp giữa các chuyên khoa như Tai Mũi Họng và Phẫu thuật thần kinh giúp nâng cao hiệu quả điều trị. Đặc biệt, việc sử dụng các công nghệ mới trong chẩn đoán và điều trị đã mở ra nhiều cơ hội cho bệnh nhân, giúp cải thiện chất lượng sống và giảm thiểu biến chứng.

3.1 Phương pháp điều trị

Phương pháp điều trị u thần kinh thính giác chủ yếu bao gồm phẫu thuật, tia xạ và theo dõi định kỳ. Phẫu thuật là phương pháp chính, nhằm mục tiêu lấy u hoàn toàn và bảo tồn chức năng thần kinh. Tia xạ thường được áp dụng cho những bệnh nhân không thể phẫu thuật hoặc có khối u nhỏ. Theo dõi định kỳ là rất quan trọng để phát hiện sớm tình trạng tái phát của khối u. Việc kết hợp giữa các chuyên khoa như Tai Mũi Họng và Phẫu thuật thần kinh giúp nâng cao hiệu quả điều trị, đồng thời giảm thiểu biến chứng cho bệnh nhân.