I. Giới thiệu chung về bệnh sốt xuất huyết Dengue
Bệnh sốt xuất huyết Dengue (SXHD) là một bệnh nhiễm vi rút cấp tính, lây truyền qua muỗi Aedes aegypti và Aedes albopictus. Bệnh này thường xuất hiện vào mùa mưa và có thể gây thành dịch lớn. Tại Việt Nam, bệnh lưu hành quanh năm ở miền Nam và miền Trung, trong khi miền Bắc và Tây Nguyên thường xảy ra từ tháng 4 đến tháng 11. Tác nhân gây bệnh là vi rút Dengue, thuộc họ Flaviviridae, với 4 típ huyết thanh khác nhau. Thời kỳ ủ bệnh kéo dài từ 3-14 ngày, và bệnh lây truyền qua chu kỳ 'người - muỗi Aedes'. Muỗi Aedes cái có thể truyền vi rút suốt đời và truyền dọc qua trứng.
1.1. Đặc điểm và phân loại bệnh
SXHD là bệnh nhiễm vi rút Dengue cấp tính, thường xuất hiện vào mùa mưa. Bệnh được chia thành 3 mức độ: SXHD có dấu hiệu cảnh báo, SXHD nặng và sốc Dengue. Tác nhân gây bệnh là vi rút Dengue, thuộc họ Flaviviridae, với 4 típ huyết thanh. Thời kỳ ủ bệnh kéo dài từ 3-14 ngày, và bệnh lây truyền qua chu kỳ 'người - muỗi Aedes'.
1.2. Muỗi truyền bệnh
Muỗi Aedes aegypti và Aedes albopictus là hai loài muỗi chính truyền bệnh SXHD. Muỗi Aedes cái có thể truyền vi rút suốt đời và truyền dọc qua trứng. Muỗi Aedes thường đốt máu vào ban ngày và sống gần người, trong nhà hoặc quanh nhà.
II. Nghiên cứu tỷ lệ mắc và chỉ số véc tơ tại Bình Định 2016
Nghiên cứu này tập trung vào việc xác định tỷ lệ mắc SXHD và chỉ số véc tơ tại các huyện/thị xã/thành phố thuộc tỉnh Bình Định năm 2016. Kết quả nghiên cứu cho thấy diễn biến ca bệnh SXHD theo tuần và tháng, cũng như tỷ lệ mắc theo loại bệnh và nhóm tuổi. Chỉ số véc tơ Aedes aegypti được xác định tại các điểm nghiên cứu, bao gồm chỉ số nhà có muỗi (AHI), chỉ số mật độ bọ gậy (CSMĐBG), và chỉ số dụng cụ chứa nước (CI).
2.1. Diễn biến ca bệnh SXHD
Diễn biến ca bệnh SXHD theo tuần và tháng tại Bình Định năm 2016 được ghi nhận và so sánh với các năm trước. Tỷ lệ mắc SXHD theo loại bệnh và nhóm tuổi cũng được phân tích, cho thấy sự khác biệt giữa các nhóm dân cư.
2.2. Chỉ số véc tơ Aedes aegypti
Chỉ số véc tơ Aedes aegypti được xác định tại các điểm nghiên cứu, bao gồm chỉ số nhà có muỗi (AHI), chỉ số mật độ bọ gậy (CSMĐBG), và chỉ số dụng cụ chứa nước (CI). Đặc điểm ổ bọ gậy và tập tính trú đậu của muỗi cũng được nghiên cứu chi tiết.
III. Đánh giá mức độ nhạy cảm với hóa chất diệt côn trùng
Nghiên cứu đánh giá mức độ nhạy cảm của muỗi Aedes aegypti với các loại hóa chất diệt côn trùng tại các điểm nghiên cứu ở Bình Định năm 2016. Kết quả cho thấy sự khác biệt về mức độ nhạy cảm của muỗi tại các địa điểm khác nhau, từ đó đề xuất các biện pháp sử dụng hóa chất hợp lý để kiểm soát véc tơ truyền bệnh.
3.1. Mức độ nhạy cảm tại các điểm nghiên cứu
Mức độ nhạy cảm của muỗi Aedes aegypti với hóa chất diệt côn trùng được đánh giá tại các điểm nghiên cứu như xã Tam Quan Bắc, thị trấn Ngô Mây, và phường Ngô Mây. Kết quả cho thấy sự khác biệt về mức độ nhạy cảm giữa các địa điểm.
3.2. So sánh mức độ nhạy cảm
So sánh mức độ nhạy cảm của muỗi Aedes aegypti với hóa chất diệt côn trùng tại các điểm nghiên cứu cho thấy sự khác biệt rõ rệt, từ đó đề xuất các biện pháp sử dụng hóa chất hợp lý để kiểm soát véc tơ truyền bệnh.
