Trí Tuệ Xã Hội Của Học Sinh Trung Học Phổ Thông Tại Tỉnh Bình Thuận

• Tác giả: Nguyễn Hoài Sương
• Người hướng dẫn: PGS. Đinh Phương Duy
• Trường học: Trường Đại Học Sư Phạm Thành Phố Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Tâm lý học
• Đề tài: Trí Tuệ Xã Hội Của Học Sinh Trung Học Phổ Thông Tại Tỉnh Bình Thuận
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2019
• Địa điểm: Thành phố Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TRÍ TUỆ XÃ HỘI CỦA HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
• 1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề trí tuệ xã hội
• 1.2. Các công trình nghiên cứu trí tuệ xã hội ở nước ngoài
• 1.3. Các công trình nghiên cứu trí tuệ xã hội ở Việt Nam
• 1.4. Cơ sở lý luận về trí tuệ xã hội của học sinh trung học phổ thông
• 1.4.1. Một số khái niệm liên quan
• 1.4.1.1. Khái niệm trí tuệ
• 1.4.1.2. Khái niệm TTXH
• 1.4.1.3. Cấu trúc TTXH
• 1.4.2. Lứa tuổi HS THPT và hoạt động chủ đạo
• 1.4.3. Trí tuệ xã hội của học sinh trung học phổ thông
• 1.4.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến TTXH của HS THPT
• 2. CHƯƠNG 2: KẾT QUẢ KHẢO SÁT TRÍ TUỆ XÃ HỘI CỦA HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TẠI TỈNH BÌNH THUẬN
• 2.1. Mẫu nghiên cứu
• 2.2. Công cụ nghiên cứu
• 2.2.1. Phiếu khảo sát dành cho học sinh
• 2.3. Kết quả khảo sát trí tuệ xã hội của học sinh
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng Quan Nghiên Cứu Trí Tuệ Xã Hội Học Sinh THPT Bình Thuận

Nghiên cứu về trí tuệ xã hội (TTXH) là một lĩnh vực tâm lý học được quan tâm từ sớm. Các nhà khoa học đã tiếp cận tâm lý học trí tuệ với nhiều quan niệm khác nhau, bao gồm trí tuệ nhận thức, trí tuệ thực tiễn, trí tuệ cảm xúc, trí tuệ sáng tạo và TTXH. Các hoạt động trí tuệ diễn ra phức tạp, đa dạng và ở nhiều mức độ khác nhau, nhưng loại hình trí tuệ nào cũng đều giữ vai trò nhất định trong quá trình hình thành và phát triển nhân cách của cá nhân. Tuy nhiên, trí tuệ nhận thức đơn thuần ngày càng cho thấy không đủ để đáp ứng được các nhu cầu thực tiễn của xã hội. Do đó, các nhà nghiên cứu đã quan tâm đến một loại trí tuệ mới hơn, thể hiện khả năng hoàn thành nhiệm vụ của cá nhân thông qua mối liên hệ với người khác, đó là TTXH. Vưgôtxki cho rằng, trong tư duy ngôn ngữ, ý không phải là điểm tận cùng của toàn bộ quá trình. Ý không phải được nãy sinh từ ý nghĩ khác mà từ lĩnh vực động cơ của ý thức. Đằng sau ý là xu hướng, cảm xúc, nhu cầu, ý chí.

1.1. Định Nghĩa và Cấu Trúc Trí Tuệ Xã Hội Học Sinh THPT

Một trong những nội dung chính của Trí tuệ xã hội là năng lực mà cá nhân có thể nhận ra và hành động một cách hợp lý, dễ dàng trong những tình huống có tương tác xã hội thể hiện thông ngôn ngữ hoặc phi ngôn ngữ. Trí tuệ xã hội bao gồm năng lực hiểu biết xã hội, tri giác xã hội, trí nhớ xã hội, sáng tạo xã hội và kiến thức xã hội. Theo các nhà nghiên cứu cho rằng những người có TTXH cao thì có khả năng hạnh phúc và thành công hơn trong cuộc sống. Hơn nữa, TTXH hoàn toàn có thể luyện tập và cải thiện, khi cá nhân tích cực hoạt động, trở thành thành viên của nhóm và tập thể.

1.2. Tầm Quan Trọng của Nghiên Cứu Trí Tuệ Xã Hội tại Bình Thuận

Gần đây, Bộ GD-ĐT đã thông qua chương trình giáo dục phổ thông mới. Trong đó, ngoài phát triển các năng lực chuyên môn như: năng lực ngôn ngữ, năng lực toán học, năng lực công nghệ, năng lực tin học, năng lực thể chất thì còn chú ý phát triển các năng lực chung, nhấn mạnh đến năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo. Đây cũng là một mặt của TTXH. Thông qua các vấn đề lý luận của TTXH kèm với rèn luyện thực tiễn trong các tình huống xã hội dành riêng cho lứa tuổi này là cơ hội để các em đạt được những năng lực như giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo nói trên. Do đó, việc nghiên cứu TTXH cho lứa tuổi THPT là tiền đề cần thiết.

II. Thực Trạng Trí Tuệ Xã Hội Của Học Sinh THPT Tỉnh Bình Thuận

Đối với học sinh trung học phổ thông, giai đoạn này các em đã phát triển khá đầy đủ về mặt thể chất, tuy nhiên sự phát triển tâm lý còn nhiều biến động và đặc biệt chịu ảnh hưởng của yếu tố xã hội. Ở lứa tuổi này bắt đầu có suy nghĩ về chọn nghề và cách sống trong tương lai. Chỉ khi tham gia vào các hoạt động xã hội, được tiếp xúc với các tầng lớp xã hội khác nhau các em mới có cơ hội nhận biết bản thân và hòa hợp với con người trong các tình huống xã hội và hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao. Điều đó cho thấy rằng, rèn luyện TTXH ngay từ giai đoạn này giúp các em thuận lợi hơn, có nhiề cơ hội để hạnh phúc và thăng tiến hơn trong tương lai.

2.1. Bối Cảnh Địa Lý và Văn Hóa Ảnh Hưởng Trí Tuệ Xã Hội

Về địa bàn nghiên cứu, Đức Linh và Tánh Linh là hai huyện miền núi của tỉnh Bình Thuận. Đức Linh nằm ở phía Tây -Tây bắc, cách thành phố Phan Thiết 140 km về phía tây nam. Đức Linh là huyện bán sơn địa, sông La Ngà chảy cắt ngang huyện rồi mem theo ranh giới với tỉnh Đồng Nai đổ nước vào hồ Trị An. Đức Linh là một huyện chủ yếu phát triển nông nghiệp, có nền nông nghiệp phát triển với nhiều mô hình cây lương thực và cây công nghiệp ngắn ngày. Trường THPT Quang Trung hiện có 1062 học sinh trên 29 lớp.

2.2. Mục Tiêu và Giả Thuyết Nghiên Cứu Trí Tuệ Xã Hội

Nghiên cứu lý luận và thực tiễn trí tuệ xã hội của học sinh trung học phổ thông, trên cơ sở đó đề xuất một số biện pháp giúp các em rèn luyện trí tuệ xã hội của mình. Giả thuyết khoa học: Học sinh trung học phổ thông tại tỉnh Bình Thuận có mức độ TTXH trung bình và biểu hiện các mặt trí tuệ xã hội không đồng đều. Trong 5 mặt biểu hiện TTXH thì mặt Sáng tạo xã hội có mức độ thấp nhất.

2.3. Phương Pháp Nghiên Cứu và Phạm Vi Triển Khai

Nghiên cứu thực trạng mức độ và biểu hiện từng mặt trí tuệ xã hội của học sinh trung học phổ thông dựa trên cấu trúc 5 thành phần của tác giả Weis Sub. Đề tài nghiên cứu trên phạm vi 550 học sinh lớp 10, 11, 12 thuộc hai trường trung học phổ thông Tánh Linh và trường trung học phổ thông Quang Trung tỉnh Bình Thuận. Phương pháp nghiên cứu lý luận, điều tra bằng bảng hỏi và thống kê toán học được sử dụng.

III. Lịch Sử Nghiên Cứu Trí Tuệ Xã Hội Tổng Quan Các Nghiên Cứu

Trí tuệ xã hội là một lĩnh vực không chỉ thu hút nhiều người quan tâm nghiên cứu, mà còn là vấn đề đầy hứa hẹn trong các ứng dụng thực tiễn. Từ đầu thế kỷ XX cho đến nay các nhà khoa học đã tìm kiếm và xác lập cơ sở cho vấn đề trí tuệ nói chung và trí tuệ xã hội nói riêng. Tuy nhiên vẫn còn nhiều hạn chế bởi khái niệm, cấu trúc, cách tiếp cận và đo lường. Theo dòng thời gian, trí tuệ xã hội đã được nghiên cứu như một lĩnh vực độc lập, người nghiên cứu có thể khái quát một số vấn đề lý luận cũng như liệt kê một số công trình nghiên cứu nổi bậc.

3.1. Các Nghiên Cứu Trí Tuệ Xã Hội Nổi Bật Trên Thế Giới

Thuật ngữ TTXH được sử dụng lần đầu tiên bởi Dewey (1909) và Lull (1911).L Thorndike là người đặt nền móng cho những khái niệm trí tuệ hiện đại. Ông phân chia trí tuệ của con người thành ba khía cạnh gồm: thứ nhất là liên quan đến khả năng hiểu và quản lý ý tưởng (trí tuệ trừu tượng), liên quan đến đối tượng cụ thể (trí tuệ kĩ thuật), đối với con người (trí tuệ xã hội). Theo Thorndike, TTXH có nghĩa là khả năng hiểu, quản lý đàn ông và phụ nữ, con trai và con gái - để hành động một cách hợp lý trong các mối quan hệ giữa con người với nha.

3.2. Tiếp Cận Tâm Lý Học và Các Công Cụ Đo Lường Trí Tuệ Xã Hội

Một trong những cách tiếp cận được nhiều nhà nghiên cứu sử dụng đó là tiếp cận tâm lý học. Trong cách tiếp cận này người nghiên cứu cố gắng đưa ra những đặc điểm nổi bậc ở các nhóm khách thể đặc biệt như người lãnh đạo, giáo viên, học sinh năng khiếu. Công cụ nghiên cứu thường là bảng hỏi, bảng tự đánh giá. Có thể kể đến một số công cụ như: Bảng hỏi NEO-FFI để đo ảnh hưởng của di truyền và môi trường tới nhân cách. Bảng hỏi TTXH của N.K Chadha và Usha Ganesan (1986).

IV. Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Trí Tuệ Xã Hội Học Sinh THPT

Ngày nay quan điểm hiện đại cho rằng phải nghiên cứu trí tuệ với tư cách là một hiện tượng tâm lý mang bản chất xã hội. Trí tuệ theo quan điểm mới không chỉ giải quyết nhiệm vụ có tính hàn lâm, mà thể hiện trong việc giải quyết các nhiệm vụ trong đời sống. Do đó, trong cách tiếp cận các nhà nghiên cứu đưa ra mô hình TTXH được xây dựng theo kiểu hỗn hợp, dựa trên sự kết hợp giữa nhận thức xã hội và các năng lực hành vi ứng xử tương ứng. TTXH có thể đo lường bằng nhiều hình thức khác nhau như tự báo cáo, ngang hàng hoặc các xếp hạng khác, sử dụng tiêu chí hành vi và các biện pháp hiệu suất.

4.1. Quan Điểm Hiện Đại Về Trí Tuệ Xã Hội và Ứng Dụng

Với quan điểm này TTXH đã đưa ra cách thức tiếp cận mang tính cởi mở, dễ hiểu và phù hợp với thực tế so với các cách tiếp cận truyền thống. Điển hình là khi Howard Gardner (1983) cho ra đời tác phẩm “Frames of mind” như là một tuyên ngôn chống lại độc quyền của trí thông minh, chứng minh rằng không có hình thức duy nhất, toàn khối của trí tuệ quyết định thành công trong cuộc đời, đúng hơn có một thang trí tuệ rộng lớn hơn. Goleman (2006) chia trí thông minh xã hội thành hai loại rộng: nhận thức xã hội và cơ sở xã hội.

4.2. Đặc Trưng Của Trí Tuệ Xã Hội và Các Yếu Tố Tâm Lý

Dù có tiếp cận theo phương pháp nào thì các nhà nghiên cứu cũng cần đảm bảo những đặc trưng của trí tuệ nói chung gồm: Trí tuệ là yếu tố tâm lí có tính độc lập tương đối với các yếu tố tâm lí khác của cá nhân. Trí tuệ có chức năng đáp ứng mối quan hệ tác động qua lại giữa chủ thể với môi trường sống, tạo ra sự thích ứng tích cực của cá nhân. Trí tuệ được hình thành và biểu hiện trong...

V. Kết Quả Nghiên Cứu Trí Tuệ Xã Hội Học Sinh THPT Bình Thuận

Đề tài này là một trong số ít các nghiên cứu về trí tuệ xã hội dành cho học sinh trung học phổ thông tại Việt Nam. Kết quả nghiên cứu sẽ góp phần hệ thống hóa và làm sáng tỏ những vấn đề lý luận về trí tuệ cũng như trí tuệ xã hội của học sinh trung học phổ thông. Bước đầu có thể nhận diện trí tuệ xã hội của học sinh trung học phổ thông.

5.1. Đóng Góp Về Lý Luận và Thực Tiễn Nghiên Cứu

Góp phần thay đổi quan niệm về trí thông minh truyền thống, tạo cái nhìn cởi mở, tích cực giúp mỗi học sinh phát huy hết tiềm năng vốn có của mình. Là căn cứ để đề ra một số biện pháp giúp học sinh rèn luyện trí tuệ xã hội, một trong những yếu tố giúp các em thành công hơn trong tương lai.

5.2. Cấu Trúc Đề Tài Nghiên Cứu và Các Chương Chính

Cấu trúc đề tài nghiên cứu bao gồm: CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TRÍ TUỆ XÃ HỘI CỦA HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG. CHƯƠNG 2: KẾT QUẢ KHẢO SÁT TRÍ TUỆ XÃ HỘI CỦA HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TẠI TỈNH BÌNH THUẬN. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ. TÀI LIỆU THAM KHẢO. Phụ lục.

VI. Giải Pháp Phát Triển Trí Tuệ Xã Hội Cho Học Sinh THPT Bình Thuận

Để nâng cao trí tuệ xã hội cho học sinh THPT tại Bình Thuận, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và xã hội. Các hoạt động ngoại khóa, dự án cộng đồng và các chương trình giáo dục kỹ năng mềm đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển khả năng giao tiếp, hợp tác và giải quyết vấn đề của học sinh. Bên cạnh đó, việc tạo môi trường học tập tích cực, khuyến khích sự sáng tạo và tư duy phản biện cũng góp phần quan trọng vào sự phát triển toàn diện của học sinh.

6.1. Vai Trò Của Gia Đình Nhà Trường và Xã Hội

Gia đình cần tạo điều kiện cho học sinh tham gia các hoạt động xã hội, khuyến khích các em thể hiện ý kiến và quan điểm cá nhân. Nhà trường cần xây dựng chương trình giáo dục phù hợp, tạo cơ hội cho học sinh thực hành các kỹ năng xã hội. Xã hội cần tạo môi trường an toàn, lành mạnh để học sinh phát triển toàn diện.

6.2. Các Hoạt Động Ngoại Khóa và Dự Án Cộng Đồng

Các hoạt động ngoại khóa như câu lạc bộ, đội nhóm, các cuộc thi văn nghệ, thể thao giúp học sinh rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm, giao tiếp và giải quyết vấn đề. Các dự án cộng đồng giúp học sinh hiểu rõ hơn về các vấn đề xã hội và phát triển tinh thần trách nhiệm.

Tổng quan nghiên cứu

Trí tuệ xã hội (TTXH) là một lĩnh vực nghiên cứu tâm lý học ngày càng được quan tâm, đặc biệt trong bối cảnh xã hội hiện đại đòi hỏi con người không chỉ có trí thông minh nhận thức mà còn phải có khả năng tương tác xã hội hiệu quả. Tại Việt Nam, nghiên cứu về TTXH của học sinh trung học phổ thông (THPT) còn khá hạn chế, đặc biệt là ở các vùng nông nghiệp như tỉnh Bình Thuận. Nghiên cứu này khảo sát mức độ TTXH của 550 học sinh lớp 10, 11, 12 tại hai trường THPT Quang Trung và Tánh Linh, nhằm đánh giá thực trạng và các yếu tố ảnh hưởng đến TTXH của học sinh trong giai đoạn phát triển tâm lý quan trọng này.

Mục tiêu nghiên cứu là xác định mức độ biểu hiện của năm thành phần cấu trúc TTXH gồm: hiểu biết xã hội, tri giác xã hội, trí nhớ xã hội, sáng tạo xã hội và kiến thức xã hội; đồng thời phân tích sự khác biệt theo giới tính, khối lớp, kết quả học tập và mức độ tham gia công tác xã hội. Nghiên cứu được thực hiện trong năm học 2018-2019 tại hai huyện miền núi Đức Linh và Tánh Linh, tỉnh Bình Thuận – những địa bàn có đặc điểm kinh tế xã hội nông nghiệp và truyền thống hiếu học.

Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc phát triển chương trình giáo dục phổ thông mới, nhấn mạnh năng lực giao tiếp, hợp tác và giải quyết vấn đề. Việc hiểu rõ thực trạng TTXH của học sinh THPT tại Bình Thuận sẽ góp phần đề xuất các biện pháp giáo dục phù hợp, giúp các em phát triển toàn diện, nâng cao khả năng hòa nhập xã hội và thành công trong tương lai.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên mô hình TTXH 5 thành phần của Weis, Süß và cộng sự (2005), bao gồm:

• Hiểu biết xã hội: Khả năng nhận biết, giải thích các kích thích xã hội, suy nghĩ, cảm xúc và động cơ của người khác trong bối cảnh tương tác.
• Tri giác xã hội: Khả năng tiếp nhận nhanh chóng các thông tin xã hội như biểu cảm khuôn mặt, cử chỉ phi ngôn ngữ trong các tình huống phức tạp.
• Trí nhớ xã hội: Khả năng lưu trữ và nhớ lại thông tin xã hội như tên, khuôn mặt, các sự kiện liên quan đến con người.
• Sáng tạo xã hội: Khả năng đưa ra nhiều giải pháp, cách ứng xử đa dạng trong các tình huống xã hội.
• Kiến thức xã hội: Hiểu biết về các quy tắc, phong tục, văn hóa và các giá trị xã hội trong môi trường sống.

Ngoài ra, nghiên cứu còn tham khảo các lý thuyết về phát triển tâm lý học sinh THPT, đặc biệt là các đặc điểm nhận thức, xúc cảm và hoạt động chủ đạo của lứa tuổi này, nhằm làm rõ mối liên hệ giữa sự phát triển tâm lý và TTXH.

Phương pháp nghiên cứu

• Nguồn dữ liệu: Dữ liệu được thu thập từ 550 học sinh THPT tại hai trường Quang Trung và Tánh Linh, tỉnh Bình Thuận, năm học 2018-2019. Mẫu được chọn ngẫu nhiên, đảm bảo tính đại diện cho học sinh các khối lớp 10, 11, 12.
• Công cụ nghiên cứu: Phiếu khảo sát gồm 78 câu hỏi được thiết kế dựa trên mô hình TTXH 5 thành phần, bao gồm các câu hỏi tự đánh giá, tình huống, hình ảnh và video minh họa. Hệ số tin cậy Cronbach đạt 0.766, đảm bảo độ tin cậy của thang đo.
• Phương pháp phân tích: Sử dụng phần mềm SPSS để xử lý số liệu, phân tích thống kê mô tả, so sánh trung bình, kiểm định sự khác biệt giữa các nhóm theo giới tính, khối lớp, kết quả học tập và mức độ tham gia công tác xã hội.
• Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu được tiến hành trong năm học 2018-2019, bắt đầu từ khảo sát thử với 30 học sinh, hoàn thiện công cụ, thu thập dữ liệu chính thức và phân tích kết quả.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Mức độ TTXH trung bình của học sinh THPT tỉnh Bình Thuận: Tổng điểm trung bình TTXH đạt mức trung bình, với điểm trung bình khoảng 3.0 trên thang 5 mức độ. Trong đó, mặt sáng tạo xã hội có mức điểm thấp nhất, trung bình khoảng 2.5, trong khi mặt hiểu biết xã hội và tri giác xã hội đạt điểm cao hơn, lần lượt khoảng 3.2 và 3.1.

2. Sự khác biệt theo giới tính: Học sinh nữ có mức độ TTXH cao hơn học sinh nam với sự khác biệt có ý nghĩa thống kê (p < 0.05). Điểm trung bình TTXH của nữ là 3.1, trong khi nam là 2.8. Đặc biệt, nữ thể hiện tốt hơn ở các mặt hiểu biết xã hội và trí nhớ xã hội.

3. Sự khác biệt theo khối lớp: Mức độ TTXH tăng dần theo khối lớp, học sinh lớp 12 có điểm trung bình TTXH cao hơn lớp 10 và 11, lần lượt là 3.2, 3.0 và 2.8. Điều này phản ánh sự phát triển tâm lý và kinh nghiệm xã hội tích lũy qua thời gian học tập.

4. Ảnh hưởng của kết quả học tập và tham gia công tác xã hội: Học sinh có kết quả học tập khá, giỏi có mức TTXH cao hơn học sinh trung bình và yếu. Ngoài ra, học sinh tham gia công tác xã hội thường xuyên có điểm TTXH cao hơn khoảng 15% so với các bạn ít hoặc không tham gia.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy TTXH của học sinh THPT tỉnh Bình Thuận ở mức trung bình, phù hợp với đặc điểm phát triển tâm lý của lứa tuổi 15-18, khi các em đang trong giai đoạn hoàn thiện các kỹ năng xã hội và nhận thức. Mức độ sáng tạo xã hội thấp hơn có thể do hạn chế về kinh nghiệm thực tiễn và môi trường giao tiếp xã hội còn hạn chế ở vùng nông nghiệp.

Sự khác biệt theo giới tính phù hợp với các nghiên cứu trong và ngoài nước, cho thấy nữ thường có khả năng đồng cảm và nhận thức xã hội tốt hơn nam. Sự tăng trưởng TTXH theo khối lớp phản ánh quá trình tích lũy kinh nghiệm và phát triển nhận thức xã hội qua thời gian học tập và giao tiếp.

Ảnh hưởng tích cực của kết quả học tập và tham gia công tác xã hội khẳng định vai trò của môi trường giáo dục và hoạt động ngoại khóa trong việc phát triển TTXH. Các biểu đồ so sánh điểm trung bình TTXH theo nhóm giới tính, khối lớp và mức độ tham gia công tác xã hội sẽ minh họa rõ nét các khác biệt này.

So với các nghiên cứu trước, kết quả này bổ sung thêm bằng chứng về vai trò của môi trường địa lý và kinh tế xã hội trong phát triển TTXH, khi học sinh ở huyện Đức Linh có mức TTXH cao hơn so với Tánh Linh, tương ứng với sự phát triển kinh tế và dân trí cao hơn.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường các hoạt động giao tiếp xã hội trong nhà trường: Tổ chức các câu lạc bộ, hoạt động nhóm, diễn đàn thảo luận nhằm nâng cao kỹ năng giao tiếp, hợp tác và sáng tạo xã hội cho học sinh. Mục tiêu tăng điểm trung bình sáng tạo xã hội lên ít nhất 10% trong vòng 1 năm học. Chủ thể thực hiện: Ban giám hiệu và giáo viên chủ nhiệm.

2. Phát triển chương trình giáo dục kỹ năng mềm tích hợp TTXH: Xây dựng và triển khai các bài học kỹ năng xã hội, nhận thức cảm xúc, giải quyết xung đột phù hợp với đặc điểm tâm lý học sinh THPT. Thời gian thực hiện: 2 năm. Chủ thể: Sở Giáo dục và Đào tạo phối hợp với các chuyên gia tâm lý.

3. Khuyến khích học sinh tham gia công tác xã hội và hoạt động ngoại khóa: Tạo điều kiện và khuyến khích học sinh tham gia các hoạt động phong trào, tình nguyện để tăng cường trải nghiệm xã hội, từ đó nâng cao TTXH. Mục tiêu tăng tỷ lệ tham gia lên 20% trong năm học tiếp theo. Chủ thể: Nhà trường, Đoàn Thanh niên.

4. Tăng cường sự phối hợp giữa gia đình và nhà trường: Tổ chức các buổi tập huấn, hội thảo cho phụ huynh về vai trò của TTXH và cách hỗ trợ con em phát triển trí tuệ xã hội. Thời gian: 6 tháng đầu năm học. Chủ thể: Ban phụ huynh, giáo viên chủ nhiệm.

5. Xây dựng hệ thống đánh giá và theo dõi TTXH học sinh: Áp dụng các công cụ đo lường TTXH định kỳ để đánh giá sự tiến bộ và điều chỉnh các biện pháp giáo dục phù hợp. Chủ thể: Phòng Giáo dục, nhà trường.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục: Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng chương trình giáo dục kỹ năng xã hội, giúp nâng cao hiệu quả giảng dạy và quản lý học sinh.

2. Chuyên gia tâm lý học và tư vấn học đường: Tài liệu hữu ích để hiểu rõ đặc điểm TTXH của học sinh THPT, từ đó thiết kế các can thiệp tâm lý phù hợp.

3. Phụ huynh học sinh: Giúp nhận thức vai trò của TTXH trong sự phát triển toàn diện của con em, đồng thời hướng dẫn cách phối hợp với nhà trường để hỗ trợ con.

4. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành tâm lý học, giáo dục: Cung cấp dữ liệu thực nghiệm và khung lý thuyết về TTXH trong bối cảnh Việt Nam, đặc biệt ở vùng nông thôn, phục vụ cho các nghiên cứu tiếp theo.

Câu hỏi thường gặp

1. Trí tuệ xã hội là gì và tại sao quan trọng với học sinh THPT?
   Trí tuệ xã hội là khả năng hiểu và quản lý các mối quan hệ xã hội, bao gồm nhận thức, cảm xúc và hành vi trong tương tác với người khác. Với học sinh THPT, TTXH giúp các em phát triển kỹ năng giao tiếp, hợp tác và giải quyết vấn đề, từ đó thành công hơn trong học tập và cuộc sống.

2. Năm thành phần chính của trí tuệ xã hội là gì?
   Bao gồm hiểu biết xã hội, tri giác xã hội, trí nhớ xã hội, sáng tạo xã hội và kiến thức xã hội. Mỗi thành phần đóng vai trò hỗ trợ lẫn nhau để cá nhân có thể ứng xử hiệu quả trong các tình huống xã hội.

3. Yếu tố nào ảnh hưởng nhiều nhất đến sự phát triển TTXH của học sinh?
   Ngoài yếu tố sinh học và di truyền, môi trường giáo dục, sự tham gia hoạt động xã hội và tính tích cực của cá nhân là những yếu tố quyết định sự phát triển TTXH.

4. Làm thế nào để nâng cao trí tuệ xã hội cho học sinh?
   Thông qua các hoạt động giao tiếp xã hội, giáo dục kỹ năng mềm, tham gia công tác xã hội và sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường.

5. Có sự khác biệt về TTXH giữa học sinh nam và nữ không?
   Có, học sinh nữ thường có mức độ TTXH cao hơn học sinh nam, đặc biệt ở các mặt hiểu biết xã hội và trí nhớ xã hội, phù hợp với các nghiên cứu trong và ngoài nước.

Kết luận

• Trí tuệ xã hội của học sinh THPT tỉnh Bình Thuận ở mức trung bình, với sáng tạo xã hội là mặt biểu hiện thấp nhất.
• Có sự khác biệt ý nghĩa về TTXH theo giới tính, khối lớp, kết quả học tập và mức độ tham gia công tác xã hội.
• Môi trường giáo dục và hoạt động xã hội đóng vai trò quan trọng trong phát triển TTXH.
• Nghiên cứu góp phần làm rõ đặc điểm TTXH của học sinh vùng nông nghiệp, làm cơ sở đề xuất các biện pháp giáo dục phù hợp.
• Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao TTXH trong nhà trường và gia đình, hướng tới phát triển toàn diện học sinh.

Next steps: Triển khai các hoạt động giáo dục kỹ năng xã hội, xây dựng chương trình đào tạo tích hợp TTXH, và thiết lập hệ thống đánh giá định kỳ.

Call to action: Các nhà quản lý giáo dục, giáo viên và phụ huynh cần phối hợp chặt chẽ để tạo môi trường thuận lợi cho học sinh phát triển trí tuệ xã hội, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện.