Luận án tiến sĩ về tiến hóa trầm tích Pleistocen muộn và Holocen khu vực thềm lục địa Đông Nam Việt Nam

• LỜI CAM ĐOAN
• MỤC LỤC
• CÁC TỪ VIẾT TẮT
• DANH MỤC HÌNH MINH HỌA
• DANH MỤC BẢNG
• 1. MỞ ĐẦU
• 1.1. ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN VÀ LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU KHU VỰC
• 1.1.1. Đặc điểm tự nhiên khu vực
• 1.1.2. Vị trí địa lý và địa hình
• 1.1.3. Đặc điểm khí tượng và động lực biển
• 1.1.4. Đặc điểm địa chất khu vực
• 1.1.5. Lịch sử nghiên cứu
• 1.1.5.1. Tình hình nghiên cứu ngoài nước
• 1.1.5.2. Tình hình nghiên cứu trong nước
• 1.2. CƠ SỞ LÝ LUẬN TÀI LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 1.2.1. Cơ sở lý luận về cộng sinh tướng và địa tầng phân tập
• 1.2.2. Cơ sở lý luận về cộng sinh tướng
• 1.2.3. Địa tầng phân tập
• 1.2.4. Cơ sở tài liệu
• 1.2.4.1. Tài liệu địa chấn nông phân giải cao
• 1.2.4.2. Tài liệu mẫu thu thập trong khu vực nghiên cứu
• 1.2.5. Phương pháp nghiên cứu
• 1.2.5.1. Phương pháp lấy mẫu và mô tả trầm tích
• 1.2.5.2. Phương pháp phân tích độ hạt
• 1.2.5.3. Tính toán và xử lý các số liệu độ hạt
• 1.2.5.4. Phương pháp phân tích thành phần hạt vụn
• 1.2.5.5. Phương pháp phân tích lát mỏng thạch học
• 1.2.5.6. Phương pháp phân tích nguyên tố bằng huỳnh quang tia X (XRF)
• 1.2.5.7. Phương pháp tính tốc độ tích tụ trầm tích hiện đại
• 1.2.5.8. Phương pháp đo tuổi trầm tích bằng đồng vị 14C
• 1.2.5.9. Phương pháp địa chấn địa tầng
• 1.3. ĐẶC ĐIỂM TRẦM TÍCH PLEISTOCEN MUỘN - HOLOCEN THỀM LỤC ĐỊA ĐÔNG NAM VIỆT NAM
• 1.3.1. Trầm tích Pleistocen muộn phần sớm (Q13a)
• 1.3.2. Trầm tích Pleistocen muộn phần muộn-Holocen (Q13b - Q2)
• 1.3.3. Trầm tích tiền châu thổ-biển nông (Q13b)
• 1.3.4. Trầm tích bãi triều/rừng ngập mặn/vũng vịnh ven bờ (Q13b - Q21)
• 1.3.5. Trầm tích sông-estuary lấp đầy thung lũng cắt xẻ (Q13b - Q21)
• 1.3.6. Trầm tích biển nông-biển mở (Q21-2)
• 1.3.7. Trầm tích Holocen muộn (Q23)
• 1.3.8. Đặc điểm tướng địa chấn-địa tầng
• 1.3.9. Đặc điểm phân bố trầm tích bề mặt đáy biển
• 1.3.10. Phân bố trầm tích bề mặt trên thềm lục địa
• 1.3.11. Đặc điểm địa hóa TOC và Cacbonat trong trầm tích bề mặt
• 1.4. TIẾN HÓA TRẦM TÍCH PLEISTOCEN MUỘN - HOLOCEN THỀM LỤC ĐỊA ĐÔNG NAM VIỆT NAM
• 1.4.1. Các yếu tố chi phối tiến hóa trầm tích thềm lục địa
• 1.4.2. Thay đổi mực nước biển Pleistocen muộn-Holocen
• 1.4.3. Phân chia các miền hệ thống trầm tích
• 1.4.3.1. Miền hệ thống trầm tích biển cao-thoái tuổi Q13a
• 1.4.3.2. Miền hệ thống biển thấp tuổi Q13b
• 1.4.3.3. Miền hệ thống biển tiến và biển tiến-thềm tuổi Q13b-Q21-2
• 1.4.3.4. Miền hệ thống trầm tích biển cao tuổi Q23
• 1.4.4. Hệ thống đường bờ cổ thềm lục địa Đông Nam
• 1.4.5. Quá trình tích tụ trầm tích giai đoạn Holocen muộn-hiện đại
• 1.4.5.1. Tốc độ tích tụ trầm tích giai đoạn Holocen muộn
• 1.4.5.2. Tốc độ tích tụ trầm tích giai đoạn gần đây
• 1.4.5.3. Quy luật tích tụ và xu hướng vận chuyển trầm tích
• 1.5. DANH MỤC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN CỦA TÁC GIẢ
• 1.6. TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về nghiên cứu trầm tích Pleistocen muộn và Holocen

Nghiên cứu về trầm tích Pleistocen muộn và Holocen tại thềm lục địa Đông Nam Việt Nam đã thu hút sự quan tâm của nhiều nhà khoa học. Khu vực này không chỉ có giá trị về mặt địa chất mà còn chứa đựng nhiều thông tin quý giá về lịch sử biến đổi khí hậu và môi trường. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng, sự thay đổi mực nước biển trong giai đoạn này đã ảnh hưởng mạnh mẽ đến sự hình thành và phát triển của các hệ sinh thái biển. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều vấn đề chưa được làm rõ, đặc biệt là về đặc điểm và tiến hóa của các lớp trầm tích trong khu vực này.

1.1. Đặc điểm tự nhiên khu vực thềm lục địa Đông Nam

Khu vực thềm lục địa Đông Nam Việt Nam có đặc điểm địa hình đa dạng, với nhiều hệ thống sông ngòi và bờ biển dài. Đặc điểm khí hậu và động lực biển cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành các lớp trầm tích. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, sự tương tác giữa các yếu tố tự nhiên này đã tạo ra một môi trường thuận lợi cho sự phát triển của các hệ sinh thái biển phong phú.

1.2. Lịch sử nghiên cứu trầm tích tại khu vực

Lịch sử nghiên cứu về trầm tích Pleistocen và Holocen tại thềm lục địa Đông Nam Việt Nam đã bắt đầu từ những năm 1990. Nhiều dự án nghiên cứu đã được thực hiện, tập trung vào việc thu thập dữ liệu địa chấn và mẫu trầm tích. Tuy nhiên, các nghiên cứu này vẫn còn thiếu sót về mặt định lượng và chưa cung cấp cái nhìn tổng thể về tiến hóa trầm tích trong khu vực.

II. Thách thức trong nghiên cứu trầm tích Pleistocen muộn và Holocen

Mặc dù đã có nhiều nghiên cứu, nhưng vẫn tồn tại nhiều thách thức trong việc hiểu rõ về tiến hóa trầm tích trong giai đoạn Pleistocen muộn và Holocen. Một trong những thách thức lớn nhất là thiếu dữ liệu định lượng về tuổi trầm tích và các yếu tố ảnh hưởng đến sự hình thành của chúng. Điều này gây khó khăn trong việc xác định các miền hệ thống trầm tích và mối quan hệ của chúng với sự thay đổi mực nước biển.

2.1. Thiếu dữ liệu định lượng về tuổi trầm tích

Việc xác định tuổi của các lớp trầm tích là rất quan trọng để hiểu rõ về quá trình hình thành và phát triển của chúng. Tuy nhiên, hiện tại, số liệu về tuổi trầm tích tại khu vực thềm lục địa Đông Nam Việt Nam còn hạn chế, dẫn đến việc khó khăn trong việc phân tích và so sánh với các khu vực khác.

2.2. Khó khăn trong việc xác định các miền hệ thống trầm tích

Các miền hệ thống trầm tích cần được xác định rõ ràng để có thể hiểu được sự phân bố và tiến hóa của chúng. Tuy nhiên, do sự phức tạp của các yếu tố địa chất và môi trường, việc xác định các miền này vẫn còn nhiều thách thức.

III. Phương pháp nghiên cứu tiến hóa trầm tích Pleistocen muộn và Holocen

Để nghiên cứu tiến hóa của trầm tích Pleistocen muộn và Holocen, nhiều phương pháp đã được áp dụng. Các phương pháp này bao gồm phân tích địa chấn, lấy mẫu trầm tích và phân tích thành phần hạt. Sự kết hợp giữa các phương pháp này giúp cung cấp cái nhìn tổng thể về quá trình hình thành và phát triển của các lớp trầm tích.

3.1. Phân tích địa chấn nông phân giải cao

Phân tích địa chấn nông phân giải cao là một trong những phương pháp quan trọng trong nghiên cứu trầm tích. Phương pháp này cho phép xác định cấu trúc địa chất và phân bố của các lớp trầm tích một cách chi tiết, từ đó giúp hiểu rõ hơn về quá trình hình thành của chúng.

3.2. Phân tích mẫu trầm tích và xác định tuổi

Việc thu thập và phân tích mẫu trầm tích là rất cần thiết để xác định các đặc điểm hóa học và vật lý của chúng. Đồng thời, việc xác định tuổi trầm tích bằng phương pháp đồng vị cacbon (14C) cũng giúp cung cấp thông tin quan trọng về thời gian hình thành của các lớp trầm tích.

IV. Kết quả nghiên cứu và ứng dụng thực tiễn

Kết quả nghiên cứu về trầm tích Pleistocen muộn và Holocen tại thềm lục địa Đông Nam Việt Nam đã cung cấp nhiều thông tin quý giá. Những phát hiện này không chỉ giúp hiểu rõ hơn về lịch sử địa chất của khu vực mà còn có thể ứng dụng trong việc quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường biển. Các kết quả này cũng có thể được sử dụng để dự đoán các xu hướng biến đổi trong tương lai.

4.1. Những phát hiện quan trọng từ nghiên cứu

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, sự thay đổi mực nước biển trong giai đoạn Pleistocen muộn và Holocen đã ảnh hưởng mạnh mẽ đến sự hình thành và phát triển của các lớp trầm tích. Các lớp trầm tích này không chỉ phản ánh điều kiện môi trường mà còn cung cấp thông tin về sự biến đổi khí hậu trong quá khứ.

4.2. Ứng dụng trong quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường

Các kết quả nghiên cứu có thể được ứng dụng trong việc quản lý tài nguyên biển, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Việc hiểu rõ về tiến hóa trầm tích sẽ giúp các nhà quản lý đưa ra các quyết định hợp lý trong việc khai thác và bảo vệ tài nguyên biển.

V. Kết luận và triển vọng nghiên cứu trong tương lai

Nghiên cứu về tiến hóa trầm tích Pleistocen muộn và Holocen tại thềm lục địa Đông Nam Việt Nam đã mở ra nhiều hướng nghiên cứu mới. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều vấn đề cần được giải quyết để có cái nhìn tổng thể hơn về quá trình hình thành và phát triển của các lớp trầm tích. Các nghiên cứu trong tương lai cần tập trung vào việc thu thập dữ liệu định lượng và áp dụng các công nghệ hiện đại để nâng cao độ chính xác của các kết quả.

5.1. Hướng nghiên cứu tiếp theo

Các nghiên cứu tiếp theo cần tập trung vào việc thu thập thêm dữ liệu về tuổi trầm tích và các yếu tố ảnh hưởng đến sự hình thành của chúng. Việc áp dụng các công nghệ mới trong phân tích địa chấn và mẫu trầm tích cũng sẽ giúp nâng cao độ chính xác của các kết quả nghiên cứu.

5.2. Tầm quan trọng của nghiên cứu trong bối cảnh biến đổi khí hậu

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu hiện nay, việc nghiên cứu tiến hóa trầm tích không chỉ có ý nghĩa về mặt khoa học mà còn có tầm quan trọng lớn trong việc dự đoán các xu hướng biến đổi trong tương lai. Những hiểu biết từ nghiên cứu này sẽ giúp các nhà khoa học và nhà quản lý đưa ra các giải pháp hiệu quả trong việc ứng phó với biến đổi khí hậu.