I. Tự do kinh tế ASEAN Tổng quan tác động tăng trưởng 2024
Tăng trưởng kinh tế là mục tiêu trọng tâm trong chính sách của mọi quốc gia, dù là chính sách tiền tệ hay tài khóa. Các nhà hoạch định chính sách ở các nền kinh tế ASEAN đã chuyển sự chú ý sang các chính sách thúc đẩy tự do kinh tế như là sự chuẩn bị cho hội nhập sâu rộng hơn vào năm 2020. Các nước ASEAN đang trong quá trình đạt được một thị trường tài chính hội nhập. Thị trường hội nhập được định nghĩa là khu vực mà hàng hóa, dịch vụ, đầu tư, lao động có kỹ năng và vốn có thể tự do di chuyển giữa các nước ASEAN (Ngân hàng Phát triển Châu Á, 2013). Mục đích chính của một thị trường hội nhập toàn diện là thúc đẩy phát triển kinh tế và giảm nghèo đói và chênh lệch kinh tế-xã hội ở ASEAN (Guerrero, 2010). Điều này là do sự gia tăng dòng vốn, các hoạt động thương mại và lao động có kỹ năng là động lực chính của tăng trưởng kinh tế. Tự do kinh tế thúc đẩy dòng vốn từ các hoạt động thương mại và đầu tư trong nền kinh tế bằng cách loại bỏ các rào cản tài chính và thuế xuất nhập khẩu (Wu, 2011).
1.1. Định nghĩa và các yếu tố cấu thành tự do kinh tế
Theo Gwartney và Lawson (2003), tự do kinh tế đề cập đến sự lựa chọn và tự do của mọi người trong việc quyết định cuộc sống của họ và quyền bảo vệ tài sản của họ. Trên cơ sở đó, mọi người có thể tự do quyết định cách sử dụng thời gian, tài sản và tài năng của họ. Đây là lý do tại sao Nikolaev và Bennett (2016) cho rằng mọi người có xu hướng đạt được nhiều hơn khi họ có nhiều tự do hơn để quyết định cuộc sống của mình. Gwartney và Lawson cho rằng các thể chế và chính sách của chính phủ có liên quan chặt chẽ đến tự do kinh tế vì chúng trực tiếp cung cấp sự bảo vệ cho tài sản và quyền của mọi người và cho phép mọi người làm những điều đúng đắn.
1.2. Vai trò của hội nhập kinh tế ASEAN đến tự do kinh tế
Guerrero (2010) chỉ ra rằng dòng vốn mạnh hơn, các hoạt động thương mại và sự dịch chuyển lao động có kỹ năng là rất quan trọng cho sự phát triển kinh tế ASEAN trong thị trường hội nhập. Đặc biệt, theo Miller và cộng sự (2018), tự do tài chính cao hơn có liên quan đến dòng vốn lớn hơn bằng cách loại bỏ các rào cản tài chính. Tự do thương mại loại bỏ một số thuế quan và phi thuế quan, dẫn đến các hoạt động xuất nhập khẩu cao hơn. Tự do lao động khuyến khích sự dịch chuyển lao động có kỹ năng cao giữa các nước ASEAN. Hussain và Haque (2016) cũng sử dụng các chỉ số về tự do tài chính, tự do thương mại và tự do lao động để đại diện cho tự do kinh tế.
II. Thách thức hội nhập kinh tế Rủi ro tự do kinh tế ASEAN
Mặc dù nhiều nghiên cứu chỉ ra tác động tích cực của tự do kinh tế cao hơn, nhưng một số nghiên cứu thực nghiệm gần đây cho thấy mặt tiêu cực của tự do kinh tế. Thị trường hội nhập có liên quan đến mức độ tự do kinh tế và tự do hóa tài chính cao hơn, điều này có thể gây bất lợi cho tăng trưởng kinh tế. Điều này là do việc loại bỏ chủ nghĩa bảo hộ tài chính trong một thị trường hội nhập có thể khiến các nước có thu nhập thấp và trung bình thấp tiếp xúc với sự biến động và các cú sốc kinh tế cao hơn (Almekinders và cộng sự. Hatfield và Kosec (2013) lập luận rằng mức độ cạnh tranh cao hơn từ các doanh nghiệp nước ngoài có thể đe dọa thị trường sản xuất và tài chính trong nước, dẫn đến tăng trưởng kinh tế thấp hơn ở các nước đang phát triển.
2.1. Tác động tiêu cực của cạnh tranh tăng cao từ tự do kinh tế
Sturm và De Haan (2001) lập luận rằng tự do kinh tế gia tăng sẽ làm tăng cạnh tranh trong nước, điều này có thể làm giảm hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Họ cho rằng các doanh nghiệp trong nước có hiệu quả hoạt động kém, tiêu chuẩn quốc tế cũng như công nghệ có nhiều khả năng bị bỏ lại phía sau trong thị trường của họ. Ryan và cộng sự. (2011) chỉ ra rằng tự do kinh tế dẫn đến sự kết nối cao hơn giữa các nền kinh tế. Điều này có nghĩa là rủi ro hệ thống có thể lan ra khỏi thế giới và đóng băng hệ thống tài chính quốc tế trong một khoảng thời gian ngắn, do đó làm giảm tăng trưởng kinh tế.
2.2. Vai trò của chính phủ trong kiểm soát rủi ro từ tự do kinh tế
Điều đáng nhấn mạnh là vai trò của chính phủ trong việc lãnh đạo và kiểm soát nền kinh tế là rất quan trọng. Sự can thiệp ít hơn của chính phủ có thể làm tăng tính dễ bị tổn thương của nền kinh tế đối với các cú sốc kinh tế và rủi ro hệ thống (Compton và cộng sự. Để đại diện cho tự do kinh tế, nghiên cứu này sử dụng các chỉ số về tự do tài chính, tự do thương mại và tự do lao động. Chúng nắm bắt các đặc điểm của các chính sách tự do kinh tế, nhằm mục đích tạo ra một khu vực nơi hàng hóa, dịch vụ, đầu tư, lao động có kỹ năng và vốn có thể tự do di chuyển giữa các nước ASEAN.
III. Phân tích tác động Phương pháp nghiên cứu tăng trưởng ASEAN
Nghiên cứu này sử dụng mô hình tác động cố định để báo cáo những phát hiện thú vị về mối quan hệ giữa tự do kinh tế và tăng trưởng kinh tế. Đầu tiên, nghiên cứu này tìm thấy mối quan hệ tích cực và có ý nghĩa thống kê giữa tự do kinh tế và tăng trưởng kinh tế. Điều này có nghĩa là các nước ASEAN có mức độ tự do kinh tế cao hơn có tăng trưởng kinh tế cao hơn. Thứ hai, nghiên cứu này nhận thấy rằng tự do thương mại cao hơn dường như thúc đẩy tăng trưởng kinh tế ở các nước ASEAN. Cuối cùng, nghiên cứu này báo cáo bằng chứng mạnh mẽ rằng nhiều tự do thương mại hơn ức chế tăng trưởng kinh tế. Tự do tài chính, tuy nhiên, có ảnh hưởng không đáng kể đến tăng trưởng kinh tế.
3.1. Mô hình tác động cố định Fixed Effects Model và dữ liệu sử dụng
Nghiên cứu này sử dụng dữ liệu của các nước ASEAN trong giai đoạn 2000-2017. Phương pháp chính được sử dụng là mô hình tác động cố định. Mô hình này giúp kiểm soát các yếu tố không quan sát được, cố định theo thời gian ở từng quốc gia, có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế. Đây là một phương pháp phổ biến trong các nghiên cứu kinh tế lượng để đánh giá tác động của các chính sách hoặc yếu tố khác nhau.
3.2. Các biến kiểm soát ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế ASEAN
Ngoài các biến độc lập chính (tự do tài chính, tự do thương mại và tự do lao động), nghiên cứu này cũng xem xét một số biến kiểm soát có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế, cụ thể là đầu tư trực tiếp nước ngoài, tín dụng cho khu vực tư nhân, thất nghiệp, lạm phát và xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ. Các biến này được đưa vào mô hình để kiểm soát các yếu tố gây nhiễu có thể ảnh hưởng đến kết quả.
IV. Kết quả nghiên cứu Tác động tự do kinh tế lên tăng trưởng ASEAN
Các kết quả của nghiên cứu này cho thấy các nhà hoạch định chính sách ở ASEAN nên tiếp tục thúc đẩy tự do kinh tế và tự do lao động để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Hơn nữa, họ nên nâng cao sức cạnh tranh và hiệu quả của các doanh nghiệp trong nước để giảm tác động bất lợi của tự do thương mại đối với tăng trưởng kinh tế. Các phát hiện có giá trị khi các nước ASEAN đang trong giai đoạn tự do hóa nền kinh tế của họ để tạo ra một thị trường hội nhập vào năm 2020.
4.1. Ảnh hưởng của tự do lao động đến tăng trưởng kinh tế
Nghiên cứu nhấn mạnh vai trò quan trọng của tự do lao động trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế ở ASEAN. Việc tạo điều kiện thuận lợi cho sự di chuyển của lao động có kỹ năng cao giữa các quốc gia thành viên có thể giúp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và tăng năng suất. Điều này phù hợp với mục tiêu của hội nhập kinh tế ASEAN là tạo ra một thị trường lao động khu vực cạnh tranh và linh hoạt.
4.2. Tác động không rõ ràng của tự do thương mại đến tăng trưởng kinh tế
Kết quả nghiên cứu cho thấy tác động của tự do thương mại đối với tăng trưởng kinh tế ở ASEAN không phải lúc nào cũng rõ ràng. Mặc dù tự do thương mại có thể mang lại lợi ích như tăng cường xuất khẩu và thu hút đầu tư nước ngoài, nhưng nó cũng có thể gây ra những thách thức cho các doanh nghiệp trong nước, đặc biệt là những doanh nghiệp có khả năng cạnh tranh hạn chế. Do đó, các nhà hoạch định chính sách cần cân nhắc kỹ lưỡng các tác động của tự do thương mại và thực hiện các biện pháp hỗ trợ phù hợp để giúp các doanh nghiệp trong nước thích ứng với môi trường cạnh tranh mới.
4.3. Vai trò hạn chế của tự do tài chính
Nghiên cứu cho thấy rằng tự do tài chính không có tác động đáng kể đến tăng trưởng kinh tế ở ASEAN trong giai đoạn nghiên cứu. Điều này có thể là do các yếu tố khác, chẳng hạn như chất lượng thể chế và hiệu quả quản lý tài chính, đóng vai trò quan trọng hơn trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là tự do tài chính không quan trọng. Nó vẫn có thể đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút đầu tư nước ngoài và thúc đẩy sự phát triển của thị trường tài chính khu vực.
V. Ứng dụng thực tiễn Đề xuất chính sách tăng trưởng bền vững ASEAN
Để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững ở ASEAN, các nhà hoạch định chính sách cần tập trung vào việc tạo ra một môi trường kinh doanh thuận lợi, khuyến khích đổi mới và tăng cường khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp trong nước. Đồng thời, cần chú trọng đến việc cải thiện chất lượng nguồn nhân lực, phát triển cơ sở hạ tầng và bảo vệ môi trường.
5.1. Nâng cao năng lực cạnh tranh doanh nghiệp nội địa
Chính phủ các nước ASEAN cần hỗ trợ các doanh nghiệp trong nước nâng cao năng lực cạnh tranh thông qua các chương trình đào tạo, hỗ trợ công nghệ và tiếp cận tài chính. Đồng thời, cần tạo ra một sân chơi bình đẳng cho các doanh nghiệp, loại bỏ các rào cản thương mại và đầu tư không cần thiết.
5.2. Đầu tư vào nguồn nhân lực chất lượng cao cho ASEAN
Việc đầu tư vào giáo dục và đào tạo là rất quan trọng để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của ASEAN. Các chính phủ cần tập trung vào việc cải thiện chất lượng giáo dục ở tất cả các cấp, đồng thời khuyến khích hợp tác giữa các trường đại học và doanh nghiệp để đảm bảo rằng sinh viên tốt nghiệp có các kỹ năng cần thiết để đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động.
5.3. Phát triển cơ sở hạ tầng bền vững và hiệu quả
Việc phát triển cơ sở hạ tầng giao thông, năng lượng và viễn thông là rất quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và kết nối các nước ASEAN. Các chính phủ cần đầu tư vào các dự án cơ sở hạ tầng bền vững và hiệu quả, đồng thời khuyến khích sự tham gia của khu vực tư nhân.
VI. Tương lai nghiên cứu Hướng đi mới cho tự do kinh tế ASEAN
Các nghiên cứu trong tương lai có thể tập trung vào việc đánh giá tác động của các chính sách tự do kinh tế cụ thể đối với các ngành khác nhau trong nền kinh tế ASEAN. Đồng thời, cần nghiên cứu sâu hơn về mối quan hệ giữa tự do kinh tế và các yếu tố khác như bất bình đẳng thu nhập, ô nhiễm môi trường và phát triển bền vững.
6.1. Nghiên cứu tác động đến các ngành cụ thể
Cần có nhiều nghiên cứu hơn để đánh giá tác động của các chính sách tự do kinh tế đối với các ngành cụ thể trong nền kinh tế ASEAN, chẳng hạn như ngành sản xuất, dịch vụ và nông nghiệp. Điều này sẽ giúp các nhà hoạch định chính sách hiểu rõ hơn về các lợi ích và thách thức của tự do kinh tế và đưa ra các quyết định sáng suốt hơn.
6.2. Mối quan hệ giữa tự do kinh tế và các yếu tố phát triển
Cần có nhiều nghiên cứu hơn để khám phá mối quan hệ giữa tự do kinh tế và các yếu tố phát triển khác như bất bình đẳng thu nhập, ô nhiễm môi trường và phát triển bền vững. Điều này sẽ giúp các nhà hoạch định chính sách hiểu rõ hơn về tác động toàn diện của tự do kinh tế và đưa ra các chính sách thúc đẩy phát triển bền vững.
