Nghiên cứu tình trạng suy dinh dưỡng và nồng độ leptin huyết thanh ở bệnh nhân bệnh thận mạn tính

• Tác giả: Võ Thanh Hùng
• Người hướng dẫn: PGS. Hoàng Bùi Bảo
• Trường học: Đại học Huế
• Chuyên ngành: Nội khoa
• Đề tài: Nghiên cứu tình trạng suy dinh dưỡng và nồng độ leptin huyết thanh ở bệnh nhân bệnh thận mạn đang lọc máu chu kỳ và lọc màng bụng liên tục ngoại trú
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Huế

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• BẢNG CHỮ VIẾT TẮT
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. TỔNG QUAN VỀ BỆNH THẬN MẠN
• 1.2. Dịch tễ học
• 1.3. Phân độ giai đoạn bệnh thận mạn
• 1.4. Các yếu tố nguy cơ gây bệnh thận mạn
• 1.5. Chẩn đoán bệnh thận mạn
• 1.6. Các biến chứng của bệnh thận mạn giai đoạn cuối
• 1.7. Điều trị bệnh thận mạn giai đoạn cuối
• 1.8. Suy dinh dưỡng ở bệnh nhân bệnh thận mạn đang lọc máu chu kỳ và lọc màng bụng liên tục ngoại trú
• 1.9. Tình trạng dinh dưỡng bệnh nhân bệnh thận mạn trên thế giới và Việt Nam
• 1.10. Định nghĩa suy dinh dưỡng
• 1.11. Các nguyên nhân gây suy dinh dưỡng ở bệnh nhân bệnh thận mạn đang lọc máu chu kỳ và lọc màng bụng liên tục ngoại trú
• 1.12. Ảnh hưởng của dinh dưỡng trên bệnh nhân bệnh thận mạn đang lọc máu chu kỳ và lọc màng bụng liên tục ngoại trú
• 1.13. Các phương pháp đánh giá tình trạng dinh dưỡng
• 1.14. Nguồn gốc và cấu trúc leptin
• 1.15. Chức năng của leptin
• 1.16. Tác dụng leptin đối với thận
• 1.17. Leptin huyết thanh ở bệnh nhân bệnh thận mạn giai đoạn cuối
• 1.18. Các nghiên cứu leptin huyết thanh trên bệnh nhân bệnh thận mạn
• 1.18.1. Các nghiên cứu trong và ngoài nước
• 1.18.2. Các nghiên cứu ngoài nước
• 1.18.3. Các nghiên cứu trong nước
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Tiêu chuẩn chọn bệnh
• 2.3. Tiêu chuẩn loại khỏi nghiên cứu
• 2.4. Phương pháp nghiên cứu
• 2.4.1. Thiết kế nghiên cứu
• 2.4.2. Các bước tiến hành
• 2.4.3. Các biến số trong nghiên cứu
• 2.4.4. Quy trình thực hiện các biến số nghiên cứu
• 2.4.5. Các tiêu chuẩn chẩn đoán, phân loại, đánh giá sử dụng trong nghiên cứu
• 2.4.6. Phương pháp xử lý số liệu
• 2.4.7. Đạo đức trong nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu
• 3.2. Tình trạng dinh dưỡng của đối tượng nghiên cứu
• 3.2.1. Tình trạng dinh dưỡng theo BMI, SGA_3, albumin và prealbumin
• 3.2.2. Tỷ lệ thoái biến protein bình thường (nPCR, g/kg/ngày)
• 3.3. Leptin huyết thanh (ng/mL) của đối tượng nghiên cứu
• 3.4. So sánh nồng độ các protein với các phương pháp đánh giá dinh dưỡng của đối tượng nghiên cứu
• 3.4.1. Protein HT, albumin HT, CRPhs và prealbumin HT theo từng nhóm BMI (kg/m2)
• 3.4.2. Albumin HT, prealbumin HT, leptin HT và CRPhs theo từng nhóm SGA_3
• 3.4.3. Protein HT, prealbumin HT và creatinin HT theo từng nhóm albumin HT
• 3.5. Kết quả cận lâm sàng theo từng nhóm nPCR (g/kg/ngày)
• 3.6. Kết quả lâm sàng và cận lâm sàng theo từng nhóm leptin HT
• 3.7. Mối tương quan hồi quy hai đối tượng nghiên cứu
• 3.7.1. Mối tương quan hồi quy đơn biến
• 3.7.2. Mối tương quan hồi quy đa biến
• 3.8. Tỷ lệ sống còn và nguy cơ tử vong ghi nhận sau 12 tháng
• 3.8.1. Tỷ lệ tử vong ghi nhận sau 12 tháng
• 3.8.2. Tỷ lệ sống còn và nguy cơ tử vong theo BMI sau 12 tháng
• 3.8.3. Tỷ lệ sống còn và nguy cơ tử vong theo albumin HT trong 12 tháng
• 3.8.4. Tỷ lệ sống còn và nguy cơ tử vong theo nPCR trong 12 tháng
• 3.8.5. Tỷ lệ sống còn và nguy cơ tử vong theo leptin HT trong 12 tháng
• 3.8.6. Phân tích hồi quy đa biến gồm nPCR, prealbumin HT, albumin HT và protein HT liên quan đến tình trạng tử vong trong 12 tháng
• MỘT SỐ HẠN CHẾ CỦA NGHIÊN CỨU
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC LIÊN QUAN ĐÃ CÔNG BỐ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC
• DANH MỤC CÁC BẢNG
• DANH MỤC CÁC BIỂU, ĐỒ HÌNH, SƠ ĐỒ

I. Tổng quan về suy dinh dưỡng và nồng độ leptin ở bệnh nhân thận mạn

Suy dinh dưỡng là một vấn đề nghiêm trọng ở bệnh nhân bệnh thận mạn, đặc biệt là những người đang lọc máu. Nghiên cứu cho thấy rằng tình trạng dinh dưỡng kém có thể làm tăng nguy cơ tử vong và làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh lý thận. Nồng độ leptin, một hormon quan trọng trong việc điều hòa năng lượng và chuyển hóa, có thể bị ảnh hưởng bởi tình trạng dinh dưỡng. Việc hiểu rõ mối liên hệ giữa suy dinh dưỡng và nồng độ leptin là cần thiết để cải thiện chất lượng sống cho bệnh nhân.

1.1. Định nghĩa suy dinh dưỡng ở bệnh nhân thận mạn

Suy dinh dưỡng được định nghĩa là tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng dẫn đến giảm chức năng cơ thể. Ở bệnh nhân thận mạn, suy dinh dưỡng có thể do nhiều nguyên nhân như chế độ ăn uống không đủ, mất protein qua lọc máu, và tình trạng viêm mãn tính. Việc đánh giá tình trạng dinh dưỡng thường dựa vào các chỉ số như BMI, albumin huyết thanh và nồng độ leptin.

1.2. Vai trò của leptin trong cơ thể và bệnh thận

Leptin là một hormon được sản xuất chủ yếu bởi mô mỡ, có vai trò quan trọng trong việc điều hòa cảm giác đói và tiêu hao năng lượng. Nghiên cứu cho thấy nồng độ leptin có thể tăng cao ở bệnh nhân thận mạn, điều này có thể liên quan đến tình trạng viêm và kháng insulin. Sự thay đổi nồng độ leptin có thể ảnh hưởng đến chức năng thận và tình trạng dinh dưỡng của bệnh nhân.

II. Vấn đề suy dinh dưỡng ở bệnh nhân thận mạn đang lọc máu

Bệnh nhân thận mạn đang lọc máu thường gặp phải tình trạng suy dinh dưỡng do nhiều yếu tố như chế độ ăn uống hạn chế, mất protein qua quá trình lọc máu và tình trạng viêm mãn tính. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể mà còn làm tăng nguy cơ tử vong. Việc nhận diện và điều trị kịp thời tình trạng suy dinh dưỡng là rất quan trọng.

2.1. Nguyên nhân gây suy dinh dưỡng ở bệnh nhân lọc máu

Nguyên nhân chính gây suy dinh dưỡng ở bệnh nhân lọc máu bao gồm chế độ ăn uống không đủ dinh dưỡng, mất protein qua lọc máu, và tình trạng viêm mãn tính. Các yếu tố này có thể dẫn đến giảm nồng độ albumin huyết thanh và tăng nguy cơ tử vong.

2.2. Tác động của suy dinh dưỡng đến sức khỏe bệnh nhân

Suy dinh dưỡng có thể làm giảm khả năng miễn dịch, tăng nguy cơ nhiễm trùng và làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh thận. Nghiên cứu cho thấy rằng bệnh nhân thận mạn có tình trạng dinh dưỡng kém thường có tỷ lệ tử vong cao hơn so với những người có tình trạng dinh dưỡng tốt.

III. Phương pháp đánh giá tình trạng dinh dưỡng ở bệnh nhân thận mạn

Đánh giá tình trạng dinh dưỡng ở bệnh nhân thận mạn là rất quan trọng để xác định mức độ suy dinh dưỡng và đưa ra các biện pháp can thiệp kịp thời. Các phương pháp đánh giá bao gồm chỉ số khối cơ thể (BMI), nồng độ albumin huyết thanh, và nồng độ leptin huyết thanh.

3.1. Các chỉ số lâm sàng trong đánh giá dinh dưỡng

Các chỉ số lâm sàng như BMI, albumin huyết thanh và prealbumin huyết thanh thường được sử dụng để đánh giá tình trạng dinh dưỡng. Những chỉ số này giúp xác định mức độ suy dinh dưỡng và đưa ra các biện pháp can thiệp phù hợp.

3.2. Đánh giá nồng độ leptin huyết thanh

Nồng độ leptin huyết thanh có thể phản ánh tình trạng dinh dưỡng và mức độ viêm ở bệnh nhân thận mạn. Nghiên cứu cho thấy rằng nồng độ leptin cao có thể liên quan đến tình trạng suy dinh dưỡng và tăng nguy cơ tử vong.

IV. Kết quả nghiên cứu về suy dinh dưỡng và leptin ở bệnh nhân thận mạn

Nghiên cứu cho thấy rằng có mối liên hệ chặt chẽ giữa tình trạng suy dinh dưỡng và nồng độ leptin huyết thanh ở bệnh nhân thận mạn. Những bệnh nhân có nồng độ leptin cao thường có tình trạng dinh dưỡng kém và tỷ lệ tử vong cao hơn. Việc theo dõi nồng độ leptin có thể giúp cải thiện quản lý dinh dưỡng cho bệnh nhân.

4.1. Mối liên hệ giữa nồng độ leptin và tình trạng dinh dưỡng

Nghiên cứu cho thấy rằng nồng độ leptin huyết thanh có thể tăng cao ở bệnh nhân suy dinh dưỡng. Điều này có thể do tình trạng viêm và kháng insulin, làm giảm khả năng sử dụng leptin của cơ thể.

4.2. Tác động của nồng độ leptin đến tỷ lệ tử vong

Nồng độ leptin cao có thể là yếu tố dự đoán nguy cơ tử vong ở bệnh nhân thận mạn. Nghiên cứu cho thấy rằng bệnh nhân có nồng độ leptin cao thường có tỷ lệ tử vong cao hơn trong vòng 12 tháng.

V. Kết luận và hướng đi tương lai trong nghiên cứu

Nghiên cứu về suy dinh dưỡng và nồng độ leptin ở bệnh nhân thận mạn đang lọc máu là rất cần thiết để cải thiện chất lượng sống cho bệnh nhân. Cần có thêm nhiều nghiên cứu để xác định rõ hơn mối liên hệ giữa các yếu tố này và tìm ra các biện pháp can thiệp hiệu quả.

5.1. Tầm quan trọng của việc cải thiện dinh dưỡng

Cải thiện tình trạng dinh dưỡng có thể giúp giảm nguy cơ tử vong và cải thiện chất lượng sống cho bệnh nhân thận mạn. Việc áp dụng các biện pháp dinh dưỡng hợp lý là rất cần thiết.

5.2. Hướng nghiên cứu trong tương lai

Cần tiếp tục nghiên cứu để hiểu rõ hơn về mối liên hệ giữa nồng độ leptin và tình trạng dinh dưỡng ở bệnh nhân thận mạn. Các nghiên cứu này có thể giúp phát triển các phương pháp điều trị hiệu quả hơn cho bệnh nhân.