Luận văn thạc sĩ về sự phát sinh và thiên địch của sâu hại lúa trong hệ thống thâm canh SRI tại huyện Ứng Hòa, Hà Nội

• Tác giả: Nguyễn Thị Tình
• Người hướng dẫn: Gs. Nguyễn Văn Tuất
• Trường học: Học viện Nông nghiệp Việt Nam
• Chuyên ngành: Bảo vệ thực vật
• Đề tài: Sự phát sinh gây hại của một số sâu hại chính trên lúa và thiên địch của chúng trong hệ thống thâm canh lúa cải tiến (SRI) tại Ứng Hòa – Hà Nội
• Loại tài liệu: Luận văn
• Năm xuất bản: 2016
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. MỤC LỤC
• 1.1. Danh mục chữ viết tắt
• 1.2. Danh mục bảng
• 1.3. Danh mục đồ thị
• 1.4. Trích yếu luận văn
• 1.5. Tính cấp thiết của đề tài
• 1.6. Cơ sở khoa học của đề tài
• 1.7. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.8. Phạm vi nghiên cứu
• 1.9. Ý nghĩa khoa học của đề tài
• 1.10. Tổng quan tài liệu
• 1.11. Vật liệu và phương pháp nghiên cứu
• 1.11.1. Địa điểm nghiên cứu
• 1.11.2. Thời gian nghiên cứu
• 1.11.3. Đối tượng và vật liệu nghiên cứu
• 1.11.4. Nội dung nghiên cứu
• 1.11.5. Phương pháp nghiên cứu
• 1.11.6. Phương pháp thí nghiệm thâm canh lúa cải tiến
• 1.11.7. Thời gian điều tra
• 1.11.8. Yếu tố điều tra chính
• 1.11.9. Khu vực điều tra
• 1.11.10. Điểm điều tra
• 1.11.11. Phương pháp điều tra
• 1.11.12. Phương pháp đánh giá hiệu quả kinh tế
• 1.11.13. Các chỉ tiêu theo dõi
• 1.11.14. Phương pháp giám định sâu hại và thiên địch
• 1.12. Xử lý số liệu
• 1.13. Kết quả và thảo luận
• 1.13.1. Tình hình sản xuất lúa vụ mùa năm 2015, vụ xuân năm 2016 và kết quả ứng dụng hệ thống thâm canh lúa cải tiến (SRI) tại Hà Nội
• 1.13.2. Thành phần và mức độ phổ biến của sâu hại lúa vụ mùa năm 2015 và vụ xuân năm 2016 tại Ứng Hòa, Hà Nội
• 1.13.3. Thành phần thiên địch của sâu hại lúa vụ mùa năm 2015 và vụ xuân năm 2016 tại Ứng Hòa, Hà Nội
• 1.13.4. Thời gian phát sinh các lứa sâu cuốn lá nhỏ tại Ứng Hòa, Hà Nội
• 1.13.5. Thời gian phát sinh các lứa sâu cuốn lá nhỏ vụ mùa năm 2015 tại Ứng Hoà, Hà Nội
• 1.13.6. Thời gian phát sinh các lứa sâu cuốn lá nhỏ vụ xuân năm 2016 tại Ứng Hoà, Hà Nội
• 1.13.7. Diễn biến mật độ sâu cuốn lá nhỏ trên ruộng SRI và trên ruộng nông dân sản xuất đại trà tại Ứng Hòa, Hà Nội
• 1.13.8. Thời gian phát sinh các lứa sâu đục thân hai chấm tại Ứng Hòa, Hà Nội
• 1.13.9. Thời gian phát sinh các lứa sâu đục thân hai chấm vụ mùa năm 2015 tại Ứng Hoà, Hà Nội
• 1.13.10. Thời gian phát sinh các lứa sâu đục thân hai chấm vụ xuân năm 2016 tại Ứng Hoà, Hà Nội
• 1.13.11. Diễn biến mật độ sâu đục thân hai chấm trên ruộng SRI và ruộng nông dân sản xuất đại trà tại Ứng Hòa, Hà Nội
• 1.13.12. Diễn biến mật độ sâu đục thân hai chấm trên ruộng nông dân và ruộng SRI vụ mùa năm 2015 tại Ứng Hoà, Hà Nội
• 1.13.13. Diễn biến mật độ sâu đục thân trên ruộng nông dân sản xuất đại trà và ruộng SRI vụ xuân năm 2016 tại Ứng Hoà, Hà Nội
• 1.13.14. Thời gian phát sinh các lứa rầy tại Ứng Hòa, Hà Nội
• 1.13.15. Thời gian phát sinh các lứa rầy hại lúa vụ mùa năm 2015 tại Ứng Hoà, Hà Nội
• 1.13.16. Thời gian phát sinh các lứa rầy trên lúa vụ xuân năm 2016 tại Ứng Hoà, Hà Nội
• 1.13.17. Diễn biến mật độ rầy nâu, rầy lưng trắng trên ruộng SRI và ruộng nông dân sản xuất đại trà tại Ứng Hòa, Hà Nội
• 1.13.18. Diễn biến mật độ nhện lớn bắt mồi trên ruộng SRI và ruộng nông dân sản xuất đại trà tại Ứng Hòa, Hà Nội
• 1.13.19. Diễn biến mật độ bọ rùa đỏ Micraspis discolor Fabr trên ruộng SRI và ruộng nông dân sản xuất đại trà tại Ứng Hòa, Hà Nội
• 1.13.20. Diễn biến mật độ bọ ba khoang Ophionea interstitidalis trên ruộng SRI và ruộng nông dân sản xuất đại trà tại Ứng Hòa, Hà Nội
• 1.13.21. Hạch toán hiệu quả kinh tế trên ruộng SRI và ruộng nông dân sản xuất đại trà tại Ứng Hòa - Hà Nội
• 1.13.22. Hạch toán hiệu quả kinh tế trên ruộng SRI và ruộng nông dân sản xuất đại trà vụ mùa năm 2015 tại Ứng Hòa, Hà Nội
• 1.13.23. Hạch toán hiệu quả kinh tế trên ruộng SRI và ruộng nông dân sản xuất đại trà vụ xuân năm 2016 tại Ứng Hoà, Hà Nội
• 1.14. Kết luận và kiến nghị
• Tài liệu tham khảo

I. Tổng quan về sự phát sinh và thiên địch của sâu hại lúa

Nghiên cứu về sự phát sinh và thiên địch của sâu hại lúa trong hệ thống thâm canh SRI tại Ứng Hòa, Hà Nội là một vấn đề quan trọng trong nông nghiệp hiện đại. Hệ thống thâm canh lúa cải tiến (SRI) đã được áp dụng rộng rãi nhằm nâng cao năng suất và chất lượng lúa. Tuy nhiên, sự xuất hiện của các sâu hại lúa và thiên địch của chúng vẫn là một thách thức lớn. Việc hiểu rõ về sự phát sinh của các loại sâu hại và thiên địch sẽ giúp nông dân có những biện pháp quản lý hiệu quả hơn.

1.1. Đặc điểm của sâu hại lúa trong hệ thống SRI

Các loại sâu hại lúa phổ biến trong hệ thống SRI bao gồm sâu cuốn lá nhỏ, rầy nâu, và sâu đục thân hai chấm. Những loài này không chỉ gây hại trực tiếp đến cây lúa mà còn ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng sản phẩm. Theo nghiên cứu, mật độ sâu hại thường cao hơn trên các ruộng canh tác truyền thống so với ruộng SRI.

1.2. Thiên địch của sâu hại lúa và vai trò của chúng

Thiên địch của sâu hại lúa bao gồm các loài như nhện sói, bọ rùa đỏ và các loài ong ký sinh. Những thiên địch này đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát mật độ sâu hại, từ đó giúp bảo vệ cây lúa và nâng cao năng suất. Việc duy trì và phát triển các thiên địch tự nhiên là một trong những phương pháp bền vững trong quản lý sâu hại.

II. Vấn đề và thách thức trong quản lý sâu hại lúa

Mặc dù hệ thống SRI mang lại nhiều lợi ích, nhưng việc quản lý sâu hại vẫn gặp nhiều khó khăn. Các nông dân thường phải đối mặt với sự gia tăng mật độ sâu hại do các yếu tố như khí hậu, thói quen canh tác và việc sử dụng hóa chất. Điều này dẫn đến việc cần thiết phải có những biện pháp quản lý sâu hại hiệu quả hơn.

2.1. Tác động của khí hậu đến sự phát sinh sâu hại

Khí hậu có ảnh hưởng lớn đến sự phát sinh và phát triển của sâu hại. Nhiệt độ và độ ẩm cao có thể tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các loài sâu hại, làm tăng nguy cơ bùng phát dịch hại trên cây lúa.

2.2. Thói quen canh tác và ảnh hưởng đến sâu hại

Thói quen canh tác như cấy dày, sử dụng phân bón không hợp lý có thể làm tăng áp lực sâu hại. Việc lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật cũng dẫn đến sự kháng thuốc của sâu hại, làm cho việc kiểm soát trở nên khó khăn hơn.

III. Phương pháp nghiên cứu và giải pháp quản lý sâu hại

Nghiên cứu này sử dụng các phương pháp điều tra và phân tích để đánh giá sự phát sinh của sâu hại và thiên địch trong hệ thống SRI. Các biện pháp quản lý sâu hại hiệu quả sẽ được đề xuất dựa trên kết quả nghiên cứu.

3.1. Phương pháp điều tra sâu hại và thiên địch

Phương pháp điều tra bao gồm việc thu thập mẫu sâu hại và thiên địch trên các ruộng SRI và ruộng nông dân sản xuất đại trà. Các mẫu sẽ được phân tích để xác định thành phần và mật độ của sâu hại và thiên địch.

3.2. Giải pháp phòng trừ sâu hại hiệu quả

Các giải pháp phòng trừ sâu hại bao gồm việc sử dụng thiên địch tự nhiên, áp dụng biện pháp canh tác hợp lý và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật một cách hợp lý. Việc kết hợp các biện pháp này sẽ giúp giảm thiểu áp lực sâu hại và bảo vệ môi trường.

IV. Ứng dụng thực tiễn và kết quả nghiên cứu tại Ứng Hòa

Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng việc áp dụng hệ thống SRI đã giúp giảm mật độ sâu hại và tăng cường sự hiện diện của thiên địch. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng năng suất lúa trên các ruộng SRI cao hơn so với các ruộng canh tác truyền thống.

4.1. Kết quả điều tra sâu hại và thiên địch

Kết quả điều tra cho thấy có 22 loài sâu hại và 21 loài thiên địch được ghi nhận tại Ứng Hòa. Mật độ sâu hại cao nhất được ghi nhận là rầy nâu và sâu cuốn lá nhỏ, trong khi thiên địch chủ yếu là nhện sói và bọ rùa đỏ.

4.2. Năng suất lúa và hiệu quả kinh tế

Năng suất lúa trên các ruộng SRI đạt mức cao nhất là 36 khóm/m2, trong khi đó ruộng nông dân sản xuất đại trà có năng suất thấp hơn. Điều này cho thấy rằng hệ thống SRI không chỉ giúp kiểm soát sâu hại mà còn nâng cao hiệu quả kinh tế cho nông dân.

V. Kết luận và triển vọng tương lai của nghiên cứu

Nghiên cứu về sự phát sinh và thiên địch của sâu hại lúa trong hệ thống SRI tại Ứng Hòa đã chỉ ra rằng việc áp dụng các biện pháp quản lý hợp lý có thể giúp giảm thiểu tác động của sâu hại. Tương lai của nghiên cứu này sẽ tiếp tục tập trung vào việc phát triển các giải pháp bền vững trong quản lý sâu hại.

5.1. Tầm quan trọng của nghiên cứu trong nông nghiệp

Nghiên cứu này không chỉ có ý nghĩa trong việc nâng cao năng suất lúa mà còn góp phần bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng. Việc áp dụng các biện pháp bền vững sẽ giúp nông dân sản xuất lúa một cách hiệu quả hơn.

5.2. Hướng nghiên cứu trong tương lai

Các nghiên cứu tiếp theo sẽ tập trung vào việc phát triển các giống lúa kháng sâu hại và cải thiện các biện pháp quản lý thiên địch. Điều này sẽ giúp nâng cao hiệu quả sản xuất lúa trong bối cảnh biến đổi khí hậu và áp lực sâu hại ngày càng gia tăng.