Luận án về phân loại mô bệnh học và dấu ấn phân tử trong ung thư biểu mô dạ dày

• Tác giả: Phạm Minh Anh
• Người hướng dẫn: PGS. Lê Trung Thọ
• Trường học: Trường Đại học Y Hà Nội
• Chuyên ngành: Giải phẫu bệnh và Pháp y
• Đề tài: Nghiên Cứu Ứng Dụng Phân Loại Mô Bệnh Học Và Sự Bộc Lộ Của Một Số Dấu Ấn Phân Tử Tiên Lượng Trong Ung Thư Biểu Mô Dạ Dày
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ y học
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. SƠ LƯỢC DỊCH TỄ HỌC UNG THƯ DẠ DÀY
• 1.2. GIẢI PHẤU BỆNH UNG THƯ DẠ DÀY
• 1.3. ĐẶC ĐIỂM SINH HỌC PHÂN TỬ CỦA UTDD
• 1.4. MỘT SỐ DẤU ẤN SINH HỌC CÓ GIÁ TRỊ TIÊN LƯỢNG TRONG UNG THƯ DẠ DÀY
• 1.5. GIAI ĐOẠN BỆNH
• 1.6. MỘT SỐ NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI
• 1.6.1. Nghiên cứu về phân loại mô bệnh học UTDD
• 1.6.2. Nghiên cứu về hoá mô miễn dịch
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
• 2.2. Tiêu chuẩn lựa chọn người bệnh nghiên cứu
• 2.3. Tiêu chuẩn loại trừ đối tượng nghiên cứu
• 2.4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.4.1. Thiết kế nghiên cứu
• 2.4.2. Cỡ mẫu và chọn mẫu
• 2.4.3. Các biến số nghiên cứu
• 2.4.4. Quy trình nghiên cứu
• 2.4.5. Phương pháp xử lý số liệu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. ĐẶC ĐIỂM GIẢI PHẪU BỆNH UNG THƯ BIỂU MÔ TUYẾN DẠ DÀY
• 3.1.1. Đặc điểm chung các trường hợp nghiên cứu
• 3.1.2. Đặc điểm đại thể của khối u
• 3.1.3. Đặc điểm vi thể của khối u
• 3.1.4. Mối liên quan giữa các typ mô bệnh học UTBM tuyến dạ dày theo WHO 2019 với một số đặc điểm giải phẫu bệnh
• 3.2. ĐẶC ĐIỂM BỘC LỘ MỘT SỐ DẤU ẤN HMMD CỦA UTBM TUYẾN DẠ DÀY
• 3.2.1. Tỷ lệ bộc lộ các dấu ấn HMMD của UTBM tuyến dạ dày
• 3.2.2. Mối liên quan giữa khuếch đại HER2 với các đặc điểm giải phẫu bệnh
• 3.2.3. Mối liên quan giữa bộc lộ PD-L1 với các đặc điểm giải phẫu bệnh
• 3.2.4. Mối liên quan giữa bộc lộ Ki67 và P53 với các đặc điểm giải phẫu bệnh
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. ĐẶC ĐIỂM GIẢI PHẪU BỆNH UNG THƯ BIỂU MÔ TUYẾN DẠ DÀY
• 4.1.1. Đặc điểm chung các trường hợp nghiên cứu
• 4.1.2. Đặc điểm đại thể của khối u
• 4.1.3. Đặc điểm vi thể của khối u
• 4.1.4. Mối liên quan giữa các typ mô bệnh học UTBM tuyến dạ dày theo WHO 2019 với một số đặc điểm giải phẫu bệnh
• 4.2. ĐẶC ĐIỂM BỘC LỘ MỘT SỐ DẤU ẤN HMMD CỦA UTBM TUYẾN DẠ DÀY
• 4.2.1. Tỷ lệ bộc lộ các dấu ấn HMMD của UTBM tuyến dạ dày
• 4.2.2. Mối liên quan giữa khuếch đại HER2 với các đặc điểm giải phẫu bệnh
• 4.2.3. Mối liên quan giữa bộc lộ PD-L1 với các đặc điểm giải phẫu bệnh
• 4.2.4. Mối liên quan giữa bộc lộ Ki67 và P53 với các đặc điểm giải phẫu bệnh
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng quan về ung thư dạ dày

Ung thư dạ dày (ung thư dạ dày) là một trong những loại ung thư phổ biến nhất trên thế giới, đứng thứ năm về số ca mắc và thứ ba về số ca tử vong. Theo ước tính của Globocan năm 2020, có khoảng 1.103.000 ca mắc mới và 768.793 ca tử vong do ung thư dạ dày, chiếm 5,6% tổng số ung thư. Tình trạng này đặc biệt nghiêm trọng ở các nước đang phát triển, nơi mà hơn 70% ca mắc và tử vong xảy ra. Tỷ lệ mắc bệnh có sự khác biệt rõ rệt giữa các khu vực địa lý, với Đông Á và Đông Âu có tỷ lệ cao nhất. Việc chẩn đoán sớm và chính xác các typ mô bệnh học là rất quan trọng để xác định phương pháp điều trị thích hợp và tiên lượng bệnh.

1.1. Đặc điểm dịch tễ học

Dịch tễ học của ung thư dạ dày cho thấy sự gia tăng đáng kể trong những năm gần đây. Tại Việt Nam, ung thư dạ dày đứng thứ tư về số ca mắc mới, với 17.906 trường hợp trong năm 2020. Tỷ lệ mắc bệnh ở nam giới cao hơn nữ giới, với tỷ lệ 1,62. Các yếu tố nguy cơ bao gồm chế độ ăn uống không lành mạnh và nhiễm Helicobacter pylori. Việc hiểu rõ về dịch tễ học giúp các nhà nghiên cứu và bác sĩ có cái nhìn tổng quan về tình hình bệnh lý và từ đó đưa ra các biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

II. Phân loại mô bệnh học

Phân loại mô bệnh học của ung thư dạ dày rất đa dạng và phức tạp. Theo phân loại của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) năm 2019, ung thư dạ dày được chia thành nhiều typ khác nhau, mỗi typ có đặc điểm hình thái riêng. Việc phân loại này không chỉ giúp trong việc chẩn đoán mà còn có ý nghĩa quan trọng trong việc xác định phương pháp điều trị. Các typ chính bao gồm ung thư biểu mô tuyến, ung thư thể xơ đét và ung thư thể nhầy. Mỗi typ có những đặc điểm sinh học và tiên lượng khác nhau, ảnh hưởng đến quyết định điều trị và kết quả điều trị của bệnh nhân.

2.1. Phân loại theo WHO

Phân loại theo WHO năm 2019 đã cập nhật và bổ sung nhiều thông tin quan trọng về các typ mô bệnh học. Các nghiên cứu cho thấy rằng việc phân loại chính xác giúp cải thiện khả năng tiên lượng và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Đặc biệt, ung thư biểu mô tuyến dạ dày là typ phổ biến nhất, chiếm tỷ lệ cao trong các ca mắc mới. Việc nắm rõ các typ này giúp các bác sĩ có thể đưa ra các quyết định điều trị chính xác hơn, từ đó nâng cao hiệu quả điều trị cho bệnh nhân.

III. Dấu ấn phân tử trong ung thư dạ dày

Nghiên cứu về các dấu ấn phân tử trong ung thư dạ dày đã trở thành một lĩnh vực quan trọng trong việc chẩn đoán và điều trị. Các dấu ấn như HER2, PD-L1, P53 và Ki67 đã được xác định có vai trò quan trọng trong việc tiên lượng và điều trị ung thư dạ dày. Sự bộc lộ của HER2, ví dụ, có thể quyết định việc sử dụng liệu pháp nhắm trúng đích, trong khi PD-L1 liên quan đến khả năng đáp ứng với liệu pháp miễn dịch. Ki67 và P53 cũng là những chỉ số quan trọng phản ánh tính chất ác tính của khối u.

3.1. HER2 và PD L1

HER2 là một gen tiền sinh ung thư, có vai trò quan trọng trong sự phát triển của ung thư dạ dày. Sự bộc lộ HER2 cao có thể dẫn đến việc sử dụng liệu pháp nhắm trúng đích, giúp cải thiện kết quả điều trị. Tương tự, PD-L1 là một dấu ấn phân tử quan trọng trong việc xác định khả năng đáp ứng với liệu pháp miễn dịch. Nghiên cứu cho thấy rằng tỷ lệ bộc lộ PD-L1 trong ung thư dạ dày có thể ảnh hưởng đến quyết định điều trị và tiên lượng bệnh.

IV. Giá trị thực tiễn của nghiên cứu

Nghiên cứu về phân loại mô bệnh học và dấu ấn phân tử trong ung thư dạ dày không chỉ có giá trị trong việc nâng cao hiểu biết về bệnh lý mà còn có ý nghĩa thực tiễn trong việc cải thiện kết quả điều trị. Việc xác định chính xác các typ mô bệnh học và dấu ấn phân tử giúp các bác sĩ đưa ra các quyết định điều trị chính xác hơn, từ đó nâng cao tỷ lệ sống sót và chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân. Hơn nữa, nghiên cứu này cũng mở ra hướng đi mới trong việc phát triển các liệu pháp điều trị tiên tiến, đặc biệt là liệu pháp miễn dịch và liệu pháp nhắm trúng đích.

4.1. Ứng dụng trong lâm sàng

Các kết quả từ nghiên cứu có thể được áp dụng trong lâm sàng để cải thiện quy trình chẩn đoán và điều trị ung thư dạ dày. Việc sử dụng các dấu ấn phân tử như HER2 và PD-L1 trong thực hành lâm sàng sẽ giúp bác sĩ xác định được phương pháp điều trị phù hợp nhất cho từng bệnh nhân, từ đó nâng cao hiệu quả điều trị và giảm thiểu tác dụng phụ không cần thiết. Điều này không chỉ mang lại lợi ích cho bệnh nhân mà còn góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ y tế.