Nghiên cứu về niềm tin và thực hành của giáo viên trong việc sử dụng L1 khi dạy tiếng Anh tại trường THPT Yên Dũng 1

• Tác giả: Đào Thị Ngân
• Người hướng dẫn: Assoc. Lê Văn Canh
• Trường học: Vietnam National University, Hanoi University of Languages and International Studies
• Chuyên ngành: English Teaching Methodology
• Đề tài: Nghiên cứu niềm tin và thực hành của giáo viên về việc sử dụng L1 trong dạy tiếng Anh tại trường THPT Yên Dũng 1
• Loại tài liệu: minor programme thesis
• Năm xuất bản: 2015
• Địa điểm: Hà Nội

• STATEMENT OF OWNERSHIP
• ACKNOWLEDGEMENT
• ABSTRACT
• LIST OF TABLES
• TABLE OF CONTENT
• PART A. Rationale of the study
• A.1. Aims and objectives of the study
• A.2. Research questions
• A.3. Research methods
• A.4. Scope of the study
• A.5. Significance of the study
• A.6. Structure of the thesis
• THE DEVELOPMENT. THE DEVELOPMENT
• 1. CHAPTER I: LITERATURE REVIEW
• 1.1. Definition of teacher beliefs
• 1.2. Empirical studies on L2 teacher beliefs
• 1.3. The use of the L1
• 1.4. Empirical studies on teacher L1 use
• 1.5. Functions of L1 in the L2 classrooms
• 1.6. Amount of teachers’ L1 use in different contexts
• 1.7. Studies on teachers’ beliefs about the L1 use
• 1.8. Summary of the chapter
• 2. CHAPTER II. The context of the study
• 2.1. Research methods and procedures
• 2.2. Teachers’ use of Vietnamese in their actual teaching
• 2.3. Summary of the chapter
• 2.4. Summary of major findings
• 2.5. Implications for teacher development
• THE INTERVIEW GUIDE
• A SAMPLE THE INTERVIEW TRANSCRIPT
• A SAMPLE OF OBSERVATION DATA

I. Giới thiệu về nghiên cứu

Nghiên cứu này nhằm khám phá niềm tin giáo viên và thực hành giáo viên liên quan đến việc sử dụng L1 trong việc dạy tiếng Anh tại trường THPT Yên Dũng 1. Mục tiêu chính là tìm hiểu cách mà giáo viên sử dụng tiếng Việt trong lớp học và những niềm tin cơ bản của họ về việc này. Nghiên cứu được thực hiện thông qua phỏng vấn và quan sát lớp học, cho thấy rằng giáo viên có niềm tin mạnh mẽ về việc sử dụng tiếng Việt để hỗ trợ học sinh hiểu ngữ pháp và từ vựng. Họ cho rằng việc sử dụng tiếng mẹ đẻ là cần thiết và hữu ích trong quá trình dạy học.

1.1. Mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu

Mục tiêu của nghiên cứu là xác định niềm tin của giáo viên về việc sử dụng tiếng Việt trong dạy tiếng Anh và mức độ tương đồng giữa niềm tin và thực hành của họ. Câu hỏi nghiên cứu bao gồm: Giáo viên có niềm tin gì về việc sử dụng tiếng Việt trong dạy tiếng Anh? Mức độ thực hành của họ có phù hợp với niềm tin đó không? Những câu hỏi này giúp làm rõ mối quan hệ giữa lý thuyết và thực tiễn trong giảng dạy.

II. Tài liệu tham khảo

Chương này tổng hợp các tài liệu liên quan đến niềm tin giáo viên và sử dụng L1 trong dạy học. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc sử dụng tiếng mẹ đẻ có thể hỗ trợ học sinh trong việc tiếp thu ngôn ngữ thứ hai. Các tác giả như Cook (2001) và Tang (2002) đã nhấn mạnh rằng việc sử dụng L1 có thể tăng cường khả năng hiểu biết và học tập của học sinh. Điều này cho thấy rằng phương pháp giảng dạy cần phải linh hoạt và thích ứng với nhu cầu của học sinh.

2.1. Các nghiên cứu trước đây

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng giáo viên thường sử dụng tiếng mẹ đẻ để giải thích các khái niệm khó khăn trong tiếng Anh. Theo Littlewood và Yu (2011), việc sử dụng L1 có thể giúp xây dựng mối quan hệ tích cực giữa giáo viên và học sinh, đồng thời quản lý quá trình học tập hiệu quả hơn. Điều này cho thấy rằng việc sử dụng L1 không chỉ là một công cụ hỗ trợ mà còn là một phần quan trọng trong giáo dục.

III. Phân tích kết quả nghiên cứu

Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng giáo viên tại trường THPT Yên Dũng 1 có niềm tin mạnh mẽ về việc sử dụng tiếng Việt trong lớp học. Họ cho rằng việc sử dụng L1 giúp học sinh hiểu bài tốt hơn và tạo điều kiện cho việc học tập hiệu quả. Dữ liệu quan sát cho thấy rằng giáo viên thường sử dụng tiếng Việt trong khoảng 50% thời gian giảng dạy. Điều này cho thấy rằng có sự tương đồng giữa niềm tin giáo viên và thực hành giáo viên trong việc sử dụng L1.

3.1. Ý nghĩa của việc sử dụng L1

Việc sử dụng L1 trong dạy tiếng Anh không chỉ giúp học sinh hiểu bài mà còn tạo ra một môi trường học tập thoải mái hơn. Nghiên cứu chỉ ra rằng giáo viên cần được đào tạo để sử dụng L1 một cách hiệu quả, nhằm tối ưu hóa quá trình học tập của học sinh. Điều này có thể dẫn đến việc cải thiện chất lượng giáo dục và nâng cao kỹ năng ngôn ngữ của học sinh.

IV. Kết luận và khuyến nghị

Nghiên cứu khẳng định rằng L1 có vai trò quan trọng trong việc dạy tiếng Anh tại trường THPT Yên Dũng 1. Việc cấm hoàn toàn L1 trong lớp học là không thực tế và không phù hợp với thực tiễn giảng dạy. Cần có sự chú ý hơn đến việc đào tạo giáo viên về cách sử dụng ngôn ngữ trong lớp học. Khuyến nghị cho các chương trình đào tạo giáo viên là nên tích hợp việc sử dụng L1 vào trong các khóa học để nâng cao hiệu quả giảng dạy.

4.1. Đề xuất cho giáo viên

Giáo viên nên được khuyến khích sử dụng L1 một cách hợp lý trong lớp học. Việc này không chỉ giúp học sinh hiểu bài tốt hơn mà còn tạo ra một môi trường học tập tích cực. Các chương trình đào tạo giáo viên cần chú trọng đến việc phát triển kỹ năng ngôn ngữ và cách thức sử dụng L1 trong giảng dạy, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục.

Tổng quan nghiên cứu

Việc sử dụng tiếng mẹ đẻ (L1) trong giảng dạy tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai (L2) đã là một chủ đề gây tranh cãi trong lĩnh vực giáo dục ngôn ngữ. Theo báo cáo của ngành giáo dục Việt Nam, mặc dù có nhiều chính sách và đầu tư nhằm nâng cao năng lực tiếng Anh cho học sinh phổ thông, kết quả đạt được vẫn còn hạn chế, đặc biệt trong các vùng miền núi như Bắc Giang. Nghiên cứu này được thực hiện tại Trường THPT Yên Dũng 1, tỉnh Bắc Giang, nhằm khám phá tín niệm và thực tiễn sử dụng tiếng Việt (L1) của giáo viên trong giảng dạy tiếng Anh (L2). Mục tiêu cụ thể là làm rõ quan điểm của giáo viên về vai trò của L1 trong lớp học tiếng Anh và so sánh sự tương đồng, khác biệt giữa tín niệm và thực hành của họ. Nghiên cứu được tiến hành trong năm 2015, tập trung vào nhóm 7 giáo viên tiếng Anh với kinh nghiệm từ 5 đến 13 năm, trong bối cảnh lớp học có sĩ số từ 40-50 học sinh. Ý nghĩa của nghiên cứu nằm ở việc cung cấp dữ liệu thực tiễn về việc sử dụng L1 trong giảng dạy tiếng Anh tại Việt Nam, góp phần cải thiện chương trình đào tạo giáo viên và chính sách giảng dạy phù hợp với thực tế.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên hai lý thuyết chính: lý thuyết tín niệm giáo viên và lý thuyết đa năng lực (multicompetence) trong học ngôn ngữ thứ hai. Tín niệm giáo viên được định nghĩa là các quan điểm, niềm tin có thể nhận thức hoặc tiềm thức, ảnh hưởng đến hành vi giảng dạy (Borg, 2001). Lý thuyết đa năng lực của Cook (2002) cho rằng người học L2 có trạng thái tâm trí đa ngôn ngữ, trong đó L1 đóng vai trò tích cực hỗ trợ quá trình học L2. Các khái niệm chính bao gồm: tín niệm giáo viên, sử dụng L1 trong lớp học L2, chức năng của L1 (giải thích ngữ pháp, từ vựng, quản lý lớp học), và tỷ lệ sử dụng L1 tối ưu trong giảng dạy.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu mang tính thăm dò, sử dụng phương pháp định tính với hai công cụ chính: phỏng vấn bán cấu trúc và quan sát lớp học không tham gia. Mẫu nghiên cứu gồm 7 giáo viên tiếng Anh tại Trường THPT Yên Dũng 1, Bắc Giang. Mỗi giáo viên được phỏng vấn khoảng 30 phút bằng tiếng Việt để đảm bảo sự thoải mái và chính xác trong trả lời. Bốn giáo viên được quan sát hai lần mỗi người trong các tiết học khác nhau, tập trung ghi lại các đoạn sử dụng tiếng Việt trong giảng dạy. Dữ liệu phỏng vấn được mã hóa theo ba chủ đề: mục đích sử dụng L1, tần suất sử dụng L1, và lợi ích của L1 đối với học sinh. Dữ liệu quan sát được phân tích so sánh với tín niệm được thể hiện trong phỏng vấn nhằm đánh giá mức độ tương đồng giữa niềm tin và thực hành.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tín niệm về vai trò của L1: Tất cả giáo viên đều tin rằng việc sử dụng tiếng Việt là không thể tránh khỏi và cần thiết để giúp học sinh hiểu bài học, đặc biệt là ngữ pháp và từ vựng. Ví dụ, một giáo viên cho biết: "Nếu chỉ dùng tiếng Anh, học sinh sẽ khó hiểu bài, nhất là phần ngữ pháp và từ vựng." (Ha).
2. Tần suất sử dụng L1: Giáo viên cho rằng tỷ lệ sử dụng L1 và L2 nên cân bằng, khoảng 50-50% thời gian lớp học. Minh cho biết: "Lớp bình thường nên dùng tiếng Anh 60%, tiếng Việt 40%; lớp nâng cao thì tiếng Anh 80-90%, tiếng Việt 10-20%."
3. Lợi ích của L1 đối với học sinh: Giáo viên sử dụng tiếng Việt để tăng cường sự hiểu biết của học sinh, đặc biệt với những em có trình độ tiếng Anh hạn chế. Tuy nhiên, họ cũng lo ngại việc lạm dụng L1 có thể ảnh hưởng tiêu cực đến kỹ năng nghe và nói.
4. Thực hành sử dụng L1: Quan sát cho thấy giáo viên sử dụng tiếng Việt nhiều trong các tiết học ngữ pháp, phát âm, từ vựng và kỹ năng, với tỷ lệ sử dụng L1 lên đến 50% thời gian lớp học. Việc dịch song song giữa tiếng Anh và tiếng Việt được áp dụng phổ biến để đảm bảo học sinh hiểu bài.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu trước đây trong bối cảnh Việt Nam và quốc tế, cho thấy giáo viên có tín niệm tích cực về vai trò của L1 trong giảng dạy L2 và thực tế sử dụng L1 khá phổ biến. Sự tương đồng giữa tín niệm và thực hành cho thấy niềm tin của giáo viên ảnh hưởng trực tiếp đến hành vi giảng dạy. Tuy nhiên, sự khác biệt nhỏ về việc sử dụng L1 trong các loại bài học khác nhau (ngữ pháp so với kỹ năng) cho thấy thực tế giáo viên vẫn dùng L1 đồng đều hơn so với dự kiến. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tròn thể hiện tỷ lệ sử dụng L1 và L2 trong các tiết học, hoặc bảng so sánh tín niệm và thực hành của từng giáo viên.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về sử dụng ngôn ngữ trong lớp học: Giúp giáo viên nhận thức rõ khi nào nên sử dụng L1 và cách sử dụng L2 phù hợp với trình độ học sinh, nhằm tối ưu hóa hiệu quả giảng dạy. Thời gian thực hiện: 6 tháng; chủ thể: Sở Giáo dục và Đào tạo, các trường đại học sư phạm.
2. Xây dựng hướng dẫn sử dụng L1 trong giảng dạy tiếng Anh: Phát triển tài liệu hướng dẫn cụ thể về tỷ lệ và chức năng sử dụng L1 trong từng loại bài học, làm cơ sở cho giáo viên áp dụng linh hoạt. Thời gian: 3 tháng; chủ thể: Bộ Giáo dục và Đào tạo.
3. Khuyến khích nghiên cứu và chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn: Tạo diễn đàn để giáo viên trao đổi về việc sử dụng L1, từ đó phát triển các phương pháp giảng dạy phù hợp với đặc thù địa phương. Thời gian: liên tục; chủ thể: các trường phổ thông và trung tâm bồi dưỡng giáo viên.
4. Điều chỉnh chính sách dạy tiếng Anh qua tiếng Anh (TETE): Cân nhắc linh hoạt cho phép sử dụng L1 trong các trường hợp cần thiết, đặc biệt ở các vùng có trình độ tiếng Anh thấp và lớp học đông. Thời gian: 1 năm; chủ thể: Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Giáo viên tiếng Anh phổ thông: Nghiên cứu giúp họ hiểu rõ hơn về vai trò và cách sử dụng tiếng mẹ đẻ trong giảng dạy, từ đó nâng cao hiệu quả truyền đạt kiến thức.
2. Nhà quản lý giáo dục: Cung cấp cơ sở khoa học để điều chỉnh chính sách giảng dạy tiếng Anh phù hợp với thực tế địa phương và năng lực học sinh.
3. Chuyên gia đào tạo giáo viên: Tài liệu tham khảo để xây dựng chương trình bồi dưỡng kỹ năng sử dụng ngôn ngữ trong lớp học, đặc biệt là kỹ năng cân bằng giữa L1 và L2.
4. Nghiên cứu sinh và học giả trong lĩnh vực phương pháp giảng dạy tiếng Anh: Mở rộng hiểu biết về tín niệm và thực hành của giáo viên trong bối cảnh Việt Nam, góp phần phát triển lý thuyết và thực tiễn giảng dạy ngôn ngữ.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao giáo viên lại sử dụng tiếng mẹ đẻ trong lớp học tiếng Anh?
   Giáo viên sử dụng tiếng mẹ đẻ để giúp học sinh hiểu bài học, đặc biệt khi trình độ tiếng Anh còn hạn chế, giúp giải thích ngữ pháp, từ vựng và quản lý lớp học hiệu quả hơn.

2. Tỷ lệ sử dụng tiếng mẹ đẻ và tiếng Anh trong lớp học nên là bao nhiêu?
   Theo nghiên cứu, tỷ lệ khoảng 50% tiếng mẹ đẻ và 50% tiếng Anh được xem là hợp lý, tuy nhiên có thể điều chỉnh tùy theo trình độ học sinh và loại bài học.

3. Việc sử dụng tiếng mẹ đẻ có ảnh hưởng tiêu cực đến kỹ năng nghe và nói của học sinh không?
   Nếu lạm dụng quá mức, việc sử dụng tiếng mẹ đẻ có thể hạn chế cơ hội tiếp xúc và thực hành tiếng Anh, ảnh hưởng đến kỹ năng nghe và nói. Do đó, cần sử dụng một cách cân bằng và có kế hoạch.

4. Làm thế nào để giáo viên cân bằng việc sử dụng L1 và L2 trong lớp học?
   Giáo viên nên lên kế hoạch bài giảng kỹ lưỡng, sử dụng L1 để giải thích những nội dung phức tạp hoặc khi học sinh gặp khó khăn, đồng thời tăng cường sử dụng L2 trong các hoạt động giao tiếp và luyện kỹ năng.

5. Chính sách dạy tiếng Anh qua tiếng Anh (TETE) có phù hợp với thực tế ở các trường phổ thông Việt Nam?
   Nghiên cứu cho thấy chính sách này cần được điều chỉnh linh hoạt, cho phép sử dụng tiếng mẹ đẻ trong những trường hợp cần thiết, đặc biệt ở các vùng có trình độ tiếng Anh thấp và lớp học đông.

Kết luận

• Giáo viên tại Trường THPT Yên Dũng 1 tin tưởng mạnh mẽ vào vai trò tích cực của tiếng mẹ đẻ trong việc hỗ trợ học sinh hiểu bài học tiếng Anh.
• Tỷ lệ sử dụng tiếng mẹ đẻ và tiếng Anh trong lớp học được giáo viên đánh giá khoảng 50-50%, phù hợp với trình độ và nhu cầu học sinh.
• Thực tế quan sát cho thấy sự tương đồng cao giữa tín niệm và thực hành của giáo viên về việc sử dụng tiếng mẹ đẻ.
• Việc sử dụng tiếng mẹ đẻ giúp giải thích ngữ pháp, từ vựng và quản lý lớp học hiệu quả, nhưng cần tránh lạm dụng để không ảnh hưởng đến kỹ năng giao tiếp tiếng Anh của học sinh.
• Nghiên cứu đề xuất các giải pháp đào tạo và chính sách linh hoạt nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy tiếng Anh tại các trường phổ thông Việt Nam.

Hành động tiếp theo: Các nhà quản lý giáo dục và chuyên gia đào tạo giáo viên nên xem xét áp dụng các khuyến nghị từ nghiên cứu để cải thiện chương trình đào tạo và chính sách giảng dạy tiếng Anh, đồng thời khuyến khích giáo viên phát triển kỹ năng sử dụng ngôn ngữ trong lớp học một cách hiệu quả.