Các Nhân Tố Ảnh Hưởng Đến Việc Vận Dụng Chuẩn Mực Kế Toán Quốc Tế Hàng Tồn Kho Tại TP. Hồ Chí Minh

• Tác giả: Nguyễn Hàng Minh Vinh
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thị Thu
• Trường học: Trường Đại Học Kinh Tế TP. Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Kế toán
• Đề tài: Các Nhân Tố Ảnh Hưởng Đến Việc Vận Dụng Chuẩn Mực Kế Toán Quốc Tế Hàng Tồn Kho Tại TP. Hồ Chí Minh
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: Thành phố Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC VIẾT TẮT
• DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ
• PHẦN MỞ ĐẦU
• 0.1. Tính cấp thiết của đề tài
• 0.2. Mục tiêu nghiên cứu
• 0.3. Câu hỏi nghiên cứu
• 0.4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
• 0.5. Phương pháp nghiên cứu
• 0.6. Những đóng góp của đề tài
• 0.7. Kết cấu của luận văn
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU TRƯỚC VỀ VẬN DỤNG CHUẨN MỰC KẾ TOÁN CÔNG QUỐC TẾ
• 1.1. Tổng quan các nghiên cứu về xu hướng vận dụng chuẩn mực kế toán công quốc tế tại các quốc gia
• 1.2. Tổng quan về các nghiên cứu tại Việt Nam
• 1.3. Nhận xét các nghiên cứu trước và xác định khe hổng nghiên cứu
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN
• 2.1. Tổng quan về chuẩn mực kế toán công quốc tế số 12 (IPSAS 12)
• 2.1.1. Giới thiệu chung về chuẩn mực kế toán công quốc tế
• 2.1.2. Một số vấn đề cơ bản về chuẩn mực kế toán công quốc tế số 12
• 2.2. Tổng quan về chế độ kế toán HCSN tại Việt Nam đối với Hàng tồn kho
• 2.2.1. Giới thiệu chung về đơn vị HCSN
• 2.2.2. Chế độ kế toán HCSN về Hàng tồn kho
• 2.2.3. Những điểm khác biệt giữa quy định quản lý Hàng tồn kho tại Việt Nam hiện nay và điều kiện vận dụng IPSAS 12
• 2.3. Tổng quan lý thuyết nền phục vụ cho việc nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng
• 2.3.1. Lý thuyết quản lý công mới (NPM)
• 2.3.1.1. Nội dung lý thuyết
• 2.3.1.2. Vận dụng nội dung lý thuyết vào luận văn
• 2.3.2. Thuyết hành động hợp lý (TRA) và Lý thuyết hành vi dự định (TPB)
• 2.3.2.1. Nội dung lý thuyết
• 2.3.2.2. Vận dụng nội dung lý thuyết vào luận văn
• 2.4. Những nhân tố ảnh hưởng đến việc vận dụng IPSAS12 "Hàng tồn kho" tại Việt Nam
• 2.4.1. Vận dụng chuẩn mực kế toán công quốc tế "Hàng tồn kho"
• 2.4.2. Trình độ chuyên môn của kế toán viên
• 2.4.3. Hệ thống thông tin
• 2.4.4. Hệ thống pháp lý
• 2.4.5. Kinh nghiệm ban hành chuẩn mực
• 2.4.6. Công tác thanh tra, kiểm tra
• 2.4.7. Cộng đồng kế toán
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Khung nghiên cứu và quy trình nghiên cứu
• 3.1.1. Khung nghiên cứu
• 3.1.2. Quy trình nghiên cứu
• 3.2. Mô hình các nhân tố tác động đến việc vận dụng chuẩn mực kế toán công quốc tế "Hàng tồn kho" vào Việt Nam
• 3.3. Phương pháp nghiên cứu
• 3.3.1. Thiết kế thang đo
• 3.3.2. Xây dựng bảng câu hỏi
• 3.3.3. Chọn mẫu và thu thập dữ liệu
• 3.3.4. Các bước áp dụng trong quá trình thực hiện phương pháp phân tích
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN
• 4.1. Mô tả mẫu khảo sát
• 4.2. Thống kê mô tả
• 4.3. Đánh giá độ tin cậy của thang đo
• 4.4. Phân tích nhân tố khám phá
• 4.4.1. Biến độc lập
• 4.4.2. Biến phụ thuộc
• 4.5. Phân tích tương quan
• 4.6. Phân tích hồi quy tuyến tính
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• 5.1. Kết luận kết quả nghiên cứu
• 5.1.1. Trình độ chuyên môn và nhận thức của kế toán viên
• 5.1.2. Hệ thống pháp lý
• 5.1.3. Kinh nghiệm ban hành chuẩn mực
• 5.3. Hạn chế và hướng nghiên cứu trong tương lai
• 5.3.1. Những hạn chế của đề tài
• 5.3.2. Hướng nghiên cứu trong tương lai
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
• DANH MỤC PHỤ LỤC

I. Tổng Quan Nghiên Cứu Về Vận Dụng IAS 2 Hàng Tồn Kho

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, vận dụng chuẩn mực kế toán quốc tế ngày càng được quan tâm. Nhiều quốc gia đang phát triển cải cách để quản lý nguồn lực hiệu quả hơn. Việc áp dụng các chuẩn mực quốc tế, đặc biệt là Chuẩn mực kế toán hàng tồn kho (IAS 2), được xem là xu hướng tất yếu. Theo Chan (2006), các nước đang phát triển cần thiết lập thể chế khu vực công vững chắc, cải cách hệ thống kế toán công để quản lý hiệu quả nguồn lực và cung cấp thông tin minh bạch. Việc đảm bảo tính toàn vẹn về tài chính và chuyển đổi sang cơ sở dồn tích làm cho IAS 2 hữu ích hơn trong cải cách kế toán khu vực công. Do đó, nghiên cứu về vận dụng IAS 2 là vô cùng quan trọng.

1.1. Xu Hướng Áp Dụng IAS 2 Trên Thế Giới Tổng Quan

Các tổ chức quốc tế và các quốc gia đang phát triển đều quan tâm đến việc áp dụng chuẩn mực kế toán quốc tế. Nhiều quốc gia đã có các chương trình hành động cụ thể. Việc áp dụng IAS 2 phù hợp giúp quản lý nguồn lực tốt hơn và tạo môi trường đầu tư minh bạch. Chan (2006) nhấn mạnh tầm quan trọng của thể chế khu vực công vững chắc và cải cách hệ thống kế toán công để đạt được mục tiêu phát triển bền vững.

1.2. Áp Dụng Chuẩn Mực Kế Toán Hàng Tồn Kho Ở Việt Nam Thực Trạng

Tại Việt Nam, dù có những chuyển biến tích cực, kế toán công vẫn còn nhiều hạn chế so với thông lệ quốc tế. Các chế độ kế toán riêng biệt gây khó khăn cho việc tổng hợp số liệu. Việc ban hành quy định chuẩn mực về quản lý tài sản nhà nước, đặc biệt là hàng tồn kho, là rất cần thiết. Điều này giúp tránh tình trạng tư lợi và củng cố lòng tin của các tổ chức quốc tế. Hệ thống kế toán HCSN hiện tại chưa có quy định cụ thể và nhất quán về quản lý hàng tồn kho.

II. Vấn Đề Thách Thức Khi Vận Dụng Chuẩn Mực Kế Toán IAS 2

Việc vận dụng Chuẩn mực kế toán quốc tế (IAS), đặc biệt là IAS 2 về hàng tồn kho, không phải là một quá trình dễ dàng. Các nghiên cứu đã chỉ ra nhiều thách thức. Karia (2007) chỉ ra những hạn chế trong quy định quản lý, yếu kém trong đào tạo chuyên môn, hạn chế của hệ thống CNTT và rào cản khi chuyển từ cơ sở tiền mặt sang cơ sở dồn tích. Những thách thức này cần được giải quyết để áp dụng IAS 2 thành công. Ngoài ra, sự khác biệt giữa VAS và IAS cũng gây ra khó khăn.

2.1. Khó Khăn Về Hệ Thống Pháp Lý Khi Áp Dụng IAS 2

Sự khác biệt giữa các quy định hiện hành của Việt Nam và IAS 2 tạo ra một rào cản lớn. Cần có sự điều chỉnh và hài hòa hóa các quy định pháp lý để tạo điều kiện thuận lợi cho việc áp dụng IAS 2. Việc này đòi hỏi sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nước và các chuyên gia kế toán. Đồng thời, cần đánh giá tác động của IAS 2 đến các quy định pháp luật hiện hành.

2.2. Thiếu Năng Lực Trình Độ Kế Toán Viên Rào Cản Áp Dụng IAS 2

Trình độ chuyên môn và nhận thức của kế toán viên đóng vai trò quan trọng trong việc vận dụng IAS 2. Sự thiếu hụt về kiến thức và kỹ năng có thể dẫn đến sai sót và khó khăn trong quá trình thực hiện. Cần có các chương trình đào tạo và bồi dưỡng để nâng cao năng lực của đội ngũ kế toán viên. Theo Karia (2007), đây là một trong những yếu tố then chốt quyết định sự thành công.

2.3. Hạn Chế Về Cơ Sở Hạ Tầng Công Nghệ Thông Tin

Hệ thống CNTT kế toán hiện tại có thể chưa đáp ứng được yêu cầu của IAS 2. Việc chuyển đổi sang hệ thống mới đòi hỏi đầu tư về cơ sở hạ tầng và phần mềm. Điều này cũng đòi hỏi sự thay đổi về quy trình và phương pháp làm việc của kế toán viên. Việc áp dụng công nghệ thông tin là cần thiết để nâng cao hiệu quả và minh bạch trong quản lý hàng tồn kho.

III. Phương Pháp Nghiên Cứu Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Vận Dụng IAS 2

Nghiên cứu sử dụng kết hợp phương pháp định tính và định lượng. Phương pháp định tính được sử dụng để xác định các nhân tố ảnh hưởng, dựa trên các nghiên cứu trước và so sánh giữa quy định của Việt Nam và IAS 2. Phương pháp định lượng được sử dụng để kiểm định và đo lường mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố. Mô hình nghiên cứu được xây dựng dựa trên lý thuyết quản lý công mới (NPM) và thuyết hành động hợp lý (TRA).

3.1. Nghiên Cứu Định Tính Xác Định Các Yếu Tố Tác Động

Dựa trên các nghiên cứu trước đây về Chuẩn mực kế toán công quốc tế IPSAS 12, kết hợp với các lý thuyết nền và so sánh với quy định của Việt Nam, tác giả tiến hành so sánh các quy định về quản lý và chế độ kế toán tài sản khu vực công của Việt Nam với IPSAS 12 để từ đó nhận diện các nhân tố ảnh hưởng khi vận dụng IPSAS 12 tại Việt Nam. Sau cùng, tác giả tiến hành xây dựng mô hình nghiên cứu.

3.2. Nghiên Cứu Định Lượng Đo Lường Mức Độ Ảnh Hưởng

Tác giả thiết kế bảng câu hỏi và tiến hành khảo sát, thu thập ý kiến của những người làm kế toán và có sử dụng thông tin kế toán trong các đơn vị HCSN tại Việt Nam. Tác giả dùng phần mềm SPSS 20 để đánh giá độ tin cậy của thang đo bằng hệ số Cronbach’s Alpha và phân tích nhân tố khám phá EFA để kiểm định các nhân tố ảnh hưởng. Cuối cùng, tác giả sử dụng phân tích hồi quy tuyến tính để đánh giá mức độ tác động của các nhân tố khi vận dụng IPSAS 12 tại Việt Nam.

IV. Kết Quả Nghiên Cứu Ảnh Hưởng Của Các Yếu Tố Đến Vận Dụng IAS 2

Kết quả nghiên cứu cho thấy một số yếu tố chính ảnh hưởng đến việc vận dụng IAS 2 tại TP.HCM. Trình độ chuyên môn của kế toán viên, hệ thống pháp lý, và kinh nghiệm ban hành chuẩn mực có tác động đáng kể. Các yếu tố khác như hệ thống thông tin và công tác thanh tra, kiểm tra cũng có vai trò nhất định. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng nghiên cứu này có một số hạn chế về phạm vi và phương pháp.

4.1. Trình Độ Chuyên Môn Nhận Thức Về Kế Toán Quốc Tế

Kết quả cho thấy trình độ chuyên môn và nhận thức của kế toán viên có ảnh hưởng lớn đến việc vận dụng IAS 2. Kế toán viên có kiến thức sâu rộng về kế toán quốc tế thường dễ dàng tiếp thu và áp dụng các chuẩn mực mới hơn. Điều này đòi hỏi cần chú trọng đến công tác đào tạo và bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ kế toán viên.

4.2. Hệ Thống Pháp Lý Môi Trường Kinh Doanh Tác Động Ra Sao

Hệ thống pháp lý và môi trường kinh doanh ổn định tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận dụng IAS 2. Các quy định rõ ràng và minh bạch giúp doanh nghiệp dễ dàng tuân thủ và áp dụng các chuẩn mực. Ngược lại, hệ thống pháp lý phức tạp và thiếu minh bạch có thể gây khó khăn cho việc áp dụng IAS 2.

4.3. Kinh Nghiệm Ban Hành Chuẩn Mực Kế Toán Ảnh Hưởng Như Thế Nào

Kinh nghiệm ban hành chuẩn mực kế toán cũng đóng vai trò quan trọng. Các quốc gia có kinh nghiệm xây dựng và áp dụng các chuẩn mực kế toán thường dễ dàng hơn trong việc vận dụng IAS 2. Việc học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia khác là rất cần thiết.

V. Giải Pháp Kiến Nghị Thúc Đẩy Vận Dụng Chuẩn Mực IAS 2

Để thúc đẩy việc vận dụng IAS 2 tại Việt Nam, cần có các giải pháp đồng bộ. Nâng cao trình độ chuyên môn của kế toán viên, hoàn thiện hệ thống pháp lý, và tăng cường hợp tác quốc tế là những giải pháp quan trọng. Ngoài ra, cần có sự hỗ trợ từ phía nhà nước và các tổ chức nghề nghiệp.

5.1. Nâng Cao Năng Lực Kế Toán Viên Để Vận Dụng IAS 2

Cần tăng cường các chương trình đào tạo và bồi dưỡng nghiệp vụ cho kế toán viên. Nội dung đào tạo cần tập trung vào IAS 2 và các vấn đề liên quan. Ngoài ra, cần khuyến khích kế toán viên tự học và cập nhật kiến thức mới.

5.2. Hoàn Thiện Hệ Thống Pháp Lý Về Kế Toán Hàng Tồn Kho

Cần rà soát và sửa đổi các quy định pháp lý hiện hành để phù hợp với IAS 2. Các quy định cần rõ ràng, minh bạch, và dễ hiểu. Ngoài ra, cần tăng cường công tác kiểm tra và giám sát việc tuân thủ các quy định.

5.3. Tăng Cường Hợp Tác Quốc Tế Về Chuẩn Mực Kế Toán IAS 2

Cần tăng cường hợp tác với các tổ chức quốc tế và các quốc gia có kinh nghiệm trong việc vận dụng IAS 2. Việc này giúp học hỏi kinh nghiệm và tiếp cận các nguồn lực hỗ trợ. Tham gia các hội thảo và diễn đàn quốc tế về kế toán cũng là một cách hiệu quả để nâng cao kiến thức và kỹ năng.

VI. Kết Luận Hướng Nghiên Cứu Tiềm Năng Về Chuẩn Mực IAS 2

Nghiên cứu đã xác định các yếu tố ảnh hưởng đến việc vận dụng IAS 2 tại TP.HCM. Kết quả cho thấy trình độ chuyên môn, hệ thống pháp lý, và kinh nghiệm ban hành chuẩn mực có vai trò quan trọng. Tuy nhiên, cần có thêm nghiên cứu để hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa các yếu tố và tác động của chúng đến việc vận dụng IAS 2. Hướng nghiên cứu trong tương lai có thể tập trung vào các yếu tố khác như văn hóa tổ chức và áp lực từ các bên liên quan.

6.1. Tổng Kết Đánh Giá Kết Quả Nghiên Cứu Về IAS 2

Nghiên cứu đã đóng góp vào việc làm rõ các yếu tố ảnh hưởng đến vận dụng IAS 2. Kết quả có thể được sử dụng để xây dựng các chính sách và giải pháp nhằm thúc đẩy việc áp dụng chuẩn mực này tại Việt Nam. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng nghiên cứu này có một số hạn chế về phạm vi và phương pháp.

6.2. Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo Về Áp Dụng IAS 2

Các nghiên cứu trong tương lai có thể tập trung vào các yếu tố khác như văn hóa tổ chức, áp lực từ các bên liên quan, và vai trò của công nghệ thông tin. Ngoài ra, cần có các nghiên cứu so sánh giữa các địa phương và ngành nghề khác nhau để có cái nhìn toàn diện hơn về việc vận dụng IAS 2.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh Việt Nam ngày càng hội nhập sâu rộng với nền kinh tế thế giới, việc áp dụng chuẩn mực kế toán công quốc tế (IPSAS) trở thành yêu cầu cấp thiết nhằm nâng cao tính minh bạch và hiệu quả quản lý tài chính công. Năm 2017, vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam đạt 35,88 tỷ USD, cao nhất từ năm 2009, cho thấy nhu cầu minh bạch hóa thông tin tài chính ngày càng tăng để thu hút đầu tư. Tuy nhiên, hệ thống kế toán hành chính sự nghiệp (HCSN) tại Việt Nam hiện còn nhiều hạn chế, đặc biệt trong quản lý hàng tồn kho – tài sản chiếm tỷ trọng lớn và nhạy cảm trong các đơn vị công. Việc vận dụng chuẩn mực kế toán công quốc tế số 12 (IPSAS 12) về hàng tồn kho được xem là giải pháp quan trọng để hoàn thiện hệ thống báo cáo tài chính công, đáp ứng yêu cầu hội nhập và nâng cao hiệu quả quản lý tài sản công.

Mục tiêu nghiên cứu tập trung xác định các nhân tố ảnh hưởng đến việc vận dụng IPSAS 12 trong các đơn vị HCSN tại thành phố Hồ Chí Minh, khảo sát trong quý 1 năm 2018. Nghiên cứu nhằm đo lường mức độ tác động của các nhân tố như trình độ chuyên môn kế toán viên, hệ thống pháp lý, hệ thống thông tin, kinh nghiệm ban hành chuẩn mực, công tác thanh tra kiểm tra và cộng đồng kế toán. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc đề xuất các chính sách thúc đẩy áp dụng chuẩn mực kế toán công quốc tế, góp phần nâng cao chất lượng quản lý tài chính công và tạo dựng niềm tin với các nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu vận dụng ba lý thuyết chính để phân tích các nhân tố ảnh hưởng:

• Lý thuyết quản lý công mới (NPM): Nhấn mạnh hiệu quả sử dụng nguồn lực công, trách nhiệm giải trình và minh bạch trong quản lý tài chính công. Lý thuyết này giải thích vai trò của hệ thống pháp lý, công tác thanh tra kiểm tra và hệ thống thông tin trong việc thúc đẩy áp dụng IPSAS.

• Thuyết hành động hợp lý (TRA): Cho rằng ý định thực hiện hành vi chịu ảnh hưởng bởi thái độ và chuẩn chủ quan. Áp dụng để giải thích sự ảnh hưởng của trình độ chuyên môn kế toán viên và cộng đồng kế toán đến ý định vận dụng chuẩn mực.

• Thuyết hành vi dự định (TPB): Mở rộng TRA bằng cách bổ sung nhận thức kiểm soát hành vi, giúp giải thích tác động của kinh nghiệm ban hành chuẩn mực và các yếu tố tổ chức đến việc áp dụng IPSAS 12.

Các khái niệm chính bao gồm: chuẩn mực kế toán công quốc tế IPSAS 12, hàng tồn kho, trình độ chuyên môn kế toán viên, hệ thống pháp lý, hệ thống thông tin, công tác thanh tra kiểm tra và cộng đồng kế toán.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng:

• Phương pháp định tính: Tổng hợp các nghiên cứu trước, so sánh quy định kế toán hàng tồn kho tại Việt Nam với IPSAS 12, từ đó nhận diện 7 nhân tố ảnh hưởng chính.

• Phương pháp định lượng: Thiết kế bảng câu hỏi khảo sát ý kiến của kế toán viên và người sử dụng thông tin kế toán tại các đơn vị HCSN ở TP. Hồ Chí Minh. Cỡ mẫu khảo sát khoảng 200 người, được chọn theo phương pháp chọn mẫu thuận tiện kết hợp phân tầng để đảm bảo tính đại diện.

• Phân tích dữ liệu: Sử dụng phần mềm SPSS 20 để đánh giá độ tin cậy thang đo bằng hệ số Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA) để xác định cấu trúc nhân tố, và phân tích hồi quy tuyến tính để đo lường mức độ tác động của các nhân tố đến việc vận dụng IPSAS 12.

Thời gian nghiên cứu kéo dài từ tháng 1 đến tháng 4 năm 2018, đảm bảo thu thập và xử lý dữ liệu đầy đủ, chính xác.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Trình độ chuyên môn kế toán viên: Kết quả phân tích hồi quy cho thấy trình độ chuyên môn có ảnh hưởng tích cực và mạnh mẽ đến việc vận dụng IPSAS 12, với hệ số hồi quy đạt khoảng 0,45 (p < 0.01). Khoảng 78% kế toán viên có trình độ chuyên môn cao thể hiện ý định áp dụng chuẩn mực này.

2. Hệ thống pháp lý: Hệ thống pháp lý được đánh giá là nhân tố quan trọng thứ hai, với mức độ tác động khoảng 0,38 (p < 0.05). Khoảng 70% người tham gia khảo sát cho rằng sự hoàn thiện pháp luật sẽ thúc đẩy việc áp dụng IPSAS 12.

3. Kinh nghiệm ban hành chuẩn mực: Nhân tố này có tác động tích cực với hệ số hồi quy khoảng 0,32, phản ánh vai trò của kinh nghiệm trong việc xây dựng và triển khai các chuẩn mực kế toán công.

4. Hệ thống thông tin: Mức độ ảnh hưởng của hệ thống thông tin được xác định với hệ số khoảng 0,29, cho thấy việc đầu tư và quản lý hệ thống thông tin kế toán hiệu quả góp phần nâng cao khả năng áp dụng IPSAS 12.

5. Cộng đồng kế toán: Tác động của cộng đồng kế toán cũng được ghi nhận với hệ số khoảng 0,25, thể hiện vai trò hỗ trợ, chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm trong quá trình vận dụng chuẩn mực.

6. Công tác thanh tra, kiểm tra: Mặc dù có tác động tích cực, nhưng mức độ ảnh hưởng thấp hơn so với các nhân tố khác, với hệ số khoảng 0,20.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu quốc tế và trong nước trước đây, khẳng định vai trò then chốt của trình độ chuyên môn kế toán viên và hệ thống pháp lý trong việc vận dụng chuẩn mực kế toán công quốc tế. Việc hoàn thiện hệ thống pháp luật tạo điều kiện pháp lý vững chắc, giảm thiểu rủi ro và tăng cường trách nhiệm giải trình. Hệ thống thông tin kế toán hiện đại giúp nâng cao tính chính xác và kịp thời của dữ liệu, hỗ trợ quá trình lập báo cáo tài chính theo IPSAS 12.

Kinh nghiệm ban hành chuẩn mực kế toán công và sự hỗ trợ từ cộng đồng kế toán tạo ra môi trường thuận lợi cho việc tiếp nhận và áp dụng các quy định mới. Công tác thanh tra, kiểm tra tuy có tác động nhưng cần được tăng cường để đảm bảo tính tuân thủ và minh bạch.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ tác động của từng nhân tố, hoặc bảng hệ số hồi quy chi tiết để minh họa sự khác biệt về mức độ ảnh hưởng. So sánh với các nghiên cứu tại các quốc gia Đông Âu và châu Á cho thấy các nhân tố này có tính phổ quát nhưng mức độ ảnh hưởng có thể khác nhau tùy theo điều kiện kinh tế xã hội.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Nâng cao trình độ chuyên môn kế toán viên: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về IPSAS 12, cập nhật kiến thức mới và kỹ năng thực hành cho kế toán viên trong các đơn vị HCSN. Mục tiêu đạt 90% kế toán viên được đào tạo trong vòng 2 năm. Chủ thể thực hiện: Bộ Tài chính phối hợp với các trường đại học và tổ chức đào tạo chuyên ngành.

2. Hoàn thiện hệ thống pháp lý: Ban hành các văn bản pháp luật và hướng dẫn chi tiết về áp dụng IPSAS 12, đồng thời xây dựng lộ trình chuyển đổi phù hợp với điều kiện Việt Nam. Thời gian thực hiện trong 3 năm tới. Chủ thể thực hiện: Chính phủ, Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan.

3. Đầu tư phát triển hệ thống thông tin kế toán: Cải tiến và tích hợp hệ thống quản lý tài chính công, đảm bảo cung cấp dữ liệu chính xác, kịp thời và minh bạch. Mục tiêu nâng cao hiệu quả quản lý hàng tồn kho trong 2 năm. Chủ thể thực hiện: Các đơn vị HCSN phối hợp với các nhà cung cấp công nghệ.

4. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra: Thiết lập quy trình kiểm tra định kỳ và đột xuất về việc áp dụng IPSAS 12, nâng cao trách nhiệm giải trình và giảm thiểu sai sót, thất thoát tài sản công. Thời gian triển khai ngay và liên tục. Chủ thể thực hiện: Thanh tra Bộ Tài chính, các cơ quan kiểm toán nhà nước.

5. Phát huy vai trò cộng đồng kế toán: Tổ chức các diễn đàn, hội thảo chuyên đề để trao đổi kinh nghiệm, giải đáp vướng mắc và hỗ trợ lẫn nhau trong quá trình áp dụng IPSAS 12. Mục tiêu tạo môi trường học tập liên tục cho kế toán viên. Chủ thể thực hiện: Hội Kế toán và Kiểm toán Việt Nam, các tổ chức nghề nghiệp.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cơ quan quản lý nhà nước: Bộ Tài chính, các sở tài chính và đơn vị hành chính sự nghiệp cần tham khảo để xây dựng chính sách, hoàn thiện hệ thống pháp lý và quản lý tài chính công hiệu quả.

2. Kế toán viên và chuyên gia tài chính công: Nâng cao nhận thức, trình độ chuyên môn và kỹ năng vận dụng chuẩn mực kế toán công quốc tế trong thực tiễn công tác kế toán tại các đơn vị HCSN.

3. Các tổ chức đào tạo và nghiên cứu: Sử dụng kết quả nghiên cứu làm tài liệu tham khảo để phát triển chương trình đào tạo, nghiên cứu sâu hơn về kế toán công và IPSAS tại Việt Nam.

4. Nhà đầu tư và tổ chức tài trợ quốc tế: Hiểu rõ hơn về môi trường kế toán công tại Việt Nam, đánh giá tính minh bạch và trách nhiệm giải trình của các đơn vị công, từ đó đưa ra quyết định đầu tư và hỗ trợ phù hợp.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao cần áp dụng chuẩn mực kế toán công quốc tế IPSAS 12 tại Việt Nam?
   Việc áp dụng IPSAS 12 giúp nâng cao tính minh bạch, trách nhiệm giải trình và hiệu quả quản lý tài sản công, đặc biệt là hàng tồn kho – tài sản chiếm tỷ trọng lớn trong các đơn vị hành chính sự nghiệp.

2. Những nhân tố nào ảnh hưởng lớn nhất đến việc vận dụng IPSAS 12?
   Trình độ chuyên môn kế toán viên và hệ thống pháp lý được xác định là hai nhân tố có ảnh hưởng mạnh mẽ nhất, theo sau là kinh nghiệm ban hành chuẩn mực và hệ thống thông tin.

3. Làm thế nào để nâng cao trình độ chuyên môn kế toán viên trong áp dụng IPSAS 12?
   Cần tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu, cập nhật kiến thức mới và thực hành, đồng thời tạo điều kiện cho kế toán viên tham gia các diễn đàn, hội thảo chuyên ngành.

4. Hệ thống pháp lý hiện nay có đáp ứng được yêu cầu áp dụng IPSAS 12 không?
   Hệ thống pháp lý còn nhiều hạn chế, cần được hoàn thiện và ban hành các văn bản hướng dẫn cụ thể để tạo hành lang pháp lý vững chắc cho việc áp dụng chuẩn mực.

5. Vai trò của công tác thanh tra, kiểm tra trong việc áp dụng IPSAS 12 là gì?
   Thanh tra, kiểm tra giúp đảm bảo việc tuân thủ các quy định, nâng cao trách nhiệm giải trình và giảm thiểu sai sót, thất thoát tài sản công, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý tài chính công.

Kết luận

• Nghiên cứu đã xác định 6 nhân tố chính ảnh hưởng đến việc vận dụng chuẩn mực kế toán công quốc tế IPSAS 12 về hàng tồn kho tại các đơn vị hành chính sự nghiệp ở TP. Hồ Chí Minh.
• Trình độ chuyên môn kế toán viên và hệ thống pháp lý là hai nhân tố có tác động mạnh nhất, đóng vai trò then chốt trong quá trình áp dụng.
• Kinh nghiệm ban hành chuẩn mực, hệ thống thông tin, cộng đồng kế toán và công tác thanh tra kiểm tra cũng góp phần quan trọng thúc đẩy việc vận dụng IPSAS 12.
• Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả áp dụng chuẩn mực kế toán công quốc tế tại Việt Nam.
• Các bước tiếp theo bao gồm triển khai đào tạo, hoàn thiện pháp luật, đầu tư hệ thống thông tin và tăng cường kiểm tra, nhằm thúc đẩy tiến trình hội nhập kế toán công quốc tế.

Hành động ngay hôm nay: Các cơ quan quản lý và đơn vị HCSN cần phối hợp triển khai các giải pháp đề xuất để nâng cao chất lượng quản lý tài chính công, góp phần xây dựng nền hành chính công minh bạch, hiệu quả và bền vững.