Nghiên Cứu Kế Toán Hoạt Động Thu, Chi Tại Trường Đại Học Tài Nguyên Và Môi Trường Hà Nội

• Tác giả: Nguyễn Thị Minh Trang
• Người hướng dẫn: TS. Vũ Thị Kim Anh
• Trường học: Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội
• Chuyên ngành: Kế toán
• Đề tài: Kế Toán Hoạt Động Thu, Chi Tại Trường Đại Học Tài Nguyên Và Môi Trường Hà Nội
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. MỞ ĐẦU
• 1.1. Tính cấp thiết của đề tài
• 1.2. Tổng quan tình hình nghiên cứu
• 1.3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
• 1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 1.5. Phương pháp nghiên cứu
• 1.6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn
• 1.7. Kết cấu luận văn
• 2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN HOẠT ĐỘNG THU, CHI TRONG CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP CÓ THU
• 2.1. Hoạt động thu chi trong các đơn vị sự nghiệp có thu
• 2.1.1. Khái niệm, phân loại các đơn vị sự nghiệp công lập có thu
• 2.1.2. Nội dung hoạt động thu, chi và cơ chế quản lý tài chính tại các đơn vị sự nghiệp công lập có thu
• 2.2. Kế toán hoạt động thu, chi trong các đơn vị sự nghiệp công lập có thu
• 2.2.1. Kế toán hoạt động thu, chi dưới góc độ kế toán tài chính
• 2.2.2. Cơ sở kế toán trong đơn vị sự nghiệp công lập
• 2.2.3. Kế toán hoạt động thu, chi do ngân sách nhà nước cấp
• 2.2.4. Kế toán hoạt động thu, chi sản xuất kinh doanh
• 2.2.5. Kế toán hoạt động thu, chi dưới góc độ kế toán quản trị
• 2.3. Xây dựng định mức chi và lập dự toán thu, chi
• 2.4. Thu thập thông tin kế toán về hoạt động thu, chi phục vụ yêu cầu quản trị
• 2.5. Phân tích thông tin về hoạt động thu, chi phục vụ cho công tác quản trị
• 3. THỰC TRẠNG KẾ TOÁN HOẠT ĐỘNG THU, CHI TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG HÀ NỘI
• 3.1. Tổng quan về trường đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội
• 3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển
• 3.1.2. Đặc điểm tổ chức quản lý của Trường đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội
• 3.1.2.1. Cơ cấu tổ chức quản lý
• 3.1.2.2. Đặc điểm tổ chức hoạt động của trường đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội
• 3.1.3. Cơ chế quản lý tài chính và đặc điểm tổ chức công tác kế toán của Trường đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội
• 3.1.3.1. Cơ chế quản lý tài chính
• 3.1.3.2. Tổ chức bộ máy kế toán
• 3.1.3.3. Chính sách kế toán áp dụng
• 3.2. Thực trạng kế toán hoạt động thu, chi tại trường đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội
• 3.2.1. Kế toán hoạt động thu, chi dưới góc độ kế toán tài chính
• 3.2.2. Kế toán hoạt động thu chi do ngân sách nhà nước cấp
• 3.2.3. Kế toán hoạt động thu, chi sản xuất kinh doanh
• 3.2.4. Kế toán hoạt động thu, chi dưới góc độ kế toán quản trị
• 3.3. Xây dựng định mức chi và lập dự toán thu, chi
• 3.4. Thu thập thông tin kế toán về hoạt động thu, chi phục vụ yêu cầu quản trị
• 3.5. Phân tích thông tin về hoạt động thu, chi phục vụ cho công tác quản trị
• 3.6. Đánh giá thực trạng kế toán hoạt động thu, chi tại trường đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội
• 3.6.1. Kết quả đạt được
• 3.6.2. Những tồn tại và nguyên nhân
• 4. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KẾ TOÁN HOẠT ĐỘNG THU, CHI TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG HÀ NỘI
• 4.1. Định hướng phát triển của trường đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội
• 4.1.1. Định hướng lĩnh vực hoạt động
• 4.1.1.1. Về hoạt động đào tạo
• 4.1.1.2. Về hoạt động khoa học và dịch vụ tư vấn
• 4.1.1.3. Về hoạt động hợp tác quốc tế
• 4.1.1.4. Về hoạt động đầu tư phát triển
• 4.1.1.5. Về hoạt động quản lý tài chính
• 4.1.2. Phương thức hoạt động và phương thức quản lý
• 4.1.2.1. Phương thức hoạt động
• 4.1.2.2. Phương thức quản lý
• 4.2. Các yêu cầu và nguyên tắc về hoàn thiện kế toán hoạt động thu, chi tại trường đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội
• 4.2.1. Các yêu cầu hoàn thiện
• 4.2.2. Các nguyên tắc hoàn thiện
• 4.3. Một số giải pháp hoàn thiện kế toán hoạt động thu, chi tại trường đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội
• 4.3.1. Hoàn thiện kế toán hoạt động thu, chi dưới góc độ kế toán tài chính
• 4.3.1.1. Hoàn thiện chứng từ kế toán các hoạt động thu, chi
• 4.3.1.2. Hoàn thiện hệ thống tài khoản kế toán hoạt động thu, chi
• 4.3.1.3. Hoàn thiện hệ thống sổ sách kế toán hoạt động thu, chi
• 4.3.1.4. Hoàn thiện hệ thống báo cáo kế toán hoạt động thu, chi
• 4.3.2. Hoàn thiện kế toán hoạt động thu – chi dưới góc độ kế toán quản trị
• 4.3.2.1. Xây dựng định mức, lập dự toán thu, chi
• 4.3.2.2. Phương pháp thu thập thông tin về hoạt động thu, chi phục vụ yêu cầu quản trị
• 4.3.2.3. Phân tích các thông tin về hoạt động thu, chi
• 4.3.3. Điều kiện thực hiện giải pháp
• 4.3.3.1. Về phía trường đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội
• 4.3.3.2. Về phía Nhà nước
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ

I. Tổng Quan Nghiên Cứu Kế Toán Thu Chi Đại Học Cách Tiếp Cận 55 ký tự

Nghiên cứu kế toán hoạt động thu, chi tại các trường đại học, đặc biệt là trong bối cảnh tự chủ tài chính ngày càng trở nên cấp thiết. Việc hiểu rõ và quản lý hiệu quả nguồn thu, chi giúp các trường đại học nâng cao chất lượng đào tạo, thu hút nguồn vốn và đảm bảo sự minh bạch trong hoạt động tài chính. Các trường đại học công lập cần phải nắm bắt thông tin, số liệu cần thiết và chính xác từ bộ phận kế toán giúp cho Ban giám hiệu có cái nhìn chính xác về tình hình hoạt động thu chi tài chính của đơn vị. Nghiên cứu này sẽ tập trung vào việc đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp hoàn thiện kế toán thu chi tại Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, với mục tiêu hỗ trợ nhà trường trong lộ trình tiến tới tự chủ hoàn toàn. Từ đó, đưa ra các quyết định quản lý phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả đào tạo của Nhà trường, có thể công khai tài chính thu hút thêm các nguồn vốn hợp pháp từ bên ngoài.

1.1. Tầm Quan Trọng Kế Toán Thu Chi Trường Đại Học LSI Keyword

Tự chủ đại học đòi hỏi các trường phải quản lý tài chính một cách hiệu quả và minh bạch. Kế toán thu chi đóng vai trò then chốt trong việc cung cấp thông tin chính xác, kịp thời cho các quyết định quản lý. Nó giúp các trường đại học tối ưu hóa nguồn lực, đảm bảo tính bền vững về tài chính và nâng cao trách nhiệm giải trình với các bên liên quan. Việc cải tiến và nâng cao chất lượng đào tạo. Các trường đại học công lập cần phải nắm bắt thông tin, số liệu cần thiết và chính xác từ bộ phận kế toán giúp cho Ban giám hiệu có cái nhìn chính xác về tình hình hoạt động thu chi tài chính của đơn vị.

1.2. Mục Tiêu Phạm Vi Nghiên Cứu Kế Toán Thu Chi Salient Entity

Nghiên cứu này hướng đến việc đề xuất các giải pháp hoàn thiện kế toán hoạt động thu, chi tại Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, tập trung vào cả góc độ kế toán tài chính và kế toán quản trị. Phạm vi nghiên cứu giới hạn trong việc khảo sát và thu thập số liệu năm 2018, đồng thời tập trung vào các hoạt động thu chi từ ngân sách nhà nước và hoạt động sản xuất kinh doanh. Kế toán hoạt động thu, chi là một nội dung vô cùng quan trọng trong công tác kế toán của mỗi đơn vị sự nghiệp công lập nói chung và của các trường đại học công lập nói riêng.

II. Thách Thức Hiện Tại Kế Toán Thu Chi Trong Tự Chủ 58 ký tự

Trong bối cảnh tự chủ tài chính, các trường đại học đối mặt với nhiều thách thức trong việc quản lý kế toán thu chi. Các quy định pháp lý thay đổi, yêu cầu về minh bạch tăng cao, và áp lực cạnh tranh về nguồn lực đòi hỏi các trường phải nâng cao năng lực kế toán. Ngoài ra, việc ứng dụng công nghệ thông tin vào kế toán cũng là một thách thức lớn đối với nhiều trường đại học, đặc biệt là các trường có quy mô vừa và nhỏ. Kết quả đổi mới cơ chế hoạt động của đơn vị sự nghiệp công lập phải hướng tới việc cung cấp dịch vụ sự nghiệp công tốt hơn cho các tầng lớp nhân dân và đảm bảo cho các đối tượng chính sách và người nghèo được tiếp cận và thụ hưởng các dịch vụ công cơ bản, thiết yếu với chất lượng cao hơn, công bằng hơn, Nghị định cũng nêu rõ quy định tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp theo các mức độ khác nhau trên nguyên tắc đơn vị tự chủ cao về nguồn tài chính thì được tự 2 chủ cao về quản lý, sử dụng các kết quả tài chính và ngược lại.

2.1. Cơ Chế Quản Lý Tài Chính và Kế Toán Hiện Hành Salient Keyword

Cơ chế quản lý tài chính hiện hành của các trường đại học thường phức tạp và chưa thực sự phù hợp với điều kiện tự chủ. Các quy định về phân bổ ngân sách, quản lý nguồn thu, chi còn nhiều bất cập, gây khó khăn cho việc chủ động khai thác và sử dụng nguồn lực. Việc công khai tài chính thu hút thêm các nguồn vốn hợp pháp từ bên ngoài. Bên cạnh đó, hệ thống kế toán hiện tại còn thiếu tính linh hoạt và khả năng tích hợp thông tin, hạn chế khả năng phân tích và ra quyết định của ban quản lý.

2.2. Yêu Cầu Minh Bạch và Trách Nhiệm Giải Trình Kế Toán LSI Keyword

Tự chủ tài chính đồng nghĩa với việc các trường đại học phải tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm giải trình trong hoạt động kế toán. Việc công khai thông tin về nguồn thu, chi, tình hình tài sản giúp xây dựng lòng tin với các bên liên quan và thu hút nguồn lực đầu tư. Các trường cần xây dựng hệ thống báo cáo kế toán đầy đủ, chính xác và kịp thời, đồng thời đảm bảo tuân thủ các chuẩn mực và quy định kế toán hiện hành.

2.3. Ứng Dụng Công Nghệ Thông Tin Trong Kế Toán Thu Chi

Ứng dụng CNTT không chỉ giúp tự động hóa các quy trình kế toán, mà còn cung cấp khả năng phân tích dữ liệu, dự báo tài chính và hỗ trợ ra quyết định. Để tận dụng tối đa lợi ích của CNTT, các trường cần đầu tư vào hệ thống phần mềm kế toán phù hợp, đào tạo nhân viên và xây dựng quy trình quản lý dữ liệu hiệu quả.Kế toán hoạt động thu, chi là một nội dung vô cùng quan trọng trong công tác kế toán của mỗi đơn vị sự nghiệp công lập nói chung và của các trường đại học công lập nói riêng. Nghiên cứu nhằm đưa ra các giải pháp hoàn thiện kế toán hoạt động thu, chi trên cả góc độ kế toán tài chính kế toán tài chính và góc độ kế toán quản trị có ý nghĩa thực tiễn đối với công tác kế toán nói riêng và đối với việc tổ chức, điều hành và quản lý các trường đại học công lập trong điều kiện tự chủ nói chung. Xuất phát từ những lí do nêu trên, sau quá trình học tập và nghiên cứu thực tiễn, tác giả lựa chọn đề tài “Kế toán hoạt động thu, chi tại trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội” làm đề tài Luận văn thạc sĩ kế toán với mong muốn đưa ra một số các giải pháp hoàn thiện kế toán hoạt động thu, chi tại trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội.

III. Giải Pháp 1 Hoàn Thiện Kế Toán Tài Chính Thu Chi 59 ký tự

Hoàn thiện kế toán tài chính là bước quan trọng để nâng cao hiệu quả quản lý thu chi tại trường đại học. Giải pháp này tập trung vào việc chuẩn hóa chứng từ, tài khoản, sổ sách và báo cáo kế toán, đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật và chuẩn mực kế toán. Đồng thời, cần xây dựng quy trình kế toán rõ ràng, minh bạch và dễ dàng kiểm soát. Ở Việt Nam, các nghiên cứu về kế toán hoạt động thu, chi trong các đơn vị sự nghiệp công lập được quan tâm và đề cập nhiều trong các nghiên cứu trong nhiều đề tài khoa học, luận văn thạc sĩ. Tác giả xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của bản thân tác giả. Các kết quả nghiên cứu và các kết luận trong luận văn là trung thực, không sao chép từ bất kỳ một nguồn nào và dưới bất kỳ hình thức nào. Việc tham khảo các nguồn tài liệu (nếu có) đã được thực hiện trích dẫn và ghi nguồn tài liệu tham khảo đúng quy định.

3.1. Chuẩn Hóa Chứng Từ và Hệ Thống Tài Khoản Kế Toán Salient Entity

Việc chuẩn hóa chứng từ và hệ thống tài khoản kế toán giúp đảm bảo tính chính xác và thống nhất của thông tin kế toán. Các trường cần rà soát và cập nhật hệ thống chứng từ, tài khoản theo quy định mới nhất, đồng thời xây dựng hướng dẫn chi tiết về cách sử dụng và lưu trữ chứng từ. - Luận văn thạc sĩ kinh tế của Đỗ Thị Hải Yến (2016) “Kế toán hoạt động thu, chi tại các trường cao đẳng công lập trên địa bàn tỉnh Hải Dương”. Luận văn đã hệ thống hoá làm sáng tỏ những vấn đề lý luận chung 3 về kế toán hoạt động thu, chi tại các đơn vị sự nghiệp công lập có thu.

3.2. Xây Dựng Quy Trình Kế Toán Rõ Ràng Minh Bạch Salient Keyword

Quy trình kế toán cần được xây dựng một cách rõ ràng, minh bạch và dễ dàng kiểm soát. Các bước trong quy trình cần được mô tả chi tiết, phân công trách nhiệm cụ thể cho từng bộ phận, cá nhân. Đồng thời, cần thiết lập hệ thống kiểm soát nội bộ hiệu quả để đảm bảo tính trung thực và chính xác của thông tin kế toán.

IV. Giải Pháp 2 Nâng Cao Kế Toán Quản Trị Thu Chi Hiệu Quả 60 ký tự

Kế toán quản trị đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin cho các quyết định quản lý tại trường đại học. Giải pháp này tập trung vào việc xây dựng hệ thống thông tin kế toán quản trị phù hợp với đặc thù của trường, giúp phân tích chi phí, đánh giá hiệu quả hoạt động và dự báo tài chính. Nhìn chung, các đề tài đều đã đề cập đến vấn đề kế toán hoạt động thu, chi tại các đơn vị sự nghiệp công lập có thu đã phân tích và làm rõ được những lý luận chung về kế toán hoạt động thu, chi chỉ ra được những ưu điểm, tồn tại, nguyên nhân và giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của kế toán hoạt động thu, chi đối với các đơn vị lựa chọn nghiên cứu. Tuy nhiên, chưa có công trình nào nghiên cứu, phân tích một cách cụ thể, toàn diện về công tác kế toán hoạt động thu, chi tại trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội trong điều kiện tự chủ tài chính trên cả khía cạnh kế toán tài chính và kê toán quản trị.

4.1. Xây Dựng Hệ Thống Thông Tin Kế Toán Quản Trị Salient Entity

Hệ thống thông tin kế toán quản trị cần cung cấp thông tin chi tiết về chi phí, doanh thu của từng hoạt động, chương trình đào tạo. Thông tin này giúp ban quản lý đánh giá hiệu quả hoạt động, xác định các hoạt động cần cải thiện và đưa ra các quyết định đầu tư hợp lý. Vì vậy, trong nghiên cứu này tác giả sẽ tiếp tục kế thừa các công trình của các tác giả đã nghiên cứu trước đây về cơ sở lý luận kế toán hoạt động thu chi trong các đơn vị sự nghiệp công lập có thu và trên cơ sở khảo sát nguồn dữ liệu thứ cấp về kế toán hoạt động thu chi tại trường đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội trong điều kiện thực hiện tự chủ tài chính.

4.2. Phân Tích Chi Phí và Đánh Giá Hiệu Quả Hoạt Động LSI Keyword

Việc phân tích chi phí và đánh giá hiệu quả hoạt động giúp các trường đại học xác định các lĩnh vực có thể tiết kiệm chi phí, nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực. Đồng thời, cần xây dựng các chỉ số đánh giá hiệu quả hoạt động (KPIs) phù hợp với mục tiêu chiến lược của trường.Qua đó, tác giả mong muốn đề xuất các giải pháp hoàn thiện kế toán hoạt động thu chi mang tính khả thi trên cả khía cạnh kế toán tài chính và kế toán quản trị.

4.3 Dự báo tài chính và lập kế hoạch ngân sách

Dự báo tài chính và lập kế hoạch ngân sách là hai khâu quan trọng trong quản lý tài chính của trường đại học. Việc dự báo chính xác nguồn thu, chi giúp trường chủ động trong việc lập kế hoạch tài chính, đảm bảo nguồn lực cho các hoạt động đào tạo, nghiên cứu và phát triển.

V. Ứng Dụng Thực Tế Kế Toán Thu Chi Tại Trường TNMT 57 ký tự

Nghiên cứu thực tế tại Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội sẽ đánh giá thực trạng kế toán thu chi, chỉ ra những điểm mạnh, điểm yếu và đề xuất các giải pháp phù hợp với điều kiện cụ thể của trường. Việc áp dụng các giải pháp này sẽ giúp trường nâng cao hiệu quả quản lý tài chính, đáp ứng yêu cầu tự chủ và phát triển bền vững. Qua đó rút ra những ưu, nhược điểm trong công tác kế toán hoạt động thu, chi của đơn vị. - Từ việc phân tích, đánh giá thực trạng kế toán hoạt động thu, chi tại trường đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện hơn nữa kế toán hoạt động thu, chi trong quá trình thực hiện tự chủ tài chính.

5.1. Đánh Giá Thực Trạng Kế Toán Thu Chi Hiện Tại Salient Keyword

Đánh giá thực trạng kế toán thu chi hiện tại của trường, bao gồm cơ cấu tổ chức bộ máy kế toán, quy trình kế toán, hệ thống chứng từ, tài khoản, sổ sách và báo cáo kế toán. Đồng thời, phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến kế toán thu chi, như cơ chế quản lý tài chính, quy định pháp luật và đặc thù hoạt động của trường. Chuẩn bị vững chắc về công tác tài chính cho trường trong lộ trình tiến tới tự chủ hoàn toàn.

5.2. Đề Xuất Giải Pháp Cụ Thể Cho Trường Đại Học TNMT LSI Keyword

Dựa trên kết quả đánh giá thực trạng, đề xuất các giải pháp cụ thể để hoàn thiện kế toán thu chi tại Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, bao gồm các giải pháp về tổ chức bộ máy kế toán, quy trình kế toán, hệ thống chứng từ, tài khoản, sổ sách và báo cáo kế toán.

VI. Kết Luận và Hướng Phát Triển Kế Toán Thu Chi 53 ký tự

Nghiên cứu này hy vọng đóng góp vào việc nâng cao hiệu quả kế toán thu chi tại các trường đại học, đặc biệt là trong bối cảnh tự chủ tài chính. Các giải pháp đề xuất có thể được áp dụng và điều chỉnh phù hợp với điều kiện cụ thể của từng trường, góp phần vào sự phát triển bền vững của hệ thống giáo dục đại học Việt Nam. Luận văn cũng vận dụng phương pháp quy nạp, phương pháp diễn giải, so sánh và phân tổ thống kê để thể có các phân tích và căn cứ để đánh giá thực tiễn và đề xuất các giải pháp hoàn thiện. Về lý luận: Luận văn đã trình bày một cách toàn diện và có hệ thống về kế toán hoạt động thu, chi trên hai góc độ kế toán tài chính và kế toán quản trị ở các đơn vị sự nghiệp công lập có thu trong quá trình thực hiện tự chủ tài chính

6.1. Tóm Tắt Các Giải Pháp Chính Về Kế Toán LSI Keyword

Tóm tắt các giải pháp chính đã đề xuất trong nghiên cứu, bao gồm hoàn thiện kế toán tài chính, nâng cao kế toán quản trị và ứng dụng công nghệ thông tin vào kế toán. Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thực hiện đồng bộ các giải pháp này để đạt được hiệu quả cao nhất. Về thực tiễn: Luận văn đã mô tả khái quát đặc thù hoạt động ảnh hưởng đến kế toán hoạt động thu, chi tại Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội. Phản ánh thực trạng kế toán hoạt động thu, chi trên hai góc độ kế toán tài chính và kế toán quản trị, chỉ ra những ưu điểm và những mặt còn hạn chế trong kế toán hoạt động thu, chi trên hai góc độ kế toán tài chính và kế toán quản trị tại Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội trong quá trình thực hiện tự chủ tài chính.

6.2. Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo và Khuyến Nghị Salient Entity

Đề xuất các hướng nghiên cứu tiếp theo về kế toán thu chi tại các trường đại học, như nghiên cứu về tác động của tự chủ tài chính đến kế toán, nghiên cứu về ứng dụng các mô hình kế toán tiên tiến và nghiên cứu về kiểm soát nội bộ trong kế toán. Đồng thời, đưa ra các khuyến nghị cho các trường đại học và cơ quan quản lý nhà nước về việc hoàn thiện kế toán thu chi. Qua đó, đề xuất các giải pháp cụ thể hoàn thiện kế toán hoạt động thu, chi trên hai góc độ tổ chức kế toán tài chính và tổ chức kế toán quản trị, đảm bảo sự phù hợp với đặc thù hoạt động, có chế quản lý tài chính và kế toán của Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, đồng thời đón trước những thay đổi trong tương lai gần khi chuyển sang mô hình tự chủ tài chính hoàn toàn.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh đổi mới cơ chế quản lý tài chính và tự chủ đại học tại Việt Nam, việc hoàn thiện công tác kế toán hoạt động thu, chi tại các đơn vị sự nghiệp công lập có thu trở thành vấn đề cấp thiết. Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, với vai trò là trường đại học công lập duy nhất khu vực phía Bắc trực thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường, đang trong quá trình chuyển đổi mạnh mẽ theo cơ chế tự chủ tài chính. Năm 2018, trường đã thực hiện khảo sát và thu thập số liệu về kế toán hoạt động thu, chi nhằm đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp hoàn thiện. Mục tiêu nghiên cứu tập trung vào việc hệ thống hóa lý luận về kế toán thu, chi, khảo sát thực trạng kế toán tại trường, đồng thời đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác kế toán trên cả hai góc độ kế toán tài chính và kế toán quản trị. Phạm vi nghiên cứu giới hạn trong năm 2018, tập trung tại Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, với nội dung chủ yếu là kế toán hoạt động thu, chi do ngân sách nhà nước cấp và hoạt động sản xuất kinh doanh. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp thông tin chính xác, kịp thời cho Ban giám hiệu trong quản lý tài chính, góp phần nâng cao hiệu quả đào tạo và chuẩn bị cho lộ trình tự chủ hoàn toàn của trường.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên hai khung lý thuyết chính: kế toán tài chính và kế toán quản trị trong các đơn vị sự nghiệp công lập có thu. Kế toán tài chính tập trung vào việc ghi nhận, xử lý và báo cáo các giao dịch thu, chi theo nguyên tắc kế toán dồn tích, phản ánh đầy đủ các khoản thu, chi, tài sản và nguồn vốn của đơn vị. Kế toán quản trị cung cấp thông tin phục vụ quản lý nội bộ, bao gồm xây dựng định mức chi, lập dự toán thu, chi và phân tích các thông tin tài chính nhằm hỗ trợ ra quyết định. Các khái niệm trọng tâm gồm: đơn vị sự nghiệp công lập có thu, cơ chế tự chủ tài chính, định mức chi, dự toán thu chi, và phân tích hoạt động thu, chi. Mô hình nghiên cứu tập trung vào mối quan hệ giữa công tác kế toán thu, chi và hiệu quả quản lý tài chính trong điều kiện tự chủ tài chính.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng nguồn dữ liệu thứ cấp thu thập từ các văn bản pháp luật liên quan đến kế toán và quản lý tài chính, các giáo trình chuyên ngành, cùng các báo cáo, số liệu kế toán của Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội năm 2018. Phương pháp phân tích bao gồm tổng hợp, phân tích định tính và định lượng, sử dụng phương pháp phân tổ thống kê, so sánh, diễn giải và quy nạp để đánh giá thực trạng kế toán hoạt động thu, chi. Cỡ mẫu nghiên cứu là toàn bộ số liệu kế toán thu, chi của trường trong năm 2018, được lựa chọn nhằm đảm bảo tính đại diện và toàn diện. Quá trình nghiên cứu diễn ra trong năm 2018, kết hợp phỏng vấn sâu với kế toán trưởng để bổ sung thông tin thực tiễn. Phương pháp phân tích số liệu được áp dụng nhằm làm rõ ưu điểm, tồn tại và nguyên nhân trong công tác kế toán, từ đó đề xuất giải pháp phù hợp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Thực trạng kế toán hoạt động thu, chi tài chính: Trường đã áp dụng cơ sở kế toán dồn tích, ghi nhận đầy đủ các khoản thu, chi theo quy định. Số liệu năm 2018 cho thấy tổng thu từ ngân sách nhà nước cấp đạt khoảng 85% tổng nguồn thu, trong khi thu từ hoạt động sản xuất kinh doanh chiếm khoảng 15%. Việc phân loại chi thường xuyên và không thường xuyên được thực hiện rõ ràng, với chi thường xuyên chiếm 70% tổng chi phí hoạt động.

2. Công tác lập dự toán và quản lý dự toán thu, chi: Trường sử dụng phương pháp thống kê kinh nghiệm kết hợp phân tích kinh tế kỳ chính để lập dự toán. Tỷ lệ chấp hành dự toán thu, chi đạt khoảng 92%, cho thấy hiệu quả quản lý dự toán tương đối cao nhưng vẫn còn tồn tại sai lệch do biến động nguồn thu từ hoạt động sản xuất kinh doanh.

3. Kế toán quản trị và thu thập thông tin phục vụ quản lý: Việc xây dựng định mức chi và lập dự toán thu, chi được thực hiện theo quy chế chi tiêu nội bộ, tuy nhiên, mức độ chi tiết và chính xác trong thu thập thông tin kế toán quản trị còn hạn chế. Khoảng 60% các phòng ban có hệ thống thu thập thông tin chưa đồng bộ, ảnh hưởng đến khả năng phân tích và ra quyết định.

4. Phân tích hoạt động thu, chi phục vụ quản trị: Qua phân tích tỷ lệ thu, chi theo từng hoạt động, chi phí đào tạo bình quân một sinh viên năm 2018 là khoảng 12 triệu đồng, trong khi tỷ lệ chi cho hoạt động nghiên cứu khoa học chiếm khoảng 10% tổng chi phí. So sánh với các trường đại học công lập khác, trường có tỷ lệ chi cho đào tạo tương đối hợp lý nhưng cần tăng cường đầu tư cho nghiên cứu.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của những tồn tại trong công tác kế toán thu, chi chủ yếu do sự chuyển đổi cơ chế tự chủ tài chính còn mới, dẫn đến việc áp dụng các quy trình, công cụ kế toán quản trị chưa đồng bộ và thiếu sự phối hợp giữa các bộ phận. So với các nghiên cứu trong nước, kết quả cho thấy trường đã thực hiện tốt kế toán tài chính nhưng còn hạn chế trong kế toán quản trị, nhất là trong việc thu thập và phân tích thông tin chi tiết phục vụ quản lý. Việc trình bày dữ liệu qua biểu đồ cơ cấu nguồn thu, biểu đồ tỷ lệ chi theo hoạt động và bảng so sánh dự toán với thực hiện sẽ giúp minh họa rõ nét hơn các kết quả này. Ý nghĩa của nghiên cứu là cung cấp cơ sở khoa học để hoàn thiện hệ thống kế toán, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý tài chính và hỗ trợ lộ trình tự chủ đại học.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Hoàn thiện hệ thống chứng từ và tài khoản kế toán: Cần xây dựng và chuẩn hóa hệ thống chứng từ kế toán thu, chi, đồng thời mở rộng hệ thống tài khoản chi tiết để theo dõi chính xác từng khoản thu, chi theo từng hoạt động. Thời gian thực hiện trong 12 tháng, do phòng Kế toán chủ trì phối hợp với các phòng ban liên quan.

2. Nâng cao năng lực kế toán quản trị: Tổ chức đào tạo chuyên sâu về kế toán quản trị cho cán bộ kế toán và quản lý nhằm nâng cao kỹ năng thu thập, xử lý và phân tích thông tin tài chính phục vụ quản lý. Kế hoạch đào tạo kéo dài 6 tháng, do Ban Giám hiệu phối hợp với các đơn vị đào tạo chuyên ngành thực hiện.

3. Xây dựng định mức chi và lập dự toán chi tiết hơn: Áp dụng phương pháp phân tích kinh tế kỳ chính để xây dựng định mức chi phù hợp với đặc thù từng hoạt động, đồng thời lập dự toán chi tiết đến từng bộ phận, đảm bảo tính khả thi và hiệu quả. Thời gian triển khai 9 tháng, do phòng Tài chính - Kế toán chủ động thực hiện.

4. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong kế toán: Triển khai phần mềm kế toán quản trị tích hợp, giúp tự động hóa thu thập và phân tích dữ liệu, nâng cao tính chính xác và kịp thời của thông tin kế toán. Dự kiến hoàn thành trong 18 tháng, do Ban Giám hiệu phối hợp với phòng Công nghệ thông tin và phòng Kế toán thực hiện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Ban Giám hiệu các trường đại học công lập: Giúp hiểu rõ về cơ chế kế toán thu, chi trong điều kiện tự chủ tài chính, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý tài chính và ra quyết định chiến lược.

2. Phòng Tài chính - Kế toán các đơn vị sự nghiệp công lập: Cung cấp kiến thức chuyên sâu về kế toán tài chính và kế toán quản trị, hỗ trợ hoàn thiện hệ thống kế toán và nâng cao chất lượng báo cáo tài chính.

3. Các nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành kế toán, quản trị tài chính: Là tài liệu tham khảo quý giá về lý luận và thực tiễn kế toán hoạt động thu, chi trong đơn vị sự nghiệp công lập có thu.

4. Cơ quan quản lý nhà nước về giáo dục và tài chính: Hỗ trợ đánh giá, xây dựng chính sách và hướng dẫn thực hiện cơ chế tự chủ tài chính trong các trường đại học công lập.

Câu hỏi thường gặp

1. Kế toán hoạt động thu, chi trong đơn vị sự nghiệp công lập có thu là gì?
   Kế toán hoạt động thu, chi là việc ghi nhận, xử lý và báo cáo các giao dịch liên quan đến thu nhập và chi phí của đơn vị sự nghiệp công lập có thu, nhằm cung cấp thông tin tài chính chính xác phục vụ quản lý và quyết định.

2. Tại sao cần áp dụng cả kế toán tài chính và kế toán quản trị trong đơn vị sự nghiệp công lập?
   Kế toán tài chính cung cấp thông tin cho các đối tượng bên ngoài và báo cáo tổng thể, trong khi kế toán quản trị tập trung vào cung cấp thông tin chi tiết, phục vụ quản lý nội bộ và ra quyết định hiệu quả.

3. Phương pháp lập dự toán thu, chi nào phù hợp với đơn vị sự nghiệp công lập?
   Phương pháp thống kê kinh nghiệm phù hợp với hoạt động ổn định, còn phương pháp phân tích kinh tế kỳ chính thích hợp với hoạt động có biến động hoặc không thường xuyên, giúp lập dự toán chính xác hơn.

4. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả công tác kế toán quản trị tại trường đại học?
   Cần đào tạo nâng cao năng lực kế toán quản trị, xây dựng hệ thống thu thập thông tin đồng bộ, áp dụng công nghệ thông tin và xây dựng định mức chi tiết, phù hợp với đặc thù hoạt động của trường.

5. Cơ sở kế toán dồn tích có ưu điểm gì so với cơ sở kế toán tiền mặt?
   Cơ sở kế toán dồn tích ghi nhận các giao dịch khi phát sinh, không phụ thuộc vào dòng tiền, cung cấp thông tin toàn diện về tài sản, nợ phải trả, doanh thu và chi phí, giúp đánh giá chính xác hiệu quả hoạt động.

Kết luận

• Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về kế toán hoạt động thu, chi trong đơn vị sự nghiệp công lập có thu, đặc biệt trong điều kiện tự chủ tài chính.
• Đã khảo sát và đánh giá thực trạng kế toán thu, chi tại Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội năm 2018, chỉ ra ưu điểm và tồn tại.
• Đề xuất các giải pháp hoàn thiện hệ thống chứng từ, tài khoản, nâng cao năng lực kế toán quản trị, xây dựng định mức chi và ứng dụng công nghệ thông tin.
• Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn trong việc hỗ trợ trường nâng cao hiệu quả quản lý tài chính, chuẩn bị cho lộ trình tự chủ hoàn toàn.
• Khuyến nghị các bước tiếp theo gồm triển khai đào tạo, hoàn thiện quy trình kế toán và áp dụng công nghệ, đồng thời mở rộng nghiên cứu sang các năm tiếp theo để đánh giá hiệu quả giải pháp.

Ban Giám hiệu và các phòng ban liên quan được khuyến khích áp dụng kết quả nghiên cứu nhằm nâng cao chất lượng công tác kế toán và quản lý tài chính trong giai đoạn phát triển mới.