I. Giới thiệu về bệnh đái tháo đường
Bệnh đái tháo đường (DTD) là một trong những bệnh mãn tính không lây nhiễm phổ biến trên thế giới. Theo WHO, DTD là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ tư ở các nước phát triển. Tăng glucose máu mãn tính trong DTD dẫn đến rối loạn chức năng các cơ quan nội tạng, gây ra các biến chứng nghiêm trọng như bệnh tim mạch, suy thận, và mù mắt. Tại Việt Nam, tỷ lệ người mắc DTD đã gia tăng nhanh chóng, với 5-7% dân số bị ảnh hưởng. Việc điều trị DTD thường bao gồm dinh dưỡng, luyện tập và sử dụng thuốc, nhưng các loại thuốc hiện có thường đi kèm với nhiều tác dụng phụ. Do đó, việc tìm kiếm các phương pháp điều trị từ thực vật là cần thiết.
1.1. Tình hình bệnh DTD tại Việt Nam
Tại Việt Nam, số người mắc bệnh DTD đã tăng gấp đôi trong 10 năm qua. Theo các nghiên cứu, tỷ lệ mắc DTD ở Việt Nam lên đến 5,7%, cao hơn so với con số 3,7% mà IDF đưa ra. Điều này cho thấy sự cần thiết phải có các biện pháp phòng ngừa và điều trị hiệu quả hơn. Các nghiên cứu cho thấy rằng nhiều người không nhận thức được tình trạng bệnh của mình cho đến khi có biến chứng nghiêm trọng. Gánh nặng kinh tế từ DTD cũng rất lớn, chiếm khoảng 12% tổng chi phí chăm sóc sức khỏe.
II. Nghiên cứu hoạt chất ức chế enzyme α glucosidase
Nghiên cứu này tập trung vào việc xác định các hoạt chất có khả năng ức chế enzyme α-glucosidase từ năm loài thực vật thu hái ở An Giang. Kết quả cho thấy cây diệp hạ châu đắng có hoạt tính ức chế mạnh nhất với IC50 là 4,35 µg/mL, thấp hơn 1,6 lần so với acarbose, một loại thuốc điều trị DTD phổ biến. Việc xác định hoạt tính ức chế enzyme α-glucosidase là rất quan trọng trong việc phát triển các phương pháp điều trị mới cho bệnh DTD.
2.1. Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng phương pháp chiết xuất để thu nhận các hoạt chất từ năm loài thực vật. Các mẫu được phân tích để xác định hàm lượng polyphenol tổng và khả năng ức chế enzyme α-glucosidase. Kết quả cho thấy rằng lá của cây diệp hạ châu đắng có hoạt tính ức chế enzyme mạnh nhất, với IC50 là 1,01 µg/mL. Điều này cho thấy tiềm năng của cây diệp hạ châu đắng trong việc điều trị DTD.
III. Đánh giá hoạt tính kháng viêm và kháng khuẩn
Ngoài khả năng ức chế enzyme α-glucosidase, nghiên cứu cũng khảo sát hoạt tính kháng viêm và kháng khuẩn của các cao chiết từ thực vật. Kết quả cho thấy cây diệp hạ châu đắng không chỉ có khả năng ức chế enzyme mà còn có hoạt tính kháng viêm và kháng khuẩn tốt. Điều này mở ra hướng nghiên cứu mới trong việc phát triển các sản phẩm từ thiên nhiên có tác dụng điều trị bệnh DTD và ngăn ngừa các biến chứng.
3.1. Tính khả thi trong ứng dụng thực tiễn
Việc sử dụng các hoạt chất từ thực vật trong điều trị DTD không chỉ giúp giảm thiểu tác dụng phụ mà còn có thể mang lại hiệu quả cao trong việc kiểm soát bệnh. Các loài thực vật như diệp hạ châu đắng có thể được sử dụng như một phương pháp điều trị bổ sung, giúp cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân DTD. Hơn nữa, việc phát triển các sản phẩm từ thiên nhiên có thể giảm sự phụ thuộc vào thuốc tổng hợp, mang lại lợi ích kinh tế cho người dân.
