Luận văn thạc sĩ: Khảo sát thành phần hóa học từ cao meoh của thân cây đỗ trọng nam (Parmeria laevigata Juss Moldenke)

Cây đỗ trọng nam, có tên khoa học là Parmeria laevigata (Juss.) Moldenke, thuộc họ Trúc đào (Apocynaceae). Loài cây này thường được sử dụng trong y học cổ truyền để chữa trị các bệnh về xương khớp. Cây có dạng dây leo, phát triển chậm và có thể dài từ 5 đến 10 mét. Mủ cây có màu trắng và khi tiếp xúc với không khí sẽ khô lại. Cây đỗ trọng nam chủ yếu phân bố ở miền Bắc Việt Nam và một số tỉnh miền Trung. Cây ưa sáng và thường sinh trưởng mạnh vào mùa hè. Các bộ phận của cây như rễ, thân và lá đều có thể được sử dụng làm thuốc. Nghiên cứu về thành phần hóa học của cây đỗ trọng nam vẫn còn hạn chế, do đó việc khảo sát này nhằm mục đích làm sáng tỏ các hợp chất có trong cây và cơ chế trị bệnh của nó.

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng cây đỗ trọng nam chứa nhiều hợp chất có hoạt tính sinh học. Qua quá trình chiết xuất bằng ethanol, các cao phân đoạn như hexane, chloroform, ethyl acetate và methanol đã được điều chế. Từ cao MeOH, bốn hợp chất đã được cô lập và xác định cấu trúc, bao gồm Astragalin, (-)-epiafzelechin, quercetin-3-β-laminaribioside, và (+)-medioresinol. Các hợp chất này có tiềm năng ứng dụng trong y học, đặc biệt là trong việc điều trị các bệnh liên quan đến xương khớp và các bệnh lý khác. Việc xác định thành phần hóa học không chỉ giúp hiểu rõ hơn về cơ chế hoạt động của cây mà còn mở ra hướng đi mới cho việc phát triển các loại thuốc từ thiên nhiên.

Phương pháp nghiên cứu bao gồm việc thu hái nguyên liệu, điều chế cao thô từ thân cây đỗ trọng nam và phân lập các hợp chất từ cao MeOH. Nguyên liệu được thu hái tại huyện Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận. Sau khi thu hoạch, thân cây được rửa sạch, phơi khô và nghiền thành bột mịn. Quá trình chiết xuất được thực hiện bằng phương pháp ngâm với ethanol 96%. Các cao phân đoạn được điều chế bằng cách sử dụng các dung môi có độ phân cực khác nhau. Phân lập các hợp chất được thực hiện thông qua sắc ký cột và sắc ký lớp mỏng. Phương pháp xác định cấu trúc các hợp chất sử dụng phổ khối lượng và phổ cộng hưởng từ nhân (NMR). Các phương pháp này đảm bảo tính chính xác và độ tin cậy trong việc xác định các hợp chất hóa học có trong cây đỗ trọng nam.

Cây đỗ trọng nam không chỉ được sử dụng trong y học cổ truyền mà còn có tiềm năng trong y học hiện đại. Nghiên cứu cho thấy các hợp chất từ cây có khả năng chống ung thư, chống oxi hóa, và kiểm soát bệnh tiểu đường. Các hợp chất như Cinamtannin B1 đã được chứng minh có khả năng ức chế quá trình peroxy hóa lipid và khử gốc tự do. Ngoài ra, dịch chiết từ cây còn có tác dụng giảm đau tương tự như thuốc giảm đau tổng hợp. Việc nghiên cứu và phát triển các sản phẩm từ cây đỗ trọng nam có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người, đồng thời góp phần bảo tồn và phát huy giá trị của dược liệu tự nhiên.