Nghiên cứu hiệu quả điều trị sỏi san hô bằng phương pháp kết hợp lấy sỏi qua da và tán sỏi ngoài cơ thể

• Tác giả: Kiều Đức Vinh
• Người hướng dẫn: PTS. Nguyễn Phú Việt
• Trường học: Học Viện Quân Y
• Chuyên ngành: Ngoại khoa
• Đề tài: Nghiên cứu kết quả điều trị sỏi san hô bằng kết hợp phương pháp lấy sỏi thận qua da và tán sỏi ngoài cơ thể
• Loại tài liệu: Luận án tiến sỹ y học
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Thận, vị trí và liên quan
• 1.2. Vị trí giải phẫu của thận
• 1.3. Liên quan giải phẫu của thận
• 1.4. Giải phẫu mạch máu thận
• 1.5. Khái niệm và phân loại sỏi san hô
• 1.6. Một số phương pháp ít sang chấn điều trị sỏi san hô thận hiện nay
• 1.7. Điều trị sỏi san hô thận bằng lấy sỏi thận qua da
• 1.8. Điều trị sỏi san hô thận bằng tán sỏi ngoài cơ thể
• 1.9. Điều trị sỏi san hô thận bằng kết hợp phương pháp lấy sỏi thận qua da và tán sỏi ngoài cơ thể
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Tiêu chuẩn lựa chọn
• 2.3. Phương pháp nghiên cứu
• 2.4. Tính cỡ mẫu
• 2.5. Dụng cụ và phương tiện nghiên cứu
• 2.6. Thiết kế nghiên cứu
• 2.7. Quy trình kỹ thuật điều trị sỏi san hô thận bằng kết hợp phương pháp lấy sỏi thận qua da và tán sỏi ngoài cơ thể
• 2.8. Nội dung và các chỉ tiêu nghiên cứu
• 2.9. Thu thập số liệu và xử lý thống kê
• 2.9.1. Thu thập số liệu
• 2.9.2. Xử lý số liệu
• 2.10. Đạo đức nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu
• 3.2. Lý do vào viện
• 3.3. Thời điểm phát hiện sỏi thận
• 3.4. Tiền sử bệnh
• 3.5. Phân loại sỏi san hô thận
• 3.6. Đặc điểm của sỏi trên phim X-quang hệ tiết niệu
• 3.7. Đặc điểm đài bể thận bên có sỏi
• 3.8. Đặc điểm biến chứng nhiễm khuẩn niệu khi bệnh nhân vào viện
• 3.9. Đánh giá kết quả điều trị sỏi san hô bằng kết hợp phương pháp lấy sỏi qua da và tán sỏi ngoài cơ thể
• 3.10. Kết quả nghiên cứu về lấy sỏi thận qua da
• 3.11. Kết quả tán sỏi ngoài cơ thể điều trị sỏi sót sau lấy sỏi thận qua da
• 3.12. Đánh giá kết quả chung
• 3.13. Xác định một số yếu tố liên quan đến kết quả nghiên cứu
• 3.14. Đặc điểm sỏi san hô với kết quả sạch sỏi và tỷ lệ tai biến - biến chứng
• 3.15. Kích thước sỏi và kết quả điều trị
• 3.16. Đặc điểm sỏi sót lại sau lấy sỏi thận qua da được điều trị tiếp bằng tán sỏi ngoài cơ thể với kết quả điều trị
• 3.17. Đặc điểm sỏi san hô kết hợp nhiều viên với kết quả điều trị
• 3.18. Hình thái đài bể thận theo Sampaio với kỹ thuật lấy sỏi thận qua da
• 3.19. Hình thái đài bể thận của Sampaio với kết quả sạch sỏi
• 3.20. Độ giãn đài bể thận với kết quả nghiên cứu
• 3.21. Mức độ cản quang của sỏi
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. Một số đặc điểm bệnh lý sỏi san hô thận
• 4.2. Đặc điểm chung
• 4.3. Đặc điểm sỏi san hô
• 4.4. Đánh giá kết quả điều trị sỏi san hô bằng kết hợp phương pháp lấy sỏi thận qua da tiêu chuẩn và tán sỏi ngoài cơ thể
• 4.5. Lấy sỏi thận qua da và một số yếu tố kỹ thuật
• 4.6. Tán sỏi ngoài cơ thể và một số yếu tố kỹ thuật
• 4.7. Đánh giá kết quả chung
• 4.8. Xác định một số yếu tố liên quan đến kết quả điều trị sỏi san hô bằng kết hợp phương pháp lấy sỏi thận qua da và tán sỏi ngoài cơ thể
• 4.9. Đặc điểm hình thái sỏi san hô và kết quả điều trị
• 4.10. Hình thái đài bể thận và kết quả điều trị
• 4.11. Thời điểm tán sỏi ngoài cơ thể sau lấy sỏi thận qua da và kết quả điều trị
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về sỏi san hô và phương pháp điều trị

Sỏi san hô là dạng sỏi thận phức tạp, gây nhiều khó khăn trong điều trị. Tỷ lệ mắc bệnh cao, đặc biệt ở các nước thuộc vành đai sỏi như Việt Nam. Các phương pháp điều trị hiện đại bao gồm lấy sỏi qua da, tán sỏi ngoài cơ thể, và kết hợp cả hai. Kết hợp lấy sỏi qua da và tán sỏi ngoài cơ thể được xem là phương pháp hiệu quả, giảm thiểu biến chứng và nâng cao tỷ lệ sạch sỏi. Nghiên cứu này tập trung vào đánh giá hiệu quả của phương pháp kết hợp này trong điều trị sỏi san hô.

1.1. Khái niệm và phân loại sỏi san hô

Sỏi san hô là loại sỏi thận có hình dạng phức tạp, thường chiếm toàn bộ đài bể thận. Chúng được phân loại dựa trên kích thước, vị trí và mức độ phức tạp. Phân loại theo Rassweiler là một trong những hệ thống phổ biến, giúp đánh giá mức độ nghiêm trọng và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.

1.2. Phương pháp điều trị sỏi san hô

Các phương pháp điều trị sỏi san hô bao gồm lấy sỏi qua da, tán sỏi ngoài cơ thể, và kết hợp cả hai. Lấy sỏi qua da là phương pháp ít xâm lấn, được ưu tiên trong điều trị sỏi lớn. Tán sỏi ngoài cơ thể thường được sử dụng để xử lý sỏi sót sau khi lấy sỏi qua da. Kết hợp hai phương pháp này giúp tăng hiệu quả điều trị và giảm thiểu biến chứng.

II. Kỹ thuật lấy sỏi qua da và tán sỏi ngoài cơ thể

Kỹ thuật lấy sỏi qua da (PCNL) là phương pháp xâm lấn tối thiểu, sử dụng ống nội soi để loại bỏ sỏi thận qua đường hầm nhỏ. Kỹ thuật tán sỏi ngoài cơ thể (ESWL) sử dụng sóng xung kích để phá vỡ sỏi thành các mảnh nhỏ, dễ dàng đào thải qua đường tiết niệu. Kết hợp hai kỹ thuật này giúp tối ưu hóa quá trình điều trị, đặc biệt với sỏi san hô phức tạp.

2.1. Quy trình lấy sỏi qua da

Quy trình lấy sỏi qua da bao gồm các bước: chọc dò thận, tạo đường hầm, và loại bỏ sỏi bằng ống nội soi. Kỹ thuật này đòi hỏi độ chính xác cao để tránh tổn thương các cơ quan lân cận. Các yếu tố như vị trí sỏi, kích thước sỏi, và hình thái đài bể thận ảnh hưởng đến hiệu quả của quy trình.

2.2. Quy trình tán sỏi ngoài cơ thể

Tán sỏi ngoài cơ thể được thực hiện bằng cách sử dụng sóng xung kích để phá vỡ sỏi. Thời điểm tán sỏi sau khi lấy sỏi qua da là yếu tố quan trọng, thường được thực hiện từ ngày hậu phẫu thứ 4 trở đi. Kỹ thuật này giúp xử lý sỏi sót hiệu quả, giảm nguy cơ tái phát.

III. Hiệu quả điều trị và yếu tố liên quan

Nghiên cứu đánh giá hiệu quả điều trị sỏi san hô bằng kết hợp lấy sỏi qua da và tán sỏi ngoài cơ thể cho thấy tỷ lệ sạch sỏi cao hơn so với phương pháp đơn trị. Các yếu tố như kích thước sỏi, hình thái đài bể thận, và thời điểm tán sỏi ảnh hưởng đến kết quả điều trị. Phương pháp kết hợp cũng không làm tăng tỷ lệ biến chứng, đảm bảo an toàn cho bệnh nhân.

3.1. Đánh giá kết quả điều trị

Kết quả nghiên cứu cho thấy tỷ lệ sạch sỏi đạt 90% khi kết hợp lấy sỏi qua da và tán sỏi ngoài cơ thể, cao hơn so với phương pháp đơn trị (71%). Các biến chứng như nhiễm khuẩn, chảy máu không có sự khác biệt đáng kể giữa hai nhóm.

3.2. Yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị

Các yếu tố như kích thước sỏi, hình thái đài bể thận, và thời điểm tán sỏi ảnh hưởng đến kết quả điều trị. Sỏi lớn và phức tạp đòi hỏi nhiều đường hầm hơn, trong khi hình thái đài bể thận bất thường có thể làm giảm hiệu quả của lấy sỏi qua da.

IV. Kết luận và ứng dụng thực tiễn

Nghiên cứu khẳng định hiệu quả điều trị sỏi san hô bằng kết hợp lấy sỏi qua da và tán sỏi ngoài cơ thể là phương pháp tối ưu, đặc biệt với sỏi phức tạp. Phương pháp này không chỉ nâng cao tỷ lệ sạch sỏi mà còn giảm thiểu biến chứng, cải thiện chất lượng điều trị. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn trong việc xây dựng quy trình điều trị chuẩn cho sỏi san hô.

4.1. Ý nghĩa thực tiễn

Nghiên cứu cung cấp bằng chứng khoa học về hiệu quả của phương pháp kết hợp, giúp các bác sĩ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Đồng thời, nghiên cứu góp phần xây dựng quy trình chuẩn, nâng cao chất lượng điều trị sỏi san hô tại Việt Nam.

4.2. Hướng nghiên cứu tương lai

Cần tiếp tục nghiên cứu trên quy mô lớn hơn để đánh giá hiệu quả lâu dài của phương pháp kết hợp. Ngoài ra, nghiên cứu về các yếu tố tiên lượng và tối ưu hóa quy trình điều trị cũng là hướng đi quan trọng trong tương lai.