Luận án tiến sĩ về hiện tượng chuyển mã tiếng Anh trong giao tiếp tiếng Việt của sinh viên chuyên ngữ tại Hà Nội

Hiện tượng chuyển mã tiếng Anh trong giao tiếp tiếng Việt đang trở thành một chủ đề nghiên cứu quan trọng trong ngôn ngữ học xã hội. Tiếng Anh không chỉ là một ngôn ngữ toàn cầu mà còn là một phần không thể thiếu trong giao tiếp hàng ngày của sinh viên chuyên ngữ tại Hà Nội. Nghiên cứu này nhằm mục đích phân tích các đặc điểm ngôn ngữ và động cơ của sinh viên khi sử dụng tiếng Anh trong các tình huống giao tiếp tiếng Việt. Theo các nhà ngôn ngữ học, giao tiếp giữa hai ngôn ngữ này không chỉ phản ánh sự tiếp xúc ngôn ngữ mà còn thể hiện sự thay đổi trong hành vi ngôn ngữ của người nói. Sự phổ biến của bilingualism trong cộng đồng sinh viên cho thấy rằng việc sử dụng tiếng Anh trong giao tiếp tiếng Việt không chỉ là một xu hướng mà còn là một phần của văn hóa giao tiếp hiện đại.

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng tiếng Việt và tiếng Anh có những đặc điểm ngữ pháp khác nhau, điều này ảnh hưởng đến cách thức chuyển mã trong giao tiếp. Tiếng Việt thường được coi là ngôn ngữ ma trận, trong khi tiếng Anh là ngôn ngữ nhúng. Các phát ngôn trong giao tiếp thường được phân loại theo cấu trúc ngữ pháp, cho thấy sự tương tác giữa hai ngôn ngữ. Việc phân tích ngữ liệu từ các hội thoại tự nhiên cho thấy rằng sinh viên thường sử dụng tiếng Anh để nhấn mạnh ý nghĩa hoặc thể hiện sự tự tin trong giao tiếp. Điều này cho thấy rằng hành vi ngôn ngữ không chỉ đơn thuần là việc lựa chọn từ ngữ mà còn là một phần của văn hóa giao tiếp trong môi trường học tập hiện đại.

Động cơ chuyển mã của sinh viên chuyên ngữ có thể được phân loại thành nhiều nhóm khác nhau, bao gồm động cơ giao tiếp, động cơ xã hội và động cơ cá nhân. Nghiên cứu cho thấy rằng sinh viên thường có thái độ tích cực đối với việc sử dụng tiếng Anh trong giao tiếp, coi đó là một cách để nâng cao kỹ năng ngôn ngữ và thể hiện bản thân. Tuy nhiên, cũng có những lo ngại về việc chuyển mã có thể làm giảm đi sự trong sáng của tiếng Việt. Các cuộc phỏng vấn sâu cho thấy rằng sinh viên nhận thức được sự cần thiết phải duy trì bản sắc ngôn ngữ trong khi vẫn muốn tận dụng lợi thế của tiếng Anh trong giao tiếp hàng ngày.

Nghiên cứu hiện tượng chuyển mã tiếng Anh trong giao tiếp tiếng Việt không chỉ có giá trị lý luận mà còn có ý nghĩa thực tiễn quan trọng. Kết quả nghiên cứu có thể giúp các nhà giáo dục hiểu rõ hơn về cách thức sinh viên sử dụng tiếng Anh trong giao tiếp, từ đó điều chỉnh phương pháp giảng dạy phù hợp. Hơn nữa, việc nhận thức rõ về động cơ và thái độ của sinh viên đối với chuyển mã có thể giúp xây dựng các chương trình đào tạo ngôn ngữ hiệu quả hơn. Điều này không chỉ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục mà còn bảo tồn bản sắc ngôn ngữ trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay.