I. Tính cấp thiết của đề tài
Tại Việt Nam, các đô thị lớn như Hà Nội đang phải đối mặt với tình trạng ô nhiễm môi trường và ùn tắc giao thông nghiêm trọng. Những vấn đề này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người dân mà còn tác động tiêu cực đến phát triển kinh tế - xã hội. Do đó, việc phát triển giao thông công cộng (GTCC) trở thành một yêu cầu cấp thiết. Giao thông xanh, khuyến khích sử dụng phương tiện giao thông công cộng, là một trong những giải pháp quan trọng nhằm giảm thiểu ô nhiễm và ùn tắc. Theo quy hoạch giao thông của thành phố Hà Nội đến năm 2030, mục tiêu là nâng cao tỷ lệ sử dụng phương tiện giao thông công cộng lên 50-55%. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, tỷ lệ này vẫn còn thấp so với mục tiêu đề ra. Việc nghiên cứu hành vi lựa chọn phương tiện giao thông công cộng của người dân là cần thiết để hiểu rõ hơn về nhu cầu và thói quen di chuyển của họ, từ đó đưa ra các chính sách phù hợp.
II. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận án này là hành vi lựa chọn sử dụng phương tiện giao thông công cộng của người dân tại Hà Nội. Nghiên cứu sẽ tập trung vào các chuyến đi thường xuyên trong đô thị, vì đây là những chuyến đi có tính chất ổn định và chiếm phần lớn tổng nhu cầu di chuyển. Phạm vi nghiên cứu sẽ bao gồm các phương tiện giao thông công cộng như xe buýt, tàu điện và các phương tiện khác. Thời gian thực hiện nghiên cứu từ tháng 06/2017 đến tháng 01/2023, trong đó dữ liệu vĩ mô về tình hình giao thông sẽ được tổng hợp từ năm 2010 đến 2021. Nghiên cứu sẽ sử dụng phương pháp định tính và định lượng để thu thập và phân tích dữ liệu, nhằm xác định các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi lựa chọn phương tiện giao thông công cộng.
III. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu của luận án bao gồm việc kết hợp giữa nghiên cứu tài liệu, nghiên cứu định tính và nghiên cứu định lượng. Nghiên cứu tài liệu sẽ giúp tổng hợp các công trình nghiên cứu đã được công bố trong và ngoài nước liên quan đến hành vi lựa chọn phương tiện giao thông công cộng. Nghiên cứu định tính sẽ tiến hành phỏng vấn sâu với người dân để hiểu rõ hơn về thói quen di chuyển và các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định của họ. Cuối cùng, nghiên cứu định lượng sẽ sử dụng các công cụ thống kê để phân tích dữ liệu thu thập được, từ đó xác định mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến hành vi lựa chọn phương tiện giao thông công cộng.
IV. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận án
Luận án này không chỉ có ý nghĩa lý luận mà còn có giá trị thực tiễn cao. Việc nghiên cứu hành vi lựa chọn phương tiện giao thông công cộng sẽ giúp các nhà quản lý hiểu rõ hơn về nhu cầu và thói quen di chuyển của người dân, từ đó đưa ra các chính sách phù hợp nhằm phát triển hệ thống giao thông công cộng. Ngoài ra, nghiên cứu cũng sẽ cung cấp các khuyến nghị cho các đơn vị khai thác dịch vụ vận tải công cộng, giúp họ cải thiện chất lượng dịch vụ và thu hút người dân sử dụng phương tiện giao thông công cộng nhiều hơn. Điều này không chỉ góp phần giảm thiểu ô nhiễm môi trường mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân tại Hà Nội.
