Luận án tiến sĩ: Đối chiếu ngôn ngữ đánh giá trong tiếng Anh và tiếng Việt qua tạp chí chuyên ngành

Nghiên cứu sử dụng kết hợp phương pháp định tính và phương pháp định lượng. Phương pháp định tính tập trung vào việc phân tích, miêu tả và giải nghĩa các từ ngữ đánh giá trong các bài báo. Phương pháp định lượng hỗ trợ bằng cách thống kê tần suất xuất hiện của các tiểu hệ thống trong khung thẩm định. Phương pháp so sánh đối chiếu được áp dụng để đối chiếu tần suất và cách sử dụng ngôn ngữ đánh giá giữa hai khối ngữ liệu tiếng Anh và tiếng Việt.

Đối tượng nghiên cứu là ngôn ngữ đánh giá trong các bài báo khoa học chuyên ngành ngôn ngữ học. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các đánh giá hiển ngôn, được hiện thực hóa qua các từ ngữ cụ thể. Nghiên cứu sử dụng 35 bài báo tiếng Anh và 35 bài báo tiếng Việt từ các tạp chí uy tín, đảm bảo tính đa dạng và độ tin cậy của ngữ liệu.

Cấu trúc bài báo khoa học được phân tích dựa trên các phần chính: mở đầu, cơ sở lý luận, phương pháp, kết quả và kết luận. Phân tích ngôn ngữ cho thấy sự khác biệt trong cách triển khai các phần này giữa tiếng Anh và tiếng Việt. Ví dụ, các bài báo tiếng Anh thường có phần mở đầu ngắn gọn và tập trung vào vấn đề nghiên cứu, trong khi các bài báo tiếng Việt thường dài hơn và chú trọng vào bối cảnh nghiên cứu.

Ngôn ngữ thể hiện thái độ được phân tích qua các tiểu hệ thống cảm xúc, phán xét hành vi và thẩm giá. Kết quả cho thấy các bài báo tiếng Anh thường sử dụng ngôn ngữ đánh giá một cách khách quan và trung lập, trong khi các bài báo tiếng Việt có xu hướng thể hiện cảm xúc và thái độ cá nhân nhiều hơn.

Nghiên cứu thống kê tần suất sử dụng các nguồn lực ngôn ngữ để thể hiện giọng điệu trong các bài báo khoa học. Kết quả cho thấy các bài báo tiếng Anh thường sử dụng giọng điệu khách quan và trung lập, trong khi các bài báo tiếng Việt có xu hướng sử dụng giọng điệu mang tính cá nhân và cảm xúc hơn.

Nghiên cứu phân tích các chiến lược hiện thực hóa giọng điệu trong các bài báo khoa học. Các chiến lược này bao gồm việc sử dụng các từ ngữ mang tính chất khẳng định, phủ định hoặc trung lập. Kết quả cho thấy sự khác biệt trong cách sử dụng các chiến lược này giữa tiếng Anh và tiếng Việt.

Nghiên cứu thống kê tần suất sử dụng các nguồn lực ngôn ngữ để thể hiện thang độ trong các bài báo khoa học. Kết quả cho thấy các bài báo tiếng Anh thường sử dụng thang độ một cách khách quan và trung lập, trong khi các bài báo tiếng Việt có xu hướng sử dụng thang độ mang tính cá nhân và cảm xúc hơn.

Nghiên cứu phân tích các chiến lược hiện thực hóa thang độ trong các bài báo khoa học. Các chiến lược này bao gồm việc sử dụng các từ ngữ mang tính chất tăng cường hoặc giảm nhẹ. Kết quả cho thấy sự khác biệt trong cách sử dụng các chiến lược này giữa tiếng Anh và tiếng Việt.