Chăm Sóc Bệnh Nhi Tay Chân Miệng Và Các Yếu Tố Liên Quan Tại Bệnh Viện Nhi Trung Ương

• Tác giả: Nguyễn Thị Lan Anh
• Người hướng dẫn: BS Đỗ Thiện Hải
• Trường học: Trường Đại Học Thăng Long
• Chuyên ngành: Điều Dưỡng
• Đề tài: Chăm Sóc Bệnh Nhi Tay Chân Miệng Và Một Số Yếu Tố Liên Quan Tại Trung Tâm Bệnh Nhiệt Đới - Bệnh Viện Nhi Trung Ương
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2024
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. Lịch sử nghiên cứu bệnh tay chân miệng
• 1.2. Tình hình bệnh tay chân miệng trên thế giới
• 1.3. Tình hình bệnh tay chân miệng tại Việt Nam
• 1.4. Phân bố bệnh tay chân miệng
• 1.5. Phân bố bệnh tay chân miệng theo thời gian trong năm
• 1.6. Tác nhân gây bệnh
• 1.7. Nguồn truyền nhiễm
• 1.8. Phương thức lây nhiễm
• 1.9. Triệu chứng lâm sàng
• 1.10. Các thể lâm sàng
• 1.11. Cận lâm sàng
• 1.12. Chẩn đoán ca lâm sàng
• 1.13. Chẩn đoán phân biệt
• 1.14. Biến chứng và tiên lượng
• 1.15. Nguyên tắc điều trị
• 1.16. Điều trị cụ thể
• 1.17. Các dấu hiệu dự báo tình trạng nặng
• 1.18. Trên lâm sàng
• 1.19. Trên cận lâm sàng
• 1.20. Phòng bệnh
• 1.21. Công tác chăm sóc điều dưỡng
• 1.22. Khái niệm chăm sóc điều dưỡng
• 1.23. Một số học thuyết áp dụng trong chăm sóc bệnh nhi tay chân miệng
• 1.24. Quy trình chăm sóc điều dưỡng đối với bệnh nhi tay chân miệng
• 1.25. Các nghiên cứu về bệnh tay chân miệng
• 1.26. Các nghiên cứu trong nước
• 1.27. Các nghiên cứu trên thế giới
• 1.28. Sơ lược về Bệnh viện Nhi Trung ương
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng, địa điểm, và thời gian nghiên cứu
• 2.2. Đối tượng nghiên cứu
• 2.3. Thời gian và địa điểm nghiên cứu
• 2.4. Phương pháp nghiên cứu
• 2.5. Thiết kế nghiên cứu
• 2.6. Cỡ mẫu và phương pháp chọn mẫu
• 2.7. Nội dung và biến số nghiên cứu
• 2.8. Nội dung nghiên cứu
• 2.9. Biến số nghiên cứu
• 2.10. Các tiêu chuẩn, kỹ thuật sử dụng trong nghiên cứu
• 2.11. Phương pháp thu thập số liệu và xử lý số liệu
• 2.11.1. Công cụ thu thập số liệu
• 2.11.2. Kỹ thuật thu thập số liệu
• 2.11.3. Phương pháp phân tích và xử lý số liệu
• 2.12. Sai số, nhiễu và các biện pháp hạn chế sai số
• 2.13. Đạo đức trong nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đặc điểm bệnh nhi, kiến thức và thực hành của người chăm sóc
• 3.2. Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu
• 3.3. Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của bệnh nhi TCM
• 3.4. Kiến thức, thực hành của NCS
• 3.5. Một số yếu tố liên quan đến kết quả chăm sóc
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. Đặc điểm bệnh nhi, kiến thức và thực hành của người chăm sóc bệnh nhi tay chân miệng
• 4.2. Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu
• 4.3. Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng bệnh nhi TCM
• 4.4. Kiến thức, thực hành của NCS
• 4.5. Đánh giá kết quả hoạt động chăm sóc và một số yếu tố liên quan đến kết quả chăm sóc
• 4.5.1. Đánh giá kết quả hoạt động chăm sóc
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng Quan Nghiên Cứu Chăm Sóc Bệnh Nhi Tay Chân Miệng 55 ký tự

Bệnh tay chân miệng (TCM) là một bệnh truyền nhiễm cấp tính phổ biến ở trẻ em, đặc biệt là dưới 5 tuổi. Bệnh gây ra các triệu chứng như sốt, loét miệng và phát ban ở tay, chân và mông. Hầu hết các trường hợp đều nhẹ, nhưng một số có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như viêm não, viêm màng não và viêm cơ tim. Bệnh viện Nhi Trung Ương đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị và chăm sóc bệnh nhi TCM, đồng thời tiến hành các nghiên cứu để cải thiện phác đồ điều trị và phòng ngừa. Nghiên cứu của Nguyễn Thị Lan Anh năm 2024 tại Trung tâm Bệnh Nhiệt đới - Bệnh viện Nhi Trung ương đã góp phần làm sáng tỏ nhiều khía cạnh của bệnh TCM, từ đặc điểm dịch tễ học đến thực hành chăm sóc của người nhà. Nghiên cứu này có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao chất lượng chăm sóc và giảm thiểu tỷ lệ biến chứng, tử vong do bệnh TCM.

1.1. Lịch sử và tình hình bệnh tay chân miệng trên thế giới

Bệnh tay chân miệng (TCM) được ghi nhận lần đầu tiên tại Canada năm 1957. Đến năm 1959, bệnh chính thức được đặt tên. Tác nhân gây bệnh được xác định là Coxsackievirus A16. Sau đó, nhiều vụ dịch bùng phát trên thế giới, đặc biệt là khu vực Châu Á Thái Bình Dương. Theo nghiên cứu, số ca TCM gia tăng nhanh chóng ở Trung Quốc và Nhật Bản. Ở Việt Nam, dịch viêm não cấp liên quan đến TCM được báo cáo lần đầu tiên vào năm 2003.

1.2. Tình hình bệnh tay chân miệng tại Việt Nam năm 2024

Tại Việt Nam, bệnh tay chân miệng (TCM) vẫn là một vấn đề sức khỏe cộng đồng quan trọng. Theo số liệu thống kê, bệnh TCM có xu hướng gia tăng vào các tháng hè thu. Trẻ em dưới 3 tuổi là đối tượng dễ mắc bệnh nhất. Các tỉnh thành phía Nam thường ghi nhận số ca bệnh cao hơn so với các tỉnh phía Bắc. Bệnh có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như viêm não, viêm màng não và tử vong, đặc biệt là khi nhiễm Enterovirus 71 (EV71).

II. Thách Thức Trong Chăm Sóc Bệnh Nhi Tay Chân Miệng Hiện Nay 59 ký tự

Mặc dù đã có nhiều tiến bộ trong điều trị tay chân miệng, vẫn còn nhiều thách thức trong chăm sóc bệnh nhi. Việc chẩn đoán sớm và chính xác bệnh, đặc biệt là trong các trường hợp không điển hình, vẫn là một khó khăn. Các biến chứng nguy hiểm như viêm não và viêm màng não đòi hỏi phải được phát hiện và xử trí kịp thời. Bên cạnh đó, việc phòng ngừa lây lan bệnh trong cộng đồng, đặc biệt là tại các trường học và nhà trẻ, cũng là một vấn đề nan giải. Theo nghiên cứu của Nguyễn Thị Lan Anh, kiến thức và thực hành chăm sóc của người nhà bệnh nhi còn hạn chế, ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị. Ngoài ra, chi phí điều trị bệnh TCM có thể là một gánh nặng tài chính đối với nhiều gia đình.

2.1. Khó khăn trong chẩn đoán sớm và chính xác bệnh TCM

Việc chẩn đoán sớm và chính xác bệnh tay chân miệng (TCM) gặp nhiều khó khăn do triệu chứng lâm sàng đa dạng và dễ nhầm lẫn với các bệnh khác. Các trường hợp không điển hình, chỉ có loét miệng hoặc phát ban nhẹ, thường bị bỏ sót. Xét nghiệm RT-PCR có thể giúp xác định tác nhân gây bệnh, nhưng chi phí cao và không phải lúc nào cũng sẵn có. Do đó, việc nâng cao nhận thức và kỹ năng chẩn đoán cho cán bộ y tế là rất quan trọng.

2.2. Nguy cơ biến chứng và nhu cầu chăm sóc đặc biệt

Một số bệnh nhi tay chân miệng (TCM) có thể gặp các biến chứng nghiêm trọng như viêm não, viêm màng não và viêm cơ tim. Các biến chứng này đòi hỏi phải được phát hiện và điều trị kịp thời tại các cơ sở y tế có đủ năng lực. Chăm sóc đặc biệt, bao gồm theo dõi sát sao các dấu hiệu sinh tồn và hỗ trợ hô hấp, là cần thiết để cứu sống bệnh nhi. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa bác sĩ, điều dưỡng và gia đình trong quá trình chăm sóc.

III. Hướng Dẫn Chăm Sóc Bệnh Nhi Tay Chân Miệng Đúng Cách 58 ký tự

Chăm sóc đúng cách đóng vai trò quan trọng trong việc giảm nhẹ triệu chứng, ngăn ngừa biến chứng và thúc đẩy quá trình hồi phục của bệnh nhi tay chân miệng. Các biện pháp chăm sóc tại nhà bao gồm hạ sốt, giảm đau, vệ sinh răng miệng, đảm bảo dinh dưỡng và theo dõi sát sao các dấu hiệu bất thường. Bệnh viện Nhi Trung Ương cung cấp các hướng dẫn chi tiết về chăm sóc bệnh nhi TCM cho các bậc phụ huynh. Điều quan trọng là phải tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ và điều dưỡng, đồng thời tạo môi trường thoải mái và an toàn cho trẻ.

3.1. Cách hạ sốt và giảm đau cho trẻ bị tay chân miệng

Sốt và đau là những triệu chứng thường gặp ở trẻ bị tay chân miệng (TCM). Để hạ sốt, có thể sử dụng các loại thuốc hạ sốt như paracetamol hoặc ibuprofen theo chỉ định của bác sĩ. Chườm ấm cũng là một biện pháp hiệu quả. Để giảm đau, có thể sử dụng các loại thuốc giảm đau như ibuprofen hoặc acetaminophen. Ngoài ra, có thể cho trẻ súc miệng bằng nước muối ấm hoặc các dung dịch sát khuẩn nhẹ.

3.2. Chế độ dinh dưỡng và vệ sinh cho trẻ bị tay chân miệng

Đảm bảo dinh dưỡng đầy đủ là rất quan trọng cho trẻ bị tay chân miệng (TCM). Nên cho trẻ ăn thức ăn mềm, dễ tiêu và giàu dinh dưỡng như cháo, súp, sữa. Tránh các loại thức ăn cay nóng, cứng hoặc có tính axit. Vệ sinh răng miệng thường xuyên bằng cách đánh răng nhẹ nhàng hoặc súc miệng bằng nước muối ấm. Vệ sinh da sạch sẽ, đặc biệt là các vùng da bị tổn thương.

3.3. Biện pháp phòng ngừa lây lan bệnh tay chân miệng tại nhà

Để phòng ngừa lây lan bệnh tay chân miệng (TCM) tại nhà, cần thực hiện các biện pháp vệ sinh như rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, vệ sinh đồ chơi và vật dụng cá nhân của trẻ, khử trùng các bề mặt tiếp xúc. Cách ly trẻ bệnh với các trẻ khác. Bệnh viện Nhi Trung Ương khuyến cáo các bậc phụ huynh nên tuân thủ nghiêm ngặt các biện pháp phòng ngừa để bảo vệ sức khỏe của cả gia đình.

IV. Phương Pháp Điều Trị Tay Chân Miệng Tiên Tiến Tại BV Nhi TW 58 ký tự

Bệnh viện Nhi Trung Ương áp dụng các phương pháp điều trị tiên tiến nhất cho bệnh nhi tay chân miệng, bao gồm điều trị triệu chứng, điều trị hỗ trợ và điều trị đặc hiệu trong các trường hợp nặng. Phác đồ điều trị được xây dựng dựa trên các nghiên cứu khoa học và kinh nghiệm lâm sàng. Bệnh viện cũng chú trọng đến việc chăm sóc toàn diện cho bệnh nhi, bao gồm cả chăm sóc về thể chất và tinh thần. Theo TS. Đỗ Thiện Hải, việc sử dụng immunoglobulin đường tĩnh mạch có thể cải thiện đáng kể kết quả điều trị cho bệnh nhi TCM có biến chứng thần kinh.

4.1. Phác đồ điều trị tay chân miệng theo mức độ bệnh

Bệnh viện Nhi Trung Ương áp dụng phác đồ điều trị tay chân miệng (TCM) khác nhau tùy thuộc vào mức độ bệnh. Đối với các trường hợp nhẹ, chỉ cần điều trị triệu chứng và chăm sóc tại nhà. Đối với các trường hợp nặng, cần nhập viện để theo dõi và điều trị tích cực. Các biện pháp điều trị tích cực bao gồm sử dụng immunoglobulin đường tĩnh mạch, thở máy và các biện pháp hỗ trợ tuần hoàn.

4.2. Sử dụng immunoglobulin đường tĩnh mạch trong điều trị biến chứng

Immunoglobulin đường tĩnh mạch (IVIG) là một trong những phương pháp điều trị hiệu quả cho bệnh nhi tay chân miệng (TCM) có biến chứng thần kinh như viêm não và viêm màng não. IVIG giúp trung hòa virus và giảm viêm, từ đó cải thiện chức năng thần kinh. Bệnh viện Nhi Trung Ương đã có nhiều kinh nghiệm trong việc sử dụng IVIG cho bệnh nhi TCM và ghi nhận được kết quả khả quan.

4.3. Chăm sóc hỗ trợ và theo dõi biến chứng tại bệnh viện

Chăm sóc hỗ trợ đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị tay chân miệng (TCM) tại bệnh viện. Bệnh nhi được theo dõi sát sao các dấu hiệu sinh tồn và các biến chứng có thể xảy ra. Các biện pháp chăm sóc hỗ trợ bao gồm hạ sốt, giảm đau, đảm bảo dinh dưỡng và vệ sinh cá nhân. Bệnh viện cũng tạo môi trường thoải mái và an toàn cho trẻ để giảm bớt căng thẳng và lo lắng.

V. Kết Quả Nghiên Cứu Về Chăm Sóc Tay Chân Miệng Tại BV Nhi TW 59 ký tự

Nghiên cứu của Nguyễn Thị Lan Anh tại Bệnh viện Nhi Trung Ương đã đưa ra những kết quả quan trọng về chăm sóc bệnh nhi tay chân miệng. Nghiên cứu cho thấy rằng kiến thức và thực hành chăm sóc của người nhà bệnh nhi còn hạn chế, đặc biệt là về các dấu hiệu biến chứng và các biện pháp phòng ngừa lây lan. Kết quả cũng chỉ ra rằng việc cải thiện kiến thức và thực hành chăm sóc của người nhà có thể giúp giảm thiểu tỷ lệ biến chứng và rút ngắn thời gian nằm viện. Nghiên cứu này có ý nghĩa quan trọng trong việc xây dựng các chương trình giáo dục sức khỏe cho người nhà bệnh nhi.

5.1. Đánh giá kiến thức và thực hành của người chăm sóc

Nghiên cứu đã sử dụng các phương pháp phỏng vấn và quan sát để đánh giá kiến thức và thực hành chăm sóc bệnh nhi tay chân miệng (TCM) của người nhà. Kết quả cho thấy rằng nhiều người nhà còn thiếu kiến thức về các dấu hiệu biến chứng như sốt cao, co giật, li bì và khó thở. Thực hành chăm sóc cũng chưa đảm bảo vệ sinh, đặc biệt là việc rửa tay và vệ sinh đồ chơi.

5.2. Liên hệ giữa kiến thức chăm sóc và kết quả điều trị

Nghiên cứu đã phân tích mối liên hệ giữa kiến thức và thực hành chăm sóc của người nhà với kết quả điều trị tay chân miệng (TCM) của bệnh nhi. Kết quả cho thấy rằng bệnh nhi có người nhà có kiến thức và thực hành chăm sóc tốt thường có tỷ lệ biến chứng thấp hơn và thời gian nằm viện ngắn hơn so với bệnh nhi có người nhà có kiến thức và thực hành chăm sóc kém.

5.3. Đề xuất cải thiện chất lượng chăm sóc tay chân miệng

Dựa trên kết quả nghiên cứu, tác giả đã đề xuất một số giải pháp để cải thiện chất lượng chăm sóc tay chân miệng (TCM) tại Bệnh viện Nhi Trung Ương. Các giải pháp này bao gồm tăng cường giáo dục sức khỏe cho người nhà bệnh nhi, cung cấp các tài liệu hướng dẫn chăm sóc chi tiết và dễ hiểu, và tăng cường đào tạo cho cán bộ y tế về chẩn đoán và điều trị bệnh TCM.

VI. Tương Lai Nghiên Cứu Và Chăm Sóc Bệnh Nhi Tay Chân Miệng 53 ký tự

Trong tương lai, các nghiên cứu về chăm sóc bệnh nhi tay chân miệng cần tập trung vào việc phát triển các phương pháp điều trị mới, đặc biệt là các phương pháp điều trị đặc hiệu có thể ngăn chặn sự nhân lên của virus. Việc nghiên cứu và phát triển vaccine phòng bệnh TCM cũng là một hướng đi quan trọng. Ngoài ra, cần tăng cường hợp tác quốc tế để chia sẻ kinh nghiệm và kiến thức về chăm sóc và điều trị bệnh TCM. Bệnh viện Nhi Trung Ương cam kết tiếp tục đầu tư vào nghiên cứu và phát triển để nâng cao chất lượng chăm sóc và điều trị bệnh nhi TCM.

6.1. Phát triển các phương pháp điều trị đặc hiệu cho bệnh TCM

Hiện nay, chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu cho bệnh tay chân miệng (TCM). Các phương pháp điều trị hiện tại chỉ tập trung vào giảm nhẹ triệu chứng và chăm sóc hỗ trợ. Trong tương lai, cần tập trung vào việc phát triển các phương pháp điều trị đặc hiệu có thể ngăn chặn sự nhân lên của virus, từ đó giảm thiểu tỷ lệ biến chứng và rút ngắn thời gian điều trị.

6.2. Nghiên cứu và phát triển vaccine phòng bệnh tay chân miệng

Vaccine phòng bệnh tay chân miệng (TCM) là một công cụ quan trọng để ngăn ngừa sự lây lan của bệnh trong cộng đồng. Hiện nay, một số loại vaccine phòng bệnh TCM đã được phát triển và sử dụng ở một số nước. Trong tương lai, cần tiếp tục nghiên cứu và phát triển các loại vaccine phòng bệnh TCM hiệu quả hơn và an toàn hơn.

6.3. Hợp tác quốc tế và chia sẻ kinh nghiệm chăm sóc TCM

Hợp tác quốc tế và chia sẻ kinh nghiệm là rất quan trọng để nâng cao chất lượng chăm sóc và điều trị bệnh tay chân miệng (TCM). Các nước có kinh nghiệm trong việc phòng chống bệnh TCM có thể chia sẻ kinh nghiệm và kiến thức cho các nước khác. Hợp tác quốc tế cũng có thể thúc đẩy các nghiên cứu chung và phát triển các phương pháp điều trị mới.

Tổng quan nghiên cứu

Bệnh tay chân miệng (TCM) là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus đường ruột gây ra, đặc biệt phổ biến ở trẻ dưới 5 tuổi, với tỷ lệ mắc cao nhất ở nhóm trẻ dưới 3 tuổi. Tại Việt Nam, theo Cục Y tế dự phòng, năm 2011 ghi nhận 110.890 ca mắc TCM với 169 trường hợp tử vong, và tỷ lệ mắc bệnh là 123,9 ca/100.000 dân, đứng thứ tư trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Bệnh có thể diễn biến từ nhẹ đến nặng với các biến chứng nguy hiểm như viêm não-màng não, viêm cơ tim, phù phổi cấp, có thể dẫn đến tử vong nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Tác nhân chính là Coxsackievirus A16 và Enterovirus 71, trong đó EV71 thường gây biến chứng nặng hơn.

Nghiên cứu được thực hiện tại Trung tâm Bệnh nhiệt đới - Bệnh viện Nhi Trung ương trong khoảng thời gian từ tháng 2 đến tháng 8 năm 2024 nhằm mô tả đặc điểm bệnh nhi, kiến thức và thực hành chăm sóc của người chăm sóc (NCS) bệnh nhi TCM, đồng thời đánh giá kết quả hoạt động chăm sóc và các yếu tố liên quan. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả chăm sóc, giảm tỷ lệ biến chứng và tử vong, góp phần cải thiện chất lượng điều trị và sức khỏe cộng đồng.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các học thuyết điều dưỡng nổi bật nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc bệnh nhi TCM:

• Học thuyết Newman: Nhấn mạnh chăm sóc toàn diện, quản lý và đánh giá hệ thống khách hàng, tập trung vào phòng ngừa cấp độ 1, 2 và 3 nhằm giảm thiểu tác động của các yếu tố stress bên trong và bên ngoài cơ thể bệnh nhi.
• Học thuyết Henderson: Đề cập 14 nhu cầu cơ bản của con người, trong đó tập trung vào các nhu cầu thiết yếu như hô hấp, bài tiết, vận động, vệ sinh cá nhân và an toàn, phù hợp với đặc điểm bệnh nhi TCM.
• Học thuyết Orem: Tập trung vào khả năng tự chăm sóc của bệnh nhân, phân loại mức độ chăm sóc từ hoàn toàn, một phần đến tự chăm sóc, giúp người bệnh và người chăm sóc nâng cao năng lực tự quản lý bệnh.

Các khái niệm chính bao gồm: chăm sóc điều dưỡng toàn diện, phòng ngừa biến chứng, tự chăm sóc, và quản lý stress trong bệnh nhi.

Phương pháp nghiên cứu

• Thiết kế nghiên cứu: Mô tả tiến cứu.
• Đối tượng nghiên cứu: 120 bệnh nhi mắc TCM và người chăm sóc tại Trung tâm Bệnh nhiệt đới - Bệnh viện Nhi Trung ương.
• Cỡ mẫu và chọn mẫu: Cỡ mẫu tối thiểu 120 bệnh nhi, chọn mẫu thuận tiện theo tiêu chuẩn chẩn đoán xác định TCM, có hồ sơ đầy đủ và người chăm sóc đồng ý tham gia.
• Nguồn dữ liệu: Hồ sơ bệnh án, bảng hỏi phỏng vấn người chăm sóc, kết quả xét nghiệm cận lâm sàng.
• Phương pháp thu thập số liệu: Thu thập thông tin lâm sàng, cận lâm sàng, kiến thức và thực hành chăm sóc qua hồ sơ và phỏng vấn trực tiếp.
• Phân tích số liệu: Sử dụng phần mềm SPSS 22.0, phân tích tần suất, tỷ lệ, và mối liên quan giữa các biến số.
• Thời gian nghiên cứu: Tháng 2 đến tháng 8 năm 2024.
• Biện pháp hạn chế sai số: Đào tạo người thu thập số liệu, giám sát quy trình xét nghiệm, thiết kế bảng hỏi rõ ràng, thu thập bổ sung khi thiếu thông tin.
• Đạo đức nghiên cứu: Được sự đồng ý của người nhà bệnh nhi và phê duyệt của Ban Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương, đảm bảo tính khách quan và trung thực.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Đặc điểm bệnh nhi: Trong 120 bệnh nhi, nhóm tuổi 12-36 tháng chiếm 58,3%, nhóm dưới 12 tháng chiếm 34,2%, nhóm 36-60 tháng chiếm 7,5%. Trẻ nam chiếm 55,8%, nữ 44,2%. 57,5% sống tại thành thị, 36,7% nông thôn, 5,8% miền núi. 78,3% là lần đầu mắc bệnh, 21,7% có tiền sử mắc TCM.
2. Triệu chứng lâm sàng: 95,8% bệnh nhi sốt, 59,2% có biểu hiện giật mình, 50% phát ban/mọng nước, 28,3% loét miệng. Thời gian nhập viện chủ yếu trong ngày 2-3 (45,8%) và ngày 4-5 (41,7%).
3. Phân độ bệnh: 87,5% bệnh nhi ở độ 2A (có biến chứng thần kinh nhẹ), 8,3% độ 1 (không biến chứng), 4,2% độ 2B (biến chứng thần kinh nặng). Không có trường hợp độ 3 hoặc 4.
4. Kiến thức và thực hành của người chăm sóc: 97,5% người chăm sóc từng nghe về TCM, chủ yếu qua truyền thông (80%). Tuy nhiên, chỉ 60,8% hiểu đúng tác nhân gây bệnh là virus đường ruột.
5. Kết quả chăm sóc: Các hoạt động chăm sóc như theo dõi thân nhiệt, đánh giá tổn thương da, loét miệng, giật mình, dinh dưỡng được thực hiện đầy đủ ở phần lớn bệnh nhi, góp phần làm giảm triệu chứng và biến chứng.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy nhóm trẻ từ 12-36 tháng có nguy cơ mắc TCM cao nhất, phù hợp với báo cáo của ngành y tế và các nghiên cứu trong khu vực. Tỷ lệ nam giới mắc bệnh cao hơn nữ giới, tương đồng với các nghiên cứu trước đây. Việc phần lớn bệnh nhi nhập viện trong ngày thứ 2-3 sau khi có biểu hiện bệnh cho thấy ý thức đưa trẻ đi khám kịp thời, góp phần giảm biến chứng.

Phân độ bệnh chủ yếu ở mức độ 2A phản ánh tình trạng bệnh nhi có biến chứng thần kinh nhẹ, cần được chăm sóc và theo dõi sát sao. Kiến thức chưa đầy đủ của người chăm sóc về tác nhân gây bệnh cho thấy cần tăng cường truyền thông và giáo dục sức khỏe để nâng cao hiệu quả phòng bệnh và chăm sóc.

Các hoạt động chăm sóc điều dưỡng được thực hiện đầy đủ giúp cải thiện tình trạng bệnh, giảm sốt, giảm tổn thương da và niêm mạc, đồng thời phát hiện sớm các dấu hiệu chuyển nặng. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố tuổi bệnh nhi, biểu đồ tỷ lệ triệu chứng lâm sàng theo ngày nhập viện và bảng đánh giá kiến thức người chăm sóc để minh họa rõ ràng hơn.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường đào tạo, tập huấn cho điều dưỡng và người chăm sóc về kiến thức bệnh TCM, đặc biệt là tác nhân gây bệnh, dấu hiệu cảnh báo biến chứng và kỹ năng chăm sóc nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc và giảm biến chứng. Thời gian thực hiện: trong 6 tháng tới; chủ thể: Bệnh viện Nhi Trung ương phối hợp với các trung tâm y tế địa phương.

2. Xây dựng tài liệu hướng dẫn chăm sóc bệnh nhi TCM dễ hiểu, sinh động dành cho người chăm sóc tại nhà, tập trung vào vệ sinh cá nhân, chăm sóc tổn thương da, theo dõi dấu hiệu chuyển nặng. Thời gian: 3 tháng; chủ thể: Bộ Y tế và các bệnh viện nhi.

3. Tăng cường công tác truyền thông cộng đồng qua các phương tiện truyền thông đại chúng nhằm nâng cao nhận thức về phòng bệnh, cách phòng lây nhiễm và khi nào cần đưa trẻ đi khám. Thời gian: liên tục; chủ thể: Cục Y tế dự phòng, Sở Y tế các tỉnh.

4. Phát triển hệ thống giám sát và theo dõi bệnh TCM tại các cơ sở y tế để phát hiện sớm các ca bệnh và biến chứng, từ đó có biện pháp can thiệp kịp thời. Thời gian: 12 tháng; chủ thể: Bệnh viện Nhi Trung ương và các bệnh viện tuyến dưới.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Điều dưỡng viên và nhân viên y tế: Nâng cao kiến thức và kỹ năng chăm sóc bệnh nhi TCM, áp dụng quy trình chăm sóc chuẩn, cải thiện kết quả điều trị.

2. Người chăm sóc bệnh nhi (cha mẹ, người thân): Hiểu rõ về bệnh, cách chăm sóc tại nhà, nhận biết dấu hiệu chuyển nặng để kịp thời đưa trẻ đến cơ sở y tế.

3. Nhà quản lý y tế và các cơ quan y tế dự phòng: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chính sách, chương trình đào tạo và truyền thông phù hợp nhằm kiểm soát dịch bệnh hiệu quả.

4. Nghiên cứu sinh và học viên ngành điều dưỡng, y học: Tham khảo phương pháp nghiên cứu, kết quả và ứng dụng thực tiễn trong chăm sóc bệnh nhi truyền nhiễm.

Câu hỏi thường gặp

1. Bệnh tay chân miệng lây truyền qua những con đường nào?
   Bệnh lây qua đường tiêu hóa, tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết từ mụn nước, phân hoặc nước bọt của người bệnh. Ví dụ, trẻ dùng chung đồ chơi hoặc đồ dùng cá nhân có thể bị lây nhiễm.

2. Triệu chứng điển hình của bệnh tay chân miệng là gì?
   Bao gồm sốt, phát ban dạng phỏng nước ở lòng bàn tay, bàn chân, đầu gối, mông và loét miệng. Một số trẻ có thể có giật mình hoặc các dấu hiệu thần kinh nhẹ.

3. Khi nào cần đưa trẻ mắc tay chân miệng đến bệnh viện?
   Khi trẻ sốt cao trên 39°C kéo dài, nôn nhiều, giật mình, khó thở hoặc có dấu hiệu thần kinh như liệt chi, cần nhập viện để được theo dõi và điều trị kịp thời.

4. Người chăm sóc cần làm gì để phòng ngừa lây nhiễm cho trẻ khác?
   Thực hiện rửa tay thường xuyên, cách ly trẻ bệnh trong tuần đầu, không dùng chung đồ dùng cá nhân, vệ sinh đồ chơi và môi trường sống sạch sẽ.

5. Chăm sóc bệnh nhi tay chân miệng tại nhà cần lưu ý gì?
   Đảm bảo dinh dưỡng đầy đủ, cho trẻ uống nhiều nước, vệ sinh miệng sạch sẽ, theo dõi thân nhiệt và các dấu hiệu chuyển nặng để kịp thời đưa trẻ đến cơ sở y tế.

Kết luận

• Bệnh tay chân miệng chủ yếu ảnh hưởng đến trẻ dưới 5 tuổi, đặc biệt nhóm 12-36 tháng, với tỷ lệ nam giới mắc cao hơn nữ.
• Triệu chứng phổ biến gồm sốt, phát ban, giật mình và loét miệng; phần lớn bệnh nhi nhập viện trong ngày thứ 2-3 sau khi có biểu hiện bệnh.
• Kiến thức người chăm sóc về tác nhân gây bệnh còn hạn chế, cần tăng cường truyền thông và đào tạo.
• Hoạt động chăm sóc điều dưỡng được thực hiện đầy đủ góp phần cải thiện tình trạng bệnh và giảm biến chứng.
• Đề xuất các giải pháp đào tạo, truyền thông và giám sát nhằm nâng cao hiệu quả chăm sóc và phòng ngừa bệnh.

Tiếp theo, cần triển khai các chương trình đào tạo và truyền thông theo khuyến nghị để nâng cao nhận thức và kỹ năng chăm sóc, đồng thời xây dựng hệ thống giám sát hiệu quả nhằm giảm thiểu tác động của bệnh tay chân miệng tại cộng đồng. Các chuyên gia, điều dưỡng và người chăm sóc được khuyến khích áp dụng kết quả nghiên cứu vào thực tiễn nhằm bảo vệ sức khỏe trẻ em một cách toàn diện.