I. Tổng Quan Nghiên Cứu Cây Rừng Làm Hương Tại Con Cuông
Những năm gần đây, vai trò của rừng ngày càng được nhận thức rõ hơn. Rừng cung cấp gỗ và lâm đặc sản quý phục vụ cho nhu cầu cuộc sống. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng kinh doanh lâm sản ngoài gỗ là giải pháp tốt nhất để bảo vệ và phát triển rừng, tạo nguồn thu nhập ổn định cho người dân miền núi. Kinh doanh lâm sản ngoài gỗ đang nhận được sự hưởng ứng tích cực. Trong tự nhiên có rất nhiều loại cây rừng có mủ thơm và mùi đặc trưng, được sử dụng cho nhiều mục đích, trong đó có nghề làm hương. Thắp hương là nét đẹp văn hóa truyền thống không thể thiếu trong ngày Tết, các dịp lễ. Nén hương là cầu nối thiêng liêng giữa con người với cõi tâm linh, trời đất, lan rộng đến một số nước ở châu Á và cộng đồng người Việt ở châu Âu. Nghề làm hương hiện nay có rất nhiều nơi sản xuất, trong đó có huyện Con Cuông - tỉnh Nghệ An. Sản phẩm chủ yếu phục vụ nhu cầu địa phương, chưa phổ biến rộng rãi. Cần có phương pháp sản xuất phù hợp, mở rộng thị trường tiêu thụ, tạo ra sản phẩm mang tính đặc trưng. Một số loài cây nguyên liệu đang giảm dần về số lượng do khai thác quá nhiều. Cần đánh giá đúng thuận lợi và khó khăn, đưa ra giải pháp phát triển, quản lí bền vững, góp phần tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân.
1.1. Tầm Quan Trọng Của Nghiên Cứu Cây Hương Liệu Con Cuông
Nghiên cứu này góp phần bổ sung kiến thức về những loài cây có thể dùng làm nguyên liệu làm hương của đồng bào dân tộc Thái tại huyện Con Cuông - tỉnh Nghệ An. Đồng thời góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh hương ở các vùng núi của Tấy Bắc Nghệ An, giải quyết nhiều công ăn việc làm, nâng cao thu nhập và xóa đói giảm nghèo cho người dân địa phương nhất là đồng bào dân tộc ít người, tận dụng được nguồn lực và tiềm năng tại chỗ, bảo tồn được đa dạng sinh học.
1.2. Mục Tiêu Nghiên Cứu Cây Rừng Làm Hương Nghệ An
Mục tiêu chung của nghiên cứu là góp phần bổ sung kiến thức về các loài cây có thể làm hương trong tự nhiên, làm cơ sở cho việc bảo tồn và phát triển bền vững các loài cây có thể dùng làm nguyên liệu làm hương. Đồng thời góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh nghề rừng ở các địa phương miền núi Tây Bắc của Nghệ An, tận dụng được nguồn lực về tiềm năng tại chỗ, góp phần bảo tồn đa dạng sinh học.
1.3. Ý Nghĩa Thực Tiễn Của Nghiên Cứu Cây Hương Con Cuông
Tuy đề tài chỉ mới chỉ đề cập một số đặc điểm hình thái, sinh thái loài, lại tiến hành trong một thời gian ngắn nhưng được sự giúp đỡ tận tình của thầy giáo, cùng các người dân địa phương tại Huyện Con Cuông - Nghệ An, tôi hy vọng đề tài có thể sử dụng làm đề tài nghiên cứu đặc tính sinh thái các loài cây sử dụng làm nguyên liệu làm hương, nhằm bảo tồn các loài thực vật tại Huyện Con Cuông - Nghệ An nói riêng và cả nước nói chung.
II. Cơ Sở Khoa Học Nghiên Cứu Nguyên Liệu Hương Con Cuông
Thấy được vai trò của LSNG đối với các nước đang phát triển nhất là các nước vùng nhiệt đới, nhiều tổ chức quốc tế đã tiến hành nhiều dự án nhằm làm rõ vai trò của LSNG, định chết quản lý, các chính sách liên quan, thông tin tiếp thị. Trung tâm nghiên cứu lâm nghiệp đặt tại Indonesia (CIFOR) đã chú trọng nhiều về LSNG. Trung tâm đã đề ra phương pháp phân tích với lâm sản thương mại thế giới. Trung tâm quốc tế về nông lâm kết hợp (ICRAF) đã và đang thực hiên làm thế nào để sản xuất, nâng cao chất lượng của cây rừng có nhiều tiềm năng. Tổ chức lương thực và nông nghiệp của Liên hợp quốc (FAO) và trung tâm đào tạo vùng lâm nghiệp cộng đồng (RECOFTC) cũng có nhiều nghiên cứu về LSNG trong đó cách tiếp cận về phương pháp luận về “từ sản xuất đến hệ thống tiêu thụ” coi nhiện vụ của rừng là sản xuất cần thiết cho cung cấp bền vững, phân phối thu nhập, đảm bảo thị trường và chính sách thị trường định chế. Các cây LSNG chính là nguồn nguyên liệu chính để sản xuất, chế biến hương.
2.1. Nghiên Cứu Về Lâm Sản Ngoài Gỗ Trên Thế Giới
Trước đây người ta coi gỗ là lâm sản chính của rừng, còn các lâm sản khác như song, mây, dầu, nhựa, sợi, lương thực, thực phẩm, dược liệu v. do có khối lượng nhỏ lại ít được khai thác, nên thường coi là sản phẩm phụ của rừng. Người ta gọi chúng là lâm sản phụ (minor forest products) hoặc đặc sản rừng (special forest products). Trong những thập kỷ gần đây, rừng bị tàn phá mạnh, gỗ trở nên hiếm và sử dụng ít dần, nhiều nguyên liệu khác như kim loại và các chất tổng hợp dần dần thay thế gỗ trong công nghiệp và các ngành khác. Trong khi đó các "Lâm sản phụ" được sử dụng ngày càng nhiều hơn và với những chức năng đa dạng hơn.
2.2. Nghiên Cứu Về Nguyên Liệu Làm Hương Trên Thế Giới
Ở Ấn Độ TS. Shiva thì cho rằng kết quả hình thành Trầm Hương trong tự nhiên có liên quan đến bệnh lý của cây. Nhưng nguồn gốc gây bệnh thì tác giả chưa có kết luận. Ở Malaysia sau khi tìm hiểu và nghiên cứu về vấn đề tạo Trầm Hương ngoài tự nhiên thì tiến sĩ khoa học Julajudin đã đi đến kết luận. Quá trình hình thành Trầm ngoài tự nhiên có liên quan đến bệnh lý của cây. Nguồn gốc hình thành Trầm là do sự cộng sinh của loài nấm Criptophoerica Mangifera với thân gỗ mà thành.(1996)
2.3. Nghiên Cứu Về Lâm Sản Ngoài Gỗ Tại Việt Nam
Nhận thức được vai trò quan trọng của lâm sản ngoài gỗ từ năm 1978, nhà nước đó thành lập phòng nghiên cứu Lâm đặc sản, về sau phát triển thành Phân viện Đặc sản rừng và nay là Trung tâm Nghiên cứu Lâm đặc sản thuộc Viện khoa học lâm nghiệp Việt Nam. Theo quyết định số 639/TCLĐ ngày 27/9/1995 của Bộ Lâm nghiệp thì Trung tâm Nghiên cứu lâm đặc sản có nhiệm vụ chính là nghiên cứu sản xuất, gây trồng, cải tiến và áp dụng các kỹ thuật khai thác, chế biến và bảo quản lâm sản ngoài gỗ.
III. Thực Trạng Sử Dụng Cây Rừng Làm Hương Tại Con Cuông
Tình hình sử dụng một số loài cây rừng dùng làm nguyên liệu sản xuất hương của dân tộc Thái tại xã Bình Chuẩn, huyện Con Cuông, tỉnh Nghệ An. Một số đặc điểm cây rừng dùng làm nguyên liệu sản xuất hương. Đặc điểm phân loại. Đặc điểm về phân bố. Đặc điểm sinh trưởng của một số loài cây rừng người dân thường sử dụng làm nguyên liệu sản xuất hương. Cây Trầm Hương. Cây Rễ Hương. Cây Thảo Quả. Cây Đinh Hương.
3.1. Đặc Điểm Phân Bố Của Cây Hương Liệu Tại Con Cuông
Phân bố một số loài cây rừng làm nguyên liệu sản xuất hương tại khu vực nghiên cứu theo tuyến. Bảng tổng hợp Đặc điểm sinh trưởng và phát triển một số loài cây rừng nguyên liệu làm hương.
3.2. Kinh Nghiệm Chế Biến Hương Truyền Thống Con Cuông
Kinh nghiệm và cách chế biến, sản xuất hương của đồng bào dân tộc Thái tại xã Bình Chuẩn, huyện Con Cuông, tỉnh Nghệ An. Chẻ chân nhang. Làm bột nhang. Làm mình nhang. Đóng gói và tiêu thụ.
3.3. Thuận Lợi Và Khó Khăn Trong Phát Triển Cây Hương
Một số thuận lợi và khó khăn trong công tác phát triển và bảo tồn một số loài cây rừng làm nguyên liệu sản xuất hương tại khu vực nghiên cứu.
IV. Giải Pháp Phát Triển Bền Vững Cây Hương Liệu Con Cuông
Đề xuất một số giải pháp quản lý sử dụng một số loài cây rừng làm nguyên liệu sản xuất hương. Giải pháp về kỹ thuật gây trồng và quản lý sử dụng. Giải pháp về chính sách và kinh tế.
4.1. Giải Pháp Kỹ Thuật Gây Trồng Cây Hương Liệu
Cần có các giải pháp kỹ thuật cụ thể để gây trồng và quản lý sử dụng hiệu quả các loài cây hương liệu. Điều này bao gồm việc lựa chọn giống cây phù hợp, kỹ thuật trồng và chăm sóc, cũng như các biện pháp bảo vệ cây khỏi sâu bệnh.
4.2. Chính Sách Hỗ Trợ Phát Triển Cây Hương Con Cuông
Cần có các chính sách hỗ trợ từ nhà nước và các tổ chức liên quan để khuyến khích người dân tham gia vào việc trồng và phát triển cây hương liệu. Điều này có thể bao gồm các khoản vay ưu đãi, hỗ trợ kỹ thuật, và các chính sách bảo vệ quyền lợi của người trồng cây.
4.3. Phát Triển Kinh Tế Từ Cây Hương Liệu Nghệ An
Cần có các giải pháp để phát triển kinh tế từ cây hương liệu, bao gồm việc xây dựng các chuỗi giá trị sản phẩm, tìm kiếm thị trường tiêu thụ, và nâng cao giá trị gia tăng của sản phẩm. Điều này sẽ giúp người dân có thêm thu nhập và cải thiện đời sống.
V. Kết Luận Và Kiến Nghị Về Nghiên Cứu Cây Hương
Kết luận, tồn tại và kiến nghị. TÀI LIỆU THAM KHẢO
5.1. Tóm Tắt Kết Quả Nghiên Cứu Cây Hương Con Cuông
Nghiên cứu đã chỉ ra tiềm năng lớn của việc sử dụng cây rừng làm nguyên liệu sản xuất hương tại huyện Con Cuông, tỉnh Nghệ An. Tuy nhiên, cần có các giải pháp đồng bộ để phát triển bền vững ngành này.
5.2. Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo Về Cây Hương Liệu
Cần có các nghiên cứu sâu hơn về đặc tính sinh học của các loài cây hương liệu, cũng như các kỹ thuật chế biến và bảo quản sản phẩm để nâng cao chất lượng và giá trị gia tăng.
5.3. Kiến Nghị Để Phát Triển Ngành Hương Liệu Nghệ An
Kiến nghị các cấp chính quyền và các tổ chức liên quan quan tâm hơn nữa đến việc hỗ trợ phát triển ngành hương liệu tại huyện Con Cuông và các địa phương khác trong tỉnh Nghệ An.
