Nghiên cứu đặc điểm cây rừng làm hương thẻ của người Nùng tại Bình Gia, Lạng Sơn

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

1. PHẦN 1: MỞ ĐẦU

1.1. Mục đích nghiên cứu

1.2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài

1.3. Ý nghĩa của đề tài

1.3.1. Ý nghĩa trong học tập và nghiên cứu

1.3.2. Ý nghĩa thực tiễn

2. PHẦN 2: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU

2.1. Cơ sở khoa học của vấn đề nghiên cứu

2.2. Tổng quan vấn đề nghiên cứu

2.3. Những nghiên cứu trên thế giới

2.4. Những nghiên cứu về lâm sản ngoài gỗ

2.5. Những nghiên cứu về Hương

2.6. Những nghiên cứu ở Việt Nam

2.7. Tổng quan khu vực nghiên cứu

2.7.1. Điều kiện tự nhiên

2.7.2. Vị trí địa lý

2.7.3. Địa hình, địa mạo

2.7.4. Khí hậu, thủy văn

2.7.5. Cơ sở hạ tầng. Dân số và lao động

2.7.6. Văn hóa - y tế - giáo dục

3. PHẦN 3: ĐỐI TƯỢNG, ĐỊA ĐIỂM, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

3.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

3.2. Địa điểm và thời gian tiến hành

3.3. Nội dung nghiên cứu

3.4. Phương pháp nghiên cứu

3.4.1. Phương pháp thu thập số liệu

3.4.2. Kế thừa tài liệu

3.4.3. Chuẩn bị dụng cụ cần thiết

3.4.4. Điều tra ngoại nghiệp

3.4.5. Xử lí số liệu

4. PHẦN 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN

4.1. Khảo sát tình hình sử dụng 1 số loài cây rừng dùng làm nguyên liệu sản xuất Hương thẻ của dân tộc Nùng tại xã Tân Văn, huyện Bình Gia, tỉnh Lạng Sơn

4.2. Một số đặc điểm của cây rừng dùng làm nguyên liệu sản xuất Hương thẻ

4.3. Phân bố các loài cây nguyên liệu làm Hương thẻ

4.4. Nghiên cứu một số đặc điểm của cây rừng dùng làm nguyên liệu sản xuất Hương thẻ

4.4.1. Cây tre, Nứa

4.4.2. Keo tai tượng

4.4.3. Cây Trám trắng

4.4.4. Cây Kháo xanh

4.5. Kinh nghiệm và cách chế biến, sản xuất Hương thẻ của đồng bào dân tộc Nùng tại xã Tân Văn, huyện Bình Gia, tỉnh Lạng Sơn

4.5.1. Làm chân nhang

4.5.2. Làm bột nhang

4.5.3. Làm mình nhang

4.5.4. Cách bảo quản

4.5.5. Đóng gói và tiêu thụ

4.6. Những thuận lợi và khó khăn trong việc sản xuất Hương thẻ của địa phương

4.7. Đề xuất giải pháp quản lý phát triển và sử dụng hợp lý tập đoàn cây rừng dùng làm nguyên liệu sản xuất Hương thẻ của dân tộc Nùng tại địa phương

5. PHẦN 5: KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Đặc điểm cây rừng làm hương thẻ

Nghiên cứu tập trung vào đặc điểm cây rừng được sử dụng làm nguyên liệu sản xuất hương thẻ tại Bình Gia, Lạng Sơn. Các loài cây như tre, nứa, keo tai tượng, trám trắng, và kháo xanh được xác định là nguồn nguyên liệu chính. Những loài này có đặc điểm sinh học phù hợp với quy trình sản xuất hương, bao gồm khả năng tạo mùi thơm đặc trưng và độ bền khi cháy. Nghiên cứu cũng chỉ ra sự phân bố của các loài cây này trong khu vực, giúp đánh giá tiềm năng khai thác bền vững.

1.1. Phân bố cây rừng

Các loài cây làm hương thẻ phân bố chủ yếu ở khu vực rừng tự nhiên và rừng trồng tại Bình Gia. Tre và nứa thường tập trung ở vùng đồi thấp, trong khi keo tai tượng và kháo xanh xuất hiện nhiều ở khu vực rừng sâu. Sự phân bố này phụ thuộc vào điều kiện đất đai, khí hậu và độ ẩm của khu vực.

1.2. Đặc điểm sinh học

Các loài cây làm hương thẻ có đặc điểm sinh học đặc trưng như khả năng chịu hạn, tốc độ tăng trưởng nhanh, và hàm lượng tinh dầu cao. Trám trắng và kháo xanh được đánh giá cao nhờ mùi thơm dịu nhẹ và độ bền khi cháy, phù hợp với yêu cầu sản xuất hương thẻ.

II. Văn hóa và kinh nghiệm sản xuất hương thẻ của người Nùng

Nghiên cứu làm nổi bật văn hóa người Nùng trong việc sản xuất hương thẻ, một nghề truyền thống lâu đời. Người Nùng tại Bình Gia đã phát triển các kỹ thuật chế biến hương thẻ từ cây rừng, bao gồm quy trình làm chân nhang, bột nhang, và mình nhang. Những kinh nghiệm này được truyền qua nhiều thế hệ, góp phần bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc.

2.1. Quy trình sản xuất

Quy trình sản xuất hương thẻ của người Nùng bao gồm các bước: thu hái nguyên liệu, chế biến bột nhang, tạo hình, và phơi khô. Cây rừng được chọn lọc kỹ lưỡng để đảm bảo chất lượng hương thẻ. Kinh nghiệm này thể hiện sự am hiểu sâu sắc về tài nguyên rừng và kỹ thuật chế biến.

2.2. Bảo tồn và phát triển

Nghiên cứu đề xuất các giải pháp bảo tồn cây rừng làm hương thẻ, bao gồm việc trồng mới và quản lý khai thác bền vững. Điều này không chỉ giúp duy trì nguồn nguyên liệu mà còn góp phần bảo vệ hệ sinh thái rừng và nâng cao thu nhập cho người dân địa phương.

III. Giá trị và ứng dụng thực tiễn

Nghiên cứu đánh giá cao giá trị kinh tế và văn hóa của hương thẻ trong đời sống người Nùng tại Bình Gia, Lạng Sơn. Sản phẩm hương thẻ không chỉ phục vụ nhu cầu tâm linh mà còn góp phần tạo công ăn việc làm và nâng cao thu nhập cho người dân. Nghiên cứu cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo tồn tài nguyên rừng và phát triển bền vững nghề làm hương.

3.1. Giá trị kinh tế

Hương thẻ là sản phẩm có giá trị kinh tế cao, đặc biệt trong các dịp lễ, Tết. Nghiên cứu chỉ ra rằng việc phát triển nghề làm hương có thể giúp xóa đói giảm nghèo và tạo nguồn thu nhập ổn định cho người dân địa phương.

3.2. Ứng dụng thực tiễn

Nghiên cứu đề xuất các giải pháp ứng dụng thực tiễn như mở rộng thị trường tiêu thụ, nâng cao chất lượng sản phẩm, và đào tạo kỹ thuật cho người dân. Những giải pháp này giúp phát huy tiềm năng của cây rừng và nghề làm hương thẻ tại Bình Gia, Lạng Sơn.

Luận Văn Thạc Sĩ: Nghiên Cứu Đặc Điểm Cây Rừng Làm Nguyên Liệu Sản Xuất Hương Thẻ Của Đồng Bào Dân Tộc Nùng Tại Huyện Bình Gia, Tỉnh Lạng Sơn