Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh xã hội hiện đại với nhịp sống ngày càng bận rộn, nhu cầu sử dụng thực phẩm đóng hộp ngày càng gia tăng, đặc biệt tại các đô thị như thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam. Theo báo cáo của Euromonitor, ngành thực phẩm đóng hộp tại Việt Nam có tốc độ tăng trưởng doanh số khoảng 10% giai đoạn 2011-2016, với doanh số thị trường đạt 1.300 tỉ đồng năm 2014 và dự kiến tăng lên 1.500 tỉ đồng vào năm 2016. Thực phẩm đóng hộp không chỉ đáp ứng nhu cầu bảo quản lâu dài mà còn giúp tiết kiệm thời gian chế biến, phù hợp với lối sống hiện đại. Tuy nhiên, người tiêu dùng vẫn còn nhiều băn khoăn về dinh dưỡng, chất lượng và an toàn vệ sinh thực phẩm của mặt hàng này.

Luận văn tập trung nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định mua mặt hàng thực phẩm đóng hộp tại thành phố Tam Kỳ trong khoảng thời gian từ tháng 2 đến tháng 4 năm 2016. Mục tiêu chính là xây dựng mô hình nghiên cứu các nhân tố tác động, đo lường mức độ ảnh hưởng và đề xuất giải pháp nâng cao quyết định mua của người tiêu dùng. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp doanh nghiệp và các cơ quan quản lý hiểu rõ hơn về hành vi tiêu dùng, từ đó phát triển chiến lược marketing và chính sách phù hợp nhằm thúc đẩy thị trường thực phẩm đóng hộp tại địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên hai khung lý thuyết chính: lý thuyết hành vi người tiêu dùng và lý thuyết quyết định mua hàng. Lý thuyết hành vi người tiêu dùng theo Philip Kotler định nghĩa hành vi là tổng thể các hành động từ nhận biết nhu cầu đến hành vi sau mua, chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố văn hóa, xã hội, cá nhân và tâm lý. Mô hình hành vi người tiêu dùng được mô tả qua các giai đoạn: nhận biết nhu cầu, tìm kiếm thông tin, đánh giá phương án, quyết định mua và hành vi sau mua.

Lý thuyết quyết định mua tập trung vào quá trình ra quyết định của người tiêu dùng, bao gồm các loại hành vi mua như mua phức tạp, mua có sự hối tiếc, mua tìm kiếm sự đa dạng và mua theo thói quen. Ngoài ra, các yếu tố như niềm tin vào thương hiệu, nhận thức về giá, hình thức bao bì, nhóm tham khảo, nhận thức về chất lượng, mối quan tâm về an toàn vệ sinh thực phẩm và truyền thông đại chúng cũng được xem xét là các nhân tố ảnh hưởng quan trọng đến quyết định mua.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu được thực hiện qua hai giai đoạn: nghiên cứu sơ bộ định tính và nghiên cứu chính thức định lượng. Giai đoạn sơ bộ sử dụng phương pháp thảo luận nhóm và khảo sát ý kiến các doanh nghiệp sản xuất, phân phối thực phẩm đóng hộp tại Tam Kỳ nhằm xác định các nhân tố chính và hoàn thiện bảng câu hỏi.

Giai đoạn chính thức tiến hành khảo sát trực tiếp và gián tiếp với cỡ mẫu khoảng 300 người tiêu dùng đã từng sử dụng thực phẩm đóng hộp tại thành phố Tam Kỳ trong thời gian từ tháng 2 đến tháng 4 năm 2016. Dữ liệu thu thập được xử lý bằng phần mềm SPSS 16.0 với các phân tích hệ số tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA), phân tích tương quan và hồi quy logistic để kiểm định mô hình và đo lường mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến quyết định mua.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Niềm tin vào thương hiệu có ảnh hưởng tích cực và mạnh mẽ đến quyết định mua thực phẩm đóng hộp, với hệ số hồi quy đạt mức ý nghĩa thống kê cao (p < 0.01). Khoảng 65% người tiêu dùng cho biết họ ưu tiên chọn sản phẩm từ các thương hiệu uy tín.

  2. Nhận thức về chất lượng sản phẩm cũng đóng vai trò quan trọng, chiếm tỷ lệ ảnh hưởng khoảng 58%. Người tiêu dùng đánh giá cao các sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.

  3. Mối quan tâm về an toàn vệ sinh thực phẩm là yếu tố được 72% người tiêu dùng quan tâm hàng đầu khi quyết định mua, phản ánh sự lo ngại về các chất bảo quản và phụ gia trong thực phẩm đóng hộp.

  4. Truyền thông đại chúng có tác động tích cực đến nhận thức và quyết định mua, với 54% người tiêu dùng cho biết họ bị ảnh hưởng bởi quảng cáo, chương trình truyền hình và các kênh thông tin đại chúng.

  5. Nhóm tham khảo như gia đình, bạn bè cũng ảnh hưởng đáng kể, chiếm khoảng 47% mức độ tác động, thể hiện vai trò của các mối quan hệ xã hội trong việc hình thành quyết định mua.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy niềm tin vào thương hiệu và nhận thức về chất lượng là hai nhân tố chủ chốt ảnh hưởng đến quyết định mua thực phẩm đóng hộp tại Tam Kỳ, phù hợp với các nghiên cứu trước đây trong lĩnh vực thực phẩm và hàng tiêu dùng. Mối quan tâm về an toàn vệ sinh thực phẩm phản ánh xu hướng người tiêu dùng ngày càng chú trọng đến sức khỏe và nguồn gốc sản phẩm, nhất là trong bối cảnh thực phẩm bẩn đang là vấn đề xã hội nóng bỏng.

Truyền thông đại chúng đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao nhận thức và tạo dựng hình ảnh thương hiệu, từ đó thúc đẩy hành vi mua hàng. Nhóm tham khảo cũng góp phần củng cố quyết định mua thông qua sự chia sẻ kinh nghiệm và đánh giá sản phẩm. Các dữ liệu này có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ ảnh hưởng của từng nhân tố, giúp minh họa rõ ràng mức độ tác động.

So sánh với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, kết quả tương đồng về các nhân tố ảnh hưởng, tuy nhiên mức độ tác động có sự khác biệt do đặc thù văn hóa và điều kiện kinh tế xã hội tại địa phương. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nghiên cứu thị trường cụ thể để xây dựng chiến lược phù hợp.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường xây dựng và quảng bá thương hiệu: Doanh nghiệp cần đầu tư vào việc nâng cao uy tín thương hiệu thông qua các chương trình truyền thông, quảng cáo và chứng nhận chất lượng nhằm gia tăng niềm tin của người tiêu dùng trong vòng 12 tháng tới.

  2. Nâng cao chất lượng sản phẩm và đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm: Áp dụng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt trong sản xuất, kiểm soát nguồn nguyên liệu và quy trình đóng gói để đáp ứng yêu cầu về chất lượng và an toàn, nhằm cải thiện chỉ số hài lòng khách hàng trong 6-12 tháng.

  3. Phát triển các kênh truyền thông đại chúng hiệu quả: Sử dụng đa dạng các phương tiện truyền thông như truyền hình, mạng xã hội, sự kiện quảng bá để tăng cường nhận thức về sản phẩm và thương hiệu, hướng đến nhóm khách hàng trẻ và nội trợ trong vòng 1 năm.

  4. Khuyến khích vai trò nhóm tham khảo: Tổ chức các chương trình trải nghiệm sản phẩm, khuyến mãi nhóm và xây dựng cộng đồng người tiêu dùng để tận dụng ảnh hưởng của gia đình, bạn bè trong việc thúc đẩy quyết định mua hàng.

  5. Mở rộng hệ thống phân phối và cải thiện sự thuận tiện: Đẩy mạnh phân phối tại các siêu thị, cửa hàng tiện lợi và kênh bán hàng trực tuyến để tăng khả năng tiếp cận sản phẩm, dự kiến hoàn thành trong 18 tháng.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh thực phẩm đóng hộp: Nghiên cứu giúp hiểu rõ các nhân tố ảnh hưởng đến hành vi mua của khách hàng, từ đó xây dựng chiến lược marketing và phát triển sản phẩm phù hợp.

  2. Các nhà quản lý và cơ quan chức năng: Tham khảo để xây dựng chính sách quản lý chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm và hỗ trợ phát triển ngành công nghiệp thực phẩm đóng hộp tại địa phương.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành Quản trị kinh doanh, Marketing: Cung cấp cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu thực tiễn về hành vi tiêu dùng trong lĩnh vực thực phẩm, làm tài liệu tham khảo học thuật.

  4. Các nhà phân phối và bán lẻ: Hiểu được các yếu tố tác động đến quyết định mua của người tiêu dùng để tối ưu hóa kênh phân phối, chương trình khuyến mãi và dịch vụ khách hàng.

Câu hỏi thường gặp

  1. Những nhân tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến quyết định mua thực phẩm đóng hộp?
    Niềm tin vào thương hiệu và mối quan tâm về an toàn vệ sinh thực phẩm là hai nhân tố có ảnh hưởng mạnh nhất, chiếm tỷ lệ tác động lần lượt khoảng 65% và 72%.

  2. Phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong luận văn là gì?
    Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu hỗn hợp gồm nghiên cứu định tính sơ bộ và nghiên cứu định lượng chính thức với cỡ mẫu khoảng 300 người tiêu dùng, phân tích dữ liệu bằng SPSS.

  3. Tại sao truyền thông đại chúng lại quan trọng trong quyết định mua?
    Truyền thông đại chúng giúp nâng cao nhận thức về sản phẩm và thương hiệu, tạo ảnh hưởng tích cực đến thái độ và hành vi mua của người tiêu dùng, đặc biệt qua quảng cáo và các chương trình truyền hình.

  4. Vai trò của nhóm tham khảo trong quyết định mua thực phẩm đóng hộp là gì?
    Nhóm tham khảo như gia đình, bạn bè ảnh hưởng đến thái độ và quyết định mua thông qua việc chia sẻ kinh nghiệm và đánh giá sản phẩm, chiếm khoảng 47% mức độ tác động.

  5. Luận văn có đề xuất giải pháp gì cho doanh nghiệp?
    Luận văn đề xuất các giải pháp như tăng cường xây dựng thương hiệu, nâng cao chất lượng sản phẩm, phát triển truyền thông đại chúng, khuyến khích vai trò nhóm tham khảo và mở rộng hệ thống phân phối nhằm gia tăng quyết định mua.

Kết luận

  • Luận văn đã xây dựng thành công mô hình nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định mua thực phẩm đóng hộp tại thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam.
  • Niềm tin vào thương hiệu, nhận thức về chất lượng và mối quan tâm về an toàn vệ sinh thực phẩm là những nhân tố chủ chốt tác động tích cực đến quyết định mua.
  • Truyền thông đại chúng và nhóm tham khảo cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành hành vi tiêu dùng.
  • Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để doanh nghiệp và các cơ quan quản lý xây dựng chiến lược phát triển thị trường thực phẩm đóng hộp hiệu quả.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất trong vòng 12-18 tháng và tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi địa lý và đối tượng nghiên cứu nhằm nâng cao tính ứng dụng thực tiễn.

Hành động ngay hôm nay để nâng cao hiệu quả kinh doanh thực phẩm đóng hộp và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng hiện đại!