Nghiên Cứu Ảnh Hưởng Của Hỗn Hợp Phụ Gia Đá Vôi – Tro Bay Đến Tính Chất Cơ Lý Của Xi Măng

• Tác giả: Tống Việt Quang
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thành Đông
• Trường học: Đại học Bách Khoa Hà Nội
• Chuyên ngành: Kỹ thuật hóa học
• Đề tài: Nghiên Cứu Ảnh Hưởng Của Hỗn Hợp Phụ Gia Đá Vôi – Tro Bay Đến Tính Chất Cơ Lý Của Xi Măng
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2019
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. MỤC LỤC

I. Tổng Quan Về Nghiên Cứu Phụ Gia Đá Vôi Tro Bay Cho Xi Măng

Hiện nay, xi măng Portland hỗn hợp chiếm tỷ trọng lớn trong sản xuất. Để giảm chi phí và cải thiện tính chất, các công ty sử dụng phụ gia đá vôi, tro bay, xỉ lò cao... Đá vôi trước đây chỉ được coi là phụ gia trơ, nhưng nghiên cứu gần đây cho thấy nó ảnh hưởng đến chất lượng và tính công tác của xi măng. Các nghiên cứu tập trung vào độ mịn đá vôi và quá trình thủy hóa. Tro bay có tác động tích cực đến tính chất cơ lý của xi măng, đặc biệt là khả năng tạo CSH, CAH có lợi cho cấu trúc đá xi măng. Tuy nhiên, chưa có nghiên cứu về tác động của tro bay và hỗn hợp tro bay - đá vôi đến xi măng Poóc lăng sản xuất tại Bút Sơn. Nghiên cứu sự có mặt đồng thời của đá vôi và tro bay là cần thiết để mở rộng ứng dụng của chúng. Công ty Cổ phần xi măng Vicem Bút Sơn đã sử dụng đá vôi và tro bay, nhưng tỷ lệ còn thấp. Nghiên cứu pha hỗn hợp đá vôi - tro bay với tỷ lệ cao hơn sẽ giúp công ty có nhiều lựa chọn hơn trong sản xuất thực tế. Mục tiêu của luận văn là khảo sát ảnh hưởng của hỗn hợp đá vôi - tro bay đến các chỉ tiêu cơ lý của xi măng Poóc lăng hỗn hợp, xác định tỷ lệ tối ưu và khảo sát tác động tương hỗ của chúng.

1.1. Giới Thiệu Chung Về Xi Măng Poóc Lăng Hỗn Hợp

Xi măng Poóc lăng hỗn hợp là chất kết dính thủy, được tạo ra bằng cách nghiền mịn hỗn hợp clinker xi măng Poóc lăng với các phụ gia khoáng và một lượng thạch cao cần thiết, hoặc bằng cách trộn đều các phụ gia khoáng đã nghiền mịn với xi măng Poóc lăng không chứa phụ gia khoáng. Phụ gia khoáng để sản xuất xi măng Poóc lăng hỗn hợp phải thỏa mãn các yêu cầu của TCVN 6882:2001 và quy chuẩn sử dụng phụ gia trong sản xuất xi măng. Tổng lượng các phụ gia khoáng (không kể thạch cao) trong xi măng Poóc lăng hỗn hợp, tính theo khối lượng xi măng, không lớn hơn 40%, trong đó phụ gia đầy không lớn hơn 20%.

1.2. Thành Phần Clinker Ảnh Hưởng Đến Tính Chất Xi Măng

Clinker xi măng Poóc lăng là sản phẩm chứa các pha (khoáng) có tính chất kết dính thủy lực, sản phẩm nung đến kết khối hỗn hợp phối liệu có đủ thành phần cần thiết để tạo thành khoáng silicat canxi độ bazơ cao. Clinker xi măng Poóc lăng là clinker xi măng chứa các khoáng canxi silicat, canxi aluminat và canxi fero aluminat với tỷ lệ xác định. Clinker xi măng Poóc lăng là nguyên liệu đầu vào của quá trình sản xuất xi măng Poóc lăng. Clinker xi măng Poóc lăng thường có cấu trúc phức tạp (có nhiều khoáng ở dạng tinh thể và một số khoáng ở dạng vô định hình). Clinker xi măng Poóc lăng được tạo thành do quá trình nung luyện phối liệu trong lò nung, nhiệt độ nung luyện vào khoảng 1450°C. Chất lượng của clinker phụ thuộc vào thành phần khoáng vật, hóa học và công nghệ sản xuất.

II. Vấn Đề Thách Thức Khi Dùng Phụ Gia Đá Vôi Tro Bay

Việc sử dụng phụ gia đá vôi và tro bay trong sản xuất xi măng đặt ra nhiều thách thức. Cần kiểm soát chặt chẽ chất lượng của đá vôi và tro bay để đảm bảo không ảnh hưởng tiêu cực đến tính chất cơ lý của xi măng. Tỷ lệ phối trộn phải được tối ưu hóa để đạt được cường độ và độ bền mong muốn. Các phản ứng hóa học giữa các thành phần trong xi măng cần được nghiên cứu kỹ lưỡng để tránh các vấn đề như trương nở hoặc giảm độ bền. Ngoài ra, cần xem xét đến các yếu tố kinh tế và môi trường khi sử dụng các loại phụ gia này.

2.1. Ảnh Hưởng Của Đá Vôi Đến Quá Trình Thủy Hóa Xi Măng

Đá vôi có thể ảnh hưởng đến quá trình thủy hóa của xi măng bằng cách thay đổi tốc độ và mức độ hydrat hóa của các khoáng clinker. Độ mịn của đá vôi nghiền mịn cũng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát quá trình này. Một số nghiên cứu cho thấy đá vôi có thể thúc đẩy quá trình hydrat hóa ban đầu, nhưng cũng có thể làm chậm quá trình hydrat hóa muộn. Cần nghiên cứu kỹ lưỡng để hiểu rõ tác động của đá vôi đến quá trình thủy hóa và đảm bảo chất lượng của xi măng.

2.2. Tác Động Của Tro Bay Đến Độ Bền Của Xi Măng

Tro bay nhiệt điện có thể cải thiện độ bền của xi măng bằng cách tham gia vào các phản ứng pozzolanic, tạo ra các sản phẩm hydrat hóa bổ sung. Tuy nhiên, chất lượng và thành phần của tro bay có thể khác nhau tùy thuộc vào nguồn gốc và quy trình xử lý. Cần kiểm soát chặt chẽ chất lượng của tro bay để đảm bảo nó đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật và không gây ra các vấn đề như giảm cường độ hoặc tăng tính thấm.

III. Phương Pháp Nghiên Cứu Ảnh Hưởng Phụ Gia Đến Xi Măng

Nghiên cứu này sử dụng phương pháp thực nghiệm để đánh giá ảnh hưởng của hỗn hợp phụ gia đá vôi – tro bay đến tính chất cơ lý của xi măng. Các mẫu xi măng được chế tạo với các tỷ lệ phối trộn khác nhau của đá vôi và tro bay. Các chỉ tiêu cơ lý như thời gian đông kết, lượng nước tiêu chuẩn, độ ổn định thể tích và cường độ nén được đo đạc và phân tích. Kết quả nghiên cứu sẽ giúp xác định tỷ lệ phối trộn tối ưu của đá vôi và tro bay để cải thiện chất lượng xi măng.

3.1. Quy Trình Nghiên Cứu Ảnh Hưởng Phụ Gia Đá Vôi Tro Bay

Quy trình nghiên cứu bao gồm các bước: chuẩn bị nguyên liệu (clinker, thạch cao, đá vôi, tro bay), xác định thành phần hóa học và khoáng vật của nguyên liệu, thiết kế cấp phối thí nghiệm, trộn và đúc mẫu xi măng, bảo dưỡng mẫu, đo đạc các chỉ tiêu cơ lý (thời gian đông kết, lượng nước tiêu chuẩn, độ ổn định thể tích, cường độ chịu nén), phân tích kết quả và đưa ra kết luận.

3.2. Các Thử Nghiệm Đánh Giá Tính Chất Cơ Lý Của Xi Măng

Các thử nghiệm được sử dụng để đánh giá tính chất cơ lý của xi măng bao gồm: thử nghiệm thời gian đông kết (sử dụng thiết bị Vicat), thử nghiệm lượng nước tiêu chuẩn (sử dụng thiết bị Vicat), thử nghiệm độ ổn định thể tích (sử dụng nồi autoclave), thử nghiệm cường độ nén (sử dụng máy nén thủy lực). Các thử nghiệm này được thực hiện theo các tiêu chuẩn quốc gia và quốc tế.

3.3. Phân Tích Cấu Trúc Đá Xi Măng Bằng SEM và Nhiễu Xạ Tia X

Để hiểu rõ hơn về tác động của phụ gia đá vôi và tro bay đến cấu trúc của đá xi măng, phương pháp chụp ảnh SEM (kính hiển vi điện tử quét) và phương pháp phân tích Rơnghen (nhiễu xạ tia X) được sử dụng. Ảnh chụp SEM cho phép quan sát hình thái và cấu trúc vi mô của đá xi măng. Phân tích nhiễu xạ tia X cho phép xác định thành phần khoáng vật của đá xi măng.

IV. Kết Quả Nghiên Cứu Ảnh Hưởng Hỗn Hợp Phụ Gia Đến Xi Măng

Kết quả nghiên cứu cho thấy hỗn hợp phụ gia đá vôi – tro bay có ảnh hưởng đáng kể đến tính chất cơ lý của xi măng. Tỷ lệ phối trộn của đá vôi và tro bay ảnh hưởng đến thời gian đông kết, lượng nước tiêu chuẩn, độ ổn định thể tích và cường độ nén của xi măng. Một tỷ lệ phối trộn tối ưu có thể cải thiện cường độ và độ bền của xi măng. Tuy nhiên, tỷ lệ phối trộn quá cao có thể gây ra các vấn đề như giảm cường độ hoặc tăng tính thấm.

4.1. Ảnh Hưởng Đến Lượng Nước Tiêu Chuẩn Của Xi Măng

Việc sử dụng hỗn hợp phụ gia có thể làm thay đổi lượng nước tiêu chuẩn cần thiết để đạt được độ dẻo thích hợp của xi măng. Đá vôi có xu hướng làm giảm lượng nước tiêu chuẩn, trong khi tro bay có thể làm tăng lượng nước tiêu chuẩn. Cần điều chỉnh tỷ lệ phối trộn để đạt được lượng nước tiêu chuẩn tối ưu.

4.2. Ảnh Hưởng Đến Thời Gian Đông Kết Của Xi Măng

Phụ gia đá vôi và tro bay có thể ảnh hưởng đến thời gian đông kết của xi măng. Một số loại tro bay có thể làm chậm thời gian đông kết, trong khi đá vôi có thể làm tăng tốc thời gian đông kết. Cần kiểm soát chặt chẽ tỷ lệ phối trộn để đảm bảo thời gian đông kết phù hợp với yêu cầu kỹ thuật.

4.3. Ảnh Hưởng Đến Cường Độ Nén Của Xi Măng

Cường độ nén là một trong những chỉ tiêu quan trọng nhất để đánh giá chất lượng của xi măng. Hỗn hợp phụ gia đá vôi – tro bay có thể cải thiện cường độ nén của xi măng nếu được sử dụng với tỷ lệ phối trộn tối ưu. Tuy nhiên, tỷ lệ phối trộn quá cao có thể làm giảm cường độ nén.

V. Ứng Dụng Thực Tiễn Triển Vọng Của Phụ Gia Đá Vôi Tro Bay

Việc sử dụng hỗn hợp phụ gia đá vôi – tro bay trong sản xuất xi măng có nhiều ứng dụng thực tiễn. Nó giúp giảm chi phí sản xuất, cải thiện tính chất cơ lý của xi măng và giảm tác động đến môi trường. Triển vọng của việc sử dụng các loại phụ gia này là rất lớn, đặc biệt trong bối cảnh các yêu cầu về bảo vệ môi trường ngày càng khắt khe.

5.1. Giảm Giá Thành Xi Măng Nhờ Phụ Gia Đá Vôi và Tro Bay

Việc sử dụng phụ gia đá vôi và tro bay giúp giảm lượng clinker cần thiết trong sản xuất xi măng, từ đó giảm chi phí sản xuất. Đá vôi và tro bay thường có giá thành thấp hơn clinker, do đó việc thay thế một phần clinker bằng các loại phụ gia này sẽ giúp giảm giá thành sản phẩm.

5.2. Sản Xuất Xi Măng Xanh Với Phụ Gia Giảm Phát Thải CO2

Việc sử dụng tro bay và đá vôi trong sản xuất xi măng góp phần giảm phát thải CO2, một trong những nguyên nhân gây ra biến đổi khí hậu. Clinker là thành phần chính trong xi măng và quá trình sản xuất clinker tiêu thụ nhiều năng lượng và phát thải CO2. Việc thay thế một phần clinker bằng các loại phụ gia này sẽ giúp giảm lượng CO2 phát thải.

VI. Kết Luận Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo Về Phụ Gia Xi Măng

Nghiên cứu này đã đánh giá ảnh hưởng của hỗn hợp phụ gia đá vôi – tro bay đến tính chất cơ lý của xi măng. Kết quả nghiên cứu cho thấy việc sử dụng các loại phụ gia này có thể cải thiện chất lượng xi măng và giảm chi phí sản xuất. Hướng nghiên cứu tiếp theo có thể tập trung vào việc tối ưu hóa tỷ lệ phối trộn của đá vôi và tro bay, nghiên cứu tác động của các loại phụ gia khác đến tính chất của xi măng và phát triển các loại xi măng xanh thân thiện với môi trường.

6.1. Tối Ưu Hóa Tỷ Lệ Phối Trộn Phụ Gia Đá Vôi Tro Bay

Nghiên cứu tiếp theo có thể tập trung vào việc tối ưu hóa tỷ lệ phối trộn của đá vôi và tro bay để đạt được các tính chất cơ lý mong muốn của xi măng. Các phương pháp tối ưu hóa toán học có thể được sử dụng để tìm ra tỷ lệ phối trộn tối ưu.

6.2. Nghiên Cứu Tác Động Của Phụ Gia Đến Độ Bền Sunfat Của Xi Măng

Độ bền sunfat là một trong những chỉ tiêu quan trọng để đánh giá khả năng chống chịu của xi măng trong môi trường khắc nghiệt. Nghiên cứu tiếp theo có thể tập trung vào việc đánh giá tác động của phụ gia đá vôi và tro bay đến độ bền sunfat của xi măng.

Tổng quan nghiên cứu

Xi măng poóc lăng hỗn hợp là vật liệu xây dựng quan trọng, chiếm tỷ trọng lớn trong sản xuất xi măng hiện nay. Việc sử dụng phụ gia khoáng như đá vôi và tro bay không chỉ giúp giảm chi phí sản xuất mà còn cải thiện tính chất cơ lý của xi măng. Tại Việt Nam, Công ty Cổ phần xi măng Vicem Bút Sơn đã áp dụng đá vôi và tro bay làm phụ gia, tuy nhiên tỷ lệ pha trộn còn thấp, chưa khai thác hết tiềm năng của các nguyên liệu này. Nghiên cứu nhằm khảo sát ảnh hưởng của hỗn hợp đá vôi – tro bay với các tỷ lệ khác nhau đến các chỉ tiêu cơ lý của xi măng poóc lăng hỗn hợp, xác định tỷ lệ tối ưu sử dụng phụ gia tại Vicem Bút Sơn. Phạm vi nghiên cứu tập trung trên clinker sản xuất tại dây chuyền Bút Sơn 1, đá vôi mỏ Hồng Sơn và tro bay từ nhà máy nhiệt điện Hải Phòng, với các chỉ tiêu cơ lý gồm thời gian đông kết, lượng nước tiêu chuẩn, độ ổn định thể tích và cường độ nén. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc mở rộng ứng dụng phụ gia khoáng, nâng cao chất lượng xi măng, đồng thời góp phần giảm chi phí và bảo vệ môi trường thông qua tận dụng phế thải công nghiệp.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết về quá trình thủy hóa xi măng poóc lăng và ảnh hưởng của phụ gia khoáng đến tính chất cơ lý của xi măng. Hai lý thuyết chính được áp dụng gồm:

• Lý thuyết thủy hóa xi măng poóc lăng: Mô tả quá trình phản ứng giữa clinker và nước tạo thành các hợp chất hydrat như C-S-H, Ca(OH)2, Ettringit, ảnh hưởng đến sự phát triển cường độ và tính ổn định thể tích của đá xi măng. Quá trình thủy hóa gồm các giai đoạn: ban đầu, cảm ứng, tăng tốc và giảm tốc, với sự hình thành lớp vỏ hydrat trên bề mặt hạt clinker.

• Lý thuyết ảnh hưởng của phụ gia khoáng: Phân loại phụ gia khoáng thành phụ gia đầy (đá vôi) và phụ gia hoạt tính puzolan (tro bay). Đá vôi chủ yếu đóng vai trò chất độn, cải thiện phân bố kích thước hạt và tạo mầm kết tinh, thúc đẩy thủy hóa C3S. Tro bay có pha thủy tinh hoạt tính cao, tham gia phản ứng pozzolanic, tạo sản phẩm hydrat mới, tăng cường độ tuổi muộn và cải thiện cấu trúc đá xi măng.

Các khái niệm chính bao gồm: clinker, phụ gia khoáng, hoạt tính puzolan, thủy hóa C3S, C2S, C3A, C4AF, cường độ nén, độ ổn định thể tích, lượng nước tiêu chuẩn, thời gian đông kết.

Phương pháp nghiên cứu

• Nguồn dữ liệu: Nguyên liệu gồm clinker xi măng poóc lăng từ dây chuyền Bút Sơn 1, đá vôi mỏ Hồng Sơn, tro bay nhà máy nhiệt điện Hải Phòng, thạch cao Thái Lan. Các mẫu được chuẩn bị theo cấp phối với tỷ lệ phụ gia đá vôi – tro bay khác nhau (5% và 30%).

• Phương pháp phân tích: Đo các chỉ tiêu cơ lý gồm lượng nước tiêu chuẩn (theo TCVN 6017:2015), thời gian đông kết, độ ổn định thể tích (theo TCVN 6260:2009), cường độ nén ở các tuổi 1, 3, 7, 28 ngày (theo TCVN 6016:2011). Phân tích cấu trúc bằng kính hiển vi điện tử quét (SEM) và phân tích nhiễu xạ tia X (XRD) để xác định thành phần khoáng và cấu trúc hydrat.

• Timeline nghiên cứu: Thực hiện trong năm 2019 tại phòng thí nghiệm Vicem Bút Sơn, với các bước chuẩn bị mẫu, thử nghiệm cơ lý, phân tích cấu trúc và tổng hợp kết quả.

• Cỡ mẫu và chọn mẫu: Mẫu xi măng được chuẩn bị theo các cấp phối khác nhau với tỷ lệ phụ gia đá vôi – tro bay từ 0% đến 30%, đảm bảo đại diện cho các phương án sản xuất thực tế.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Ảnh hưởng đến lượng nước tiêu chuẩn: Lượng nước tiêu chuẩn của các cấp phối xi măng có phụ gia đá vôi – tro bay dao động từ 142,5 đến 145 g, tăng nhẹ so với mẫu nền (142,5 g). Mẫu chứa 30% đá vôi (Đ30T0) có lượng nước tiêu chuẩn cao nhất (145 g), trong khi mẫu có tỷ lệ tro bay cao hơn có lượng nước tiêu chuẩn thấp hơn (khoảng 143-144 g).

2. Ảnh hưởng đến thời gian đông kết: Thời gian bắt đầu đông kết dao động từ 100 đến 120 phút, thời gian kết thúc từ 200 đến 215 phút, phù hợp tiêu chuẩn TCVN 6260:2009. Thời gian đông kết có xu hướng kéo dài khi tăng tỷ lệ tro bay và giảm đá vôi, do tro bay hút giữ nước làm chậm phản ứng thủy hóa ban đầu.

3. Ảnh hưởng đến độ ổn định thể tích: Tất cả các cấp phối đều có độ ổn định thể tích đạt 1 mm, không thay đổi so với mẫu nền, đảm bảo tính ổn định thể tích của xi măng khi sử dụng phụ gia đá vôi – tro bay.

4. Ảnh hưởng đến cường độ nén:

   • Cường độ nén 1 ngày (R1) cao nhất ở mẫu Đ30T0 (10,51 MPa), giảm dần khi tăng tro bay.
   • Cường độ nén 3 và 7 ngày (R3, R7) tăng khi tăng tỷ lệ tro bay, với mẫu Đ10T20 đạt cao nhất (24,03 MPa và 30,99 MPa).
   • Cường độ nén 28 ngày (R28) cao nhất ở mẫu Đ10T20 (43,72 MPa), vượt mẫu nền (43,51 MPa).
     SEM cho thấy cấu trúc đá xi măng ở mẫu Đ10T20 đặc chắc hơn, hạt tro bay xen kẽ trong cấu trúc, phản ứng pozzolanic tiếp tục diễn ra, tăng cường độ tuổi muộn.

5. Ảnh hưởng tương hỗ đá vôi – tro bay: Khi sử dụng hỗn hợp 5% phụ gia đá vôi – tro bay với tỷ lệ 50/50, cường độ nén các ngày tuổi đều cao hơn mẫu nền và mẫu chỉ dùng riêng đá vôi hoặc tro bay, chứng tỏ sự tương tác tích cực giữa hai phụ gia, cải thiện cả cường độ sớm và muộn.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy đá vôi với kích thước siêu mịn đóng vai trò mầm kết tinh, thúc đẩy quá trình thủy hóa C3S, làm tăng cường độ sớm và lượng nước tiêu chuẩn. Tro bay với pha thủy tinh hoạt tính cao tham gia phản ứng pozzolanic, tăng cường độ muộn và cải thiện cấu trúc đá xi măng. Sự kết hợp đá vôi – tro bay tạo ra hiệu ứng tương hỗ, vừa tăng cường độ sớm nhờ đá vôi, vừa tăng cường độ muộn nhờ tro bay, đồng thời không ảnh hưởng tiêu cực đến độ ổn định thể tích và thời gian đông kết. Các kết quả phù hợp với các nghiên cứu quốc tế và trong nước, đồng thời cung cấp cơ sở khoa học cho việc nâng cao tỷ lệ phụ gia trong sản xuất xi măng poóc lăng hỗn hợp tại Vicem Bút Sơn.

Dữ liệu có thể được trình bày qua các biểu đồ diễn biến lượng nước tiêu chuẩn, thời gian đông kết, độ ổn định thể tích và cường độ nén theo ngày tuổi, cùng hình ảnh SEM minh họa cấu trúc vi mô của các cấp phối.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng tỷ lệ sử dụng hỗn hợp đá vôi – tro bay trong phối liệu xi măng: Áp dụng cấp phối Đ10T20 (10% đá vôi, 20% tro bay) để tối ưu hóa cường độ và các tính chất cơ lý, nâng cao chất lượng sản phẩm. Thời gian thực hiện: 6-12 tháng. Chủ thể: Bộ phận sản xuất và nghiên cứu phát triển Vicem Bút Sơn.

2. Nghiên cứu và điều chỉnh độ mịn của đá vôi và tro bay: Tiến hành nghiền đồng nhất và kiểm soát độ mịn riêng biệt để tối ưu hóa hiệu quả phụ gia, giảm lượng nước tiêu chuẩn và cải thiện tính công tác. Thời gian: 12 tháng. Chủ thể: Phòng thí nghiệm và kỹ thuật sản xuất.

3. Mở rộng nghiên cứu tỷ lệ pha trộn phụ gia: Thử nghiệm các tỷ lệ đá vôi – tro bay xung quanh cấp phối tối ưu để xác định phạm vi ứng dụng linh hoạt, phù hợp với điều kiện sản xuất thực tế. Thời gian: 12-18 tháng. Chủ thể: Bộ phận nghiên cứu và phát triển.

4. Đào tạo và nâng cao nhận thức về vai trò phụ gia khoáng: Tổ chức các khóa đào tạo cho cán bộ kỹ thuật và công nhân về tác động của phụ gia đá vôi – tro bay đến tính chất xi măng, nhằm đảm bảo quy trình sản xuất và kiểm soát chất lượng hiệu quả. Thời gian: 3-6 tháng. Chủ thể: Ban quản lý và phòng đào tạo.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Các nhà sản xuất xi măng và vật liệu xây dựng: Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để tối ưu hóa phối liệu, nâng cao chất lượng sản phẩm và giảm chi phí sản xuất.

2. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành kỹ thuật hóa học, vật liệu xây dựng: Tài liệu tham khảo về quá trình thủy hóa xi măng, ảnh hưởng của phụ gia khoáng và phương pháp phân tích cấu trúc vật liệu.

3. Chuyên gia tư vấn và thiết kế công trình xây dựng: Hiểu rõ tính chất cơ lý của xi măng hỗn hợp để lựa chọn vật liệu phù hợp, đảm bảo độ bền và ổn định công trình.

4. Cơ quan quản lý và ban hành tiêu chuẩn vật liệu xây dựng: Cung cấp dữ liệu thực nghiệm để cập nhật tiêu chuẩn, quy chuẩn về sử dụng phụ gia khoáng trong sản xuất xi măng.

Câu hỏi thường gặp

1. Phụ gia đá vôi và tro bay có ảnh hưởng như thế nào đến cường độ xi măng?
   Đá vôi thúc đẩy cường độ sớm nhờ vai trò mầm kết tinh, trong khi tro bay tăng cường độ muộn qua phản ứng pozzolanic. Sự kết hợp hai phụ gia tạo hiệu ứng tương hỗ, cải thiện cả cường độ sớm và muộn.

2. Tỷ lệ pha trộn đá vôi – tro bay tối ưu là bao nhiêu?
   Nghiên cứu cho thấy tỷ lệ 10% đá vôi và 20% tro bay (Đ10T20) là tối ưu, đạt cường độ nén 28 ngày cao nhất (43,72 MPa) và các tính chất cơ lý tốt.

3. Việc sử dụng phụ gia ảnh hưởng thế nào đến lượng nước tiêu chuẩn và thời gian đông kết?
   Phụ gia đá vôi làm tăng lượng nước tiêu chuẩn do kích thước hạt siêu mịn, tro bay có xu hướng kéo dài thời gian đông kết do hút giữ nước ban đầu, nhưng tổng thể vẫn đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật.

4. Phương pháp nào được sử dụng để đánh giá cấu trúc xi măng?
   Sử dụng kính hiển vi điện tử quét (SEM) để quan sát vi cấu trúc và phân tích nhiễu xạ tia X (XRD) để xác định thành phần khoáng, giúp hiểu rõ ảnh hưởng của phụ gia đến cấu trúc hydrat.

5. Nghiên cứu này có ý nghĩa gì đối với sản xuất xi măng tại Việt Nam?
   Cung cấp cơ sở khoa học để tăng tỷ lệ phụ gia khoáng, giảm chi phí sản xuất, tận dụng phế thải công nghiệp, đồng thời nâng cao chất lượng xi măng poóc lăng hỗn hợp, phù hợp với điều kiện sản xuất trong nước.

Kết luận

• Nghiên cứu đã xác định được ảnh hưởng tích cực của hỗn hợp phụ gia đá vôi – tro bay đến các tính chất cơ lý của xi măng poóc lăng hỗn hợp sản xuất tại Vicem Bút Sơn.
• Lượng nước tiêu chuẩn, thời gian đông kết và độ ổn định thể tích không bị ảnh hưởng tiêu cực khi sử dụng phụ gia với tỷ lệ lên đến 30%.
• Cường độ nén 28 ngày đạt cao nhất ở cấp phối Đ10T20 (43,72 MPa), đồng thời cường độ sớm và muộn được cải thiện nhờ sự tương tác giữa đá vôi và tro bay.
• Kết quả SEM và XRD minh chứng cho sự phát triển cấu trúc hydrat chắc chắn và hoạt tính pozzolanic của tro bay.
• Đề xuất tiếp tục nghiên cứu điều chỉnh độ mịn và tỷ lệ pha trộn phụ gia để tối ưu hóa sản xuất xi măng hỗn hợp, góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế và bảo vệ môi trường.

Hành động tiếp theo: Áp dụng cấp phối Đ10T20 trong sản xuất thử nghiệm, đồng thời triển khai nghiên cứu mở rộng về độ mịn và tỷ lệ phụ gia. Các đơn vị sản xuất và nghiên cứu được khuyến khích tham khảo và áp dụng kết quả để nâng cao chất lượng sản phẩm xi măng.