Nâng cao sức khỏe và hiệu quả điều trị tại Đại học Thái Nguyên

Bức xạ là chùm hạt hoặc sóng điện từ có khả năng ion hóa vật chất, nguồn bức xạ là nguồn phóng xạ hoặc thiết bị bức xạ. Trong đó nguồn phóng xạ là chất phóng xạ được chế tạo để sử dụng, không bao gồm vật liệu hạt nhân và thiết bị bức xạ là thiết bị phát ra bức xạ hoặc có khả năng phát ra bức xạ (theo luật Năng lượng nguyên tử). Bức xạ ion hóa bao gồm: các bức xạ ion hóa trực tiếp đó là các hạt mang điện (electron, proton, hạt α,…) có động năng đủ để gây ra hiện tượng ion hóa do va chạm và các bức xạ ion hóa gián tiếp (các hạt neutron, tia X, tia γ,…) có thể giải phóng các hạt ion hóa trực tiếp hay biến đổi hạt nhân. Vậy, bức xạ ion hóa được hiểu là hiện tượng môi trường vật chất bức xạ ra các ion âm, ion dương và các điện tử tự do một cách trực tiếp hay gián tiếp do sự tương tác giữa các nguyên tử, phân tử của môi trường đó với các nguồn chiếu xạ có năng lượng cao. Trong y sinh học, người ta quan tâm đến hai loại bức xạ là bức xạ hạt nhân (tia α, β, γ) và bức xạ tia X.

Nguồn phát bức xạ có thể phân chia thành 2 loại nguồn bức xạ ion hóa chính: bức xạ tự nhiên và bức xạ nhân tạo. Bức xạ tự nhiên là những nguồn bức xạ có sẵn trong tự nhiên phát ra từ bức xạ vũ trụ, bức xạ của các đồng vị có sẵn trong không khí và mặt đất. Ngoài ra nó còn có thể có trong thức ăn, nước uống, vật dụng đồ đạc hay chính từ cơ thể con người. Bức xạ tự nhiên hàng ngày, con người bị chiếu một lượng bức xạ từ môi trường xung quanh (bức xạ tự nhiên) từ 4 nguồn chính: bức xạ vũ trụ (8%), bức xạ nền đất đá (8%), bức xạ không khí (chủ yếu khí Radon: 55%), nhiễm xạ tự nhiên trong cơ thể (trong thức ăn, nước uống: 11%). Theo Ủy ban khoa học của Liên Hợp quốc về ảnh hưởng của bức xạ nguyên tử thì liều trung bình hàng năm từ bức xạ tự nhiên là 2,4 mSv/năm.

Quản lý nhà nước về ATBX tại các cơ sở y tế bao gồm việc ban hành và thực thi các văn bản pháp quy, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về ATBX; cấp phép hoạt động liên quan đến bức xạ; thanh tra, kiểm tra việc tuân thủ các quy định về ATBX; xử lý vi phạm; và giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến ATBX. Các cơ sở y tế phải tuân thủ các quy định về ATBX, bao gồm việc trang bị đầy đủ phương tiện bảo vệ cá nhân, kiểm soát liều lượng bức xạ, và thực hiện các biện pháp phòng ngừa sự cố.

Các giải pháp về chăm sóc sức khỏe, dự phòng bệnh tật cho NVBX trong các cơ sở y tế bao gồm việc khám sức khỏe định kỳ, theo dõi sức khỏe nghề nghiệp, cung cấp thông tin về nguy cơ bức xạ và biện pháp phòng ngừa, và thực hiện các biện pháp can thiệp sớm khi phát hiện các dấu hiệu bất thường. Các cơ sở y tế cần xây dựng và thực hiện các chương trình chăm sóc sức khỏe nghề nghiệp cho NVBX, đảm bảo NVBX được bảo vệ sức khỏe một cách tốt nhất.

Nghiên cứu cho thấy tỷ lệ mắc một số chứng bệnh của NVBX, đặc biệt là các bệnh về da, có xu hướng cao hơn so với nhóm đối chứng không tiếp xúc với bức xạ. Các bệnh về máu, như giảm bạch cầu, cũng được ghi nhận ở một số NVBX. Tuy nhiên, cần có thêm các nghiên cứu sâu hơn để xác định mối liên hệ nhân quả giữa tiếp xúc bức xạ và các bệnh này.

Thời gian tiếp xúc với bức xạ và tuổi nghề có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của NVBX. Các NVBX có thời gian làm việc lâu năm trong môi trường bức xạ có thể có nguy cơ mắc các bệnh nghề nghiệp cao hơn. Do đó, việc kiểm soát liều lượng bức xạ và thực hiện các biện pháp bảo vệ cá nhân là rất quan trọng.

Mối liên quan giữa ATBX và sức khỏe của NVBX là rất rõ ràng. Việc tuân thủ các quy định về ATBX, sử dụng đầy đủ phương tiện bảo vệ cá nhân, và kiểm soát liều lượng bức xạ có thể giúp giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh nghề nghiệp và bảo vệ sức khỏe của NVBX.

Giải pháp can thiệp cần tập trung vào việc nâng cao nhận thức và thay đổi thái độ của NVBX về ATBX. Các chương trình đào tạo, tập huấn cần được tổ chức thường xuyên để cung cấp thông tin về nguy cơ bức xạ, biện pháp phòng ngừa, và quy định về ATBX. Đồng thời, cần tạo môi trường làm việc khuyến khích NVBX tuân thủ các quy định về ATBX.

Giải pháp can thiệp cần tập trung vào việc cải thiện thực hành ATBX của NVBX. Các biện pháp cụ thể bao gồm việc sử dụng đầy đủ phương tiện bảo vệ cá nhân, kiểm soát liều lượng bức xạ, và thực hiện các quy trình làm việc an toàn. Cần có sự giám sát và đánh giá thường xuyên để đảm bảo NVBX tuân thủ các quy định về ATBX.

Giải pháp can thiệp cần tập trung vào việc tăng cường thanh tra, kiểm tra và giám sát việc thực hiện ATBX tại các cơ sở y tế. Các cơ quan quản lý cần tăng cường kiểm tra định kỳ và đột xuất để phát hiện và xử lý các vi phạm về ATBX. Đồng thời, cần có cơ chế giám sát từ cộng đồng để đảm bảo các cơ sở y tế tuân thủ các quy định về ATBX.

Dựa trên kết quả nghiên cứu, chúng tôi đề xuất các giải pháp cụ thể và khả thi để cải thiện ATBX và bảo vệ sức khỏe của NVYT. Các giải pháp này bao gồm việc nâng cao nhận thức, cải thiện thực hành, tăng cường thanh tra, kiểm tra, và xây dựng các chương trình chăm sóc sức khỏe nghề nghiệp.

Các giải pháp đề xuất cần được triển khai trong thực tế và đánh giá hiệu quả một cách khách quan. Việc đánh giá hiệu quả cần dựa trên các chỉ số cụ thể, như tỷ lệ tuân thủ quy định về ATBX, tỷ lệ mắc bệnh nghề nghiệp, và mức độ hài lòng của NVYT.

Nghiên cứu và phát triển các công nghệ mới trong lĩnh vực ATBX là rất quan trọng. Các công nghệ mới có thể giúp giảm thiểu liều lượng bức xạ, cải thiện hiệu quả bảo vệ, và nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cho NVYT.

Xây dựng mạng lưới hợp tác và chia sẻ kinh nghiệm về ATBX giữa các cơ sở y tế, các trường đại học, và các tổ chức quốc tế là rất cần thiết. Mạng lưới này có thể giúp chia sẻ thông tin, kinh nghiệm, và các thực hành tốt nhất về ATBX.