Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội hiện nay, đầu tư xây dựng nhà ở dành cho người thu nhập thấp tại Việt Nam đang trở thành một vấn đề cấp thiết. Theo ước tính, nhu cầu về nhà ở xã hội tại các tỉnh thành như Hưng Yên ngày càng tăng cao, trong khi công tác quản lý dự án xây dựng nhà ở dành cho nhóm đối tượng này còn nhiều hạn chế. Luận văn tập trung nghiên cứu năng lực quản lý dự án tại Ban Quản lý Dự án nhà ở dành cho người thu nhập thấp P.H Center, tỉnh Hưng Yên, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, đảm bảo tiến độ, chất lượng và chi phí dự án.

Mục tiêu nghiên cứu cụ thể là phân tích thực trạng công tác quản lý dự án, đánh giá các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực quản lý và đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực quản lý dự án tại Ban Quản lý Dự án. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các dự án xây dựng nhà ở dành cho người thu nhập thấp trên địa bàn tỉnh Hưng Yên trong những năm gần đây. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cải thiện hiệu quả quản lý dự án xây dựng nhà ở xã hội, góp phần phát triển bền vững lĩnh vực xây dựng và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình, bao gồm:

  • Lý thuyết quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình: Nhấn mạnh các mục tiêu quản lý dự án gồm chất lượng, tiến độ, chi phí, an toàn và bảo vệ môi trường. Mô hình tam giác quản lý dự án (thời gian, chi phí, chất lượng) được mở rộng thành ngũ giác mục tiêu với sự tham gia của các chủ thể như chủ đầu tư, nhà thầu, tư vấn và Nhà nước.

  • Mô hình tổ chức Ban Quản lý Dự án (QLDA): Phân tích các hình thức tổ chức Ban QLDA như Ban QLDA chuyên ngành, Ban QLDA khu vực, Ban QLDA dự án đơn lẻ, với các tiêu chí về năng lực, cơ cấu tổ chức và vai trò của từng thành viên.

  • Khái niệm và các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực quản lý dự án: Bao gồm năng lực chuyên môn, kinh nghiệm, mô hình tổ chức, quy trình quản lý, nguồn lực tài chính và nhân lực, cũng như các yếu tố bên ngoài như chính sách pháp luật và môi trường kinh tế - xã hội.

Các khái niệm chính được sử dụng gồm: quản lý chất lượng dự án, quản lý tiến độ, quản lý chi phí, quản lý rủi ro, và quản lý nguồn nhân lực.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng, bao gồm:

  • Thu thập dữ liệu sơ cấp: Khảo sát, phỏng vấn cán bộ Ban QLDA P.H Hưng Yên và các bên liên quan nhằm thu thập thông tin về thực trạng quản lý dự án, các khó khăn và nhu cầu nâng cao năng lực.

  • Thu thập dữ liệu thứ cấp: Tổng hợp, phân tích các văn bản pháp luật, báo cáo dự án, tài liệu chuyên ngành và các nghiên cứu liên quan về quản lý dự án đầu tư xây dựng.

  • Phân tích số liệu: Sử dụng phương pháp thống kê mô tả để đánh giá các chỉ số năng lực quản lý dự án, so sánh tỷ lệ hoàn thành tiến độ, chi phí và chất lượng dự án.

  • Phân tích so sánh: Đối chiếu thực trạng quản lý dự án tại Ban QLDA P.H Hưng Yên với các mô hình quản lý dự án hiệu quả trong nước và quốc tế.

  • Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu được thực hiện trong khoảng thời gian từ năm 2022 đến 2023, tập trung vào các dự án xây dựng nhà ở dành cho người thu nhập thấp tại tỉnh Hưng Yên.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Năng lực quản lý dự án còn hạn chế: Qua khảo sát, khoảng 65% cán bộ Ban QLDA đánh giá năng lực quản lý dự án hiện tại chưa đáp ứng yêu cầu, đặc biệt trong quản lý tiến độ và chi phí. Tỷ lệ dự án hoàn thành đúng tiến độ chỉ đạt khoảng 70%, trong khi chi phí vượt dự toán trung bình 15%.

  2. Cơ cấu tổ chức và quy trình quản lý chưa hoàn chỉnh: Ban QLDA hiện tại có mô hình tổ chức chưa tối ưu, thiếu sự phân công rõ ràng giữa các bộ phận. Quy trình quản lý dự án còn lỏng lẻo, chưa có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan, dẫn đến việc xử lý các phát sinh chậm trễ.

  3. Ảnh hưởng của các nhân tố bên ngoài: Các yếu tố như thủ tục hành chính phức tạp, biến động giá cả vật liệu xây dựng và khó khăn trong giải phóng mặt bằng ảnh hưởng đến tiến độ và chi phí dự án. Khoảng 40% dự án bị ảnh hưởng bởi các yếu tố này.

  4. Chất lượng công trình và quản lý rủi ro: Mặc dù có sự giám sát chất lượng, nhưng vẫn có khoảng 10% công trình gặp phải các vấn đề về chất lượng như nứt, thấm dột sau khi đưa vào sử dụng. Công tác quản lý rủi ro chưa được thực hiện một cách hệ thống và hiệu quả.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các hạn chế trên xuất phát từ việc Ban QLDA chưa có mô hình tổ chức chuyên nghiệp, thiếu đội ngũ cán bộ có kinh nghiệm và kỹ năng quản lý dự án chuyên sâu. So với các nghiên cứu trong ngành xây dựng tại các tỉnh phát triển, năng lực quản lý dự án tại P.H Hưng Yên còn thấp hơn khoảng 20-25%. Việc thiếu sự phối hợp đồng bộ giữa các bên liên quan cũng làm giảm hiệu quả quản lý dự án.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ hoàn thành tiến độ và chi phí vượt dự toán theo từng năm, cùng bảng phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực quản lý dự án. Kết quả nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hoàn thiện cơ cấu tổ chức, nâng cao năng lực cán bộ và cải tiến quy trình quản lý nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển nhà ở xã hội.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Hoàn thiện cơ cấu tổ chức Ban QLDA: Tổ chức lại Ban QLDA theo mô hình chuyên nghiệp, phân công nhiệm vụ rõ ràng giữa các phòng ban, tăng cường vai trò giám sát và kiểm tra nội bộ. Thời gian thực hiện: 6 tháng; Chủ thể: Ban Giám đốc Ban QLDA phối hợp với Sở Xây dựng.

  2. Nâng cao năng lực cán bộ quản lý dự án: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về quản lý tiến độ, chi phí, chất lượng và rủi ro dự án cho cán bộ Ban QLDA. Mục tiêu tăng tỷ lệ cán bộ đạt chuẩn năng lực lên 90% trong 1 năm; Chủ thể: Ban QLDA phối hợp với các trung tâm đào tạo chuyên ngành.

  3. Cải tiến quy trình quản lý dự án: Xây dựng và áp dụng quy trình quản lý dự án chặt chẽ, có sự phối hợp đồng bộ giữa các bên liên quan, đặc biệt trong khâu giải phóng mặt bằng và lựa chọn nhà thầu. Thời gian thực hiện: 9 tháng; Chủ thể: Ban QLDA và các cơ quan liên quan.

  4. Tăng cường quản lý rủi ro và giám sát chất lượng: Thiết lập hệ thống quản lý rủi ro dự án toàn diện, thường xuyên đánh giá và xử lý kịp thời các rủi ro phát sinh. Đồng thời, nâng cao hiệu quả giám sát chất lượng công trình trong suốt quá trình thi công. Thời gian thực hiện: liên tục; Chủ thể: Ban QLDA phối hợp với đơn vị tư vấn giám sát.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ quản lý dự án xây dựng: Nghiên cứu cung cấp các giải pháp nâng cao năng lực quản lý, giúp cải thiện hiệu quả công tác quản lý dự án xây dựng nhà ở xã hội.

  2. Chủ đầu tư và Ban Quản lý Dự án: Tham khảo để hoàn thiện mô hình tổ chức, quy trình quản lý và nâng cao chất lượng dự án.

  3. Các cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng và đầu tư: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chính sách, hướng dẫn và kiểm tra công tác quản lý dự án xây dựng.

  4. Học viên, nghiên cứu sinh chuyên ngành Quản lý xây dựng và Đầu tư: Là tài liệu tham khảo bổ ích cho việc học tập và nghiên cứu về quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình.

Câu hỏi thường gặp

  1. Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình là gì?
    Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình là quá trình lập kế hoạch, tổ chức, điều phối và giám sát các hoạt động trong vòng đời dự án nhằm đảm bảo dự án hoàn thành đúng tiến độ, trong phạm vi chi phí và đạt chất lượng yêu cầu.

  2. Những yếu tố nào ảnh hưởng đến năng lực quản lý dự án?
    Bao gồm năng lực chuyên môn và kinh nghiệm của cán bộ, mô hình tổ chức Ban QLDA, quy trình quản lý, nguồn lực tài chính và nhân lực, cũng như các yếu tố bên ngoài như chính sách pháp luật và môi trường kinh tế - xã hội.

  3. Tại sao cần nâng cao năng lực quản lý dự án tại Ban QLDA?
    Nâng cao năng lực giúp đảm bảo dự án được thực hiện hiệu quả, giảm thiểu rủi ro, tiết kiệm chi phí, đảm bảo tiến độ và chất lượng công trình, từ đó góp phần phát triển bền vững lĩnh vực xây dựng nhà ở xã hội.

  4. Các giải pháp nâng cao năng lực quản lý dự án gồm những gì?
    Hoàn thiện cơ cấu tổ chức, đào tạo nâng cao năng lực cán bộ, cải tiến quy trình quản lý, tăng cường quản lý rủi ro và giám sát chất lượng công trình.

  5. Luật pháp nào điều chỉnh công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng?
    Các văn bản pháp luật chính gồm Luật Xây dựng 2014, Luật Đầu tư công 2014, Luật Đầu tư 2014, Luật Đấu thầu 2013, Luật Đất đai 2013 cùng các nghị định và thông tư hướng dẫn liên quan.

Kết luận

  • Luận văn đã phân tích và đánh giá thực trạng năng lực quản lý dự án tại Ban Quản lý Dự án nhà ở dành cho người thu nhập thấp P.H Hưng Yên, chỉ ra các hạn chế về năng lực, cơ cấu tổ chức và quy trình quản lý.
  • Nghiên cứu đã hệ thống hóa các lý thuyết quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình và áp dụng vào thực tiễn tại địa phương.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao năng lực quản lý dự án, bao gồm hoàn thiện tổ chức, đào tạo cán bộ, cải tiến quy trình và tăng cường quản lý rủi ro.
  • Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn quan trọng, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý dự án xây dựng nhà ở xã hội tại Việt Nam.
  • Các bước tiếp theo là triển khai các giải pháp đề xuất, đánh giá hiệu quả và mở rộng nghiên cứu sang các địa phương khác.

Hành động ngay hôm nay để nâng cao năng lực quản lý dự án xây dựng nhà ở xã hội, góp phần phát triển bền vững cộng đồng và đất nước!