Luận án tiến sĩ về bồi dưỡng năng lực dạy học STEM cho giáo viên trung học cơ sở

• Tác giả: Nguyễn Thị Thu Thủy
• Người hướng dẫn: PGS. Nguyễn Văn Biên
• Trường học: Trường Đại Học Sư Phạm Hà Nội
• Chuyên ngành: Lí luận và PPDH bộ môn Vật lí
• Đề tài: Nâng Cao Năng Lực Dạy Học STEM Cho Giáo Viên Trung Học Cơ Sở
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC CÁC CỤM TỪ VIẾT TẮT
• DANH MỤC BẢNG
• DANH MỤC HÌNH
• MỞ ĐẦU
• 1.1. Tính cấp thiết của đề tài
• 1.2. Mục đích nghiên cứu
• 1.3. Giả thuyết nghiên cứu
• 1.4. Nhiệm vụ nghiên cứu:
• 1.5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 1.6. Phương pháp nghiên cứu
• 1.7. Đóng góp mới của luận án
• 1.8. Cấu trúc luận án
• 1. TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
• 1.1. Các nghiên cứu về năng lực dạy học tích hợp STEM
• 1.2. Nghiên cứu về khái niệm giáo dục STEM và dạy học tích hợp STEM
• 1.3. Nghiên cứu về năng lực dạy học
• 1.4. Nghiên cứu về năng lực dạy học tích hợp STEM
• 1.5. Các nghiên cứu về bồi dưỡng giáo viên
• 1.6. Nghiên cứu về xây dựng khóa bồi dưỡng giáo viên
• 1.7. Nghiên cứu về các hình thức, phương pháp bồi dưỡng giáo viên
• 1.8. Nghiên cứu về đánh giá khóa bồi dưỡng
• 1.9. KẾT LUẬN CHƯƠNG 1
• 2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC TÍCH HỢP STEM CỦA GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ
• 2.1. Cơ sở lí luận về bồi dưỡng năng lực dạy học tích hợp STEM của GV THCS
• 2.1.1. Giáo dục STEM
• 2.1.2. Năng lực dạy học của giáo viên
• 2.1.3. Cấu trúc năng lực dạy học tích hợp STEM
• 2.1.4. Các hình thức, phương pháp bồi dưỡng năng lực DHTH STEM cho giáo viên
• 2.1.5. Các nguyên tắc xây dựng khóa bồi dưỡng năng lực DHTH STEM cho giáo viên
• 2.1.6. Quy trình xây dựng chương trình bồi dưỡng năng lực dạy học tích hợp STEM
• 2.1.7. Quy trình tổ chức bồi dưỡng giáo viên nhằm phát triển năng lực dạy học tích hợp STEM
• 2.2. Cơ sở thực tiễn về bồi dưỡng năng lực dạy học tích hợp STEM của GV THCS
• 2.2.1. Mục đích khảo sát
• 2.2.2. Công cụ khảo sát
• 2.2.3. Kết quả khảo sát
• 2.3. KẾT LUẬN CHƯƠNG 2
• 3. THIẾT KẾ CHƯƠNG TRÌNH BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC TÍCH HỢP STEM CHO GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ
• 3.1. Mục tiêu bồi dưỡng
• 3.2. Nội dung chương trình bồi dưỡng năng lực DHTH STEM cho GV
• 3.3. Cấu trúc chương trình bồi dưỡng
• 3.4. Các phương tiện hỗ trợ khóa bồi dưỡng
• 3.5. Phương pháp tổ chức khóa bồi dưỡng năng lực DHTH STEM cho GV
• 3.5.1. Phương pháp chung
• 3.5.2. Kế hoạch tổ chức bồi dưỡng
• 3.6. Phương pháp đánh giá khóa bồi dưỡng năng lực DHTH STEM cho GV
• 3.6.1. Mục tiêu đánh giá.
• 3.6.2. Hình thức đánh giá.
• 3.6.3. Phương pháp đánh giá, thu thập và xử lí số liệu
• 3.6.4. Thiết kế các công cụ kiểm tra, đánh giá
• 3.7. KẾT LUẬN CHƯƠNG 3
• 4. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM
• 4.1. Mục đích thực nghiệm sư phạm
• 4.2. Đối tượng và nhiệm vụ của thực nghiệm sư phạm
• 4.2.1. Đối tượng, địa bàn thực nghiệm sư phạm.
• 4.2.2. Nhiệm vụ của thực nghiệm sư phạm
• 4.3. Thực nghiệm sư phạm thăm dò
• 4.4. Thực nghiệm sư phạm vòng 1
• 4.4.1. Tiến trinh thực nghiệm sư phạm vòng 1.
• 4.4.2. Phân tích kết quả thực nghiệm vòng 1
• 4.4.3. Kết luận quá trình thực nghiệm sư phạm vòng 1 và định hướng điều chỉnh ở thực nghiệm sư phạm vòng 2
• 4.5. Kết quả thực nghiệm sư phạm vòng 2
• 4.5.1. Tiến trình thực nghiệm sư phạm vòng 2.
• 4.5.2. Phân tích định tính kết quả thực nghiệm sư phạm vòng 2
• 4.5.3. Phân tích định lượng kết quả TN vòng thứ hai
• 4.5.4. Kết quả về sự phản hồi của GV và HS sau khóa BD
• 4.5.5. Kết luận thực nghiệm sư phạm vòng 2
• 4.6. KẾT LUẬN CHƯƠNG 4
• KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Giới thiệu về dạy học STEM

Dạy học STEM là một phương pháp giáo dục tích hợp các lĩnh vực Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán học. Mục tiêu chính của dạy học STEM là phát triển năng lực giải quyết vấn đề, tư duy phản biện và khả năng sáng tạo cho học sinh. Theo nghiên cứu, giáo dục STEM không chỉ giúp học sinh tiếp cận kiến thức mà còn khuyến khích họ áp dụng kiến thức vào thực tiễn. Việc áp dụng phương pháp dạy học này trong giáo dục trung học cơ sở là rất cần thiết, đặc biệt trong bối cảnh hiện đại khi mà thị trường lao động yêu cầu những kỹ năng đa dạng và linh hoạt. Để thực hiện hiệu quả dạy học STEM, giáo viên cần được bồi dưỡng về phương pháp dạy học và kiến thức chuyên môn liên quan đến STEM.

1.1. Tầm quan trọng của giáo viên trong dạy học STEM

Giáo viên đóng vai trò quan trọng trong việc triển khai dạy học STEM. Họ không chỉ là người truyền đạt kiến thức mà còn là người hướng dẫn, tạo động lực cho học sinh. Nghiên cứu cho thấy, giáo viên có năng lực dạy học tốt sẽ giúp học sinh phát triển kỹ năng cần thiết để đối mặt với thách thức trong thế kỷ 21. Tuy nhiên, nhiều giáo viên hiện nay gặp khó khăn trong việc áp dụng phương pháp dạy học tích hợp STEM do thiếu kiến thức và kỹ năng cần thiết. Do đó, việc bồi dưỡng năng lực cho giáo viên là rất cần thiết để nâng cao chất lượng dạy học STEM.

II. Nâng cao năng lực giáo viên trung học cơ sở

Nâng cao năng lực giáo viên là một trong những yếu tố quyết định đến sự thành công của dạy học STEM. Việc bồi dưỡng giáo viên không chỉ dừng lại ở việc cung cấp kiến thức mà còn cần chú trọng đến việc phát triển kỹ năng giảng dạy và khả năng áp dụng các phương pháp dạy học mới. Các chương trình bồi dưỡng cần được thiết kế phù hợp với nhu cầu thực tế của giáo viên, giúp họ tự tin hơn trong việc giảng dạy các chủ đề STEM. Theo nghiên cứu, giáo viên được bồi dưỡng thường xuyên sẽ có khả năng áp dụng các phương pháp dạy học tích hợp hiệu quả hơn, từ đó nâng cao chất lượng giáo dục STEM trong trường học.

2.1. Các phương pháp bồi dưỡng giáo viên

Có nhiều phương pháp bồi dưỡng giáo viên khác nhau, bao gồm bồi dưỡng trực tiếp, bồi dưỡng qua mạng và bồi dưỡng qua các khóa học ngắn hạn. Mỗi phương pháp đều có những ưu điểm và hạn chế riêng. Bồi dưỡng trực tiếp giúp giáo viên có cơ hội trao đổi, thảo luận và học hỏi từ các chuyên gia, trong khi bồi dưỡng qua mạng mang lại sự linh hoạt và tiện lợi. Việc kết hợp các phương pháp này sẽ tạo ra một chương trình bồi dưỡng toàn diện, giúp giáo viên phát triển năng lực dạy học tích hợp STEM một cách hiệu quả.

III. Đánh giá hiệu quả bồi dưỡng năng lực dạy học STEM

Đánh giá hiệu quả bồi dưỡng năng lực dạy học STEM là một phần quan trọng trong quá trình cải tiến giáo dục. Việc đánh giá không chỉ giúp xác định mức độ phát triển năng lực của giáo viên mà còn cung cấp thông tin để điều chỉnh các chương trình bồi dưỡng cho phù hợp. Các tiêu chí đánh giá cần được xây dựng rõ ràng, bao gồm khả năng áp dụng kiến thức vào thực tiễn, sự tự tin trong giảng dạy và phản hồi từ học sinh. Nghiên cứu cho thấy, giáo viên sau khi tham gia các khóa bồi dưỡng có sự cải thiện rõ rệt về năng lực dạy học, từ đó nâng cao chất lượng giáo dục STEM trong trường học.

3.1. Các công cụ đánh giá

Các công cụ đánh giá có thể bao gồm bảng hỏi, phỏng vấn, quan sát lớp học và phân tích kết quả học tập của học sinh. Việc sử dụng đa dạng các công cụ đánh giá sẽ giúp thu thập thông tin toàn diện hơn về năng lực dạy học của giáo viên. Đồng thời, các công cụ này cũng cần được thiết kế sao cho phù hợp với đặc thù của dạy học STEM, nhằm đảm bảo tính chính xác và khách quan trong quá trình đánh giá.