Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, tiếng Anh trở thành ngôn ngữ giao tiếp quốc tế thiết yếu, đặc biệt đối với học sinh cấp trung học cơ sở. Tuy nhiên, kỹ năng nói tiếng Anh vẫn là thách thức lớn nhất đối với nhiều học sinh, do phương pháp giảng dạy truyền thống chủ yếu tập trung vào ngữ pháp và từ vựng, thiếu môi trường thực hành tương tác. Tại trường Trung học cơ sở Chu Văn An, qua quan sát, phần lớn học sinh lớp 7 chưa tự tin và ít thực hành nói tiếng Anh, thường sử dụng tiếng mẹ đẻ trong lớp học. Nghiên cứu nhằm mục tiêu đánh giá hiệu quả của các hoạt động kịch (drama activities) trong việc nâng cao kỹ năng nói tiếng Anh cho học sinh lớp 7, đồng thời khảo sát thái độ của học sinh đối với phương pháp này. Nghiên cứu được thực hiện trong học kỳ 2 năm học 2022-2023 tại trường Chu Văn An, với sự tham gia của 40 học sinh lớp 7, độ tuổi từ 12 đến 13. Kết quả nghiên cứu dự kiến sẽ cung cấp bằng chứng thực tiễn về tác động tích cực của hoạt động kịch trong việc cải thiện sự tự tin, lưu loát và chính xác khi nói tiếng Anh, góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy và phát triển chương trình học tiếng Anh tại các trường trung học cơ sở.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết về kỹ năng nói và phương pháp giảng dạy tiếng Anh qua hoạt động kịch. Theo Brown (2004) và Chaney (2006), nói là quá trình xây dựng và chia sẻ ý nghĩa thông qua biểu tượng ngôn ngữ và phi ngôn ngữ trong các ngữ cảnh khác nhau. Các khó khăn phổ biến trong kỹ năng nói bao gồm hạn chế về ngữ pháp, từ vựng và phát âm, cùng với yếu tố tâm lý như lo lắng và thiếu tự tin. Lý thuyết về hoạt động kịch nhấn mạnh việc sử dụng các kỹ thuật như đóng vai, ứng tác, và biểu diễn nhằm tạo môi trường giao tiếp tự nhiên, tăng động lực và phát triển kỹ năng ngôn ngữ toàn diện (Maley & Duff, 2016; Brinton & Snow, 2017). Các mô hình học tập kịch được áp dụng gồm: mô hình đóng vai, ứng tác, đọc kịch bản, kể chuyện kỹ thuật số và thực tế ảo, giúp học sinh phát triển kỹ năng nói trong các tình huống thực tế và sáng tạo.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp nghiên cứu hành động (action research) với 40 học sinh lớp 7 tại trường Chu Văn An. Mẫu được chọn ngẫu nhiên, gồm 22 nữ và 18 nam, độ tuổi 12-13. Quá trình nghiên cứu gồm sáu bước: xác định vấn đề, lập kế hoạch can thiệp bằng hoạt động kịch, triển khai hoạt động trong lớp học, thu thập dữ liệu qua bảng hỏi và các bài kiểm tra nói (8 bài kiểm tra tiến độ, bài kiểm tra giữa kỳ và cuối kỳ), phân tích dữ liệu bằng phần mềm Microsoft Excel, và phản hồi điều chỉnh. Dữ liệu thu thập bao gồm kết quả bài kiểm tra nói, bảng hỏi đánh giá thái độ và sự tự tin của học sinh trước và sau khi tham gia hoạt động kịch. Phương pháp phân tích chủ yếu là thống kê mô tả, so sánh tỷ lệ phần trăm và phân tích xu hướng nhằm đánh giá hiệu quả của hoạt động kịch trong việc nâng cao kỹ năng nói tiếng Anh.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tỷ lệ học sinh tham gia hoạt động kịch trước nghiên cứu thấp: Chỉ 12,5% học sinh từng tham gia hoạt động kịch trong lớp tiếng Anh, cho thấy hoạt động này chưa được áp dụng rộng rãi tại trường.

  2. Mức độ tự tin khi nói tiếng Anh trước can thiệp: 25% học sinh cảm thấy "không tự tin chút nào" khi nói trước đám đông, trong khi 30% cảm thấy "vừa phải" hoặc "rất tự tin". Điều này phản ánh sự đa dạng về mức độ tự tin trong nhóm học sinh.

  3. Tần suất luyện nói tiếng Anh ngoài lớp học: Khoảng 32,5% học sinh luyện nói "thỉnh thoảng", 15% luyện nói "rất thường xuyên", trong khi 30% luyện nói "hiếm khi". Điều này cho thấy việc luyện tập ngoài lớp còn hạn chế.

  4. Thái độ tích cực đối với hoạt động kịch: 72,5% học sinh bày tỏ sự quan tâm từ "vừa phải" đến "rất nhiều" khi tham gia hoạt động kịch trong lớp, cho thấy hoạt động này thu hút và tạo động lực cho học sinh.

  5. Cải thiện kỹ năng nói sau khi tham gia hoạt động kịch: 77,5% học sinh nhận thấy sự tiến bộ rõ rệt về kỹ năng nói tiếng Anh, trong khi chỉ 12,5% không thấy cải thiện.

  6. Đánh giá hiệu quả của hoạt động kịch: 47,5% học sinh cho rằng hoạt động kịch "rất hiệu quả" trong việc nâng cao kỹ năng nói, 37,5% đánh giá "vừa phải", chỉ 2,5% cho là "không hiệu quả".

  7. Mức độ thoải mái khi nhập vai: 50% học sinh cảm thấy "vừa phải" hoặc "rất thoải mái" khi đóng vai các nhân vật khác nhau trong hoạt động kịch, góp phần tăng sự tự tin và khả năng biểu đạt.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy hoạt động kịch là phương pháp hiệu quả trong việc nâng cao kỹ năng nói tiếng Anh cho học sinh lớp 7. Việc đa số học sinh chưa từng tham gia hoạt động kịch trước đây phản ánh sự hạn chế trong áp dụng phương pháp này tại trường, đồng thời mở ra cơ hội cải tiến chương trình giảng dạy. Sự tăng trưởng rõ rệt về sự tự tin và khả năng nói sau khi tham gia hoạt động kịch phù hợp với các nghiên cứu trước đây, khẳng định tính tương tác và thực tiễn của phương pháp này giúp học sinh vượt qua rào cản tâm lý như e ngại và lo lắng khi nói tiếng Anh. So sánh với các nghiên cứu trong ngành, kết quả tương đồng với báo cáo của Chen & Huang (2018) và Wang (2016) về việc drama thúc đẩy sự sáng tạo, động lực và kỹ năng giao tiếp. Biểu đồ thể hiện tỷ lệ học sinh cải thiện kỹ năng nói và mức độ hài lòng với hoạt động kịch sẽ minh họa rõ nét tác động tích cực của phương pháp này. Tuy nhiên, vẫn còn một số học sinh chưa cảm thấy thoải mái hoặc chưa nhận thấy cải thiện, cho thấy cần có sự điều chỉnh phù hợp về cách tổ chức và hỗ trợ trong quá trình triển khai.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường tích hợp hoạt động kịch vào chương trình giảng dạy: Giáo viên nên lên kế hoạch tổ chức các hoạt động kịch ít nhất 1-2 lần mỗi tuần nhằm tạo môi trường thực hành nói tiếng Anh thường xuyên, giúp nâng cao kỹ năng và sự tự tin cho học sinh.

  2. Đào tạo giáo viên về kỹ thuật tổ chức hoạt động kịch: Nhà trường phối hợp với các chuyên gia tổ chức các khóa tập huấn chuyên sâu về phương pháp sử dụng drama trong giảng dạy tiếng Anh, nâng cao năng lực sư phạm và kỹ năng quản lý lớp học.

  3. Xây dựng môi trường học tập an toàn, khuyến khích sự tham gia: Giáo viên cần tạo không khí thân thiện, khích lệ học sinh dám thử nghiệm, chấp nhận sai sót và học hỏi từ trải nghiệm, giảm bớt áp lực tâm lý khi nói tiếng Anh.

  4. Sử dụng đa dạng các mô hình drama: Áp dụng linh hoạt các mô hình như đóng vai, ứng tác, kể chuyện kỹ thuật số để phù hợp với trình độ và sở thích của học sinh, tăng tính hấp dẫn và hiệu quả học tập.

  5. Theo dõi và đánh giá định kỳ: Thực hiện các bài kiểm tra nói định kỳ và thu thập phản hồi của học sinh để điều chỉnh phương pháp giảng dạy kịp thời, đảm bảo hoạt động kịch phát huy tối đa hiệu quả trong việc nâng cao kỹ năng nói.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Giáo viên tiếng Anh cấp trung học cơ sở: Nghiên cứu cung cấp phương pháp giảng dạy sáng tạo, giúp giáo viên nâng cao hiệu quả dạy kỹ năng nói, đồng thời cải thiện sự tương tác và động lực học tập của học sinh.

  2. Nhà quản lý giáo dục và thiết kế chương trình: Các nhà hoạch định chính sách và xây dựng chương trình có thể tham khảo để tích hợp hoạt động kịch vào chương trình giảng dạy tiếng Anh, góp phần đổi mới phương pháp và nâng cao chất lượng đào tạo.

  3. Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành sư phạm tiếng Anh: Luận văn là tài liệu tham khảo quý giá về phương pháp nghiên cứu hành động và ứng dụng drama trong giảng dạy, hỗ trợ phát triển đề tài nghiên cứu và thực hành sư phạm.

  4. Các tổ chức đào tạo giáo viên và trung tâm ngoại ngữ: Có thể áp dụng kết quả nghiên cứu để thiết kế các khóa học nâng cao kỹ năng giảng dạy tiếng Anh qua drama, đồng thời xây dựng các chương trình đào tạo phù hợp với nhu cầu thực tế.

Câu hỏi thường gặp

  1. Hoạt động kịch có phù hợp với tất cả trình độ học sinh không?
    Hoạt động kịch có thể được điều chỉnh linh hoạt để phù hợp với nhiều trình độ khác nhau. Ví dụ, với học sinh mới bắt đầu, giáo viên có thể sử dụng các kịch bản đơn giản, trong khi với học sinh nâng cao, có thể áp dụng các hoạt động ứng tác phức tạp hơn để phát triển kỹ năng nói tự nhiên.

  2. Làm thế nào để khắc phục sự ngại ngùng khi học sinh tham gia hoạt động kịch?
    Tạo môi trường học tập an toàn, không phán xét và khuyến khích sự tham gia tích cực là chìa khóa. Giáo viên nên bắt đầu với các hoạt động nhóm nhỏ, tăng dần độ khó và khuyến khích phản hồi tích cực để học sinh cảm thấy thoải mái hơn.

  3. Hoạt động kịch có giúp cải thiện phát âm không?
    Có. Qua việc nhập vai và luyện tập các đoạn thoại, học sinh được thực hành phát âm, ngữ điệu và nhấn âm trong ngữ cảnh cụ thể, giúp cải thiện sự chính xác và tự nhiên khi nói tiếng Anh.

  4. Tần suất tổ chức hoạt động kịch như thế nào là hiệu quả?
    Theo nghiên cứu, tổ chức hoạt động kịch từ 1-2 lần mỗi tuần là phù hợp để duy trì sự hứng thú và tạo điều kiện luyện tập thường xuyên, đồng thời không gây áp lực quá lớn cho học sinh và giáo viên.

  5. Có thể áp dụng hoạt động kịch trong các môn học khác không?
    Hoạt động kịch có thể được áp dụng rộng rãi trong nhiều môn học để phát triển kỹ năng giao tiếp, tư duy sáng tạo và làm việc nhóm, ví dụ như môn văn học, lịch sử hoặc giáo dục công dân, giúp học sinh học tập sinh động và hiệu quả hơn.

Kết luận

  • Hoạt động kịch là phương pháp hiệu quả giúp nâng cao kỹ năng nói tiếng Anh cho học sinh lớp 7, tăng cường sự tự tin, lưu loát và chính xác khi giao tiếp.
  • Phần lớn học sinh tham gia nghiên cứu bày tỏ thái độ tích cực và nhận thấy sự cải thiện rõ rệt sau khi tham gia các hoạt động kịch.
  • Nghiên cứu sử dụng phương pháp nghiên cứu hành động với 40 học sinh tại trường Chu Văn An, cung cấp bằng chứng thực tiễn và cơ sở khoa học cho việc áp dụng drama trong giảng dạy tiếng Anh.
  • Đề xuất tăng cường tích hợp hoạt động kịch vào chương trình, đào tạo giáo viên và xây dựng môi trường học tập hỗ trợ nhằm phát huy tối đa hiệu quả phương pháp.
  • Các bước tiếp theo bao gồm mở rộng nghiên cứu với quy mô lớn hơn, đa dạng hóa mô hình drama và phát triển tài liệu hướng dẫn chi tiết cho giáo viên.

Hành động ngay hôm nay: Giáo viên và nhà quản lý giáo dục nên cân nhắc áp dụng hoạt động kịch trong giảng dạy tiếng Anh để nâng cao chất lượng đào tạo và phát triển toàn diện kỹ năng giao tiếp cho học sinh.