Luận án tiến sĩ về can thiệp nâng cao kiến thức và thái độ làm mẹ an toàn cho phụ nữ H'Mông tỉnh Sơn La

• Tác giả: Vũ Văn Hoàn
• Người hướng dẫn: TS Nguyễn Thanh Hương
• Trường học: Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương
• Chuyên ngành: Y tế công cộng
• Đề tài: Thực Trạng Và Hiệu Quả Can Thiệp Nâng Cao Kiến Thức, Thái Độ, Thực Hành Làm Mẹ An Toàn Cho Phụ Nữ H’Mông Tỉnh Sơn La
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. Đại cương về Làm mẹ an toàn
• 1.2. Tình hình tử vong mẹ
• 1.3. Tình hình tử vong sơ sinh
• 1.4. Chương trình làm mẹ an toàn
• 1.5. Kiến thức, thái độ và thực hành về làm mẹ an toàn
• 1.6. Chăm sóc trước sinh
• 1.7. Chăm sóc khi sinh
• 1.8. Chăm sóc sau sinh
• 1.9. Kiến thức, thái độ, thực hành chăm sóc trước sinh, khi sinh và sau sinh của dân tộc H'mông
• 1.10. Một số yếu tố liên quan tới kiến thức, thái độ, thực hành chăm sóc trước sinh, khi sinh và sau sinh
• 1.10.1. Các yếu tố từ cấp độ cá nhân
• 1.10.2. Các yếu tố từ cấp độ gia đình và cộng đồng
• 1.10.3. Các yếu tố từ cấp độ hệ thống dịch vụ y tế
• 1.11. Các can thiệp tăng cường làm mẹ an toàn
• 1.12. Các chương trình can thiệp cộng đồng về làm mẹ an toàn
• 1.13. Các can thiệp thay đổi kiến thức, thái độ, hành vi về làm mẹ an toàn cho dân tộc H'mông
• 1.14. Thông tin về địa bàn nghiên cứu
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Địa điểm nghiên cứu
• 2.3. Thời gian nghiên cứu
• 2.4. Thiết kế nghiên cứu
• 2.5. Giai đoạn 1: Đánh giá trước can thiệp
• 2.6. Giai đoạn 2: Can thiệp. Giai đoạn 3: Đánh giá sau can thiệp. Mẫu và phương pháp chọn mẫu
• 2.7. Chọn mẫu nghiên cứu định lượng
• 2.8. Chọn mẫu nghiên cứu định tính
• 2.9. Biến số và chỉ số nghiên cứu
• 2.10. Tiêu chuẩn đánh giá dùng trong nghiên cứu
• 2.11. Các biến tổ hợp điểm kiến thức, thái độ, thực hành về làm mẹ an toàn
• 2.12. Cách tính điểm kiến thức, thực hành về làm mẹ an toàn
• 2.13. Cách tính điểm thái độ về làm mẹ an toàn
• 2.14. Phương pháp thu thập số liệu
• 2.15. Điều tra viên và giám sát viên
• 2.16. Quy trình thu thập số liệu
• 2.17. Công cụ thu thập số liệu
• 2.18. Các hoạt động can thiệp
• 2.19. Cơ sở xây dựng chương trình can thiệp
• 2.20. Chương trình can thiệp
• 2.21. Phân tích số liệu
• 2.22. Đạo đức trong nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Thông tin chung về đối tượng nghiên cứu
• 3.2. Kiến thức, thái độ, thực hành về chăm sóc trước sinh, khi sinh và sau sinh. Chăm sóc trước sinh
• 3.3. Chăm sóc khi sinh
• 3.4. Chăm sóc sau sinh
• 3.5. Các yếu tố liên quan đến kiến thức, thái độ, thực hành
• 3.6. Các yếu tố liên quan đến kiến thức
• 3.7. Các yếu tố liên quan đến thái độ
• 3.8. Các yếu tố liên quan đến thực hành
• 3.9. Đánh giá kết quả của các biện pháp can thiệp tăng cường làm mẹ an toàn
• 3.10. Mức độ tiếp cận thông tin từ chương trình can thiệp
• 3.11. Sự thay đổi về kiến thức. Sự thay đổi về thái độ. Sự thay đổi về thực hành
• 3.12. Đánh giá sự phù hợp của chương trình can thiệp
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. Thông tin chung về đối tượng nghiên cứu
• 4.2. Thực trạng kiến thức, thái độ, thực hành chăm sóc trước, trong và sau sinh
• 4.2.1. Chăm sóc trước sinh
• 4.2.2. Chăm sóc khi sinh
• 4.2.3. Chăm sóc sau sinh
• 4.3. Các yếu tố liên quan đến kiến thức, thái độ chăm sóc trước, trong và sau sinh
• 4.3.1. Các yếu tố liên quan đến kiến thức
• 4.3.2. Các yếu tố liên quan đến thái độ
• 4.3.3. Các yếu tố liên quan đến thực hành
• 4.4. Kết quả can thiệp tăng cường làm mẹ an toàn. Mức độ tiếp cận thông tin từ chương trình can thiệp
• 4.5. Sự thay đổi về kiến thức. Sự thay đổi về thái độ. Sự thay đổi về thực hành
• 4.6. Đánh giá về sự phù hợp của chương trình can thiệp
• 4.7. Đánh giá ưu điểm và hạn chế của nghiên cứu
• 4.7.1. Ưu điểm của nghiên cứu
• 4.7.2. Hạn chế của nghiên cứu
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu về làm mẹ an toàn

Làm mẹ an toàn là một khái niệm quan trọng trong lĩnh vực y tế công cộng, đặc biệt là đối với phụ nữ H'Mông tại Sơn La. Kiến thức làm mẹ và thái độ làm mẹ an toàn có vai trò quyết định trong việc giảm thiểu tỷ lệ tử vong mẹ và sơ sinh. Theo thống kê, mỗi ngày có khoảng 830 bà mẹ tử vong liên quan đến thai sản, cho thấy sự cần thiết phải nâng cao kiến thức và thái độ của phụ nữ trong cộng đồng này. Việc cải thiện an toàn cho phụ nữ không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe của mẹ mà còn ảnh hưởng tích cực đến sự phát triển của trẻ sơ sinh. Các chương trình can thiệp cần được thiết kế phù hợp với văn hóa và phong tục tập quán của người H'Mông để đạt hiệu quả cao nhất.

1.1. Tình hình tử vong mẹ và sơ sinh

Tình hình tử vong mẹ và sơ sinh tại Việt Nam, đặc biệt là ở các vùng dân tộc thiểu số như H'Mông, vẫn còn nhiều thách thức. Tỷ lệ tử vong mẹ ở H'Mông cao gấp 2,5 lần so với dân tộc Kinh. Các nghiên cứu cho thấy, tỷ lệ phụ nữ H'Mông không đi khám thai và sinh con tại nhà rất cao, dẫn đến nguy cơ tử vong mẹ và sơ sinh tăng. Việc nâng cao kiến thức về chăm sóc trước sinh, khi sinh và sau sinh là cần thiết để cải thiện tình hình này. Các can thiệp cần tập trung vào việc giáo dục và truyền thông để thay đổi thái độ và hành vi của phụ nữ H'Mông trong việc chăm sóc sức khỏe sinh sản.

II. Các yếu tố ảnh hưởng đến kiến thức và thái độ làm mẹ

Nhiều yếu tố ảnh hưởng đến kiến thức và thái độ của phụ nữ H'Mông trong việc làm mẹ an toàn. Các yếu tố cá nhân như tuổi tác, trình độ học vấn, và kinh nghiệm sinh nở có thể tác động đến nhận thức của họ về chăm sóc sức khỏe. Ngoài ra, các yếu tố từ gia đình và cộng đồng cũng đóng vai trò quan trọng. Sự hỗ trợ từ chồng và gia đình có thể khuyến khích phụ nữ tham gia vào các chương trình giáo dục sức khỏe. Hơn nữa, văn hóa H'Mông cũng ảnh hưởng đến cách thức mà phụ nữ tiếp cận với thông tin về sức khỏe. Việc hiểu rõ các yếu tố này sẽ giúp xây dựng các chương trình can thiệp hiệu quả hơn.

2.1. Vai trò của gia đình và cộng đồng

Gia đình và cộng đồng có ảnh hưởng lớn đến thái độ và hành vi của phụ nữ H'Mông trong việc chăm sóc sức khỏe. Sự hỗ trợ từ các thành viên trong gia đình, đặc biệt là từ chồng, có thể tạo động lực cho phụ nữ tham gia vào các hoạt động chăm sóc sức khỏe. Các chương trình giáo dục sức khỏe cần được thiết kế để khuyến khích sự tham gia của cả gia đình, từ đó tạo ra một môi trường hỗ trợ cho phụ nữ trong việc thực hiện các biện pháp chăm sóc sức khỏe an toàn. Việc nâng cao kiến thức cho cả cộng đồng sẽ giúp giảm bớt rào cản trong việc tiếp cận dịch vụ y tế.

III. Đánh giá hiệu quả can thiệp

Đánh giá hiệu quả của các chương trình can thiệp là rất quan trọng để xác định mức độ thành công trong việc nâng cao kiến thức và thái độ làm mẹ an toàn cho phụ nữ H'Mông. Các nghiên cứu cho thấy, sau khi tham gia các chương trình giáo dục, tỷ lệ phụ nữ có kiến thức đúng về chăm sóc sức khỏe sinh sản tăng lên đáng kể. Sự thay đổi trong thái độ và hành vi cũng được ghi nhận, với nhiều phụ nữ bắt đầu tham gia khám thai và sinh tại cơ sở y tế. Điều này cho thấy rằng, các can thiệp có thể tạo ra sự khác biệt tích cực trong việc cải thiện an toàn cho phụ nữ và trẻ sơ sinh.

3.1. Sự thay đổi về kiến thức và thực hành

Kết quả từ các chương trình can thiệp cho thấy sự thay đổi rõ rệt trong kiến thức và thực hành của phụ nữ H'Mông. Tỷ lệ phụ nữ biết về các dấu hiệu nguy hiểm trong thai kỳ và cách xử trí đã tăng lên. Họ cũng bắt đầu thực hiện các biện pháp chăm sóc sức khỏe như khám thai định kỳ và sinh tại cơ sở y tế. Những thay đổi này không chỉ giúp giảm tỷ lệ tử vong mẹ và sơ sinh mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống cho cả mẹ và con. Việc duy trì và mở rộng các chương trình can thiệp này là cần thiết để đảm bảo sự phát triển bền vững cho cộng đồng H'Mông.